Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Muloo—nyi eyikashi dyabetupeyaa kwi Efile Mukulu

Muloo—nyi eyikashi dyabetupeyaa kwi Efile Mukulu

BANTU abakuminaa kwikala na nshalelo a muloo. Anka mu ano mafuku a ku nfudilo, muntu oso kwete kufumankana na nkalakashi ‘ibukopo.’ (2 Timote 3:1) Kukutwa kwa kululama, mikumbo, kukutwa kwa midimo, twinyongoshi, sunga ingi myanda ayibwesha twinyongoshi, na mpombo mbilombene kwenda na kushimisha muloo wa muntu ku kapela kapela. Mpa na bafubi b’Efile Mukulu mbalombene kubofula na kushimisha muloo wabo. Su we mu uno nshalelo, mushindo kinyi odi mulombene kupetuula muloo oobe?

Bwa kwalula luno lukonko, abitungu tubande kushinguula akipushisha muloo wa binyibinyi na mushindo ubadi bangi balame muloo wabo sunga mbibabadi na nkalakashi. Kunyima atukalongo kyatudi balombene kukita bwa kulama muloo wetu na kwiutamisha.

MULOO NKINYI?

Tabitungu twapwandikisha kwikala na muloo wa binyibinyi na kwikala musangale sunga kumweneka na muloo ku meso nya. Tubande kwata kileshesho: Kunyima kwa kutoma malofu akile bungi, muntu ntomi mulombene kwisepela tusepo twibungi. Anka nsaa ayimwanduka maalwa, tasepe dingi nya, na aluka nka mu nshalelo aaye e na twinyongoshi na nkalakashi. Kuno kusangala kwaye kwa kapindji kapeela ta muloo wa binyibinyi nya.​—Nkindji 14:13.

Mu kwilekena na byabya, muloo nyi eyikashi adikalaa mwishimba dya muntu. Mbeupatuule bu “disanka adipushaa muntu nsaa ibapete sunga yakulupila kupeta kintu kibuwa.” Muloo nyi mbuwa sunga disanka adikalaa mwishimba dyetu na kushala mwanka sunga myanda itwifunyishe yekala buwa sunga yakutwa kwikala buwa. (1 Beena-Tesalonika 1:6) Byabya, muntu mulombene kwikala mukalakashwe na mwanda kampanda kadi atungunuka nka na kwikala na muloo mwishimba dyaye. Bu kileshehso, batumibwa abadi bakalakashwe ngofu pabitale kwakula mwanda wa Kidishitu. Anka “babatuukile [kumpala kwa bena Sanedrine] na kusepeela, mwanda babatundwilwe bu balombene kukayibwa bw’eshina dya Yesu.” (Bikitshino 5:41) Abimweneka kalolo’shi, tababadi abasankila mushindo ubabadi abebakupila nya. Anka bu bibabadi bafubi b’Efile Mukulu, abadi bapete muloo wa binyibinyi p’abo kulama lulamato lwabo kwadi.

Tatutandjikwaa na uno muloo nya; na dingi tawifikilaa mwi muntu nya. Bwakinyi? Mwanda muloo wa binyibinyi nyi nkimune kya ku bipindji bya kikuba kya kikudi ki selele ky’Efile Mukulu. Ku bukwashi bwa kikudi ki selele ky’Efile Mukulu, twi balombene kwikala na ngikashi ya “muntu mupya,” munkatshi mwayo mwi muloo. (Beena-Efeso 4:24; Beena-Ngalatea 5:22) Na dingi nsaa yatudi na muloo, atwikala na mushindo wa kukambila twinyongoshi twa mu nshalelo.

BILESHESHO ABITUNGU’SHI TWAMBULE

Yehowa akumina’shi myanda ibuwa ikale ayikitshika pa nsenga, kushi myanda ibubi yatumono ayikitshika lelo uno. Na dingi, bikitshino bibubi bya bangi bantu tambitakule Yehowa bwadya kushimisha muloo waye nya. Eyi dy’Efile Mukulu adyamba’shi: “Mu nshibo yê mwabombêlâ amulesha byadi na bukome na mulô.” (1 Myanda 16:27, EEM) Kunyima kwa byabya, myanda ibuwa yabakwete kukita kwi bafubi baye ikwete ‘kusangasha eshimba dya [Yehowa].’​—Nkindji 27:11.

Twi kwambula Yehowa pa kuleka kwinyongola bikilekile nsaa ayikitshika myanda mu mushindo watushi’atukulupilanga. Pamutwe pa kushimisha muloo wetu, twi kutula binangu byetu pa myanda ibuwa yatudi nayo binobino na kutengyela myanda ibuwa ayifiki na lwishinko. *

Twi kupeta bingi bileshesho bya mu Bible bibungi bya bantu abadi balame muloo wabo sunga mbibabadi na myanda ibadi ayikyebe kushimisha muloo wabo. Abrahame nyi ngumune a ku bantu abadi banyingiile myanda ibadi itule muwa wabo mu masaku ibabadi bakite kwi bangi bantu. (Kibangilo 12:10-20; 14:8-16; 16:4, 5; 20:1-18; 21:8, 9) Sunga mbibadi kumpala kwa ino myanda, Abrahame badi mulame muloo mu eshimba dyaye. Bakitshine bino naminyi? Mu binangu byaye badi mulame lukulupilo lwa kwikala na muwa mu ndumbulwilo mupya abakunkusha kwi Mesiya. (Kibangilo 22:15-18; Beena-Ebelu 11:10) Yesu bambile’shi: “Nshenu Abrahame baadi na kusepeela pabakulupilanga kumona efuku dyande.” (Yowano 8:56) Twi kwambula Abrahame p’atwe kunangushena miloo ayitutengyela ku meso.​—Beena-Looma 8:21.

Nka bu Abrahame, Mpoolo mutumibwa na Silase abadi abafubu naye pamune abadi batule binangu byabo pa milayilo y’Efile Mukulu. Abadi na lukumino lwi bukopo, na abatungunukile na kwikala na muloo sunga mbibabadi bafumankane na myanda ibubi. Bu kileshesho, kunyima kwa’bo kwibakupila ngofu na kwibeela mu lukano, “munkatshi mwa bufuku . . . babatwelele mu nteko na kuyimba ntumbo y’Efile Mukulu.” (Bikitshino 16:23-25) Kukatusha kupetela bukome mu lukulupilo lwabo, Mpoolo na Silase abadi na muloo mwanda abadi abakyengye pa mwanda w’eshina dya Kidishitu. Twi kwambula Mpoolo na Silase p’atwe kulama muloo wa kufubila Efile Mukulu na lulamato loso mu binangu.​—Beena-Fidipe 1:12-14.

Lelo uno, munkatshi mwa bakwetu balume na bakashi be mu nsenga ishima, twi na bileshesho bibuwa bya bantu balame muloo wabo pabadi kumpala kwa nkalakashi. Bu kileshesho, mu mweshi w’Ekumi na umune mu kipwa kya 2013, kipapi kikata kyabetanyinaa bu Typhon Haiyan kibadi kipukye munkatshi mw’eumbo dya Philippines, akyo nkulwisha mashibo a bifuko bya ba Temwe ba Yehowa 1000. George, ababadi balwishishe nshibo yaye ya mu kibundji kya Tacloban bambile’shi: “Bakwetu be nka na muloo, sunga mbyabadi bafumankane na ino myanda yoso. Abingyelela bukopo bwandya kupatuula muloo watudi nao.” Nsaa yoso yatufumankana na lukalakashi lwi bukopo, atukalama muloo wetu su tubekala atunangushena na kusankila myanda yabadi betukitshine kwi Yehowa. Nkingi kintu kinyi kyabadi betupe kwi Yehowa akitupa tubingilo twa kwikala na muloo?

TWI NA TUBINGILO TWA KWIKALA NA MULOO

Nkabingilo kinyi kakile bukata ka muloo katudi balombene kwikala nako kukila kipwano kyetu n’Efile Mukulu? Banda kunangushena uno mwanda: Atuuku Nfumu a eyilu na nsenga. Aye nyi Nshetu, Efile Mukulu eetu, na Kuuku’etu!​—Misambo 71:17, 18.

Atwata dingi kya buntu kya muwa na muulo na ngobesha yadi mwitupe ya kwiusankila. (Mulungudi 3:12, 13) Bu byatudi bipangwa bi na binangu byabadi betanyine kwi Yehowa, atushinguula kikyebe ky’eshimba dy’Efile Mukulu pa mwanda wetu. (Beena-Kolose 1:9, 10) Pa mwanda wa byabya, twi na muloo wa binyibinyi na atupete bukunkushi bwibuwa mu muwa wetu. Ku lungi lupese, bantu bebungi tabauku kalolo bwakinyi twi na muwa nya. Pabadi alesha kuno kwilekena, Mpoolo bafundile’shi: “Kyakya kishi kimone meeso, kishi kipushe matwi, na kishi kitwele mu mashimba a bantu, byabya byoso bilumbuule Efile Mukulu bwa bamufule. Nnatwe babadi bebisokwele kwi Efile Mukulu kukiila kwi kikudi [kyaye].” (1 Beena-Kodinda 2:9, 10) Ta twi na muloo wibungi pa’twe kushinguula bi kikyebe ky’eshimba dya Yehowa na bi mpàngo yaye su?

Banda kutala ungi mwanda wabadi bakitshine mwilo wa Yehowa. Ta twi na muloo wa kupusha’shi mbalombene kwitufwila lusa ku milwisho yetu su? (1 Yowano 2:12) Pa mwanda wa lusa lw’Efile Mukulu, twi na lukulupilo lwi bukopo’shi ndumbulwilo mupya afiki binobino. (Beena-Looma 12:12) Kubanga binobino, Yehowa mmwitupe kisaka kya bakwetu batukwete kumulangwila nabo pamune. (Misambo 133:1) Eyi dy’Efile Mukulu aditushinkamisha dingi’shi Yehowa akalwilaa mwilo waye kwi Satana na ba demo. (Misambo 91:11) Saa yatunangushena pa ino myabi yoso yabadi betwelele kwi Efile Mukulu, muloo wetu aukanyisha kutama na kufiima.​—Beena-Fidipe 4:4.

BYA KUTAMISHA MULOO OOBE

Mwina Kidishitu mubadile kwikala na muloo, mulombene kutamisha muloo waye su? Yesu bambile’shi: “Nenulungula byabya bwa’shi muloo wande wikale mwanudi, na’shi muloo wenu wikale upwidikye.” (Yowano 15:11) Bino tabilesha’shi twi balombene kutamisha muloo wetu su? We kupwandikisha kwikitshisha kobe bwa kutamisha muloo na kulama kaalo. Abitungu wekale oshisakanya nteete bwa’shi kaalo kanyishe kutama. Mu mushindo umune, abitungu wekale oshiisakanya ngikashi yobe ya mu kikudi bodya kutamisha muloo oobe. Tentekyesha’shi: Kikudi ki sele ky’Efile Mukulu ngi akitamishaa muloo. Ngi bwakinyi, we kwikala na muloo wibungi su bwekala otekye bukwashi bwa kikudi ki selele kya Yehowa na kuteka nsaa yonangushena pa myanda i mu Eyi dyaye diyookyelwe.​—Misambo 1:1, 2; Luka 11:13.

We kutamisha dingi muloo oobe pa kwikala na kyubishi kya kufuba midimo ayisangasha Yehowa. (Misambo 35:27; 112:1) Bwakinyi? Mwanda babadi betupangye mu kipaso kyatudya ‘[kutshina] Efile Mukulu, na kulama [miiya] yê, mwanda kyakya nyi kyoso ki nyina mwanda mu muwa wa muntu.’ (Mulungudi 12:13, EEM) Mu ungi ngakwilo, abadi betupangye mu kipaso kyatudya kukita kikyebe ky’eshimba dy’Efile Mukulu. Ngi bwakinyi nsaa yatufubila Yehowa, atwikala na muloo wibungi mu muwa wetu. *

BIPETA BIBUWA ABITUKILA KU MULOO

Nsaa yatudi na muloo aufiki kwi Efile Mukulu, atupete myabi itabukile muloo watupusha mwishimba. Bu kileshesho, atunyisha kusankisha Nshetu e mwiyilu nsaa yatumufubila na muloo mu nkalakashi yoso ayitukwata. (Miiya Ikituulwe 16:15; 1 Beena-Tesalonika 5:16-18) Na dingi, kipeta kya kwikala na muloo wa binyibinyi, atukasumbula nshalelo a kwipana penda ku bintu bya ku mbidi, kadi tukakimbe bya kwisumina myanda ikata pa mwanda wa Bufumu bw’Efile Mukulu. (Mateo 13:44) Nsaa yatumono myanda ibuwa yatupete, atukanyisha kwikala na muloo, atukapusha’shi twi na nshaleo ebuwa, na atukwasha bangi bwabadya kunyisha kwikala na muloo.​—Bikitshino 20:35; Beena-Fidipe 1:3-5.

“Su we na muloo na kusankila nshalelo oodi naye binobino, okanyisha kwikala na mbidi bukome mu mafuku aafiki.” Bino ngi bibafundile ungi muntu akimbulaa myanda a ku kilongyelo kikata kya ku Nebraska mu États-unis, kunyima kwa’ye kutaluula mikanda ibungi ayakwila kwikala na mbidi bukome. Bino bibakwile mbipushene na abyakula Bible, amba’shi: “Muloo wa mwishimba aupashaa muntu.” (Nkindji 17:22) Eyendo, su botamisha muloo oobe, okekala na mbidi bukome.

Byabya sunga twekala mu kipungo mwi myanda ibungi ayitwinyongosha, twi kwikala na muloo wa binyibinyi munda mwa mafuku ebungi su tubakimbi bya kupeta kikudi ki selele ku bukwashi bwa nteko, kwilongyela na kunangushena pa myanda i mu Eyi dya Yehowa. Atutamisha dingi muloo wetu nsaa yatunangushena ku myabi yatudi nayo, na kwambula lukumino lwa bangi bantu, na kukimba bya kukita kikyebe ky’eshimba dy’Efile Mukulu. Su tubakitshi bino, atukalombasha mayi e mu mukanda wa Misambo 64:11, aamba’shi: “Mululame asangulukile mwi Yehowa, amusangule bu kifwamino.”

^ par. 10 Eyikashi dya lwishinko nyi dyatukesambila mu kipindji akilondo kya mwisambo wimene pa “kikuba kya kikudi.”

^ par. 20 Bwa kuuka ingi mishindo yodi mulombene kutamisha muloo oobe, tala kashibo akamba’shi: “ “Ingi mishindo yatudya kutamisha muloo.”