Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Ouku nsaa su?

Ouku nsaa su?

SU OKYEBE kuuka nsaa, we kukita kinyi? We kubanda kwela Eyiso ku nsaa a ku mboko sunga nsaa mukata a mu nshibo. Su kuuku obe akwipusha nsaa, we mulombene kumulungula naminyi? Kwi mishindo ilekeene ya kulungula muntu nsaa. Mishindo kinyi?

Tubandeyi kwakula’shi twi mu nsaa a kumpala na minite 30 kunyima kwa midi. We kumwaluula’shi tatudi mu 1:30. Muyile mbalo yodi mushale na bipikwa byenu, we kwakula yaya nsaa bu 13:30. Uno mushindo wa kulungula bantu nsaa ngwipushene na byabadi batshibe’shi efuku di na nsaa 24. Kwi mpa na angi ma mbalo abadi balomene kwitamina yaya nsaa imune bu “nsaa a kumpala na kipindji” bwa kulesha’shi kubashala minite 30 bwa’shi nsaa a kabidi alombane.

Bu byobadikaa Bible, we kwiyipusha bibabadi abetamina nsaa kwi bantu ba kala. Ta kubadi penda mushindo umune wa kwitanyina nsaa nya. Kipindji kya Bible kibabafundile mu kina Ebelu akisambila bwa “namashika,” “midii,” “nguba munkatshy’eyilu” na ku “kyolwa.” (Kibangilo 8:11; 19:27; 43:16; Miiya Ikituulwe 28:29; 1 Banfumu 18:26) Mu ingi misango namu, abakambaa kufubisha bishima abilesha nsaa inabene.

Mu mafuku a kala, abadi na kyubishi kya kufubisha ba nsaamo. Abadi nabo lukalo bikishekishe bufumu. Bipwa nkama kumpala kwa kutandikwa kwa Yesu, bena Isaleele abadi abatshibuula efuku mu bipindji bisatu byabetamina bu bilo. (Misambo 63:6) Mukanda wa Bansushi 7:19 awisambila bwa “kilo kya munkatshi’a bufuku.” Mu mafuku a Yesu, bena Yuuda abadi bate kyubishi kya bena Greke na bena Looma kya kutshibula bufuku mu bilo binanka.

Ma Evanjile aalesha bino bilo muyile bungi bwa nsaa. Bu kileshesho, aakula’shi: Yesu badi mutambukye kunundu kwa mema bwa kwifubwila ku bwato kubadi balongi baye “bu pa kilo kya pa-kutooka.” (Mateo 14:25) Mu lukindji lwaye, Yesu bambile’shi: “Su sha nshibo auka nguba a bufuku akafiki ngifi, ashaala atala, naa taatadiila’shi batubule kimano kya nshibo yaaye nya.”—Mateo 24:43.

Yesu badi mwisambile bwa bilo byoso binanka pabadi mulungule balongi baye shi: “Buulayi meeso mwanda tanuuku shi nguba kinyi akafiki nfumu a nshibo; kyoolwa su mmunkantshy’abufuku; apasama etombole su nnamashika.” (Maako 13:35) Kilo kya kumpala kibadi “kyoolwa,” kubanga pa kupona kwa nguba na pangi mu nsaa a makumi abidi na umune. Kilo kya kabidi kibadi “munkatshy’abufuku,” kubanga pangi mu nsaa a makumi abidi na umune na munkatshy’abufuku. Kilo kya kasatu kyabalesha bu “kumpala kwa nkyelo” sunga “apasama etombole,” kibadi akibanga munkatshy’abufuku na pangi ku nsaa a kasatu a pa kutooka. Abimweneka’shi mu kino kilo amusamaa etombole bufuku ngi mubabadi bakwate Yesu. (Maako 14:72) Kipindji kya bufuku kya kananka kibabadi abetanyina bu kilo kya ku “namashika,” kibadi akibanga pangi mu nsaa a kasatu a namashika na pa kutunduka kwa nguba.

Byabya, sunga byekala’shi kutshibuula kwa nsaa kwi kano kabidi takubadi mu mafuku a kala, abadi na kipaso kya kwilungushena nsaa kaanya sunga bufuku.