Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Ikala okimbi bupeta bw’eyendo

Ikala okimbi bupeta bw’eyendo

“Kitayi ba-kuuku na mapeta ashii alulame.”​—LUKA 16:9, KILOMBEENO KIPYA 2014.

NGONO: 32, 154

1, 2. Bwakinyi mu uno ndumbulwilo amwikala nka balanda?

MU UNO ndumbulwilo atudi, mu myanda ya makuta mukwete kukitshika myanda ya bibeshi na ya kukutwa kululama. Bu kileshesho, lelo uno bi bukopo bwa’shi ba nsongwa bapete midimo. Bangi bantu abatuulu myuwa yabo mu masaku bwabadya kwenda mu maumbo mwi bupeta. Mpa na mwinyi mu maumbo mwi bupeta, mwi balanda bebungi. Mu nsenga ishima, nka ba mpeta ngi abanyisha kwikala na bupeta, balanda namu abanyisha kwikala nka na bulanda. Muyile abipwandikisha bantu binobino, muntu 1 e na bupeta bwi bungi pa bantu lukama, e na bupeta bwi mumune na mapeta a bantu 99 asangye kumune. Abimweneka kalolo’shi, sunga bantu bapeela bekala na makuta akile bungi, bantu midiyo namu bakwete kunyisha kwikala na bulanda. Yesu badi mushinkamishe uno mwanda nsaa ibambile’shi: “Balanda, eyendo nwi nabo efuku dyoso.” (Maako 14:7) Bwakinyi kuno kukutwa kwa kululama kwi kwanka?

2 Yesu badi auku’shi nka penda Bufumu bw’Efile Mukulu ngi bulombene kulumbuula myanda ya makuta pa nsenga. Bible alesha’shi “ba nsunga,” sunga ndumbulwilo a myanda ya makuta, bakata ba mbulamatadi na ba bipwilo, boso bwabo be mu ndumbulwilo a Satana. (Kibafumbwilwe 18:3) Bafubi b’Efile Mukulu be na mushindo wa kwiabula kula na myanda ya politike na ya bipwilo bya madimi. Sunga mbyabya, bebungi ta be na mushindo wa kwiabuula kula na myanda ya makuta mu uno ndumbulwilo a Satana nya.

3. Nkonko kinyi yatukyebe kutalula?

3 Abitungu twitaluule atwe bena Kidishitu bwa kuuka bi binangu byetu pabitale myanda ya makuta. Bwa kukita bino, twi kwiyipusha’shi: ‘Ne kufuba na bintu byande bya ku mbidi bwa kulesha’shi ne na lulamato kwi Efile Mukulu naminyi? Ne kupela kutwelakana mu myanda ya makuta ya uno ndumbulwilo naminyi? Mbileshesho kinyi abilesha’shi bafubi b’Efile Mukulu be lelo uno mbamukulupile na mashimba aabo oso?’

LUKINDJI LWA MULAMI A BINTU E BUBI

4, 5. (a) Nkinyi kibadi kifikile mulami a bintu a mu lukindji lwa Yesu? (b) Yesu balungwile balondji baye bwabadya kukita kinyi?

4 Badika Luka 16:1-9. Mwisambo wa Yesu wa mulami e bubi ngulombene kwitwelesha meeshi. Uno mulami abadi bamufunde’shi bashimisha makuta, mukata aaye nkwata kitshibilo kya kumubinga ku mbudimo. * Anka uno mulami badi mukite myanda na “binangu.” Kumpala kwa kukatuka ku mudimo, badi mudye bukuuku na bantu abadi balombene kumukwasha kunyima kwa mafuku. Yesu pababwelele uno mwanda, tabadi akumina’shi balongi baye bakite myanda ya kukutwa kululama bwabadya kumona bya kwikala na nshalelo ebuwa nya. Bantu ba mu uno ndumbulwilo ngi abakitaa bino. Anka, Yesu badi mufube na uno mwanda bwadya kupa balongi baye dilongyesha di na muulo.

5 Yesu badi auku’shi nka bibadi bifikile mulami a bintu uno mwanda wi bukopo mu kimpulunkamba, balondji baye bebungi abakekala na lukalakashi bwabadya kushala mu uno ndumbulwilo mukutwe kululama. Ngi bwakinyi bebalungwile’shi: “Kitayi ba-kuuku na mapeta ashii alulame.” Bwakinyi? Bwa’shi nsaa ayikashimina ano mapeta, baaba bakuku, Yehowa na Yesu, ‘benutambule mu mashibo a looso.’ Dino elango dya Yesu ndilombene kwitulongyesha kinyi?

6. Atuuku naminyi’shi myanda ya makuta i mu uno ndumbulwilo tayibadi mu mpàngo y’Efile Mukulu?

6 Yesu tamupatuule bwakinyi ayitanyina bintu bya ku mbidi bu ‘bishii bilulame,’ anka Bible alesha kalolo’shi kuudisha bintu bwa kupeta makuta ebungi takubadi mu mpàngo y’Efile Mukulu nya. Bu kileshesho, Yehowa bapeele Adame na Eeva bintu byoso bibabadi nabyo lukalo mu lupango lwa Edene buntu. (Kibangilo 2:15, 16) Kunyima kwa mafuku, nsaa ibabadi bape bedibwe mwimu kikudi ki selele kwi Efile Mukulu, “takubadi muntu su ngumune amba wa kintu kyoso kibadi nakyo’shi, nyi nkyaye nabene; anka bintu byoso bibadi bu byabo booso kumune.” (Bikitshino 4:32, Kilombeeno kipya 2014) Mutemuki Yeeshaya bambile’shi, akukafiki kipungo akikekala bantu bakadye bintu byoso bi pa nsenga buntu. (Yeeshaya 25:6-9; 65:21, 22) Patuki’atutengyela kino kipungo, abitungu balondji ba Yesu boso bekale na “binangu.” Abitungu bafube kalolo na bintu bishii bilulame bya mu uno ndumbulwilo, na dingi bekitshishe bwabadya kusankisha Efile Mukulu.

FUBA BIBUWA NA BUPETA BUSHII BULULAME

7. Elango kinyi dyabadi betupe kwi Yesu mu mukanda wa Luka 16:10-13?

7 Badika Luka 16:10-13. Mulami a bintu a mu lukindji lwa Yesu badi mudye kipwano na bakuuku babadi bamukwashe. Byabya, Yesu badi akumina’shi balondji baye badye kipwano na bakuuku be mwiyilu kushii bwa penda buwa bwabo’bo banabene. Badi akumina bwatudya kushinguula’shi kipaso kyatufubisha mapeta eetu ashii alulame nkilombene kulesha’shi twi na lulamato kwi Efile Mukulu. Twi kukita bino naminyi?

8, 9. Tusha bileshesho bya batu abalesha lulamato lwabo kwi Efile Mukulu ku bukwashi bwa mapeta aabo ashi alulame.

8 Mushindo watudi balombene kulesha lulamato lwetu kwi Efile Mukulu ku bukwashi bwa bintu bya ku mbidi nyi nkutusha bya buntu bwa kukwatshishena mudimo wa bulungudi aukitshika mu nsenga ishima ubabadi batemukye kwi Yesu. (Mateo 24:14) Ungi nsongwakashi a mu Inde badi mulame kashete kapela kabadi eele ekuta dimune dimune. Badi apele mpa na kuula bintu bya maasha bwadya kwelanga ekuta mu kano kashete. Pabadi muushe kashete, badi mutushe ano makuta ooso abadi mulame bwa kukwatshishena mudimo wa bulungudi. Ungi mukwetu mulume a mu Inde e na kipanga kya ma kokotshe. Badi atumu bikuba bya ma kokotshe bibungi ku biro byabalulaa mikanda bya mu Malayalam. Bu byabaulaa bino bikuba ku biro bya kwaluula mikanda, badi amono’shi bino bikuba byatushaa bi na muulo kukila kutusha makuta. Kukita bino nkwikala na “binangu.” Mu mushindo umune, bakwetu ba mu Grèce abatushaa mulambu wa mwimu wa olive, na bingi bintu bya kudya na kwibituma ku Betele.

9 Ungi mukwetu mulume a mu Sri Lanka mmutushe bintu byaye bwabadya kufuba nabyo ku bisangilo, na ku bikongeno, na nshibo yaye bwa’shi bafubi ba nsaa yooso bekale abemushala. Uno mukwetu mmwisumine makuta ebungi, anka, kwete kukwasha balungudi ba mukandu wibuwa bashi na makuta ebungi. Mu maumbo mwabadi bakandjikye mudimo wetu, bakwetu bakwete kutusha mashibo aabo bwabadya kukitshina bisangilo. Bino abikwasha ba mbala-mashinda na bangi bantu bashi na makuta ebungi bwabadya kupeta mbalo ya kukitshina bisangilo kushi kufuta makuta.

10. Mmyabi kinyi yatupete su tubekala atukwasha bangi na kalolo kooso?

10 Bino bileshesho abilesha’shi bafubi b’Efile Mukulu be na “kishima mu bintu bipeela.” (Luka 16:10) Abatusha bintu byabo bya ku mbidi bwabidya kukwasha bangi. Bano bakuuku ba Yehowa abapusha naminyi bwa bino bintu byabadi bamulambule? Be na muloo wibungi mwanda abauku’shi nsaa yabatusha bino bintu, abapete bupeta bwa binyibinyi mwiyilu. (Luka 16:11) Ungi mukwetu mukashi atushaa makuta ku lubingo loso bwa kukwatshishena midimo ya Bufumu akula’shi, kunyima kwa bipwa, mmumone mwanda wa kukaanya mu nshalelo aaye. Apatuula’shi: “Ne mumone’shi nsaa yanyiisha kwikala na kalolo, nanyiisha kwikala na lukalo lwa kukwasha bangi. Nanyiisha kwikala na kalolo pa kukumina kufwila bangi lusa, pa kwibakitshina myanda na lwishinko, napete ngobesha ya kukumina bilubilo byande byabandesha na kukumina elango dyabampa.” Bantu bebungi mbafikye mu kumona’shi kwikala na kalolo nkwibakwashe abo banabene.​—Misambo 112:5; Nkindji 22:9.

11. (a) Kwikala na kalolo akulesha’shi twi na “binangu” naminyi? (b) Nkinyi kikwete kukitshika munkatshi mwa mwilo w’Efile Mukulu lelo uno? (Tala kifwatulo ki ku mbangilo.)

11 Atulesha dingi’shi twi na “binangu” nsaa yatufubu na bintu byetu bya ku mbidi bwa kukwasha bangi mu mudimo wa bulungudi. Byabya, sunga twakutwa kwikala na ngobesha ya kufuba mudimo wa nsaa yoso sunga kwenda mu ma mbalo e na lukalo lwa balungudi, twi balombene nka kukwasha bangi bantu. (Nkindji 19:17) Bu kileshesho, bya buntu byetu byatutusha abikwasha bwatudya kupeta mikanda na kukwatshishena mudimo wa bulungudi mu ma mbalo mwabadi na bulanda bwibukopo na mwi bantu bebungi abakumina bya binyibinyi. Mu maumbo bu mu Congo, mu Madagascar, na mu Rwanda, ma Bible e muulo wi bukopo bukile. Ingi nsaa Bible umune e kwikala na muulo atungu’shi muntu afube munda mwa mbingo sunga munda mwa mweshi bwadya kuula Bible. Munda mwa bipwa bibungi, bibadi abitungu’shi bakwetu basangule su abakumina kuula bya kudya bwa kudisha bifuko byabo sunga kuula Bible. Binobino, ku bukwashi bwa bya buntu bya bangi na “kulombasheena” kwa makuta eetu, ndumbulwilo a Yehowa mmwalule na kwabila ma Bible buntu kwi mwina kifuko ooso mpa na kwi bantu batulongo nabo Bible. (Badika 2 Beena-Kodinda 8:13-15.) Baba abatuusha na baba abatambula, boso bwabo mbalombene kufika bakuuku ba Yehowa.

TWI KUPELA KUTWELAKANA MU MYANDA YA MAKUTA YA UNO NDUMBULWILO NAMINYI?

12. Abrahame badi muleshe’shi mmukulupile mwi Efile Mukulu naminyi?

12 N’atwe namu twi kwikala bakuuku ba Yehowa nsaa yatupele kutwelakana mu myanda ya makuta ya uno ndumbulwilo na kukimba bupeta bwa “binyibinyi.” Abrahame muntu sha lukumino bakitshine bino. Badi mukookyele Yehowa na kuleka kibundji kya Ure ki na bupeta bwibungi enda mu kushala mu tushibo twa mapema mwanda bakuminyine kwikala kuuku a Yehowa. (Beena-Ebelu 11:8-10) Badi nka mukulupile mwi Efile Mukulu pamutwe pa kukulupila mu bintu bya ku mbidi. (Kibangilo 14:22, 23) Yesu badi mwitukankamikye bwatudya kwikala na lukumino bu lwa Abrahame. Ungi mususa, balungwile nsongwalume mpeta’shi: ‘Su okyebe kwikala mukumbanyinyine, nda okapaane bintu byodi nabyo, wabile balanda yaya mono yokapete, byabya okekala na bupeta mwiyilu. Kubapu ofikye weka mulondji ande.’ (Mateo 19:21, EEM) Uno nsongwalume tabadi na lukumino bu lwa Abrahame nya. Anka kwi bangi bantu abadi bakulupile mwi Efile Mukulu.

13. (a) Mpoolo bapeele Timote elango kinyi? (b) Twi kufubila elango dya Mpoolo lelo uno naminyi?

13 Na Timote namu badi na lukumino. Kunyima kwa’ye kwitanyina Timote bu “musalayi ebuwa a Kidishitu Yesu,” Mpoolo bamulungwile’shi: “Muntu su ngumune patwele mu kilwilo, tatwelakanaa mu myanda [ya busunga NWT] i nayo bashii basalayi su akyebe kusankisha mumwate mu busalayi.” (2 Timote 2:3, 4) Lelo uno, balondji ba Yesu, mpa na bantu bakile pa mudiyo umune be mu mudimo wa nsaa yoso, bakwete kwikitshisha bwabadya kutumikila dino elango dya Mpoolo. Bakwete kulwa bwa kukambila myanda ya mu uno ndumbulwilo ayibatakula mu kwikala na lwabi. Abatumikila dino eyi dya kulonda: “Sha kishiyo nyi mpika a mumwiyapushe.” (Nkindji 22:7) Satana akumina’shi tukishe nsaa yetu yoso mu kufuba na kukimba makuta. Bangi bantu bakwete kwiyapula makuta ebungi bwabadya kwibaka mashibo, kuula myotoka, kulonga tulasa twi bungi, sunga bwa kwibakila. Su twakutwa kudimuka, twi balombene kwata dibasa aditwata bipwa bibungi bwatudya kwidifuta. Atulesha’shi twi na binangu nsaa yatwikala na nshalelo mupelepele, kusuuka mabasa, na kwikala atutuusha makuta apeela. Su tubakitshi byabya, atwikala na bulungantu bwa kufubila Efile Mukulu pamutwe pa kwikala ba mpika ba myanda ya makuta ya uno ndumbulwilo.​—1 Timote 6:10.

14. Abitungu twikale na kitshibilo kya kukita kinyi? Tuusha bileshesho.

14 Bwatudya kulama nshalelo eetu mupelepele, abitungu tutuule Bufumu bw’Efile Mukulu pa mbalo ya kumpala. Ungi mulume na mukashi abadi na sosiete badi ebapetesha makuta ebungi. Anka, abadi na lukalo lwa kwalukila mu mudimo wa nsaa yoso. Pa mwanda wa byabya, abaudishe sosiete aabo, mashuwa aabo, na bingi bintu bya ku mbidi. Kunyima abayile abo banabene mu kukwasha ku lwibako lwa biro byetu bikata bya nsenga ishima bi ku Warwick, mu New York. Uno mmwanda ngukata kwabadi, mwanda babadi bafube ku Betele pamune na bakashi ba bana babo balume, balume ba bana babo bakashi; mu ingi mbingo, ba nshaye na mulume, abadi abende nabo namu mu kufuba ku Warwick. Ungi mukwetu mukashi mbala-mashinda a mu Colorado, mu États-Unis, badi mupete mudimo wadya kufuba ku banke munda mwa mafuku apeela ku lubingo. Mukata aaye a mudimo badi asangala ngofu bwa mudimo waye ngi bwakinyi bamulungwile bwadya kubanga kufuba efuku dyoso ku lubingo na kumukaamisha efuto misusa isatu. Anka, bwa kupela tala mudimo wamukutshishwa kwikala na katshintshi mu mudimo wa bulungudi, bapelele bino bibabamulungwile. Bino mbileshesho bipela abilesha byabadi besumine miloo ibungi kwi bafubi ba Yehowa. Su twi na kitshibilo kya kutuula myanda ya Bufumu pa mbalo ya kumpala, bino abilesha’shi atwata bupeta bw’eyendo na bukuuku bwetu na Yehowa na muulo kukila bintu bya ku mbidi.

APAKASHIMINA MAPETA A KU MBIDI

15. Mmapeta kinyi e bya kwitupa muloo ukile bungi?

15 Kwikala na bintu bya ku mbidi bibungi takulesha nka’shi twi bakuminyibwe n’Efile Mukulu nya. Yehowa elaa myabi yaye kwi bantu bekale “ba mpeta mu bikitshino bibuwa.” (Badika 1 Timote 6:17-19.) Bu kileshesho, ungi mukwetu mukashi abetanyinaa bu Lucia bapushishe’shi kwi lukalo lwa balungudi mu Albanie. * Pabapushishe bino, bakatukile mu Italie enda mu Albanie mu kipwa kya 1993. Tabadi na mudimo nya, anka, badi mukulupile’shi Yehowa amukwasha. Balongyele ludimi lwa bena Albanie, aye nkukwasha bantu bakile pa 60 bwabadya kwilambula kwi Yehowa. Boso bwetu ta twi balombene kupeta bipeta bi mumune mu teritware eetu nya. Anka kintu kyoso kyatukitshi bwa kukwasha bangi bwabadya kulonga bwa kuuka Yehowa na kufika bakuuku baye, ngi nkintu kyatushi balombene kwilwankana.​—Mateo 6:20.

16. (a) Nkinyi akikafikila myanda ya makuta ya uno ndumbulwilo? (b) Bino bi kwikala na bukitshishi kinyi ku mweneno eetu a bintu bya ku mbidi?

16 Yesu balesheshe patooka’shi ndumbulwilo a myanda ya makuta e lelo uno akafudila. Bakwile’shi: Nsaa ayikashimina ano mapeta, ta mwakule’shi su abakashimina nya. (Luka 16:9) Mu ano mafuku a ku nfudiilo, angi ma banke ngapone na angi maumbo namu atwela mu dikyenga dya makuta. Anka mu mafuku apeela’mu, myanda ayikanyisha kulwila. Bena politike, bipwilo, na myanda ya makuta i mu ndumbulwilo a Satana ayikashimina. Mutemuki Esekyele na mutemuki Sefanya abatemukile’shi, byamo bya oolo na by’ebaakanyi, bintu bi na muulo ngofu mu myanda ya makuta, tabikekala dingi na muulo nya. (Esekyele 7:19; Sefanya 1:18) Twi kupusha naminyi su tubafiki ku nfudilo a muwa wetu mu uno ndumbulwilo, kadi patutala atumono’shi twi bakutwe kukimba bupeta bw’eyendo, twakimba mapeta ashii alulame a mu uno ndumbulwilo? Twi kupusha nka bu muntu bafubu ngofu mu muwa waye ooso bwa kukimba makuta ebungi, kunyima kwa mafuku akaukye’shi makuta ooso aadi nao e bubi. (Nkindji 18:11) Bintu bya ku mbidi byoso bi mu uno ndumbulwilo abikabutuka. Ngi bwakinyi tatukutwanga mushindo wa kufuba na bintu byetu bya ku mbidi bwatudya kwikitshina ba kuuku mwiyilu. Myanda yoso yatukitshina Yehowa na Bufumu bwaye ayiketwikasha na muloo wa binyibinyi.

17, 18. Bakuuku b’Efile Mukulu abakulupila myanda kinyi?

17 Apakafiki Bufumu bw’Efile Mukulu, muntu su ngumune takekala na lukalo lwa kuula kintu sunga kwiyapula makuta nya. Bya kudya abikekala kwanka bibungi bwa buntu, na dingi tatukekala na lukalo lwa kufuta makuta kwi ba munganga sunga kuula manga. Bakuuku ba Yehowa abakekala na muloo wa kudya bintu bibuwa abikatuku mu nsenga. Mabwe a oolo, kyamo ky’ebaakanyi, na angi mabwe a muulo abakafubu nao bwa kulongamisha bintu, kushii bwa kwikasha bantu bu ba mpeta. Mitshi, mabwe na byamo bibuwa abikekala kwanka buntu bwabidya kukwasha bantu abebaka mashibo na kwialongamisha. Bakuuku betu abaketukwasha pa mwanda wa’shi abo banabene abakumina kwitukwasha, tabaketuudisha bintu nya. Atwikala atwipesheena bintu byatukapete buntu.

18 Ino ngimune ya ku myabi yabakapete kwi bantu abekitshina bakuuku mwiyilu. Balangwidi ba Yehowa be pa nsenga abakeele misase ya muloo nsaa yabakapusha Yesu ebalungula’shi: “Fikayi, basampibwe ba Yaaya, tambulayi Bufumu bubabadi benulumbulwile byatshiile ku kibangilo kya bya pano.”​—Mateo 25:34.

^ par. 4 Yesu tamubwele’shi uno mwanda ubabadi bafunde uno mpika ngw’eyendo sunga’shi ngwa madimi nya. Anka, kishima “abaabafundjile” ki mu mukanda wa Luka 16:1 ki kupushisha’shi ungi muntu badi mudimbile uno mulami a bintu’shi bashimisha makuta. Anka Yesu badi mushimikye kasele pa bibakitshine uno mulami a bintu, tamukambe kwakula pa tubingilo tubadi tumufishe mu kushimisha mudimo waye nya.

^ par. 15 Mwisambo wa nshaleelo a mukwetu Licia Moussanett ubatuukile mu Réveillez-vous ! a mu 22/06/2003, esaki 18-22.