Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Okwete kunangushena abinangushenaa Yehowa su?

Okwete kunangushena abinangushenaa Yehowa su?

“Ikalaayi baalulukye pa kukimba binangu bipya.”—BEENA-LOOMA 12:2.

NGONO: 56, 123

1, 2. Su tutungunuka na kwenda kumapala, atulongo nkinyi? Tusha kileshesho.

BANDA kunangushena’shi ungi muntu bapa mwana mukinga kintu. Nshaye na nyinaye abalungula uno mwana’shi, “mutumbule.” Mwana namu bamutumbula; pa mwanda wa’shi abamulungula. Anka nsaa ayende mwana na kukula, abanga kushinguula bwakinyi bamutande abanangushena’shi bi na muulo bwadya kwikala na lutumbu nsaa yabamupa kintu. Bino abimutakula bwadya kubanga kwikala atumbula bangi mu’ye nabene pa mwanda mbamulongyeshe byadya kwikala na lutumbu.

2 Mwanda wi bino ngwitufikile. Pabatubangile kulonga bya binyibinyi, tubadi balongye’shi bi na muulo bwatudya kutumikila miya ya Yehowa. Kadi nsaa yatutungunuka na kwenda kumapala, atulongo myanda i bungi pabitale mushindo wanangushenaa, nkwamba’shi, myanda yakuminaa, yadi mushikwe, na mweneno aaye a myanda. Nsaa yatulondo binangu bya Yehowa mu bitshibilo na mu bikitshino byetu, atukanangushena bu abinangashenaa Yehowa.

3. Bwakinyi mbilombene kwitwikela bukopo bwa kwikala na mweneno bu a Yehowa?

3 Sunga twalonga bya kunangushena bu Yehowa, ingi nsaa mbilombene kwikala bukopo bwa kwikala na mweneno bu aaye mwanda twi bakutwe kupwidika. Bu kileshesho, atuuku bi mweneno a Yehowa kwikala beselele mu binangu, kifulo kya bintu bya ku mbidi, mudimo wa bulungudi, bya kufubisha mase, na ingi myanda. Kadi mbilombene kwitwikela bukopo bwatudya kupusha bwakinyi eyimonaa mu uno mushindo. Mmushindo kinyi watudi balombene kulonga bya kunangushena ngofu bu abinangushenaa Yehowa? Na mmushindo kinyi wabidi bilombene kwitukwasha bwatudya kukita bi buwa kubanga binobino na mu mafuku aafiki?

BYA KUNANGUSHENA ABINANGASHENAA EFILE MUKULU

4. Kushintuula binangu byetu akupushishi kinyi?

4 Badika beena-Looma 12:2. Mu uno verse Mpoolo mutumibwa badi muleshe myanda ayitungu’shi tukite bwa kulonga bya kunangushena abinangushenaa Yehowa. Badi mwakule’shi: “Tanwifwanyishenanga na bantu ba kino kipungo.” Nka bu byatulongyele mu mwisambo ushale, bino abipatuula’shi abitungu tusumbule binangu na mwikelo wa uno ndumbulwilo. Kadi Mpoolo bakwile dingi’shi, abitungu tushintuule binangu byetu. Bino abipushisha’shi abitungu tulongye Eyi dy’Efile Mukulu, tupushe binangu byaye, tunangushene ku dyanka, na kwikitshisha ngofu bwa kunangushena abinangushenaa Efile Mukulu.

5. Patuula kwilekena kwi pankatshi pa kubadika na kulonga.

5 Kulonga ta mpenda kubadika myanda bukidibukidi sunga kwela mifunda ku ngaluulo ya ku nkonko ya kulonga nya. Nsaa yatulongo, atunangushene ku akitulongyesha yaya myanda pabitale bi Yehowa, byakitaa myanda, na mushindo wanangushenaa. Abitungu twikitshishe bwa kupusha bwakinyi Yehowa etulungula bwatudya kukita ingi myanda na kupela ingi. Tutale dingi akitungu’shi tushintuule mu nshalelo etu na mu binangu byetu. Byabya, ta mbilombene kwikala bibofule bwa kunangushena ku ino myanda nsaa yoso yatulongo nya. Anka bi buwa tukishe nsaa i bungi, pangi kya pankatshi kya nsaa yatukisha bwa kulonga bwa kunangushena ku myana ibatukatuka mu kubadika.—Misambo 119:97; 1 Timote 4:15.

6. Nkinyi akikitshikaa nsaa yatunangushena ku Eyi dy’Efile Mukulu?

6 Nsaa yatunangushena ku Eyi dy’Efile Mukulu efuku dyoso, akukitshikaa ungi mwanda wa kukaanya. ‘Atulesha atwe banabene’ sunga kushinkamisha atwe banabene’shi binangu bya Yehowa mbipwidikye. Atubanga kushingula bi mweneno a myanda a Yehowa, kunyima atukakumina uno mweneno aaye. Su tubakitshi byabya, atushintuula binangu byetu na kubanga kunangushena mu mushindo upya. Ku kapelakapela, atubanga kunangushena abinangushenaa Yehowa.

BYATUNANGUSHENA BI NA BUKITSHISHI KU BIKITSHINO BYETU

7, 8. (a) Yehowa e na mweneno e naminyi pabitale bintu bya ku mbidi? (Tala bifwatulo bi ku mbangilo.) (b) Su tubekala atumono bintu bya ku mbidi bu byabebimonaa kwi Yehowa, nkinyi akikekala na muulo ukata kwatudi?

7 Binangu byetu ta bi na bukitshishi ku myanda yatukitshi. (Maako 7:21-23; Shake 2:17) Tubande kwata bileshesho bipeela abilesha uno mwanda. Kya kumpala atwikipete mu myanda ibakitshikile pa kutandjikwa kwa Yesu, ayilesha abinangushena Yehowa pabitale bintu bya ku mbidi. Efile Mukulu aye nabene badi musangule Yoosefe na Madiya bwabadya kukusha Mwan’aye sunga mbibabadi ta be na makuta ebungi. (Beena-Levi 12:8; Luka 2:24) Pabatandjikilwe Yesu, Madiya ‘bamuladishe mu kidiilo kya nyema, mwanda takubadi mbalo mu nshibo ya beenyi.’ (Luka 2:7) Su Yehowa bakuminyine, badi mulombene kukita bya’shi Yesu atandjikwe mu mbalo ibuwa ngofu. Anka bakuminyine bwa’shi Yesu akushibwe mu kifuko kya bantu babadi abatuulu lulangwilo lwaye pa mbalo ya kumpala. Uno ngi mwanda wi na muulo ngofu ku meso kwa Yehowa.

8 Uno mwanda wa kutandjikwa kwa Yesu awitulongyesha bi mweneno a Yehowa pabitale bintu bya ku mbidi. Bamo ba nambutwile abakumina’shi bana babo bekale na bintu bya ku mbidi bibungi, sunga bino byalwisha kipwano kya bana babo na Yehowa. Anka abimweneka kalolo’shi Yehowa amonaa kipwano kyetu naye bu kintu ki na muulo ngofu kukila bingi bintu byoso. We mukumine uno mweneno a Yehowa pa uno mwanda su? Bikitshino byobe abilesha kinyi?—Badika Beena-Ebelu 13:5.

9, 10. Twi kulesha’shi tukwete kumona kukokosha bangi bu byabekumonaa kwi Yehowa naminyi?

9 Kingi kileshesho nkitale mushindo wabamonaa muntu akokosha bangi kwi Yehowa, kwamba’shi, muntu atakula bangi bwabadya kukita mulwisho sunga kuleka kufubila Yehowa. Yesu bambile’shi: “Yawa ooso akalubisha umune a ku bano bapeela bankumiine, bwaye’ye mbikile buuwa baamushitshika mu nshingo ebwe dikile bukata, baamuyina mu meema.” (Maako 9:42) Bino nyi mbishima bikile bukata! Na dingi atuuku’shi Yesu e nka bi Nshaye. Byabya twi kwikala bashinkamishe’shi na Yehowa namu apushaa bi bubi ngofu nsaa yamono muntu akokosha umune a ku balondji ba Yesu.—Yowano 14:9.

10 Atumonaa kukokosha bangi bu byabekumonaa kwi Yehowa na Yesu su? Bikitshino byetu abilesha kinyi? Bu kileshesho, twi kwikala bakumine nfwadilo sunga ntshibilo kampanda a nyene. Twi balombene kukita naminyi su kitshibilo kyetu nkilombene kukokosha bangi bantu be mu kakongye sunga kutakula bangi mu kwela binangu bibubi? Kifulo kyetu bwa bakwetu akiketutakula bwa kupela kukita byabya byatumono bu bibuwa su?—1 Timote 2:9, 10.

11, 12. Mmushindo kinyi watwikalwila atwe banabne su tubalongo bya kushikwa myanda yabadi bashikwe kwi Yehowa na kwikala na butontshi bwa mbidi?

11 Kileshesho kya kasatu nkino: Yehowa mmushikwe kukutwa kwa kululama. (Yeeshaya 61:8) Na dingi, auku’shi ingi nsaa abitwelelaa bukopo bwatudya kukita myanda ilulame pa mwanda wa kukutwa kwetu kwa kupwidika. Anka, akumina’shi tushikwe bubi nka byadi mwibushikwe. (Badika Misambo 97:10.) Su tubanangushena pabitale bwakinyi Yehowa mmushikwe myanda ibubi, bino abiketukwasha bwatudya kwikala na mweneno aaye na aketupa bukome bwa kupela kukita myanda ibubi.

12 Su tubalongo byatudya kushikwa myanda ibubi, bino abiketukwasha dingi bwatudya kumona’shi ingi myanda ibubi sunga ta mbeyisambile mu Bible. Bu kileshesho, angi masha a butesha abetanyina bu lap dancing akwete kwenda na kupalakana mu nsenga ishima lelo uno. Bangi bantu mbalombene kupusha’shi ta e mumune na kutambuka lusandji, ngi bwakinyi be kwela binangu’shi ta bibubi. * Bino ngi abipushaa Yehowa pabitale ano masha su? Tentekyesha’shi Yehowa mmushikwe bubi bwa mishindo yoso. Ngi bwakinyi abitungu twikale kula na kintu kyoso ki bubi pa kulonga byatudya kwikala na butontshi bwa mbidi na pa kushikwa myanda yabadi bashikwe kwi Yehowa.—Beena-Looma 12:9.

NANGUSHEENA PABITALE MYANDA YOKAKITSHI MU MAFUKU AAFIKI

13. Bwakinyi abitungu tunangushene pabitale mushindo wabamonaa myanda kwi Yehowa kubanga binobino bwa’shi tumone bwa kwata bitshibilo bibuwa mu mafuku aafiki?

13 Nsaa yatulongo, abitungu tunangushene pabitale mushindo wabamonaa myanda kwi Yehowa mwanda bino mbilombene kwitukwasha bwatudya kwata bitshibilo bibuwa. Kunyima, nsaa yoso yatukekala kumpala kwa mwanda watudi na lukalo lwa kwata kitshibilo bukidibukidi, tabikala bu mwanda ubetubasusha nya. (Nkindji 22:3) Tubandeyi kutala bimo bileshesho bya mu Bible.

14. Yoosefe bibadi mwalule mukashi a Potifare abitulongyesha kinyi?

14 Mukashi a Potifare pabadi atompo bwadya kuponesha Yoosefe, Yoosefe bapelele mususa umune. Abimweneka kalolo’shi, Yoosefe badi munangushene kumpala bi mmweneno a Yehowa dibaka. (Badika Kibangilo 39:8, 9.) Yoosefe balungwile mukashi a Potifare’shi: “Mbii kunyi byandi mulombene kukita bubi bwi bino bukata, na kulwishisha Efile Mukulu?” Bino abilesha’shi badi anangushena mu mushindo aunangushenaa Yehowa. Kadi bwetu’twe? We kukita naminyi su umune a ku bena mudimo nobe shii mukashi sunga mulume oobe abanga kukumina bwa’shi nukishe nsaa pamune? Sunga’shi twi kukita naminyi su muntu etutumina mesaje sunga kifwatulo akilesha bantu be muswa mu telefone? * Mbibofule bwatudya kushala na lulamato kwi Yehowa su twekala bapwe kulonga na kukumina mweneno aaye pa mwanda kampanda na su twi bapwe kwata kitshibilo kya myanda yatudi balombene kukita.

15. Mushindo kinyi watudi balombene kushala na lulamato kwi Yehowa bu bibakitshine bena Ebelu basatu?

15 Banda kutala dingi kileshesho kya bena Ebelu basatu babetanyina bu Shadrake, Meshake na Abede-Nego. Pabadi nfumu Nabukodonosore mwibatumine eyi dya kulangwila lupingu lwa oolo lubadi mukite, abapelele na mashimba aabo oso. Lwalulo lwabo lubabadi baluule nfumu lubadi luleshe’shi abadi bapwe kunangushena kumpala pabitale kibadya kukitshika su babashala na lulamato kwi Yehowa. (Efilu 20:4, 5; Ndanyele 3:4-6, 12, 16-18) Twi kwamba naminyi lelo uno? We kukita naminyi su mukata oobe a mudimo akuteka bodya kutusha makuta bwa kukwatshishena musangelo wa bipwilo bya madimi? Pamutwe pa kutengyela bwa’shi uno mwanda ukitshikye, mbilombene kwikala buwa bwatudya kunangushena kubanga binobino bi mweneno a Yehowa pabitale uno mwanda. Kunyima, su tubafumankana na mwanda wi byabya, abikekala bipelepele bwatudya kwakula myanda ibuwa, nka bu bibakwile bano bena Ebelu basatu.

We mukimbuule mu mikanda ya ndumbulwilo, ousha esaki dya kupela kwedibwa mase, na kwisamba na munganga oobe su? (Tala kikoso kya 16)

16. Kushinguula kalolo abinangushenaa Yehowa akwitukwasha bwa kwilumbuula kumpala bwa myanda ya maladi naminyi?

16 Kunangushena ku mushindo aunangushenaa Yehowa nkulombene kwitukwasha bwatudya kushala na lulamato kwadi su twekala na maladi e bukopo. Ngi bwakinyi, atwataa kitshibilo kya kupela kwedibwa mase sunga kimune kya ku bipindji bikata bya mase. (Bikitshino 15:28, 29) Anka kwi ingi mishindo ya kubuka mikumbo ya mase ayitungu’shi mwina Kidishitu oso eyatshile aye nabene kitshibilo kimeene mu mayi a kulonda a mu Bible. Nsaa kinyi ibuwa yatudya kusangula kya kukita? Nsaa yatudi mu lupitaalo, pangi nsaa yatudi na mitanyo na pabetutakula bwatudya kwata kitshibilo bukidibukidi su? Ta mbyabya nya. Ino ngi nsaa ibuwa yatudya kukimbuula myanda, na kuusha esaki dyetu adipatuula kalolo myanda yatukumina, na kwisamba kalolo na munganga eetu. *

17-19. Bwakinyi bi na muulo bwatudya kulonga abinangushenaa Yehowa kubanga binobino? Tusha kileshesho.

17 Bwa kufudisha, nangushena pabitale lwalulo lwa Yesu lubadi mwaluule Mpyeele kushii kunyengakana nsaa ibadi Mpyeele mumupe elango dishii buwa. Mpyeele bambile’shi: “Efile Mukulu akukumbe kwanka, Mwanaana.” Abimweneka kalolo’shi Yesu badi munangushene ngofu pabitale kibadi akikumina Efile Mukulu bwa’shi akite bwa kulombasha butemuki pabitale nshalelo aye na kufwa kwaye pa nsenga. Kino kinangu kibadi ki mungyingishe bwadya kushaala na lulamato kwi Yehowa na kutusha muwa waye bu nkuulo bwatwe boso.—Badika Mateo 16:21-23.

18 Lelo uno, Efile Mukulu akyebe’shi twikale bakuuku baye na tukite mwetu moso bwa kulungula mukandu wibuwa. (Mateo 6:33; 28:19, 20; Shake 4:8) Kadi bangi bantu abemweneka bu be na kinangu ki buwa mbalombene kwitubofusha, nka bibabalungwile Yesu kwi Mpyeele. Bu kileshesho, mukata oobe a mudimo mulombene nkulungula’shi akupa makuta e bungi kadi abitungu ofube nsaa ibungi, twekala na nsaa ibungi bwa kutuka mu bulungudi pamune na kakongye. Sunga’shi banda kutala su we ku kalasa, balongyeshi bobe abakulungula’shi mbalombene nkukatusha kwenu ku nshibo bwashi wenda ku kingi kilongyelo. Su bino byakufikila, wele luteko, okimbuule mu bintu bya ndumbulwilo, na kwisamba na bena kifuko nobe sunga bakulu mu kakongye kumpala kwa kwata kitshibilo su? Bi buwa tulongye kubanga binobino bi mweneno a Yehowa pabitale ino myada na kunangushena bu byanangushenaa aye nabene. Su tubakitshi byabya, mususa oso okafumankana na ino myanda, okamono’shi tabikamba kutompa lukumino loobe nya. Ouku kibuwa kyodi mulombene kukita mwanda we mupwe kusangula bwa kutuula binangu byobe mu kufubila Yehowa.

19 Pangi we mulombene kunangushena ku ingi myanda ilombene kutompa lukumino lobe lwa kushala na lulamato kwi Yehowa mu kimpulunkamba. Anka ta twi balombene kwilumbulwila myanda yoso ilombene kwitufikila nya. Byabya, su tubanangushena ku abinangushenaa Yehowa nsaa yatukwete kwilongyela, atukatentekyesha myanda yatudi bapwe kulonga na kuuka mushindo wa kwiyifubisha mu myanda yoso. Byabya nsaa yatwilongyela, twikitshisheyi bwa kuuka bi mweneno a Yehowa, tunangushene bu byanangushenaa, na kunangushena pabitale mushindo ulombene kwitukwasha bino bwatudya kwata bitshibilo bibuwa mu mafuku aafiki.

ABINANGUSHENA YEHOWA BWA NSHALELO OOBE A MU MAFUKU AAFIKI

20, 21. (a) Bwakinyi atukasangeela kwikala mu bulungantu mu ndumbulwilo mupya? (b) Mushindo kinyi watudi balombene kwikala na nshalelo a muloo lelo uno?

20 Boso bwetu tukwete kukulupila nkatwela mu ndumbulwilo mupya. Bebungi ba kwatudi bakwete kukulupila nkekala na muwa wa ikalaika mu Mpaladiso pa nsenga. Mu Bufumu bw’Efile Mukulu, abakakatusha mikumbo na makyenga oso atufumankana nao mu uno ndumbulwilo. Na eyendo’shi, atwikala nka na bulungantu bwa kwata bitshibilo bimeene pa byatukuminaa na muyile malaka etu.

21 Anka bino tabilesha’shi atukekala na bulungantu bushii na mikalo nya. Bantu beyishe abakaata bitshibilo bimeene pa miiya na pa binangu bya Yehowa. Na bino abiketupetesha muloo na butaale bwibungi. (Misambo 37:11) Kumpala kwa’shi ano mafuku afikye, twi balombene kusankila muwa nsaa yatunangushena mu mushindo aunangushenaa Yehowa.

^ par. 12 Lap dancing nyi mmasha abashiyaa kwi muntu mufwale penda bilamba bya muushi bwa kwibwesha lukalo lwa masandji nsaa yakwete kushiila ku matankanta a ungi muntu. Bino mbilombene kwikala mu mushindo umune na lusandji na mbilombene kuteka bwa’shi bakulu bakite komite a kusambisha muntu mukite bino. Mwina Kidishitu oso mukite mwanda wi bino mulombene kuteka bakulu bwa’shi bamukwashe.—Shake 5:14, 15.

^ par. 14 Kutumina ungi muntu mesaje, ma foto, sunga ma video aalesha bantu be muswa abekwitanyinaa bu sexto. Mbilombene kutunga’shi bakulu bakite komite a kusambisha muntu bakitshi byabya. Ingi nsaa, bakata ba mbulamatadi mbakwate ba nsongwa na kwibatshibila kibawe kya bu ba ntomboshi pa mwanda wa’shi abekalanga batumishene ma mesaje e na bifwatulo bya bantu be muswa. Bwa kuuka myanda ibungi, twela mu site a jw.org na obadikye mwisambo wi ku Internete awamba’shi: Les jeunes s’interrogentLe sexting : que faut-il savoir ?(Twela pa LA BIBLE ET VOUS > ADOLESCENTS.) Sunga’shi otale mwisambo awamba’shi: “ Comment parler des sextos à votre ado ” wi mu Réveillez-vous! a mu 11/2013, esaki 4-5.

^ par. 16 Bwa kuuka myanda ibungi pabitale mayi a kulonda a mu Bible alombene kwitukwasha, tala mukanda wa Bya kushaala mu kifulo ky’Efile Mukulu, esaki dya 246-249.