Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Tala kwilekena kwi pankatshi pa abafubila Yehowa na bashi’abamufubila

Tala kwilekena kwi pankatshi pa abafubila Yehowa na bashi’abamufubila

“Anumono kwilekeena kwi pankatshi pa mululame na mubi.”​—MALAKII 3:18.

NGONO: 127, 101

1, 2. Bwakinyi lelo uno nshalelo mulombene kwelela bafubi b’Efile Mukulu bukopo? (Tala kifwatulo ki ku mbangilo.)

BA MUNGANGA bebungi bakwete kufuba mu bwipi mwa bantu be na mikumbo ya lwambu. Bakwete kubuka bena maladi babo mwanda abakumina kwibakwasha. Anka abitungu bekalwile abo banabene bwa kupela n’abo namu bapeta ino mikumbo imune yabakwete kubuka. Atwe bafubi ba Yehowa, twi mu nshalelo e mumune na a ba munganga. Bebungi ba kwatudi mbashale na bakwete kufuba pamune na bantu be na mukumbo wa mwikelo na ngikashi ilekene ngofu na ngikashi y’Efile Mukulu. Bino mbilombene kwitwelela bukopo.

2 Mu mafuku a nfudilo a uno ndumbulwilo, bantu bashi bafule Efile Mukulu tabauku miiya yaye ya kibuwa na kibubi nya. Mpoolo mutumibwa badi muleshe ngikashi yabo ibubi nsaa ibadi mufundile Timote mukanda. Mpoolo bambile’shi, ino ngikashi ibubi ayikekala mwi bantu bebungi mu mafuku a pepi na nfudilo a uno ndumbulwilo. (Badika 2 Timote 3:1-5, 13.) Sunga twamona’shi ino ngikashi ibubi ayitwinyongosha, twi balombene kubanga kwambula nangunangu, miisambo na ingi myanda i na bantu betwifunyishe. (Nkindji 13:20) Mu uno mwisambo, atukamono kwilekena kwi pankatshi pa ino ngikashi na ngikashi ya bafubi b’Efile Mukulu. Atukamono dingi kyatudi balombene kukita bwa kwikalwila atwe banabene bwa kupela kwambula ngikashi ibubi nsaa yatukwasha bantu bwabadya kuuka Yehowa.

3. Mbantu ba mushindo kinyi babadi bafunde mu 2 Timote 3:2-5?

3 Mpoolo bafundile’shi, mu mafuku a ku nfudilo akukekala “bipungo bibukopo.” Kunyima batemwine mulongo wa ngikashi ibubi 19 i na bantu bebungi mu ano mafuku atudi. Ino ngikashi ngifwanene na yabadi bateemune kwi Mpoolo mu Beena-Looma 1:29-31, anka mu mulongo wa myanda yadi muteemune mu mukanda wa Timote mwi bishima bishii mu ingi mbalo mu Bifundwe bya bena Kidishitu bya kina Greke. Mpoolo babangile na kwamba’shi: “mwanda bantu abakekala.” Anka ta bantu boso be na ngikashi ibubi ibabadi bafunde kwi Mpoolo nya. Mbena Kidishitu be na ngikashi ilekeene na ya bano bantu.​—Badika Malakii 3:18.

MUSHINDO WATWIMONAA ATWE BANABENE

4. Opwandikisha’shi kwikala muule na kwitatula akupushisha kinyi?

4 Kunyima kwa Mpoolo kwakula’shi bantu bebungi abakekala befule nka abo banabene na bafule mmono, bakwile dingi’shi bantu abakekala na kwinemeka, abetumbisha, na baûlwe na kwitatula. Bantu be na ino ngikashi abanangushenaa misango ibungi’shi mbakile bangi pa mwanda wa buwa bwabo bwa mpala, myanda yabadi balombene kukita, bintu byabadi nabyo, sunga mudimo wabo. Bano bantu abakuminaa bwa’shi bebakaanye kukila bingi bintu byoso. Ungi muntu mulongye ngofu bafundile pabitale muntu e byabya. Bambile’shi: “Mwishimba dyaye mwi ka kilambwilo kakwete kukunamina kumpala kwaye’ye nabene.” Bamo namu abakula’shi kwitatula kwi bubi ngofu, ngi bwakinyi mpa na bantu basha kwitatula tabakumina kumona bangi bantu abetatula nya.

5. Bamo bafubi ba Yehowa basha lulamato abafikile na kwitatula naminyi?

5 Yehowa mmushikwe kwitatula, kwabadi betanyine mu Bible bu “meeso a kwitatula.” (Nkindji 6:16, 17) Byabya, kwitatula akwikashaa muntu kula n’Efile Mukulu. (Misambo 10:4) Kwitatula nyi eyikashi dya Diabulu. (1 Timote 3:6) Mwanda wa binyibinyi awitwinyongosha ngwa’shi, mpa na bangi bafubi ba Yehowa basha lulamato mbafikye mu kukwatshibwa na kwitatula. Bu kileshesho, Nfumu Ushiya a mu Yuuda badi mushale na lulamato munda mwa bipwa bibungi. Anka Bible akula’shi: “Bu bibadi na bukome, kwitatula kubatwelele mwishimba dyaye, mpa na bibaakashimiine. Bakutshilwe kulamata Yehowa Efile aaye.” Ushiya bayile ku ntempelo aye nkushiika musengo wa kabanda, aku namu tabadi na matalwa a kukita bino nya. Kunyima kwa mafuku, Esekiya Nfumu sha lulamato bafikile naye namu na kwitatula, munda mwa mafuku apeela.​—2 Myanda 26:16; 32:25, 26.

6. Mmyanda kinyi ibadi ilombene kwikasha Daavide na kwitatula? Bwakinyi badi mushale na kwiyisha?

6 Bamo bantu abafikaa na kwitatula pa mwanda wa’shi be na buwa bwa mpala, mbende nkumo, abauku kuyimba, be bukome, sunga’shi abebalakila kwi bangi. Daavide badi na bino bintu byoso, anka bashadile nka na kwiyisha mu muwa waye oso. Bu kileshesho, kunyima kwa Daavide kwipaa Goliate, Nfumu Saule bambile’shi abitungu Daavide ayibakile mwan’aye mukashi. Anka Daavide bambile’shi: “Neenyi, kifuko kyande ki kinyi, kisamba kya nshami ki na muulo mu Isaleele bwa’shi ngikale muko a mulopwe su?” (1 Samwele 18:18) Nkinyi kibakwashishe Daavide bwadya kwikala na kwiyisha? Badi auku’shi ngikashi yoso, ngobesha, na mashito ooso abadi nao badi mwibipete mwanda Efile Mukulu e na kwiyisha na bakuminyine kutuula meso aaye kwadi. (Misambo 113:5-8) Daavide badi auku’shi bintu byoso bibuwa byadi nabyo abifiki kwi Yehowa.​—Tala byabidi bipushene na 1 Beena-Kodinda 4:7.

7. Nkinyi akiketukwasha bwatudya kulesha kwiyisha?

7 Nka bu Daavide, bafubi ba Yehowa lelo uno bakwete kwikitshisha bwa kwikala na kwiyisha. Abitukumu ku mashimba ngofu pa kuuka’shi Yehowa aye nabene Aye sha Kwiyilu kula, e na kwiyisha. (Misambo 18:35) Atukumina kutumikila ano mayi: “Ikalaayi na mashimba a lusa, a kalolo, a kwiyisha, a kupooka, a lwishinko.” (Beena-Kolose 3:12) Atuuku dingi’shi kifulo “taakitatulaa sunga kwisadika.” (1 Beena-Kodinda 13:4) Nsaa yabetumono kwi bangi bantu’shi twi na kwiyisha, nabo namu be kwikala na lukalo lwa kuuka Yehowa. Nka bu bi mulume shi mwina kukumina mulombene kwifubwila pepi na Yehowa kukidila ku mwikelo wibuwa wa mukashi’aye mwina Kidishitu, bantu namu mbalombene kwifubwila pepi n’Efile Mukulu kukidila ku kwiyisha kwa bafubi baye.​—1 Mpyeele 3:1.

MUSHINDO WATUKITSHINAA BANGI MYANDA

8. (a) Lelo uno bamo bantu abamono naminyi pabitale bana bashi’abakookyela bebatande? (b) Bible alungula bana bwabadya kukita kinyi?

8 Mpoolo badi muleshe mushindo aukekitshishena bantu myanda mu mafuku a ku nfudilo. Bafundile’shi, bana abakekala batombokyele beebatande. Lelo uno, mikanda ibungi, ma filme, myanda yabalesha ku ma televizion ayilesha’shi su bana tabakookyela bebatande, ta kwi mwanda nya. Anka mwanda wa binyibinyi wi’shi kukutwa kwa kukookyela akubofusha kifuko kishima, kikale bu mbalo i na muulo ukata bwa bantu boso. Bantu abauku uno mwanda wa binyinyi takudi mafuku ebungi. Bu kileshesho, mu Grèce a kala, muntu badi akupila bamutande tabadi na matalwa a kushala mu kibundji mwi bantu nya. Mu miya ya bena Looma, muntu badi akupila nshaye abadi abamunyooko mu kipaso kimune na muntu bayipayishena. Bifundwe bya kina Ebelu na bya kina Greke abilungula bana bwabadya kunemeka bebatande.​—Efilu 20:12; Beena-Efeso 6:1-3.

9. Nkinyi akikakwasha bana bwabadya kukookyela bebatande?

9 Nkinyi kilombene kukwasha bana bwabadya kukookyela bebatande sunga byekala’shi bantu bebeefunyishe ta be na kukookyela? Su bana abekala abanangushena ku myanda ibuwa yabadi bebakitshine kwi bebatande, abakekala na lutumbu na kukumina kwibakookyela. Na dingi abitungu ba nsongwa bashinguule’shi Efile Mukulu, Nshetu boso bwetu, ebatekye bwabadya kukookyela bebatande. Nsaa i ba nsongwa abakula myanda ibuwa ya bebatande, abakwasha bakuuku babo bwabadya kunyisha kuneemeka ba nshabo na ba nyin’abo. Byabya, su ba nambutwile abakutwa kwikala na kifulo kya butandwa kwi bana babo, mbilombene kwelela bana babo bukopo bwabadya kwibakookyela. Byabya, nsaa ayipusha ba nsongwa’shi bebatande mbebafule binyibinyi, mbilombene kwibakwasha bwabadya kwibakookyela mpa na pabidi bukopo. Ungi mukwetu mulume ki nsongwa abetanyinaa bu Austin akula’shi: “Sunga mbyampushaa bya kusuuka na bintu, bantande abangyelelaa miya ibuwa, abampatulwilaa kabingilo ka ino miya, na kundekyela mushindo wa’shi twikale atwisamba. Bino bibankwashishe bwandya kwikala na kwiyisha. Nadi mumone’shi bakwete kumpasukila, na bino bibadi bintakule bwandya kukumina kwibasangasha.”

10, 11. (a) Ngikashi kinyi i bubi ayilesha’shi bantu ta mbefulene munkatshi mwabo? (b) Bena Kidishitu ba binyibinyi mbafule bangi bantu naminyi?

10 Mpoolo badi mupatuule ingi ngikashi ayilesha’shi bantu ta be na kifiulo kya bantu nabo. Kunyima kwa kulesha’shi “abakatombokyela beebatande,” balesheshe’shi abakekala bashii na lutumbu. Bino abipushika kalolo, mwanda bantu bashii na lutumbu tabataa bintu bibuwa byabebakitshina kwi bangi na muulo nya. Mpoolo bambile dingi’shi, bantu abakekala bashi na lulamato. Abakekala abapele kipwano, bino abipusha’shi tabakakumina kulama butale pankatshi pabo na bangi. Abakekala basha kasaabu na baasha kiipuko, abakula bangi bantu myanda ibubi na ayibenyongosha mpa na ayinyongosha Efile Mukulu. Na dingi abakekala abadimbiila bantu myanda, bano bantu abalungula mbangi bantu myanda ya madimi bwa kulwishisha ungi muntu nkumo. *

11 Bafubi ba Yehowa mbelekene ngofu na bantu bebungi be mu uno ndumbulwilo mwanda abo be na kifulo kya binyibinyi. Uno mwanda ngwa binyibinyi. Yesu bambile’shi mwiya ukata ku Miiya yoso ya Moyiise ukile mwiya wa kufula bangi bantu, nkufula Efile Mukulu. (Mateo 22:38, 39) Yesu bambile dingi’shi bena Kidishitu ba binyibinyi abakaukibwa ku kifulo ki munkatshi mwabo. (Badika Yowano 13:34, 35.) Bena Kidishitu ba binyibinyi mbalombene kufula mpa na beshikwanyi nabo.​—Mateo 5:43, 44.

12. Yesu badi muleshe’shi mmufule bangi bantu naminyi?

12 Yesu balesheshe’shi badi mufule bantu binyibinyi. Badi muleshe bino p’aye kwenda ku kibundji na kibundji bwadya nkebalungula mukandu wibuwa wa Bufumu bw’Efile Mukulu. Badi mubuule ba mbofu meeso, apasha balemane, basha nsudi, na ba nshikwe. Badi mubushe mpa na bantu abadi bafwe. (Luka 7:22) Yesu badi mutushe mpa na muwa waye bwa kupasha bantu, aku namu bantu abadi bamushikwe. Yesu badi mwambule kifulo kya Nshaye mu mushindo upwidikye. Ba Temwe ba Yehowa be mu nsenga ishima bakwete kwambula kifulo kya Yesu na kwikilesha namu bangi bantu.

13. Kifulo kyatulesha bangi ki kwibakwasha bwabadya kukumina kulonga bwa kuuka Yehowa naminyi?

13 Nsaa yatulesha bantu’shi twi bebafule, mbilombene kwibatakula bwabadya kukimba bya kuuka Nshetu e mwiyilu. Bu kileshesho, ungi mwana mulume a mu Thaïlande badi mwende mu kikongeno kya mafuku asatu, badi mukeme ngofu nsaa ibamwene mushindo ubadi bakwetu balume na bakashi abeleshena kifulo. Kunyima kwa’ye kwalukila ku nshibo, batekyele bwabadya kulonga naye Bible kwi ba Temwe ba Yehowa misusa ibidi ku lubingo. Kunyima badi mulungule mukandu wibuwa kwi bakwabo ba mu kifuko boso. Anka, kunyima kwa penda myeshi isamombo, uno muntu badi mukite kubadika kwa Bible bwa musango wa kumpala mu Nshibo ya Bufumu. Tukwete kulesha bangi kifulo su? Eyipushe’shi: ‘Nkwete kwikitshisha na mwande moso bwa kukwasha bantu be mu kifuko kyetu, kakongye keetu, na mu mudimo wande wa bulungudi su? Nekitshishaa bwa kumona bangi mu mushindo awibamonaa Yehowa su?’

MISEWU NA BANA BA MIKOOKO

14, 15. Bangi bantu be na ngikashi kinyi ibubi? Bamo mbashintuule ngikashi yabo naminyi?

14 Mu mafuku a ku nfudilo, bantu bakwete kulesha ingi ngikashi ibubi ayitungu twiyisuukye. Bu kileshesho, bebungi mbekale balwishi ba myanda ibuuwa. Mbashikwe myanda ibuwa mpa na kwiyitombokyela. Bano bantu ta be na butontshi bwa mbidi, be na bukyelo. Bamo be na mitwe i bukopo. Abakitshi myanda kushi kunangushena na taabatala bukitshishi bulombene kwikala na bikitshino byabo kwi bangi.

15 Bebungi babadi abakitshi myanda bu nyema ya bukyelo, mbapwe kushintuula mwikelo wabo. Kuno kushintuluka kwa mu kipaso kya kukaanya abadi bekutemukye mu Bible. (Badika Yeeshaya 11:6, 7.) Mu uno verse abakula bwa nyema ya kisuku, bu misewu, na ntambwe, bishale mu butaale na nyema ya pasha, bu mikooko na bana ba ngombe. Bwakinyi ibadi na kya kwikala mu butaale? Buno butemuki abutungunuka na kwamba’shi: “Mwanda [nsenga] ayikala yiuule na kuuka kwa Yehowa.” (Yeeshaya 11:9) Nyema ta ngilombene kulonga bwa kuuka Yehowa nya, byabya mu ngakwilo a mu kifwanyi, buno butemuki abulesha bantu byabashintuula mwikelo wabo.

Mayi a kulonda a mu Bible ngalombene kushintuula bantu! (Tala kikoso kya 16)

16. Bible mmukwashe bantu bwabadya kushintuula mwikelo wabo naminyi?

16 Bakwetu balume na bakashi bebungi babadi bukyelo mu angi mafuku nka bu misewu, kadi binobino tabadi bantu bafule butaale. We kubadika nshalelo a bamo ba kwabadi mu mwisambo awamba’shi, “Bible kwete kushintuula bantu,” wi mu jw.org. Bantu bapwe kuuka Yehowa na bakwete kumufubila ta be bu baaba abeleesha bu ben’Efile, anka abatunu bukome bwaye. Bantu be byabya abakula kukanwa’shi abalangwila Efile Mukulu, anka mwikeelo wabo aulesha’shi tabakwete kumulangwila nya. Munkatshi mwa mwilo wa Yehowa mwi bantu bebungi babadi bukyelo kumpala, anka binobino ‘mbafwale muntu mupya mupangiibwe ku kifwatulo ky’Efile Mukulu, mu bululame na mu bwiselele bwa biinyibiinyi.’ (Beena-Efeso 4:23, 24) Nsaa yabalongo bya kuuka Efile Mukulu kwi bantu, abasangana’shi abitungu balonde miiya yaye. Bino abibakwasha bwabadya kushintuula malongyesha abakuminanga kumpala, mushindo wabanangushena, na myanda yabakitshi. Kushintuula ino myanda ta nkubofule nya, anka kikudi ky’Efile Mukulu akikwasha boso abakumina kumusankisha.

“ELAMUNE KULA NA BANTU BE BYABYA”

17. Twi kupela kwambula ngikashi ibubi ya bantu naminyi?

17 Tabidi bipelepele bwatudya kumona kwilekena kwi pankatshi pa bantu abafubila Efile Mukulu na bashi’abamufubila. Abitungu twikale badimukye bwa kupela tala ino ngikashi ibubi ya bantu bashi’abafubila Efile Mukulu yetwambukila. Atukumina kulonda eyi dya Yehowa dya kwilamuna kwi bantu babadi baleshe mu 2 Timote 3:2-5. Kushi mpaka, ta twi balombene kusuka muntu ooso e na ngikashi ibubi nya. Twi balombene kufuba nabo pamune, kwenda nabo ku kalasa, sunga kushala pamune nabo. Anka tatwikalanga na binangu byabo na kukita myanda mu mushindo wabakitshi. Nkinyi kilombene kwitukwasha? Twi balombene kunyingisha bukuuku bwetu na Yehowa p’atwe kwilongyela Bible na kusangula bakuuku bamufule.

18. Myanda yatukitshi na yatwakula ngilombene kukwasha bangi bwabadya kukumina kuuka Yehowa naminyi?

18 Abitungu dingi tukwashe bangi bantu bwabadya kuuka Yehowa. Kimba mishindo yodya kulungula mukandu wibuwa, na otekye Yehowa bwa’shi akukwashe bodya kwakula myanda ibuwa pa nsaa ilombane. Abitungu tuukishe bangi’shi twi ba Temwe ba Yehowa. Su tubakitshi byabya, mwikelo wetu wibuwa aukatumbisha Efile Mukulu kushi kwitutumbisha atwe banabene. Yehowa mmwitulongyeshe byatudya “kuleka bubi na lwabi lwa bintu bya pa nsenga, bwa’shi tushaale mu kino kipungo na kwiyeesha, balulame na kishima kwi Efile mukulu.” (Tite 2:11-14) Su tubambula Yehowa na kukita myanda yakumina’shi tukite, bangi bantu namu abaketumono. Bamo mbalombene mpa na kwamba’shi: “Atukyebe kwenda noobe, mwanda tubapusha’shi: Efile Mukulu e neenu.”​—Sekadya 8:23.

^ par. 10 Mwaku wa mu kina Greke wabadi baluule’shi: “muntu adimbilaa bantu myada” sunga muntu “sha lufundanyi” nyi di·aʹbo·los. Dino nyi eshina dyabadi bayitanyine Satana mu Bible, mwikale muntu adimbilaa Efile Mukulu myanda.