Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Kifulo nyi eyikashi di na muulo ukata

Kifulo nyi eyikashi di na muulo ukata

MPOOLO mutumibwa badi muyokyelwe bwa kufunda pabitale ngikashi kitema ayifiki ku bukwashi bwa kikudi kiselele. (Beena-Ngalatea 5:22, 23) Bafundjile ino ngikashi i na muulo ayitusha kintu kimune kyabetanyina bu: “kikuba kya kikudi.” * Ino ngikashi yabetanyina bu kikuba kya kikudi ayilesha “muntu mupya.” (Beena-Kolose 3:10) Nka bilombene mutshi kupa bikuba bibuwa na muntu namu mulombene kulesha bikuba bya kikudi su kikudi kiselele kyekala na mbalo mu nshalelo aye.​—Misambo 1:1-3.

Kipindji kya kumpala kya kikuba kya kikudi kyabadi baleshe kwi Mpoolo nyi nkifulo kikale eyikashi di buwa. Dino eyikashi di na muulo kinyi? Mpoolo bambile’shi, su te na kifulo, te “kintu nya.” (1 Beena-Kodinda 13:2) Byabya, kifulo nkinyi, twi kwikala na dino eyikashi naminyi, na mushindo kinyi watudi balombene kwidilesha efuku dyoso?

MUSHINDO WA KULESHA KIFULO

Sunga byekala’shi ta twi bya kupeta bishima bipelepele byatudi balombene kupatula eyikashi dya kifulo, Bible etupatulwila mushindo watudi balombene kwikilesha. Bu kileshesho, atubadika’shi kifulo ki na ‘lwishinko, . . . [na] akikwashanaa.’ Na dingi, “akipetelaa muloo wakyo mu biinyibiinyi,” na “akilekanaa bito byooso, akikumiinaa byooso, akikulupilaa byooso, akyataa byooso na lwishinko.” Kifulo akilesha dingi kwikala na lusa bwa bangi na kwitula pa mbalo yabo, mpa na kwikala mwibalamate n’eshimba dimune. Ku lungi lupese, muntu shi na kifulo ekalaa na mukao, kwitatula, mwikeelo wibubi, akimbaa nka penda buwa bwaye, kulama sungu, na takuminaa kufwila bangi lusa nya. Mu kwilekena na ino ngikashi ibubi, kifulo akitungu’shi twikale nakyo “taakikimbaa mwabi wa buupenka.”​—1 Beena-Kodinda 13:4-8.

KILESHESHO KYA KIFULO KYABADI BETULESHE KWI YEHOWA NA YESU

“Efile Mukulu nyi nkifulo.” Eyendo, Yehowa nyi nsulo ya kifulo na nkikale eyikashi dyaye dikata. (1 Yowano 4:8) Midimo na bikitshino byaye byoso abilesha bi kifulo kyaye. Kikitshino kikata akilesha bi bukata bwa kifulo kyaye kwi bantu mpa’ye kutuma Yesu bwadya kukyenga na kwitufwila. Yowano mutumibwa bambile’shi: “Talaayi bibaaleesheeshe Efile Mukulu kifulo kyaaye: baatumine Mwan’aye eeleka pa nsenga, bwa’shi twikele na muuwa mwadi. Kiinyi kifulo kii bino: ta nnaatwe babeekeele bafule Efile Mukulu, anka nnaaye mwitufule, aye nkutuma Mwan’aye bu mulambu wa kushimisha nawo milwisho yeetu.” (1 Yowano 4:9, 10) Pa mwanda wa kifulo ky’Efile Mukulu, twi balombeene kufwidibwa lusa ku milwisho yetu, kupeta lukulupilo, na muwa.

Yesu balesheshe kifulo kyaye bwa bantu p’aye kukumina kulombasha kikyebe ky’eshimba dy’Efile Mukulu. Mpoolo bafundile’shi: “[Yesu] amba’shi: ‘Nnami uno Efile Mukulu ande, nafiki mu kukita kyookyebe.’ . . . Mu kuno kukyeba mwatudi batooshibwe ku mulambu wa mbidi ya Yesu Kidishitu ulambulwe mususa umune bwa looso.” (Beena-Ebelu 10:9, 10) Ta kwi muntu mulombene kulesha kifulo ki bukata bu kino nya. Yesu bambile’shi: “Ta kwi e na kifulo kikata kikile kya yawa apaana muuwa waye bwa baadi mufule.” (Yowano 15:13) Atwe bantu bakutwe kupwidika twi kwambula kino kifulo kyabadi betuleshe kwi Yehowa na Yesu su? Oolo! Tubandeyi kutala byatudi balombene kwibikita.

“IKALAI ANUTAMBUKA MU KIFULO”

Mpoolo badi mwitukankamikye’shi: “Bu byanudi bana b’Efile Mukulu ba kifulo, mwambuleyi! Ikalai anutambuka mu kifulo anka bu bibetufudile Kidishitu mpâ na kupâna mûwa wê pa mwanda wetu.” (Beena-Efeso 5:1, 2, EEM) Atwikala ‘atutambuka mu kifulo’ nsaa yatulesha dino eyikashi mu myanda yoso ya mu nshalelo eetu. Kino kifulo atwikilesha mu bikitshino kushi penda mu kwakula. Yowano bafundile’shi: “Bana bande, tatwikalanga na penda kifulo kya mu miisambo na mu bishima, anka kileshe mu bikitshino na mu binyibinyi.” (1 Yowano 3:18) Bu kileshesho, su atutambuka mu kifulo ky’Efile Mukulu na bantu netu, bino abiketutakula bwa kulungula bantu “mukandu wibuwa wa Bufumu.” (Mateo 24:14; Luka 10:27) Atutambuka dingi mu kifulo nsaa yatudi na lwishinko, kalolo, na kufwila bangi bantu lusa. Ngi bwakinyi, Bible etulanga’shi: “Efwileneeyi lusa ku muntu na muntu bu binufwile Yehowa lusa.”​—Beena-Kolose 3:13.

Kino kifulo akitukila mwishimba, ta nkya kupwandikisha na kifulo kya ku milomo nya. Bu kileshesho, bwa kuuminyisha mwana kwete kudila, nambutwile e na kifulo kya ku milomo mulombene kupa mwana kintu kyoso kya mutekye pa mwanda wa kutshonka kyana. Anka, nambutwile mufule mwan’aye binyibinyi, anyookaa mwana nsaa yamono’shi abitungu kumunyooka. Mu mushindo umune, Efile Mukulu nyi nkifulo, ngi bwakinyi “anyookaa mwana ooso adi nee kifulo.” (Beena-Ebelu 12:6) Su atutambuka mu kifulo, atukanyooko bana mu mushindo ulombane, na mu nsaa ayitungibwa. (Nkindji 3:11, 12) Byabya, nsaa yatukitshi bino abitungu tutentekyeshe’shi, n’atwe namu twi bantu abakitaa milwisho na twi balombene kukita myanda ishi’ayilesha kifulo. Ngi bwakinyi boso bwetu twi nka na ma mbalo aatungu’shi tulumbuule bwa kulesha kifulo. Twi kukita bino naminyi? Tubandeyi kutala mishindo isatu yatudi balombene kwibikita.

WE KWIKALA N’EYIKASHI DYA KIFULO NAMINYI?

Kya kumpala, teka Efile Mukulu kikudi kyaye akitushaa kifulo. Yesu bambile’shi, Yehowa apeyaa “kikudi ki selele kwi baba abamutekye kyanka.” (Luka 11:13) Su tubatekye kikudi ki selele na kwikitshisha bwa ‘kutambuka mu bukunkushi bwa kikudi,’ bikitshino byetu abikanyisha kwikala na kifulo. (Beena-Ngalatea 5:16) Bu kileshesho, su we mukulu mu kakongye ka bena Kidishitu, we kuteka kikudi kiselele bwakidya nkukwasha bwa kupa bangi malango aatukila mu Bifundwe na kifulo kyoso. Sunga’shi su we nambutwile, we kuteka kikudi ky’Efile Mukulu bwa’shi kikukwashe bodya kunyooka bana bobe, kushi na nsungu, kadi na kifulo.

Kya kabidi, nangushena Yesu bibadi muleshe kifulo mpa na pababadi abamoolomona. (1 Mpyeelo 2:21, 23) Twi kwikala na lukalo lwa kunangushena pa kileshesho kya Kidishitu bikishekishe nsaa yabetufitshisha munda sunga yabetukitshina mwanda wa kukutwa kululama. Mu yaya nsaa, lukonko lwibuwa kwiyipusha ndwa’shi, ‘Mu uno mwanda Yesu badya kukita naminyi?’ Mukwetu mukashi abetanyinaa bu Leigh mmusangane’shi luno lukonko alumukwashaa bwa kunangushena kumpala kwa kukita mwanda. Abwela’shi: “Ungi mususa, muntu anfubaa naye mbalo imune badi mutumine ungi mwina mudimo nami mesaje ebubi pabitale mudimo wande n’ami nabene. Nadi mutapikye kwishimba ngofu. Anka, nadi mwiyipushe’shi, ‘Ne kwambula Yesu naminyi mu nshalelo ande na uno muntu?’ Kunyima kwa kunangushena pa myanda ibadya kukita Yesu mu uno mwanda, natshile kitshibilo kya kwiutadila na kupela kukimba bya kwiupudisha. Kunyima kwa mafuku, abandungwile’shi uno mwina mudimo nami badi na maladi e bukopo na badi na twinyongoshi tukile bungi. Nelele binangu’shi, pangi tabadi auku myanda ibadi mufunde kalolo nya. Kunangushena pa kileshesho kya Yesu kya kulesha kifulo mpa na nsaa yabamulwishisha, kubankwashishe bwandya kulesha mwina mudimo nami kifulo ki mumune na kya Yesu.” Eyendo, su tubambula Yesu, atukakita myanda na kifulo nsaa yoso.

Kya kasatu, kimba bya kwikala na kifulo kya kwipana, kikale bu kitundwilo kya bena Kidishitu ba binyibinyi. (Yowano 13:34, 35) Pa uno mwanda, Bifundwe abitutekye bwatudya kwikala na “kinangu” bu kibadi na Yesu. P’aye kukatuka mwiyilu, “beyishishe” pa mwanda wetu, mpa na “ku lufu.” (Beena-Fidipe 2:5-8) Su tubambula kifulo kyaye kya kwilambula, binangu byetu na mashimba eetu abikanyisha kwambula bya Kidishitu, na atukakumina kutula buwa bwa bangi kumpala kwa buwa bwetu’twe banabene. Ngingi myabi kinyi yatupete su tubakimbi bya kwikala na kifulo?

MYABI YATUPETELA MU KULESHA KWA BANGI KIFULO

Nsaa yatulesha kifulo, atupete myabi i bungi. Banda kutala bino bileshesho bibidi:

Kulesha kifulo akwitupetesha myabi kinyi?

  • KIFUKO KYA BAKWETU BE MU NSENGA ISHIMA: Bu byatudi na kifulo ku muntu na muntu, atuku’shi mu kakongye koso katudi balombene kutwela mu nsenga ishima, bakwetu balume na bakashi abeetukukila na maboko abidi. Nyi mwabi ukata wa kwikala bafudibwe na ‘kifuko kishima kya bakwetu ki mu nsenga ishima’! (1 Mpyeele 5:9) Mbalo kinyi i pasha pa ndumbulwilo a Efile Mukulu yatudi balombene kupeta kino kifulo?

  • BUTAALE: ‘Kwifwilena lusa ku muntu na muntu mu kifulo’ akwitukwasha bwa kwikala mu ‘buumune bwa kikudi abwitubungu pamune mu butaale’ (Beena-Efeso 4:2, 3) Atumonaa buno butaale ku bisangilo, ku bikongeno bya kifunda, na bya mafuku asatu. Twe mulombene kukumina’shi buno butaale bwi nka penda munkatshi mwetu mu uno ndumbulwilo mwi bantu beabuule su? (Misambo 119:165; Yeeshaya 54:13) Nsaa yatukimbi bya kwikala mu butaale na bangi bantu, atulesha bi bukata bwa kifulo kyetu kwabadi, na bino abisankisha Nshetu e mwiyilu.​—Misambo 133:1-3; Mateo 5:9.

“KIFULO AKINYINGISHEENA”

Mpoolo bafundile’shi: “Kifulo akinyingisheena.” (1 Beena-Kodinda 8:1) Kifulo akikitaa bino naminyi? Mu shapitre a 13 a mukanda wa kumpala ubabadi batumine bena Kodinda kwi Mpoolo—abewitanyinaa bu “Musambo wa Kifulo”​—Mpoolo badi mupatuule abinyingishenaa kifulo. Kimune kya ku bintu abikitaa kifulo, akikimbaa buwa bwa bangi bantu. (1 Beena-Kodinda 10:24; 13:5) Na dingi bu bi kifulo akinangushenaa, akipasukilaa bangi, na lwishinko, na kalolo, akinyingisha kipwano ki pankatshi pa bena kifuko, na akikashaa tukongye mu buumune.​—Beena-Kolose 3:14.

Kifulo kyetu bw’Efile Mukulu ngi kifulo ki na muulo na akinyingishenaa kukila byoso. Kino kifulo akibungaa bantu bakudile mu ma mbalo elekene, be na malangi a bikoba elekene na ndimi ilekene mu buumune na kwibapa muloo wa kufubila Yehowa “mu buumune.” (Sefanya 3:9, NWT) Twikaleyi na kitshibilo kya kulesha efuku dyoso dino eyikashi di na muulo, dikale kipindji kya kikuba kya kikudi kiselele ky’Efile Mukulu.

^ par. 2 Uno nyi mwisambo wa kumpala ku misambo kitema ayisambila eyikashi, sunga kipindji kyooso kya kikuba kya kikudi.