Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Nkifulo kya mushindo kinyi akipanaa muloo wa binyibinyi?

Nkifulo kya mushindo kinyi akipanaa muloo wa binyibinyi?

“Mwilo wi na . . . Yehowa bu Efile âo, wi na mulô!”​—MISAMBO 144:15, Ñono na malango.

NGONO: 111, 109

1. Bwakinyi kino kipungo kyatudi nkilekene na bingi bipungo byoso?

TWI mu kipungo kilekene ngofu na bingi bipungo byoso bya mu nshalelo a bantu. Yehowa kwete kubunga kibumbu kikata kya bantu ba mu “maumbo ooso, bisamba, miilo na ndimi yooso,” nka bu bibabadi bebitemukye mu Bible. Mbekale ‘mwilo ukata’ wa bantu bakile pa midiyo mwanda be na muloo “abalangwila [Efile Mukulu] kaanya na bufuku.” (Kibafumbwilwe 7:9, 15; Yeeshaya 60:22) Kasha takwekeele bungi bwa bantu bwi bino bafule Efile Mukulu na bantu nabo nya.

2. Nkifulo kya mushindo wibubi kinyi kyatumono kwi bantu bashi ba kuuku b’Efile Mukulu? (Tala kifwatulo ki ku mbangilo.)

2 Byabya, Bible badi mutemukye’shi mu ano mafuku eetu, bantu bashi bakuuku b’Efile Mukulu abakekala na kifulo kya mu mushindo wibubi kya kwifula abo banabene. Mpoolo mutumibwa bafundile’shi mu mafuku a ku nfudilo, bantu abakekala “na kifulo anka kwi’bo banabene, basha kifulo kya nfwalanga,” na “bafule bisepeelwa kifulo [pe kufula] Efile Mukulu.” (2 Timote 3:1-4, Kilombeno kipya) Kino kifulo kya kwifula nka penda muntu nabene nkikutwene na kifulo ky’Efile Mukulu. Kulonda biipatshila bya kwisankisha nka penda obe nabene ta nkulombene kwikasha muntu na muloo, sunga apwandikisha’shi akekala nao. Anka, akitakula muntu bwadya kushala pa bupenka na kwikala na myanda ibukopo kwi muntu ooso.

3. Mu uno mwisambo atukataluula kinyi? Na bwakinyi?

3 Mpoolo mutumibwa badi auku’shi bantu bebungi abakekala befule nka’bo banabene na’shi abikekala bu masaku kwi bena Kidishitu. Ngi bwakinyi badi mwibadimushe bwabadya “kusuuka baba bantu be byabya,” sunga kupela kwikala pamune na bantu befule nka penda abo banabene. (2 Timote 3:5) Anka ta twi balombene kupela kufumankana na bantu be byabya mu myanda yoso nya. Byabya, nkinyi kyatudi balombene kukita bwa kwikalwila ku binangu bibubi bya bantu betwifunyishe na kutungunuka na kusangasha Yehowa, mwikale Efile Mukulu sha kifulo kya binyibinyi? Tubandeyi kutala kwilekena kwi pankatshi pa kifulo kyabakumina kwi Efile Mukulu’shi twikale nakyo na kifulo kyabadi baleshe mu 2 Timote 3:2-4. Kunyima atukamono bya kwitalula atwe banabene na kumona mushindo watudi balombene kulesha kifulo akiketwikasha na muloo wa binyibinyi.

NKIFULO KYODI MUFULE EFILE MUKULU SU NKYODI MWIFULE’BE NABENE?

4. Bwakinyi ta bi bubi kwifula atwe banabene?

4 Mpoolo bafundile’shi: “Bantu abakekala na kifulo anka kwi’bo banabene.” Bino abikyebe kulesha’shi kwifula atwe banabene kwi bubi su? Nya, kwifula atwe banabene ta kwi bubi nya na dingi kwi na muulo. Yehowa mmwitupangye mu kipaso kyatudya kwifula atwe banabene. Yesu bambile’shi: “Ofule muntu noobe bu’be nabeene.” (Maako 12:31) Byabya, ta twi balombene kufula bangi bantu su ta twi befule atwe banabene nya. Bible etulungula dingi’shi: “Mulume e na kya kufula mukashi’aye bu mbidi yaaye’ye nabene. Afulu mukashi’aye, eefulu aye nabene. Kashaa, takwi muntu mushikwe mbidi yaaye aye nabene; anka eyidiisha, dingi eeyengyeleka.” (Beena-Efeso 5:28, 29) Abimweneka kalolo’shi abitungu twikale befule’twe ba nabene.

5. We kupatuula naminyi pabitale bantu bakambe kwifula nka’bo banabene?

5 Kifulo kya kwifula muntu nabene kyabadi baleshe mu mukanda wa 2 Timote 3:2 ta nkifulo kibuwa akikalaa na muntu ooso nya. Nyi nkifulo kya kwikumina nka penda obe nabene. Su muntu bakamba kwifula nka’ye nabene, akamba kunangushena pa mwanda waye’ye nabene bikishekishe. (Badika Beena-Looma 12:3.) Akamba kutala nka penda myanda yaye’ye nabene kukila ya ungi muntu ooso. Nsaa ayikitshika mwanda wibubi, atopeka nka penda bangi kushi kwitopeka aye nabene. Ungi muntu apatuulaa myanda ya mu Bible badi mupwandikishe uno muntu bu nseeshi a kinungu mwifungye aye nabene, bwa kwikalwila ku mashika na kikoba kyaye, kadi mutadishe penda mongo waye wi binungu bi nsongo kwi bangi. Bantu be byabya ta be na muloo wa binyibinyi nya.

6. Mbipeta kinyi bibuwa byatudi balombene kupeta nsaa yatudi bafule Efile Mukulu?

6 Bangi bantu balongye myanda ya mu Bible ngofu abamba’shi, Mpoolo badi muteemune kifulo kya muntu mwifule nka’ye nabene kumpala mwanda akyo ngi akitushaa ngikashi ibubi ibadi muteemune kunyima. Mu kwilekena na byabya, kifulo akikumina Efile Mukulu’shi twikale nakyo akitusha ngikashi ibuwa. Akyo akitwalaa muloo, butaale, lwishiko, kalolo, buwa, lukumino, kwipeelesha, na butontshi bwa mbidi. (Beena-Ngalatea 5:22, 23) Mufundji a misambo bafundile’shi: “Mwilo wi na . . . Yehowa bu Efile âo, wi na mulô!” (Misambo 144:15, Ñono na malango) Yehowa nyi Efile Mukulu sha muloo, na mwilo waye namu wi na muloo. Na dingi, mu kwilekeena na bantu bekumine’bo banabene bikilekile na abanangushena nka ku bintu byabadi balombene kupeta, bafubi ba Yehowa be na muloo mwanda abapeyaa bangi bantu.​—Bikitshino 20:35.

Twi kupela kwikala befule nka atwe banabene, bafule makuta, sunga bafule bisepeelwa naminyi (Tala kikoso kya 7, 13, 18)

7. Nkonko kinyi ayiketukwasha bwa kutaluula bi kifulo kyatudi bafule Efile Mukulu?

7 Twi kuuka naminyi’shi kifulo kyetu’twe banabene kikwete kwenda na kukaamina kukila kifulo kyatudi bafule Efile Mukulu? Nangushena pa dino elango dya binangu: “Tanukitanga kintu su nkimune bwa kwipikeena, su nkimune bwa kwitatula-tatula, anka mu kwiyisha, ikalayi anumono bangi bu be kunundu kwenu. Muntu takimbanga bya kumusangasha penda’ye nabene, asangashe namu bangi.” (Beena-Fidipe 2:3, 4) Twi kwiyipusha’shi: ‘Natemeshaa dino elango su? Nkwete kwikitshisha bwa kukita myanda ayikumina Efile Mukulu’shi nkite su? Nakimbaa namu mishindo yandi mulombene kukwasha bangi bantu be mu kakongye na mu teritware eetu su?’ Kupa bangi bantu nsaa na bukome bwetu ta mbibofule nya. Bi kutunga’shi tufube ngofu na kwisumina bingi bintu byatukuminaa. Anka ta kwi kingi kintu kilombene kwitwikasha na muloo kukila kuuka’shi Nfumu a nsenga ishima e na muloo pa mwanda wetu!

8. Bamo bena Kidishitu mbakite kinyi pa mwanda wa kifulo kyabadi bafule Efile Mukulu?

8 Bu byabadi bafule Efile Mukulu na kukumina kumufubila nsaa yoso, bamo bena Kidishitu mbalekye midimo yabo ibadya kwibekasha ba mpeta. Ericka, mwikale munganga mukata, basangwile bwadya kufuba bu mbala-mashinda pamutwe pa kwimeena mu mudimo waye wa bu munganga. Aye na mulum’aye mbapete mushindo wa kufuba mu maumbo ebungi. Akula’shi: “Myanda ibungi yatudi bamone mu kukwasha bantu abakula ludimi lwenyi, na bakuuku batudi bekale nabo, mbitupeteshe myabi ibungi mu muwa wetu.” Ericka kwete kutungunuka na kufuba bu munganga, anka kwete kufuba na nsaa na bukome bwaye bwibungi bwa kulongyesha bantu bwabadya kuuka Yehowa na kukwasha bakwabo balume na bakashi. Akula’shi bino abimupetesha “muloo wibungi kwishimba na kumusangasha ngofu.”

WE MUFULE BUPETA BWA MWIYILU SU MBWA PA NSENGA?

9. Bwakinyi muntu mufule makuta ta mulombene kwikala na muloo wa binyibinyi?

9 Mpoolo bafundile’shi bantu abakekala “basha kifulo kya nfwalanga.” Mu bipwa bishale, ungi mbala-mashinda a mu Irlande badi mulungule ungi mwana mulume’shi akyebe kwisamba naye mwanda w’Efile Mukulu. Uno muntu babuulwile kabuta kaaye ka makuta, bebwesheshe masaki a makuta mwiyilu amba’shi: “Uno ngi ande efile mukulu!” Sunga bapela kwibikumina, bantu bebungi abapushaa bino. Mbafule makuta na bintu byabaulu. Anka Bible etudimusha’shi: “Su we mukumîne’nka mono, lukalo lwâyo t’âlukapu, ooo. Su we na bupeta kifulo, byoso byokekala nabyo tokebimono bu bilombane nyâ.” (Mulungudi 5:10, EEM) Muntu mufule makuta ta mulombene kumona’shi ano aadi nao ngalombane nya. Akuminaa nka kupeta amo ebungi na kukisha nsaa yaye mu kwiakimba. Bino abimupeteshaa “nkalakashi ibungi.”​—1 Timote 6:9, 10.

10. Bible akula kinyi pabitale bupeta na bulanda?

10 Byabya, boso bwetu twi na lukalo lwa makuta. Aetukalwila mu mishindo ibungi. (Mulungudi 7:12) Anka twi kwikala na muloo su twekala na penda ndambo ayitukwasha bwa kulombasha nkalo yetu su? Oolo! (Badika Mulungudi 5:12.) Agure mwana a Yakee batekyele’shi: “Ntshikalanga mulanda sunga mpeta. Mpe penda ndambo a bya kudya.” Mbibofule bwatudya kupusha bwakinyi uno muntu tabadi akumina kwikala na bulanda bukile kile. Bakwile’shi badi apele kutompibwa bwa kwiba, mwanda kwiba nkulombene kusaabulusha Efile Mukulu. Kadi bwakinyi tabadi akumina kwikala mpeta? Bafundile’shi: “Mwanda ami mupete bintu bii bungi ne mulombene nkutuna na kwamba’shi, ‘Yehowa namu nnanyi?’” (Nkindji 30:8, 9) Pangi ouku bantu bakulupile mu mapeta pamutwe pa kukulupila mwi Efile Mukulu.

11. Yesu badi mwakule kinyi pabitale makuta?

11 Muntu mufule makuta ta mulombene kusankisha Efile Mukulu nya. Yesu bambile’shi: “Takwi [muntu] su ngumune mulombene kufubila ba nfumu babidi: bisumanga ashikwa umune, afule ungi. Ta nwi balombene kufubila Efile Mukulu na nfwalanga.” Bambile dingi’shi: “Tanwibungilanga bupeta pa nsenga apafukula byundu, na misanda, paapa apatubula ba ngifi bimano bwa kwiba. Anka, ungwishaayi bupeta mwiyilu mwabashi’abalwisha kintu, sunga kwi byundu sunga kwi misanda, mwamwa mwabashi’abatubulaa kintu kwi ba ngifi bwa kwiba.”​—Mateo 6:19, 20, 24.

12. Kwikala na nshalelo mupelepele akwitukwasha bwa kufubila Efile Mukulu naminyi? Tusha kileshesho.

12 Bafubi ba Yehowa bebungi bakwete kwikitshisha bwa kwikala na nshalelo mupelepele. Abamono’shi kukita bino akwibapetesha nsaa ibungi yabadya kufubila Yehowa na bino abibapetesha muloo wibungi. Jack, e mu États-Unis, badi mupaane nshibo yaye ikata na makashinyi aaye bwa’shi amone bya kufuba bu mbala-mashinda na mukashi’aye. Apatuula’shi: “Bibadi bukopo bwa kuleka nshibo yetu ibuwa na bintu byetu bibatudi nabyo ku musoko.” Anka munda mwa bipwa bibungi badi nka aalukila ku mudimo mufiite munda bwa myanda ibadi ayikitshika kwanka. Akula’shi: “Mukashi’ande, mwikale mbala-mashinda, badi nka na muloo nsaa yoso. Badi akula’shi, ‘Ne na mukata a mudimo ebuwa bukile!’ Binobino nkwete kufuba nami namu bu mbala-mashinda, boso bwetu tukwete kufubila Muntu umune, Yehowa.”

Twi kupela kwikala na kifulo kya nfwalanga naminyi? (Tala kikoso kya 13)

13. Nkinyi kilombene kwitukwasha bwa kutaluula bi mweneno eetu pabitale makuta?

13 Nsaa yatutalula bi mweneno eetu pabitale makuta, abitungu tutaluule bi mwishimba dyetu na kwiyipusha’shi: ‘Nshalelo ande alesha’shi nakumina binyibinyi abyakula Bible pabitale makuta su? Kukimba makuta ngi mwanda wi na muulo ukata mu muwa wande su? Nkwete kupasukila myanda ya bintu bya ku mbidi kukila byampasukilaa kipwano kyande na Yehowa na kipwano kyande na bangi bantu su? Ne mukumine binyibinyi’shi Yehowa akampa byoso byandi nabyo lukalo?’ Twi kwikala bashinkamishe’shi Yehowa ta mulombene kusumbushena baba boso bakulupile mwadi!​—Mateo 6:33.

TWI BAFULE YEHOWA SU TWI BAFULE BISEPEELWA?

14. Mweneno e na nkatshinkatshi pabitale bisepeelwa e naminyi?

14 Bible badi mutemukye dingi’shi mu mafuku a ku nfudilo, bantu abakekala “bafule bisepeelwa.” Nka bu byatuku kalolo’shi kwikala na mweneno e na nkatshinkatshi pabitale atwe banabene na pabitale makuta ta kwi bubi, atuuku dingi’shi kusangala mu muwa wetu mu mushindo ulombane ta kwi bubi nya. Bamo bantu abamba’shi tabitungu bekala na kusangala mu mwanda su ngumune, anka bino ta ngi abikumina Yehowa’shi twikale nya. Bible akankamika bafubi b’Efile Mukulu bino: “Obe kasepêlengye mu bidibwa byobe, okatome mâlwa ôbe na mulô.”​—Mulungudi 9:7, EEM.

15. Kwikala bantu “bafule bisepeelwa” akupushisha kinyi?

15 Mukanda wa 2 Timote 3:4 awakula bwa bantu bafule bisepeelwa na abatuulu Efile Mukulu kula mu muwa wabo. Lamina’shi verse takula’shi bantu abakafula bisepeelwa kukila Efile Mukulu nya. Bino abipushisha’shi abadya kufula Efile Mukulu kapeela. Anka verse akula’shi “pe kufula Efile Mukulu.” Ungi muntu mulongye ngofu bafundile’shi, “uno verse talesha’shi bantu abakekala na ndambo ya kifulo ky’Efile Mukulu nya. Alesha’shi tabakamufula su nkapeela.” Kuno nkudimusha kukata kwi bantu bafule bisepeelwa. Bible alesha bantu bafule bisepeelwa bu bantu ‘banyiinwe’ na masanka a mu nshalelo.​—Luka 8:14.

16, 17. Yesu badi mwitulekyele kileshesho kinyi pabitale mweneno aaye a bisepeelwa?

16 Yesu badi mwituleshe akipushisha kwikala na mweneno e na nkatshinkatshi pabitale bisepeelwa. Badi mwende ku “madyo a bulunda” na ku “kidiibwa kikata.” (Yowano 2:1-10; Luka 5:29, Kilombeeno kipya 2014) Ku musangeelo w’eyibakishi, kubadi kulobele maalwa, ngi bwakinyi Yesu bakitshine kilengyeleshi pa kwaluula mema bu nfinyo. Ungi mususa, pabadi bantu abaunauna Yesu pa mwanda wa kudya na kutoma, badi muleshe patooka’shi bano bantu tababadi na mweneno e na nkatshinkatshi nya.​—Luka 7:33-36.

17 Anka, Yesu tabadi mwikashe bisepeelwa bu mwanda wi na muulo ukata mu muwa waye nya. Badi mutule Yehowa pa mbalo ya kumpala na badi ekitshisha na mwaye moso bwa kukwasha bangi. Badi mukumine mpa na kufwa lufu lwa makyenga ku mutshi bwa kupasha bantu. Yesu balungwile baba abakumina kumulonda’shi: “Nwi ba mwabi paabenukaa, paabenupombesha, na paabenudimbiila myanda ibubi ilekeene pa mwanda wande. Ikalaayi na muloo na kusepeela, mwanda efuto dyeenu ndikata mwiyilu. Kumwanda byabya ngi bibaabapombeeshe batemuki babaadi benubadidiile.”​—Mateo 5:11, 12.

Twi kupela kwikala na kifulo kya bisepeelwa naminyi? (Tala kikoso kya 18)

18. Nkonko kinyi ayiketukwasha bwa kutaluula byatudi bafule bisepeelwa?

18 Nkinyi kilombene kwitukwasha bwa kwitalula na kuuka byatudi bafule bisepeelwa? Twi kwiyipusha’shi: ‘Kukisha kwa kapapi kwi na muulo kukila bisangilo na mudimo wa bulungudi su? Nakuminaa kwisumina bingi bintu byandi mukumine bwa kufubila Efile Mukulu su? Nsaa yansangula mushindo wa kukisha kapapi, nanangushenaa bilombene kwikala mweneno a Yehowa bwa uno mushindo wa kukisha kapapi wansangula su?’ Bu byatudi bafule Efile Mukulu na kukumina kumusangasha, atukumina kusuuka bintu byatuuku’shi bi bubi mpa na bintu byatupwandikisha’shi mbilombene kumwinyongosha.​—Badika Mateo 22:37, 38.

BYATUDYA KWIKALA NA MULOO

19. Mbantu kinyi bashi balombene kwikala na muloo wa binyibinyi?

19 Ndumbulwilo a Satana bakyengyesha bantu munda mwa bipwa bifikye ku 6 000. Bino bino, patatudi mu mafuku a nfudilo a uno ndumbulwilo, mu nsenga mwi bantu bebungi befule nka abo banabene, bafule makuta, na bisepeelwa. Abanangushena nka ku bintu byabadi balombene kupeta na kutuula malaka aabo bu kintu kya kumpala mu muwa wabo. Anka bantu be bino ta mbalombene kwikala na muloo wa binyibinyi nya! Mu kwilekena na byabya, Bible akula’shi: ‘Yawa âbakwashâ kwi Efile Mukulu a ba ku musuku wa Yaakobo, mukulupile mwi Yehowa e na mulô.’​—Misambo 146:5 EEM.

20. Kifulo kyobe bw’Efile Mukulu akikwikasha na muloo naminyi?

20 Bafubi ba Yehowa mbamufule binyibinyi, na ku kipwa kyoso bangi bantu bebungi bakwete kufika mu kumuuka na mu kumufula. Bino abilesha’shi Bufumu bw’Efile Mukulu bukwete kumunana, na binobino abwitutwadila myabi yatushi balombene kunangushena! Nsaa yatukitshi myanda yabetutekye kwi Yehowa, atumusankisha, na bino abitutwadila muloo wa binyibinyi. Baba bafule Yehowa abakekala na muloo bwa looso! Mu mwisambo aulondo, atukatalula imune ya ku ngikashi ibubi ayituukila ku kifulo kya bantu befule nka’bo banabene. Akupu, atukamono mushindo wilekene ino ngikashi na ngikashi ibuwa ya bafubi ba Yehowa.