Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 3

We mulombene kubamba eshimba dyobe naminyi?

We mulombene kubamba eshimba dyobe naminyi?

“Olame eshimba dyobe kukila bintu byoso.” ​—NKINDJI 4:23, EEM.

LOONO 36 Tubambeyi mashimba etu

KYABAKWILA MWANKA *

1-3. (a) Bwakinyi Yehowa badi mufule Salomone, na mmyabi kinyi ibapetele Salomone? (b) Atwaluula ku nkonko kinyi mu uno mwisambo?

SALOMONE bafikile nfumu a Isaleele pabadi ki nsongwalume. Ku mbangilo kwa bufumu bwaye, Yehowa bamumwekyeele mu kimonwa amulungula’shi: “Teka! Kyandy’a kukupa nkinyi?” Salomone balulwile’shi: “Ami nkii nsongwalume, ntangukile’nka bya kumunana. . . . Kumina kupa mufubi obe eshimba dya kukookyela bwadya kukunkusha mwilo obe.” (1 Banfumu 3:5-10, NWT) “Eshimba dya kukookyela”​—nyi nduteko lwa kwiyisha kukata! Bino abilesha bwakinyi Yehowa badi mufule Salomone ngofu! (2 Samwele 12:24) Efile Mukulu etu badi musankile lwalulo lwa nfumu mukinga ngofu aye nkupa Salomone “tudingi na binangu.”​—1 Banfumu 3:12.

2 Salomone bapetele myabi ibungi nsaa yoso ibadi na lulamato. Bapetele kinemo kya kwibaka ntempelo “bwa kutumbish’eshina dya Yehowa Efile Mukulu a Isaleele.” (1 Banfumu 8:20) Badi mwende nkumo bwa binangu bibamupele Efile Mukulu. Na myanda ibakwile ku bukwashi bwa kikudi ky’Efile Mukulu ngifundjibwe mu mikanda isatu ya mu Bible. Umune wa ku yanka nyi mukanda wa Nkindji.

3 Eshimba mbeditemune mu mukanda wa Nkindji misusa nkama. Kileshesho mu Nkindji 4:23. Atubadika’shi: “Olame eshimba dyobe kukila bintu byoso.” Mu uno verse, mwaku “eshimba” aulesha kinyi? Atwaluula ku luno lukonko mu uno mwisambo. Atwalula dingi ino nkonko ibidi: Mushindo kinyi aukimbaa Satana kulwisha mashimba etu? Na twi kukita kinyi bwa kubamba mashimba etu? Bwa kushala na lulamato kwi Efile Mukulu, bibuwa tupete ngaluulo ku ino nkonko i na muulo.

“ESHIMBA DYOOBE” NKINYI?

4, 5. (a) Mmushindo kinyi wi Misambo 51:6 etukwasha bwa kupusha akipatula mwaku “eshimba”? (b) Mushindo kinyi wi lukalo lwetu lwa kulama mbidi yetu bibuwa awitukwasha bwa kupusha muulo wa kubamba eshimba dyetu dya mu kifwanyi?

4 Mu Nkindji 4:23 mwaku “eshimba” mbeutemune bwa kulesha “muntu e munda” sunga “mpàngo ifwame.” (Badika Misambo 51:5) Mu bingi bishima, “eshimba” adilesha binangu byetu, byatupusha, akitutakula mu kukita myanda, na nkalo yetu. Nyi mbyatudi munda mwetu, ta mbyatumweneka ku meso a bantu nya.

5 Banda kutala mushindo wi mbidi yetu ayilesha byatudi munda mwetu. Kya kumpala, bwa kulama mbidi yetu kalolo atusangulaa bidibwa abiyinyingisha na kukitanga kalashishi. Bi mumune bwa kulama eshimba dyetu dya mu kifwanyi kalolo, bibuwa twikale atubadika Bible na mikanda ayipatula Bible na kuleshanga nsaa yoso’shi twi na lukumino mwi Yehowa. Atulesha lukumino mwi Yehowa nsaa yatutumikila myanda yatulongo na kwakula pabitale lukumino lwetu. (Beena-Looma 10:8-10; Shake 2:26) Kya kabidi, muyile byatumweneka ku meso a bantu, twi kupwandikisha’shi twi na mbidi bukome sunga twekala na mukumbo munda. Bi mumune, muyile byubishi byetu bya mu kikudi, twi balombe kupwandikisha’shi lukumino lwetu ndunyingye, aku na mu nkalo ibubi i munda mwetu. (1 Beena-Kodinda 10:12; Shake 1:14, 15) Abitungu tutentekyeshe’shi Satana e na lukalo lwa kwitulwisha na binangu bibubi. Mmushindo kinyi wadi mukumbene kutompa kwibikita? Na twi balombene kwikalwila naminyi?

MUSHINDO UKWETE SATANA KUKIMBA BYA KULWISHA MASHIMBA ETU

6. Satana e na mpàngo kinyi, na kwete kutompa bya kwiyilombasha naminyi ?

6 Satana akumina’shi twikale byadi​—ntomboshi alenguula miya ya Yehowa e na lukalo lwa kukimba penda buwa bwaye. Satana ta mukumbene kwitutakula mu kunangushena sunga kukita myanda byakitaa nya. Byabya kwete kukimba kukumbasha lukalo lwaye mu ingi mishindo. Kileshesho, mmwitwifunyishe na bantu badi mupwe kulwisha binangu. (1 Yowano 5:19) Lukalo lwaye ndwa’shi twikale atukisha nsaa nabo, sunga mbyatuuku’shi ba kuuku bebubi mbalombene “kulwisha” ngyelelo etu a binangu na bikitshino byetu. (1 Beena-Kodinda 15:33) Badi mobeshe na aa mayele kwi Nfumu Salomone. Bayibakiile bakashi bebungi ba mpangano, na abo “babamulendwishe” na kukapela kapela babakatwishe eshimba dyaye kwi Yehowa.​—1 Banfumu 11:3.

We kulama eshimba dyobe ku bukitshishi bwa binangu bya Satana naminyi? (Tala kikoso 7) *

7. Satana afubu dingi na kinyi bwa kupalakasha binangu byaye, na bwakinyi abitungu twikale badimukye nabyo?

7 Satana afubu na ma filme na bintu byabalesha ku televizion bwa kupalakasha binangu byaye. Auku’shi kulonda myanda kwi na bukitshishi bwibungi kukila kukisha kwetu kwa kapapi; akwitulongyesha bya kwela binangu, bya kupusha na kukita. Yesu badi alondo myanda bwa kulongyesha bantu. Banda kwata kileshesho kya mwina Samadiya na kya mwana bakatukile kwabo enda akalwisha bupyanyi bwaye. (Mateo 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Byabya, baba babadi balwishe kwi Satana mbalombene kulondanga miisambo bwa kwitulwisha. Bibuwa twikale na mweneno ebuwa. Ma filme na bintu byabalesha ku TV twi kukisha nabyo kapapi kushi’byo kulwisha binangu byetu. Anka bibuwa tudimukye. Kumpala kwa kusangula bya kukisha kapapi, bibuwa twiyipushe’shi: ‘Uno filme sunga kintu kyabalesha ku TV akindongyesha’shi bibuwa nkite abintakula mbidi yande su?’ (Beena-Ngalatea 5:19-21; Beena-Efeso 2:1-3) We mulombene kukita kinyi su bomono’shi byabalesha abipushena na binangu bya Satana? Ebipele nka byodya kusuuka mukumbo wa lwambu!

8. Baledi mbakumbene kukwasha bana babo naminyi bwa kubamba mashimba abo?

8 Anwe baledi nwi na bushito bukata bwa kukalwila bana benu ku byoso abikitshi Satana bwa kulwisha mashimba abo. Kushi mpaka anukitaa mwenu moso bwa kwibakalwila ku mikumbo. Anusulaa mashibo enu, na kusumbula bintu byoso bikumbene kufwishila bana mikumbo. Mu mushindo umune, bibuwa nukalwile bana benu ku ma filme na bintu byabalesha ku TV, masha a ku Internete, na ma site Internete e kwanka bwa kwibalwisha na binangu bya Satana. Yehowa mmwinupe bushito bwa kukwasha bana benu bekale ba kuuku baye. (Nkindji 1:8; Beena-Efeso 6:1, 4) Byabya tanupushanga bukopo bwa kwela miiya bwa kifuko kyenu ipushene na mayi a mu Bible. Lungulayi bana bakinga byabadi balombene kutala na byabashii balombene kutala, na kwibakwasha bwa’shi bapushe tubingilo twa bitshibilo byenu. (Mateo 5:37) Nsaa ikwete kukula bana benu, ebalongyesheyi bya kutundula kibuwa na kibubi muyile miiya ya Yehowa. (Beena-Ebelu 5:14) Na nutentekyeshe’shi, bana abalongo bibungi ku byanwakula kadi bikishekishe ku byanukitshi.​—Miiya-Ikituule 6:6, 7; Beena-Looma 2:21.

9. Mbinangu kinyi byabakwete kupalakashi kwi Satana, na bwakinyi bi masaku?

9 Satana kwete kukimba dingi kulwisha mashimba etu pa kwitutakula mu kukulupila binangu bya bantu pamutwe pa kukulupila binangu bya Yehowa. (Beena-Kolose 2:8) Banda kutala, binangu bya Satana mbya kwamba’shi kwikala mpeta nyi kintu ki na muulo mu nshalelo. Bano abapwandikisha bino mbalombene kwikala na bupeta bwibungi sunga kwibukutwa. Sunga mbya naminyi, be mu masaku. Bwakinyi? Mwanda mbalombene kutula binangu byabo mu kukimba kwa makuta na kusumbushena mbidi yabo, kipwano kya mu kifuko, mpa na kipwano kyabo n’Efile Mukulu nka bwabadya kulombasha nkalo yabo. (1 Timote 6:10) Twi balombene kwikala na lutumbu’shi Nshetu e mwiyilu sha binangu etukwasha bwatudya kwikala na mweneno ebuwa pabitale makuta.​—Mulungudi 7:12; Luka 12:15.

TWI KUBAMBA MASHIMBA ETU NAMINYI?

Anka bibadi ba nsaamo na balami ba ku biibi ba kala, ikala mupasukye bwa kukita kintu kampanda bwa’shi binangu bibubi ta bitwelanga mwishimba dyobe (Tala kikoso 10-11) *

10-11. (a) Abitungu tukite kinyi bwa kwikalwila? (b) Kala ba nsaamo babadi abakitshi kinyi, na mushindo kinyi ukumbene kondo k’etu k’eshimba kwikala bu nsaamo etu?

10 Bwa koobesha kubamba mashimba etu, abitungu twikale na mushindo wa kutundula pe masaku na kukita bukidibukidi bwa kwikalwila. Mwaku wabadi baluule bu “kubamba” mu Nkindji 4:23 awitutentekyesha mudimo wa nsaamo. Mu mafuku a Nfumu Salomone, ba nsaamo babadi abemana ku mudimba wa kibundji bwa kwela musase su abamono masaku aafiki. Kunangushena bino akwitukwasha bwa kupusha akitungu kukita bwa kwimika Satana bwa’shi talwishanga binangu byetu.

11 Kala ba nsaamo, babadi abafubu pamune na balami ba ku kiibi. (2 Samwele 18:24-26) Boso bwabo, babadi abakwasha bwa kukalwila kibundji pa kukitanga mwabo moso bwa’shi biibi bikale bishite nsaa ayifiki mwishikwanyi. (Neemiya 7:1-3) Kondo k’etu k’eshimba * kalongyeshibwe na Bible nkalombene kukita nka abikitaa nsaamo na kwitudimusha nsaa ayitompo Satana kulwisha mashimba etu​—mu kungi kwakula, nsaa yatompo kukunkusha binangu, byatupusha, na nkalo yetu. Nsaa yoso ayitudimusha kondo k’etu k’eshimba, bibuwa tuteemeshe na kushita biibi byetu.

12-13. Twi balombene kutompibwa bwa kukita kinyi, kadi nkinyi kyatudya kukita?

12 Banda kwata kileshesho kya mushindo watudya kwikalwila ku bukunkushi bwa binangu bya Satana. Yehowa mwitulongyeshe’shi, “tambipwandjikile myanda ya lusandji sunga i butete . . . yapushika munkatshi [mwetu] ooo.” (Beena-Efeso 5:3, EEM) Kadi twi kukita kinyi su bena mudimo netu sunga bena kalasa netu babanga kwisamba myanda ya lusandji? Atuuku’shi abitungu tusukye “bubi na lwabi lwa bintu bya pa nsenga.” (Tite 2:12) Nsaamo, kondo k’etu k’eshimba nkakumbene kwitudimusha ku masaku. (Beena-Looma 2:15) Twi kwikapushisha su? Twi kutompibwa na kubanga kutemesha benetu sunga kutala bifwatulo byabalesha. Kadi ino ngi nsaa yatudya kushita biibi byetu pa kushintuula mwisambo sunga kukatuka.

13 Abitekye kunyinga eshimba bwa kukambila bukitshishi bwa benetu bwa kunangushena ku byanka na kukita myanda ibubi. Twi balombene kushinkamisha’shi Yehowa kwete kumona byoso byatukitshi, na etupa bukome na binangu bya kukambila mweneno a Satana. (2 Myanda 16:9; Yeeshaya 40:29; Shake 1:5) Kadi, nkinyi dingi kyatudya kukita bwa kubamba mashimba etu?

IKALA MUPASUKYE

14-15. (a) Abitungu tufungule mashimba etu bwa kutwesha kinyi, na twi kwibikita naminyi? (b) Mushindo kinyi wi mukanda wa Nkindji 4:20-22 awitukwasha bwa kupeta bukwashi mu kubadika kwa Bible? (Tala dingi kashibo akamba’shi: “ Bwa kunangushena.”)

14 Bwa kubamba mashimba etu ta twi na penda lukalo lwa kwimika bukitshishi bwibubi nya, twi na lukalo dingi lwa kukumina bukitshishi bwibuwa. Banda kwela binangu dingi pabitale kileshesho kya midimba ya kibundji. Mulami a ku kiibi bashitshile kiibi kya kibundji bwa kupela kutwesha beshikwanyi, kadi ingi nsaa bekishitwile bwa kutwesha bidibwa na bingi bintu. Su biibi tabibadi bishitule, bantu abadya kufwa na nsala. Bi mumune, bibuwa tufungule mashimba etu nsaa yoso bwa’shi binangu by’Efile Mukulu bitukunkushe.

15 Mu Bible mwi binangu bya Yehowa, byabya nsaa yoso yatumubadika, atulekyela binangu bya Yehowa bwa’shi bikunkushe ngyelelo etu a binangu, byatupusha, na byatukitshi. Mushindo kinyi watudya kupeta bukwashi mu kubadika kwa Bible? Luteko lwi na muulo. Mungi mukwetu mukashi mwina Kidishitu bambile’shi: “Kumpala kwa kubadika Bible, natekaa Yehowa, bwa’shi ankwashe ‘mmone bintu bibuwa’ bi mu Eyi dyaye.” (Misambo 119:18) Abitungu dingi tunangushene ku bibatubadika. Nsaa yatwele nteko, atubadika, na kunangushena, Eyi dy’Efile Mukulu aditwele “mund’eshimba [dyetu],” na atubanga kufula binangu bya Yehowa.​—Badika Nkindji 4:20-22; Misambo 119:97.

16. Mushindo kinyi upete bantu bebungi bukwashi mu kutala kwa Televizion a JW?

16 Ungi mushindo watulekyela binangu by’Efile Mukulu bwa’shi bitukunkushe mpa kutala kwa bintu bi mu Televizion a JW®. Mungi mulume na mukashi abamba’shi: “Miisambo ya ku mweshi oso nyi ndwalulo lwa ku nteko yetu! Ngitunyingishe na kwitupa bukome nsaa yatudi babungame sunga bupenka. Na ingi ngono ishii ya ku bisangilo i mwanka atwiyitemesha ku nshibo nsaa yoso. Atwiyelaa nsaa ya kuteeka, kukolopa, sunga patutomo tshayi.” Ino misambo ayitukwashaa bwa kubamba mashimba etu. Ayitulongyesha bya kwikala na mweneno e mumune na a Yehowa na kukambila byoso byabetutakula mu kukumina binangu bya Satana.

17-18. (a) Nkinyi akikitshikaa nsaa y’atutumikila byabetulongyesha kwi Yehowa, bu byabadi bebileshe mu mukanda wa 1 Banfumu 8:61? (b) Kileshesho kya Nfumu Esekiya akitulongyesha kinyi? (c) Mu kwipushena na luteko lwa Daavide lwatusangana mu Misambo 139:23, 24, abitungu tutekye kinyi mu nteko yetu?

17 Nsaa yoso yatumono bukwashi bwa kukita bibuwa, lukumino lwetu alutama. (Shake 1:2, 3) Atupusha bibuwa mwanda atusangasha Yehowa bwa’shi etwitamine bu bana baye, na lukalo lwetu lwa kumusangasha alutama ngofu. (Nkindji 27:11) Kitompwanga kyoso akitupa mushindo watudya kulesha’shi twi kwanka bwa kufubila Nshetu etupasukilaa. (Misambo 119:113) Atulesha kalolo’shi twi bafule Yehowa na mashimba etu oso e na kitshibilo kya kukookyela miiya yaaye na kukita kyakyebe.​—Badika 1 Banfumu 8:61.

18 Twi kukita milwisho su? Oolo; mwanda twi bakutwe kupwidika. Su tubapono, tutentekyeshe kileshesho kya Nfumu Esekiya. Bakitshine milwisho. Kadi badi mwilangye kwishimba na kutungunuka na kufubila Yehowa ‘n’eshimba dyaye dyooso .’ (Yeeshaya 38:3-6; 2 Myanda 29:1, 2; 32:25, 26) Byabya, tusukyeyi byoso abikitshi Satana bwa kulwisha binangu byetu. Tutekyeyi bwa kupeta “eshimba dya kukookyela.” (1 Banfumu 3:9, NWT; badika Misambo 139:23, 24.) Twi balombene kushala na lulamato kwi Yehowa su atubamba mashimba etu kukila kingi kintu kyoso.

LOONO 54 “Talaayi eshinda”

^ par. 5 Twi kushala na lulamato kwi Yehowa, sunga kutadila Satana bwa’shi etupambushe kwi Efile Mukulu etu su? Lwalulo ta lwi mupunda bungi bwa misango yatudi batompibwe nya, kadi lwi mu mushindo watudi babambe mashimba etu. Mwaku “eshimba” aupatuula kinyi? Satana atompaa kulwisha mashimba etu mu mushindo kinyi? Na mushindo kinyi watudya kwiabamba? Uno mwisambo awalula ku ino nkonko.

^ par. 11 KISHIMA KYABADI BAPATUULE: Yehowa mmwitupe bukome bwa kutaluula binangu byetu, byatupusha, na bikitshino byetu na kwitshibila kiimu. Bible ayitamina bwabwa bukome bu kondo k’eshimba. (Beena-Looma 2:15; 9:1) Kondo k’eshimba kalongyeshibwe na Bible nyi nkaaka akafubu na miiya ya Yehowa i mu Bible bwa kutshiba su ngyelelo etu a binangu, byatukitshi, sunga bya twakula bibuwa sunga’shi bibubi.

^ par. 56 BI MU BIFWATULO: Mukwetu mulume mupwe kubatshishibwa kwete kutala televizion na kubatuku kintu ki butete. Abitungu ate kitshibilo pabitale kyadya kukita ungi mususa.

^ par. 58 BI MU BIFWATULO: Nsaamo a kala bamono masaku pasha pa kibundji. Bayitamina balami ba ku biibi, na abafiki mususa umune bwa kushita biibi bya kibundji na abebishitshila munda.