Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Aye nsha bukome boso kadi etupasukilaa

Aye nsha bukome boso kadi etupasukilaa

“[Yehowa] awuku kyaakya kyabadi beetubumbe nakyo, mmushinguule’shi twi lufuufi.”—MISAMBO 103:14.

NGONO: 30, 10

1, 2. (a) Mushindo wabakitshinaa bantu myanda kwi Yehowa ngwilekene na mushindo wabakitshinaa bantu myanda kwi bantu be na matalwa naminyi? (b) Nkinyi kyatukyebe kwisambila mu uno mwisambo?

KEBUNGI bantu bebukome abamunaa bangi sunga kwibakyengyesha. (Mateo 20:25; Mulungudi 8:9) Anka Yehowa takitaa bino nya! Sunga mbyadi sha bukome boso, kwamba’shi muntu e na bukome kukila bantu boso be mwiyilu na be pa nsenga, apasukilaa bantu bashii bapwidikye. E na kalolo, awuku byatupushaa na dingi uwuku nkalo yetu. Auku’shi twi bantu bashii bapwidikye na be na mikalo, na tetutekaa bwa kukita kintu kikile ngobesha yetu nya.—Misambo 103:13, 14.

2 Bible etulongyesha mushindo wi Yehowa apasukilaa mwilo waye. Tubandeyi kutala bino bileshesho bisatu: Kya kumpala, mushindo ubadi Yehowa mukwashe Samwele na kalolo koso pabadi ki mwana mukinga bwadya kulungula Eli Tshiite-mwakwidi mukata e panundu mukandu wa kiimu. Kya kabidi, mushindo ubadi Yehowa muleshe Moyiise lwishinko nsaa ibadi apusha’shi ta mulombene kobesha kutusha mwilo wa Isaleele mu Ejiipitu. Na kya kasatu, mushindo ubadi Yehowa mupasukile bena Isaleele nsaa ibabatukile mu Ejiipitu. Bino bileshesho abitulongyesha kinyi pabitale Yehowa, na mushindo kinyi watudi balombene kumwambula?

YEHOWA BADI MUPASUKILE MWANA MUKINGA

3. Mmwanda kinyi wa kukaanya ubadi ukitshikile Samwele dingi efuku bufuku, na ndukonko kinyi lwatudi balombene kwiyipusha? (Tala kifwatulo ki ku mbangilo.)

3 Samwele babangile kufuba ku tabernakele aye ki mukinga ngofu. (1 Samwele 3:1) Dingi efuku bufuku, aye mupwe kulala, kubakitshikile mwanda wa kukaanya. * (Badika 1 Samwele 3:2-10.) Bapushishe muntu amwitanyina. Samwele badi mupushe’shi nyi Eli Tshiite-mwakwidi mukata e panundu amwitanyina. Badi mubuukye mususa umune aye nkwenda lubilo kwi Eli, na kwamba’shi: “Naami uno mwanda bongitaanyina.” Eli bamulungwile’shi: “Ntshimukwitanyine.” Kunyima kwa uno mwanda kukitshika misusa ikile pa ibidi, Eli baukile’shi Efile Mukulu nyi badi ayitanyina Samwele. Eli balungwile Samwele byadya kwalula su bapusha dingi dino eyi adimwitanyina, aye namu nkukokyela. Bwakinyi Yehowa tamulungule Samwele ku mbangilo’shi nnaaye badi amwitanyina? Bible tamwibileshe nya. Kadi Yehowa badi mukite myanda mu uno mushindo bwa kulesha’shi badi apasukila Samwele na kuuka byapusha.

4, 5. (a) Samwele bakitshine kinyi nsaa ibadi Yehowa mumupe mukandu wadya nkalungula Eli? (b) Uno mwanda awitulongyesha kinyi pabitale Yehowa?

4 Badika 1 Samwele 3:11-18. Mwiya wa Yehowa ubadi autekye bana bwabadya kunemeka bantu bakulu, bikishekishe baba boso be na matalwa. (Efilu 22:28; Beena-Levi 19:32) Bibadi bilombene kwikala bukopo bwa’shi mwana mukinga bu Samwele abuukye ku namashika bwa kwenda mu kulungula Eli mukandu wa kiimu ky’Efile Mukulu kushii kutshina. Bible etulungula’shi Samwele “batshinanga kulungula Eli kyakya ky’abamufumbwidîle mu kimonwa.” Kadi, Efile Mukulu badi muukishe Eli’shi Nnaye ayitanyinanga Samwele. Ngi bwakinyi Eli balungwile Samwele’shi tamufyanga kintu su nkimune ku myanda yoso yabadi bamulungule kwi Efile Mukulu. Samwele badi mukokyele Eli ‘aye nkumulondela mwisambo ooso.’

5 Uno ta ngi musango wa kumpala ubadi mupushe uno mukandu nya, mwanda “ungi muntw’Efile” badi mupwe kulungula Eli wawa mukandu umune. (1 Samwele 2:27-36) Uno mwanda awitulongyesha’shi Yehowa e na binangu na apasukilaa bangi.

6. Ndilongyesha kinyi dyatudi balombene kupeta ku mushindo ubadi Efile Mukulu mukwashe Samwele aye ki mukinga?

6 We mwana mukinga su? Su mbyabya, mwanda wa Samwele pa ki mukinga aulesha’shi Yehowa auku myanda yobe yoso yodi nayo mpa na byopushaa. Pangi we na buufu na abikwelelaa bukopo bodya kulungula mukandu wibuwa kwi bantu bakulu sunga’shi abikwelela bukopo bwa kupela kukita myanda yabakitshi kwi ben’obe. Ikala mushinkamishe’shi Yehowa akumina nkukwasha. Byabya mutekye na omulungule byopusha. (Misambo 62:8) Nangushena ngofu ku bileshesho bya bana bakinga babadi besambile mu Bible bu Samwele. Esambe na bakwetu balongo nobe sunga bakulu bobe babadi bakambile myanda i mumune na yobe. Mbalombene nkulungula pabitale myanda ibabadi bebakwashe kwi Yehowa, pangi mu mushindo wabashi’abatengyelanga.

YEHOWA BADI MUPASUKILE MOYIISE

7, 8. Yehowa badi muleshe naminyi’shi badi apasukila Moyiise ngofu?

7 Pabadi Moyiise na bipwa 80, Yehowa bamupeele mudimo wi bukopo: mudimo wa kutusha mwilo wa Isaleele mu bupika mu Ejiipitu. (Efilu 3:10) Pangi uno mudimo ubadi ukalakashe Moyiise, mwanda badi mulami a mikooko mu eumbo dya Madyane munda mwa bipwa 40. Moyiise bambile’shi: “Nee’nyi bwa kwenda kwi Faraone na kutuusha baana ba Isaleele mu Ejiipitu?” Yehowa balungwile Moyiise’shi: “Nakekala nobe.” (Efilu 3:11, 12, EEM) Yehowa bamulayile dingi’shi bakulu ba bena Isaleele “abapusha eyi” dyaye. Anka, Moyiise bamulungwile’shi: “Taabankookyela nya, taabateemesh’eyi dyande nya.” (Efilu 3:18; 4:1) Moyiise badi akyebe kwamba’shi Yehowa mulombene kwidimba! Anka Yehowa badi muleshe Moyiise lwishinko. Badi mumupe mpa na bukome bwa kukita bilengyeleshi. Moyiise ngi muntu a kumpala badi mupete buno bukome abadi baleshe mu Bible.—Efilu 4:2-9, 21.

8 Mpa na kunyima kwa’bo kumulungula bino byoso, Moyiise badi nka akimbi bya kupela. Bambile’shi takulaa kalolo. Ngi bwakinyi Efile Mukulu bamulungwile’shi: “Nakakukwasha bodya kwakula kalolo na kukulambukisha byodya kwisamba.” Moyiise badi mukumine su? Nya, batekyele Efile Mukulu bwadya kutuma ungi muntu! Kunyima, Yehowa bafitshile munda. Anka batungunukile na kupasukila Moyiise, ngi bwakinyi batumine Aarone bwadya kwikala akula pa mbalo ya Moyiise.—Efilu 4:10-16.

9. Lwishinko na kalolo ka Yehowa bibadi bikwashe Moyiise bwadya kwikala mukunkushi e buwa naminyi?

9 Uno mwanda awitulongyesha kinyi pabitaleYehowa? Bu bi Yehowa nyi Efile Mukulu sha bukome boso, badi mulombene kufuba na bukome bwaye bwadya kutshinyisha Moyiise bwa’shi akookyele pa bukopo. Anka,Yehowa badi na lwishinko na kalolo, na dingi badi muleshe’shi akekala na mufubi aaye sha kwipelesha na sha kwiyisha. Balombeshe bino bibakwile su? Oolo! Moyiise bafikile mukunkushi mukata a mwilo w’Efile Mukulu. Badi mwikitshishe bwadya kwikala na kwipelesha na kupasukila bangi nka bibabadi bamukitshine namu kwi Yehowa.—Mbadiko 12:3.

Okitshinaa bangi myanda bu abibakitshinaa Yehowa su? (Tala kikoso kya 10)

10. Mbipeta kinyi byatupete su tubambula Yehowa pa kwikala atupasukila bangi?

10 Uno mwanda awitulongyesha kinyi lelo uno? Su we mulume, nambutwile, sunga mukulu mu kakongye, we na matalwa kwi bangi bantu. Byabya, abitungu wambule Yehowa pa kwikala opasukila bangi, kwikala na kalolo, na lwishinko kwi mukashi oobe, bana bobe, na bangi bantu be mu kakongye. (Beena-Kolose 3:19-21; 1 Mpyeele 5:1-3) Su bwambula Yehowa Efile Mukulu na Yesu Kidishitu mwikale Moyiise mukata, okabofwisha bangi bwabadya kufika mu nkulungula myanda yabo, na okekala webakankamika. (Mateo 11:28, 29) Okekala dingi bu kileshesho kibuwa kwabadi.—Beena-Ebelu 13:7.

NSHA BUKOME BOSO KADI MMUPAASHI APASUKILAA BANGI

11, 12. Yehowa badi mukwashe bena Isaleele bwabadya kwipusha mu bulungantu nsaa ibadi ebakunkusha bwabadya kutuka mu Ejiipitu naminyi?

11 Bena Isaleele babakatukile mu Ejiipitu mu kipwa kya 1513 kumpala kwa Kidishitu, babadi bakile pa midiyo isatu. Mu kino kisaka mubadi bana bakinga, bantu bakulu, pangi kubadi mpa na bantu be na maladi na balemane. Kino kisaka kikata kya bantu kibadi na lukalo lwa Mukunkushi ebapasukila na ebapushiisha. Yehowa badi muleshe ino ngikashi ku bukwashi bwa Moyiise. Ngi bwakinyi bena Isaleele abadi abepusha mu bulungantu nsaa ibabakatukile mu mashibo aabo ababadi bashale mu Ejiipitu.—Misambo 78:52, 53.

12 Yehowa badi mukwashe mwilo waye bwaudya kwipusha mu bulungantu naminyi? Pababakatukile mu Ejiipitu, Yehowa badi ‘mwibalongye bu mu ngoshi.’ (Efilu 13:18) Bu bibabadi belumbuule kalolo mu uno mushindo, babadi balombene kumona patooka’shi Efile Mukulu aabo kwete kwibakunkusha. Yehowa badi mwibape dingi “ekumbi” mu kaanya, na ‘bufuku boso namu, etâta dya kâlo’ bwa kwibatentekyesha’shi e nabo, kwete kwibakunkusha na kwibakalwila. (Misambo 78:14) Mwilo wa bena Isaleele ubadi na lukalo lwa bino bishinkamisho bwabadya kushala na mashimba anyingye mu myanda ibadi ayibatengyela.

Mushindo kinyi ubadi Yehowa mupasukile mwilo wa Isaleele ku kalunga kamonga? (Tala kikoso kya 13)

13, 14. (a) Yehowa badi mupasukile bena Isaleele ku Kalunga Kamonga naminyi (b) Yehowa badi muleshe’shi e na bukome bukile bwa bena Ejiipitu naminyi?

13 Badika Efilu 14:19-22. Pwandikisha’shi we pamune na bena Isaleele pa ino mbalo. Babenwele munkatshi. Basalayi ba bena Ejiipitu be kunyima Kwenu, na Kalunga Kamonga ke kumpala kwenu. Kunyima Efile Mukulu bakitshi kilengyeleshi. Ekumbi adikalanga kumpala kwenu, dibaluka kunyima, pankatshi penu na bena Ejiipitu. Binobino tabadi mu mufito, anka anwe nwi mu Etaata dibukopo! Kunyima bomono Moyiise bebwesha mboko beyitadisha ku mema a kalunga, na kipapi ki bukopo kya ku lupese lwa kutunduka nguba kibabanga kupuka, na kibafungula eshinda dikata munkatshi mwa mwela mpa na ku kyese kya dingi eshiya. Binobino obe, bena kifuko kyenu, na nyema yenu boso bwenu nubabanga kusabuka mu nsenga yuume mu mushindo ulumbuulwe na mwilo ooso ushima. Okeme pa kumona’shi mu nsenga ta mwi matekye na tamwi buseene nya. Ngyume na i bukopo, na mbibofule bwa kutambuka mwanka. Ngi bwakinyi mpa na bantu be na kukumba abatambuka mwanka bibuwa na kufika ku kingi kyese.

14 Badika Efilu 14:23, 26-30. Nsaa ayikitshika ino myanda yoso, Faraone, e na kwitatula na nsungu i bungi, babanga kwinulonda obe na bena Isaleele boso. Kunyima Moyiise bebwesha mboko dingi ku mema a kalunga, midimba yoso ibidi ya mema ibafumankana. Faraone na basalayi baye boso babende mu mema. Ta kwi muntu su ngumune a kwabadi bapanda!—Efilu 15:8-10.

15. Uno mwanda aukulongyesha kinyi pabitale Yehowa?

15 Uno mwanda awitulongyesha kingi kintu pabitale Yehowa. Nyi Efile Mukulu sha bulongame, dino eyikashi aditukwasha bwatudya kwipusha mu bulungantu. (1 Beena-Kodinda 14:33) Nka bu mulami mufule mikooko yaye na kwete kwiyikunkusha, Yehowa apasukilaa mwilo waye mu mishindo ayimweneka na meeso. Ebalamaa mu bulungantu na kwibakalwila kwi beshikwanyi nabo. Bino abitunyingisha na kwitusamba ngofu bu byatukwete kwifubwila pepi na nfudilo a uno ndumbulwilo.—Nkindji 1:33.

16. Mmyabi kinyi yatudi balombene kupeta nsaa yatutalula mushindo ubabadi bapashe bena Isaleele kwi Yehowa?

16 Lelo uno, Yehowa ki’atungunuka na kupasukila mwilo waye mu kibungi. Ebakwasha bwabadya kulama kipwano kyabo kibuwa na kwibakalwila kwi beshikwanyi nabo. Na dingi akatungunuka na kukita bino mu mpombo ikata itayidi pepi. (Kibafumbwilwe 7:9, 10) Byabya, byabekala bakulu sunga bakinga, be na mbidi bukome sunga be na bilema, mwilo w’Efile Mukulu taukatshinyi sunga kupangayika mu mafuku a mpombo ikata nya. * Anka abakakitshi ungi mwanda wilekene! Abakatentekyesha ano mayi a Yesu: “Bandulukaayi, na buushaayi mitwe, mwanda kukuudiibwa kwenu kwi peepi.” (Luka 21:28) Mpa na nsaa yabakebatuku ngoshi kwi Goge, kisaka kya miilo ki na bukome bukile bwa Faraone, mwilo w’Efile Mukulu aukatuulu lukulupilo lwao loso mwi Yehowa’shi akebakalwila. (Esekyele 38:2, 14-16) Bwakinyi? Mwanda abauku’shi Yehowa tashintulukaa nya. Akeleesha dingi’shi nyi Mupashi a mwilo waye sha kifulo na eupasukilaa.—Yeeshaya 26:3, 20.

17. (a) Mmyabi kinyi yatudi balombene kupeta nsaa yatulongo myanda ya mu Bible ayilesha mushindo wi Yehowa apasukilaa mwilo waye? (b) Mu mwisambo aulondo atukalongo kinyi?

17 Mu uno mwisambo tubamono bileshesho abilesha mushindo wikale Yehowa bu muntu apasukilaa mwilo waye na kwiulesha kalolo pa kwiuludika na kwiupasha. Nsaa yonangushena ku mwanda wi bino, ekitshishe bodya kulonga myanda ipya itale Yehowa pa kukimba tu myanda toshoyikalanga mumone dingi kumpala. Su bolongo myanda ibungi pabitale ngikashi ibuwa ya Yehowa, kifulo kyobe bwaye na lukumino lobe mwadi alukanyinsha kunyinga. Mu mwisambo aulondo, atukalongo mishindo yatudi balombene kwambula Yehowa pa kwikala atupasukila bangi mu kifuko kyetu, mu kakongye, na mu bulungudi.

^ par. 3 Ungi mwina Yuuda mulongye myanda ya kala abetanyinaa bu Josephe akula’shi Samwele badi na bipwa 12 mu aa mafuku.

^ par. 16 Twi balombene kwela binangu’shi bangi bantu abakapanda ku Armagedone abakekala na mikumbo. Pabadi Yesu pano pa nsenga, badi mupashe bantu babadi na “masungu ooso” sunga mikumbo ya bipaso byoso. Myanda ibakitshine ayitulesha myanda yakakitshina bantu boso abakapanda ku Armagedone. (Mateo 9:35) Bantu abakasanguka, abakabuku na mbidi bukome.