Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

We kwikala kuuku ebuwa nsaa i kipwano kyenu ki mu masaku naminyi?

We kwikala kuuku ebuwa nsaa i kipwano kyenu ki mu masaku naminyi?

Gianni na Maurizio abaadi bakuuku munda mwa bipwa 50. Anka, mu angi mafuku, kipwano kyabo kibaadi mu masaku. Maurizio apatuula’shi: “Mu kino kipungo ki bukopo, nakitshine bilubilo bikata bibaadi bitwabuule.” Gianni namu alombasha’shi: “Maurizio nyi badi mulongyeshi ande panabangile kulonga Bible. Baadi nka bu nshami a mu kikudi. Byabya, myanda ibakitshine ibaadi ayinkemesha ngofu. Bu bibatudi atukyebe kwitshibena, naadi namono nka bu nsenga ayikyebe kwiabuula pabidi. Napushishe bu’mi e bupenka.”

BAKUUKU be buwa be na muulo ngofu, na bukuuku ta mbulombene kwisha mafuku e bungi bu mu kabasamushi nya. Su bukuuku bwenu bwi mu masaku, nkinyi kilombene kwinukwasha bwa kwibukalwila? Twi balombene kulonga myanda ibungi kwi bangi bantu babadi baleshe mu Bible abadi mu bukuuku bwibukopo na kunyima kwa mafuku bukuuku bwabo bubadi mu masaku.

SU KUUKU’ETU BAKITSHI MULWISHO

Daavide, baadi mulami a mikooko na nfumu, na baadi na bakuuku bebuwa. Umune a kwabadi atudi balombene kutentekyesha nyi Yonatane. (1 Samwele 18:1) Anka Daavide badi na bangi bakuuku, bu mutemuki Natane. Bible tamuleshe mafuku ababangile bukuuku bwabo nya. Na dingi, mu angi mafuku, Daavide badi mukulupile mwi Natane nka bu byodi mulombene kukulupila kuuku’obe. Daavide badi na lukalo lwa kwibakila Yehowa nshibo. Baadi mulombene kukumina kyoso akimulungula Natane bu bibadi kuuku’aye na muntu badi na kikudi kya Yehowa.​—2 Samwele 7:2, 3.

Byabya, kubakitshikile mwanda ubaadi utuule bukuuku bwabo mu masaku. Nfumu Daavide batambukile lusandji na Betesheba, akupu badi mwipayishe Uriya mulum’aye. (2 Samwele 11:2-21) Daavide badi mushale na lulamato kwi Yehowa munda mwa bipwa bibungi na baadi mukite myanda na kululama. Anka kunyima kwa mafuku bakitshine uno mulwisho ukata! Nkinyi kibadi kikitshikile uno nfumu e buwa? Badi mulombene kukutwa kumona bukata bwa mulwisho waye su? Baadi mwele binangu’shi mulombene kufwama kumpala kw’Efile Mukulu su?

Natane badi mulombene kukita kinyi? Badi mutadile bwa’shi ungi muntu akalungule nfumu uno mwanda su? Bangi bantu abaukile bibadi Daavide mulumbule bwa kwipayisha Uriya. Byabya bwakinyi Natane badi mutwelakane mu uno mwanda ubaadi ulombene kulwisha bukuuku bwabo bubapu kukita mafuku ebungi? Uno mwanda ubadi ulombene kutuula mpa na muwa wa Natane mu masaku su badya kwiwakula kwi bangi bantu. Daavide badi mupwe kwipayisha Uriya muntu shii musoole mwanda.

Natane badi mukyendji w’Efile Mukulu. Mutemuki badi auku’shi su baumina na uno mwanda, bukuuku bwabo na Daavide tabushala nka byabwikalanga na kondo kaye k’eshimba kabadya kwikala akamutopeka. Kuuku’aye Daavide badi mutwele eshinda adimukutshishwa kukuminyibwa na Yehowa. Nfumu Daavide badi na lukalo lwa bukwashi bwadya kumona bya kwaluka mwishinda dibuwa. Eyendo, Daavide badi na lukalo lwa kuuku a binyibinyi, na badi na kuuku e bino. Basangwile bwadya kubanga kumulungula uno mwanda na kileshesho kilombene kumukuma kwishimba bu bibaadi mulami a mikooko. Natane bamulungwile mukandu w’Efile Mukulu mu kipaso kibakwashishe Daavide bwa kuuka bi bukata bwa kilubilo kyaye na kumutakula mu kwilanga.​—2 Samwele 12:1-14.

We mulombene kukita kinyi su kuuku’obe akita kilubilo kikata sunga mulwisho? We kumona’shi su botusha uno mwanda wibubi bukuuku bwenu abulwila. Pangi we kupusha’shi kulungula bakulu uno mulwisho waye, abo balombene kumukwasha mu kikudi, kwi kutuula bukuuku bwenu mu masaku. We mulombene kukita naminyi?

Gianni, atudi batemune kunundu atentekyesha’shi: “Namwene’shi kwi mwanda ubashintuluka kwadi. Maurizio tabaadi andungula dingi myanda yoso bibadi andungula kumpala nya. Natshile kitshibilo kya kumwitanyina bwa kwisamba naye sunga mbibabidi bukopo. Nadi neyipusha’shi: ‘Ne mulombene kumulungula kinyi aku namu aye nabene mmupwe kwibiuka? Pangi mmulombene kuntombokyela!’ Anka p’ami kutentekyesha myanda ibatudi balongye naye, napetele bukome bwa kwisamba naye. Maurizio badi mulongye nami ino myanda nsaa inadi na lukalo lwa bukwashi. Ntshinadi nakumina kushimisha kipwano kyetu naye nya, anka nadi nakumina kumukwasha mwanda nadi netatshisha bwaye.”

Maurizio namu alombasha’shi: “Gianni badi n’eshimba dibuwa na badi andungula bya binyibinyi. Nadi nauku’shi bitshibilo byande bibubi nyi bi na mwanda, aye na Yehowa ta be na kilubilo nya. Ngi bwakinyi nakuminyine dinyooka, na kunyima kwa mafuku nabangile kupeta dingi bukome mu kikudi.”

SU KUUKU’ETU BAPETE LUKALAKASHI

Daavide badi na bangi bakuuku abadi bamukwashe pabadi na myanda ibukopo. Umune a ku bano bakuuku baye nyi Ushaayi, abadi betanyine mu Bible bu “kuuku a Daavide.” (2 Samwele 16:16; 1 Myanda 27:33) Pangi badi muntu atumika mwibalasha badi kuuku a nfumu, mu angi mafuku badi alama myanda ifwame.

Pabadi Absalome mwana a Daavide elwilena nkwasa a bufumu na nshaye, bena Isaleele bebungi abakidile ku lupese lwa Absalome, anka Ushaayi ta mwibalonde nya. Nsaa ibaadi Daavide asuuku, Ushaayi bamulondele. Daavide bapushishe bibubi ngofu pa mwanda wa’shi mwan’aye na bangi bantu baadi mukulupile nyi bakwete kumubinga. Anka, Ushaayi bashele na lulamato, badi mukumine kutuula muwa waye mu masaku na kulombasha mudimo wa kukutshishwa mpàngo ya Absalome. Ushaayi tabadi mukumine kukita bino nka pa mwanda wa kulama mudimo waye mwibalasha nya. Badi muleshe’shi nyi kuuku e na lulamato.​—2 Samwele 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.

Abitukumu ku mashimba pa kumona bakwetu bakashi na balume lelo uno be mu kipwano kushii pa mwanda wa midimo sunga mashito abadi nao mu kakongye. Ku bikitshino byabo abakula na kifulo kyoso’shi, “Ne kuuku’obe, kushii pa mwanda wa’shi abankitshisha pa bukopo, kadi pa mwanda wa’shi we na muulo ku meso kwande.”

Mukwetu abetanyina bu Federico badi mumone uno mwanda. Antonio kuuku’aye mukata, badi mumukwashe bwadya kukila mu kipungo kibukopo mu muwa waye. Federico abwela’shi: “Pabafikile Antonio mu kakongye ketu, tubekeele bakuuku mu mafuku apela. Boso bwetu tubadi bafubi ba midimo, na tubadi atukumina kufuba pamune. Kunyima kwa mafuku, abamupeele bushito bwa bu mukulu mu kakongye. Bu bibadi kuuku’ande, badi munkwashe ngofu mu myanda ya mu kikudi.” Kunyima Federico bakitshine mwanda wibubi. Bakimbile bukwashi bukidi bukidi, pa mwanda wa byabya tabadi alombasha dingi myanda itekibwe bwa kwikala mbala-mashinda sunga mufubi a midimo nya. Antonio bakitshine naminyi?

Nsaa ibaadi Federico mupete myanda ibukopo, kuuku’aye Antonio badi amuteemesha na kumukankamika

Federico atentekyesha’shi: “Namwene’shi Antonio bapushishe bi kinyongwa kyande. Bakitshine mwaye moso bwa kunkwasha. Badi munkwashe ngofu bwandya kupetuula bukome mu kikudi na tamundekyele nya. Badi munkankamikye bwandya kwenda dingi kumpala mu kikudi pamutwe pa kubofula.” Antonio apatuula’shi: “Nadi nakisha nsaa ibungi na Federico. Nadi nakumina’shi epushe mu bulungantu na ekale andungula myanda yoso, mpa na myanda ayimwinyongosha.” Mwanda wa muloo, Federico badi mupetuule bukome bwaye na kunyima kwa mafuku bapetele dingi bushito bwa bu mbala-mashinda na bu mufubi a midimo. Antonio afudiisha’shi: “Sunga mbitatudi mu tukongye twilekeene binobino, bukuuku bwetu mbunyingye kukila bibabudi kumpala.”

WE KUKITA NAMINYI NSAA IBABAKULWISHISHA?

We kupusha naminyi su kuuku’obe a p’eshimba mmupele kufika mu nkutala nsaa ywekalanga na lukalo lwa bukwashi? Tuno tu myanda tupeela ntulombene nkutapa kwishimba ngofu. Byabya we mulombene kumufwila lusa su? Nwi balombene kunyingisha kipwano kyenu kukila byakikalanga kumpala su?

Banda kunangushena ku mwanda ubaadi ufikile Yesu efuku dyaye dya nfudiilo pano pa nsenga. Badi mukishe nsaa ibungi pamune na batumibwa baye basha lulamato, na abaadi mu kipwano ki pabwakyo. Yesu badi ebayitanyina bu bakuuku baye. (Yowano 15:15) Nkinyi kibakitshikile nsaa ibabamukwatshile? Batumibwa boso abasuukile. Mpyeele badi mwakule’shi ta mulombene kuleka Nfumwaye su mbya naminyi, anka mu bwabwa bufuku bumune, Mpyeele bapelele Yesu!​—Mateo 26:31-33, 56, 69-75.

Yesu badi muukye’shi akamono kitompwanga kyaye kya nfudiilo bupenka bwaye. Sunga mbyabya, badi na kabingilo ka kwinyongola, na kutapika kwishimba. Anka myanda yooso ibaadi mwakule na balondji baye mu mafuku apeela kunyima kwa lusangukilo lwaye, tamuleeshe su nkapeela’shi babaadi bamwinyongoshe, sunga kwibalamina nsungu nya. Yesu tamumone’shi abitungu aleeshe balongi baye bilubilo byabo, na bibabakitshine mu bufuku bubabamukwatshile nya.

Mu kwilekena na byabya, Yesu badi munyingishe Mpyeele na bangi batumiibwa. Badi mwibashinkamishe’shi mmwibakulupile pa’ye kwibapa malango abadya kulonda pabitale mudimo wa kulambukisha wi na muulo ukata mu nshalelo a bantu. Na dingi, Yesu badi nka aata batumibwa bu bakuuku baye. Kifulo kyaye kwabadi kibadi akibakaanyisha munda mwa mafuku ebungi. Babadi bekitshikishe byabash’a kuleka Nfumwabo dingi. Kushii mpaka, abaadi balombashe kalolo mudimo ubabadi bebalekyele kwi Yesu.​—Bikitshino 1:8; Beena-Kolose 1:23.

Mungi mukwetu mukashi abetanyina bu Elvira atentekyesha nsaa ibadi mwikutwene na lole aye Giuliana’shi: “Nsaa ibandungwile’shi mmutapikye kwishimba ngofu mwanda wa binadi mukite, nadi mupushe nsungu ikile. Badi na kaaso ka kufita munda. Anka, kibadi kinkume kwishimba ngofu mushindo ubadi etuulu pa mbalo yande na kwikalakasha bwa bipeta bibubi binadi mulombene kupeta ku mwikelo wande. Nadi namukanyisha bu byashii mwimeene ku bilubilo byande binadi mumukitshine, anka, badi mwimene pa bukitshishi bwibubi bubadi bulombene kwikala na bikitshino byande kwandi’mi nabene. Natumbwile Yehowa ngofu p’ami kupeta lole atuulu buwa bwande pa mbalo ya kumpa kwa bwaye.”

Byabya, kuuku ebuwa mulombene kukita naminyi nsaa i bukuuku bwabo mu masaku? Mmulombene kukumina kwisamba mu kalolo myanda yooso pa nsaa ilombane. Yawa kuuku ekala nka bu Natane na Ushaayi, bakuku abashadile na lulamato mpa na mu bipungo bibukopo, na e nka bu Yesu, badi akumina kufwidishena lusa. We mwikale kuuku a uno mushindo su?