Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 52

Ba nambutwile​—Longyeshayi bana benu bwabadya kufula Yehowa

Ba nambutwile​—Longyeshayi bana benu bwabadya kufula Yehowa

“Baana nyi nkya-buntu kya Yehowa.”​—MIS. 127:3.

LOONO 134 Bana nkya buntu ky’Efile Mukulu

KYABAKWILA MWANKA *

1. Yehowa mmupe ba nambutwile bushito kinyi?

YEHOWA baadi mupangye ba mulume na mukashi ba kumpala na lukalo lwa kutanda bana. Bible amba’shi: “Baana nyi nkya-buntu kya Yehowa.” (Mis. 127:3) Bino abikyebe kulesha kinyi? Pwandjikisha’shi kuuku obe a p’eshimba bakupa makuta ebungi bodya kumulamina. We kwipusha naminyi? Pangi we pusha’shi akwata na kineemo na mmukukulupile. Anka we kwikalakasha pabitale bya kulama aa makuta. Yehowa kuuku etu a p’eshimba, mmupe ba nambutwile kintu kya kulama ki na muulo kukila makuta. Mmwibape bushito bwa kupasukila bana babo na kwibekasha na muloo.

2. Nkonko kinyi yatukyebe kwisambila?

2 Nanyi mulombene kwata kitshibilo kya’shi ba mulune na mukashi batande bana na mafuku a kwibatanda? Na nkinyi kilombene ba nambutwile kukita bwa kukwasha bana babo bwashi bekale na nshalelo a muloo? Tutaluuleyi ndambo ya mayi a kulonda e Mwiyi dy’Efile Mukulu alombene kukwasha bena dibaka bena kidishitu bwabadya kwata bitshibilo bibuwa.

NEMEKAYI KITSHIBILO KYA BENA DIBAKA

3. (a) Mba nanyi be na matalwa a kwata kitshibilo kya kutanda sunga kupela kutanda? (b) Eyi kinyi dya kulonda aditungu’shi ba kuuku na bena kifuko ba bena dibaka bapya baukye?

3 Mu bingi bipikwa, bantu abakumiina’shi mulume na mukashi bakya bakatuka mu kwiyibakishena batande nka ku mbangilo. Bifuko byabo na bangi bantu mbalombene kwibatakula bwa kutanda bukidibukidi. Jethro ungi mukwetu e mu Asie amba’shi: “Mu kakongye, bangi bakwetu bapwe kutanda, bakwete kutakula bangi bashii batande bwabadya kutanda.” Jeffrey ungi mukwetu e mu Asie amba’shi: “Bangi abalungulaa baba bashi na bana’shi tabakekala na muntu a kwibapasukila nsaa yabakanunupa.” Anka, ba mulume na mukashi nyi balombene kwata kitshibilo kya kutanda sunga kupela kutanda. Abo nyi bakwata kitshibilo, mwanda mbushito bwabo. (Nga. 6:5) Eyendo’shi ba kuuku na bena kifuko abakumiinaa’shi bena dibaka bapya bekale na muloo. Kadi abitungu baukye’shi kitshibilo kya kutanda sunga kupela kutanda nkitale bena dibaka bapya.​—1 Tes. 4:11.

4-5. Nkonko kinyi ibidi ayitungu’shi bena dibaka bapya besambile, na nsaa kinyi ibuwa ayitungu’shi besambe? Patuula.

4 Bena dibaka abata kitshibilo kya kutanda bana abitungu besambe pabitale nkonko ibidi i na muulo: Lwa kumpala, mmafuku kinyi abakyebe kubanga kutanda? Lwa kabidi, abakumiina kutanda bana banga? Nsaa kinyi ibuwa ilombene bena dibaka kwisamba pabitale ino nkonko? Na bwakinyi ino nkonko i na muulo?

5 Misusa ibungi, abitungu besambe pabitale ino nkonko itale kutanda bana. Bwakinyi? Kabingilo kakata nka’shi su nwekala na binangu bimune, bibuwa bukile. Dingi, abitungu bataluule su abapu kwikala belumbuule bwa kwata bwabwa bushito. Bangi bena dibaka mbate kitshibilo kya kutengyela munda mwa kipwa kishima sunga bibidi kumpala kwa kutanda, mwanda kwikala nambutwile akutekye nsaa na bukome bwibungi. Abanangushena’shi, kubanda kwindila, akwibapa nsaa ya kwiubidishena na nshalelo a mu dibaka na kunyingisha kipwano kyabo.​—Ef. 5:33.

6. Mwanda wa bipungo byatudi, bangi bena dibaka mbate kitshibilo kinyi?

6 Bangi bena Kidishitu mbambule kileshesho kya bana basatu ba Nowa na bakashi baabo. Tababaadi batande bana mususa umune nya. (Kib. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Mp. 2:5) Yesu baadi mupwandikishe ano mafuku eetu na “mafuku a Nowa,” kushi mpaka twi mu “bipungo biibukopo.” (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1) Nyi bwakinyi, bangi bena dibaka mbabande kupela kutanda bwabadya kupeta nsaa ya kwipana ngofu mu mudimo wa bena Kidishitu.

Nsaa yabesamba pabitale kutanda bana sunga kupela kutanda, bena dibaka basha binangu mbalombene ‘kwela makumi’ (Tala kikoso 7) *

7. Mayi a kulonda atusangana mu Luka 14:28, 29 na Nkindji 21:5 e kukwasha bena dibaka bapya naminyi?

7 Nsaa yabesamba pabitale kutanda bana sunga kupela kutanda, bena dibaka basha binangu mbalombe ‘kwela makumi.’ (Badika Luka 14:28, 29.) Bena dibaka bapwe kutanda bana abauku’shi kutanda na kukusha bana takutekaa penda makuta ebungi nya, kadi akutekaa dingi nsaa na bukome bwibungi. Byabya, bi na muulo bwashi bena dibaka beyipushe ino nkonko: ‘Atwe boso atwikala na mudimo bwa kulombasha nkalo ya kifuko su? Twi bepushene pabitale “bintu bi na muulo” mu kifuko kyetu su? Su atwikala atufubu atwe boso, nanyi apasukila bana? Nanyi ekala na bukitshishi kwabadi?’ Nsaa i bena dibaka abesambila pabitale ino myanda na kalolo koso, bakwete kutumikila mayi e mu Nkindji 21:5.​Badika.

Mulume sha kifulo akitaa mwaye moso bwa kukwasha mukashi aaye (Tala kikoso 8)

8. Nkalakashi kinyi ayitungu’shi bena dibaka babadiile kuuka, na nkinyi akitungu’shi nshe-bana sha kifulo akite?

8 Mwana atekaa nsaa na bukome bwa nambutwile oso. Su bena dibaka bekala na bana bebungi babadi batabukile, abibekeela bukopo bwa kupasukila mwana oso. Bangi bena dibaka be na bana bakinga bebungi abamba’shi abikalaa lukalakashi lukata. Nyina bana e kwikala akooko ku mbidi na mu binangu nsaa yoso. Bino mbilombene kumukutshishwa nsaa ya kwilongyela, kuteka na kwenda mu bulungudi. Bi kumwikeela dingi bukopo bwa kulonda bisangilo kalolo. Eyendo, mulume sha kifulo akitshi mwaye moso bwa kukwasha mukashi aaye nsaa ayikalakasha bana, byabikala ku nshibo sunga mu bisangilo. Bu kileshesho, e kumukwasha na mifubo ya ku nshibo. Abitungu etatshishe ngofu bwa kwikala akitshi Lulangwilo lwa mu kifuko na kifuko kyaye. Na dingi abitungu nshe-bana mwina Kidishitu ekale ende na kifuko kyaye mu bulungudi misusa yoso.

LONGYESHA BANA BOBE BWA BADYA KUFULA YEHOWA

9-10. Nkinyi akitungu’shi ba nambutwile bakite bwa kukusha bana babo?

9 Myanda kinyi ayitungu ba nambutwile bakite bwa kukwasha bana babo bwabadya kulonga bya kufula Yehowa? Mbikunyi byabadya kukalwila bana babo ku bukitshishi bwibubi bwa mu uno ndumbulwilo? Tutaluuleyi myanda ayitungu’shi ba nambutwile bakite.

10 Tekayi Yehowa bwashi enukwashe. Talayi kileshesho kyabadi betulekyele kwi Manowa na mukashi aaye baledi ba Saamesone. Pabaadi Manowa na mukashi aaye baukye’shi abapete mwana, babatekyele Yehowa bukwashi bwashi bamukushe kalolo.

11. Mbikunyi bilombene ba nambutwile kwambula kileshesho kya Manowa, kyabadi baleshe mu Bansushi 13:8?

11 Kileshesho kya Manowa kibaadi kikwashe Nihad na Alma ba mu Bosnie-Herzegovine. Abamba’shi: “Nka bu Manowa, tubatekyele Yehowa bwadya kwitulesha bya kwikala ba nambutwile bebuwa. Yehowa baadi mwaluule ku nteko yetu mu bipaso bilekene​—kukiila ku Bifundwe, ku mikanda ya mpika, ku bisangilo bya mu kakongye, na bikongeno.”​—Badika Bansushi 13:8.

12. Nkileshesho kinyi kibaadi Yoosefe na Mariya balekyele bana baabo?

12 Longyesha ku kileshesho kyobe. Myanda ywakula i na muulo, anka yokitshi ina bukitshi bwi bukopo kwi mwana obe. Yoosefe na Mariya abaadi balekyele bana babo kileshesho kii buwa, mpa na Yesu. Yoosefe baadi afubu ngofu bwa kudisha kifuko kyaye. Dingi Yoosefe baadi anyingisha kifuko kyaye bwakidya kufubila Yehowa. (Miy. 4:9, 10) Takubaadi Mwiya ubaadi aukamika Yoosefe bwa kwenda na kifuko kyaye ku Yeelusaleme “kipwa kyooso” ku musangelo wa Pasaka bu bibaadi akitshi nya. (Luk. 2:41, 42) Bangi ba nshe-bana ba mu mafuku aye abaadi abanangushena’shi kwenda na kifuko kyoso lwalwa lwendo kubaadi bukopo, akwata nsaa ibungi, na makuta akile bungi. Anka Yoosefe baadi ata myanda ya mu kikudi na muulo na baadi alongyesha bana baye bwabadya kukita namu byabya. Dingi Mariya baadi auku Bifundwe kalolo. Ku bibaadi akula na akitshi, baadi mulongyeshe bana baye bya kufula Eyi dy’Efile Mukulu.

13. Mushindo kinyi ubaadi bangi bena dibaka balonde kileshesho kya Yoosefe na Mariya?

13 Nihad na Alma, batutemunanga kunundu abaadi abakumiina kulonda kileshesho kya Yoosefe na Mariya. Byabya bibaadi bibakwashe bwa kulongyesha mwan’abo bya kufula na kufubila Efile Mukulu naminyi? Abamba’shi: “Ku bukwashi bwa mwikelo wetu, tubaadi atumulesha’shi kwikala na nshelelo mwipushene na mayi akulonda a Yehowa kwi buwa.” Nihad amba dingi’shi : “Ikala muntu ebuwa ookumiina’shi mwana obe ekale.”

14. Bwakinyi abitungu ba nambutwile baukye ba kuuku ba bana baabo?

14 Kwasha bana bobe bwabadya kusangula ba kuuku bebuwa. Abitungu’shi ba nambutwile baukye ba kuuku ba bana baabo na kyabakwete kukita. Kwamba’shi beukye babakwete kwisamba nabo ku Internete sunga ku telefone yabo. Mwanda ba kuuku mbalombene kwikala na bukitshishi bwibubi mu binangu na mu bikitshino bya bana.​—1 Kod. 15:33.

15. Ba nambutwile mbalombene kulongyela kinyi ku kileshesho kya Jessie?

15 Ba nambutwile mbalombene kukita kinyi su ta mbaubile kufubisha ma ordinateur sunga ma telefone? Jessie nshe-bana a mu Philippines amba’shi: “Atuuku myanda ipeela pabitale teknoloji. Anka bino tambitwimikye bwa kulongyesha bana betu pabitale masaku a ma telefone.” Jessie tamutoshe bana baye kwiafubisha mwanda wa’shi aye tauku kwiafubisha nya. Amba’shi: “Naadi munyingishe bana bande bwa kufubisha ma telefone bwa kulonga ludjimi lupya, kulumbula bisangilo na kubadika Bible efuku dyoso.” Anwe ba nambutwile, nukwete kubadika malango e mu jw.org® pa mbalo ifunde’shi “Ba nsongwa” na kwisamba na bana benu pabitale kutumishena ma mesaje na kwela ma foto mu Internete su? Wemutale nabo dingi ma video aamba’shi: Nanyi kwete nkukunkusha​—nnobe su nkamo kobe? na Dimukila ma site a Internet a kwisamba na bantu bebungi? * Ano ma video aakukwasha bodya kulongyesha bana bobe mushindo wibuwa wa kufubisha ma telefone.​—Nki. 13:20.

16. Ba nambutwile bebungi mbakite kinyi na nkutukye bipeta kinyi?

16 Baledi bebungi abakwashaa bana babo bwabadya kwikala abakisha nsaa na baaba be bu bileshesho bibuwa mu mufubo w’Efile Mukulu. Bu kileshesho, N’Déni na Bomine, ba mulume na mukashi ba mu Côte d’Ivoire, abaadi abetamina mukunkushi a kifunda bwadya kushala kwabo ku nshibo. N’Déni amba’shi: “Bibaadi na bukitshishi bwibuwa kwi mwan’etu mulume. Babangile kufuba bu mbala-mashinda na binobino kwete kufuba bu mukunkushi a kifunda mukwashi.” We kukimbila namu mwana oobe ba kuuku be byabya?

17-18. Nsaa kinyi ayitungu’shi ba nambutwile babangye kulongyesha bana babo?

17 Banga kulongyesha bana bobe nka pabakii bakinga. Su ba nambutwile babanga kulongyesha bana babo pabakii bakinga, nyi mwanda wi buwa bukile. (Nki. 22:6) Tubandeyi kutaluula kileshesho kya Timotee, baadi ende nyendo na Mpoolo mutumibwa kala. Nyinaye Enise, na nyinaye kulu Loise abaadi bamulongyeshe “kubanga ku bukinga bwaye.”​—2 Tim. 1:5; 3:15.

18 Jean-Claude na Peace, bangi bena dibaka ba mu Côte d’Ivoire, abaadi bobeshe kulongyesha bana babo basamombo bwa kufula Yehowa. Nkinyi kibaadi kibakwashe? Abalondele kileshesho kya Enise na Loise. Abamba’shi, “Tubaadi balongyeshe bana betu Eyi dy’Efile Mukulu kubanga ku bukinga bwabo, mafuku apeela kunyima kw’abo kutandikwa.”​—Miy. 6:6, 7.

19. Kutwesha Eyi dy’Efile Mukulu mwi bana akupatuula kinyi?

19 “Kutwesha” mwi bana Eyi dy’Efile Mukulu akupatuula kinyi? “Kutwesha” akupatuula “kulongyesha na kutentekyesha pa kwibambulwila.” Bwa kukita byabya, abitungu ba nambutwile bekale abakisha nsaa ibungi na bana babo. Ingi nsaa bi kumweka bu lukalakashi bwa kwambuula malongyesha amune kwi bana. Anka, ba nambutwile mbalombene kwitatshisha bwa kumona bino bu kipaso kya kukwasha bana babo bwa kupusha Eyi dy’Efile Mukulu na kwiditumikila.

Abitungu ba nambutwile baukye bya kulongyesha oso a ku bana babo (Tala kikoso 20) *

20. Patuula mushindo ulombene nkukwasha Misambo 127:4 bwa kukusha bana?

20 Uuka bana bobe kalolo. Mukanda wa Misambo 127 aupwandikisha bana na mikyetwe. (Badika Misambo 127:4.) Nka bu byabapwiyaa mikyetwe na bintu bilekene na i bukata na bula bwilekene, bana namu mbelekene. Byabya, abitungu ba nambutwile baukye bya kulongyesha oso a ku bana babo. Bangi bena dibaka ba mwiumbo dya Isaleele a lelo uno, abaadi bobeshe kukwasha bana babo babidi bwabadya kufubila Yehowa, abakula kibaadi kibakwashe’shi: “Tubaadi atulongo Bible na mwana oso pa bupenka.” Eyendo, nfumu a kifuko oso mmulombene kwata kitshibilo kya kutala su kulonga mu wawa mushindo kwi na muulo sunga’shi nkubofule.

YEHOWA ENUKWASHA

21. Mbukwashi kinyi bulombene baledi kupeta kwi Yehowa?

21 Ingi nsaa ba nambutwile be kupusha bu bi bukopo kulongyesha bana babo, kadi bana mbya buntu abifiki kwi Yehowa. Ekwanka nsaa yoso bwa kukwasha ba nambutwile. Akumiinaa kupusha nteko ya bo. Na aluulaa ku nteko yabo ku bukwashi bwa Bible, mikanda yetu, na ku kileshesho na malango bya bangi ba nambutwile ba mu kakongye banyingye mu kikudi.

22. Mbintu kinyi bi na muulo bilombene ba nambutwile kupa bana babo?

22 Bangi bantu abambaa’shi kukusha bana nyi mufubo wa bipwa 20, kadi ba nambutwile tabakookaa kwikala bu ba nambutwile. Ku bintu bikile buwa byabadi balombene kupa bana babo, kwi kifulo, nsaa na malongyesha a mu Bible. Mwana oso e na waye mushindo wa kukumiina aa malongyesha. Anka, bana bebungi babadi bakushe kwi baledi bafule Yehowa, abapushaa nka bu bibapushishe Joanna Mae, mukwetu mukashi a mu Asie amba’shi: “Panangushena ku malongyesha anapetele kwi baledi bande, ne na lutumbu lukata pa kumona’shi mbandangye na ku ndongyesha bya kufula Yehowa. Ta mbantande bisumanga nya, kadi mbandongyeshe bya kwikala na nshalelo e buwa.” (Nki. 23:24, 25) Midiyo ya bena Kidishitu be na mweneno e mumune.

LOONO 59 Tumbisha Yehowa pamune n’ami

^ par. 5 Abitungu nka’shi bena dibaka batande bana su? Su bakumiina kutanda, be kutanda bana banga? Na mbikunyi byabadya kwibalongyesha bya kufula na kufubila Yehowa? Uno mwisambo wi na bileshesho bya ano mafuku na autusha mayi a kulonda a mu Bible alombene kwaluuula ku ino nkonko.

^ par. 15 Tala dingi shap. 36 a Les jeunes s’interrogent Réponses pratiques Volume 1, na shap. 11 a Volume 2.

^ par. 60 BI MU BIFWATULO: Bena dibaka bena Kidishitu bakii bapya abesamba bwa kuuka su bekutanda bana, abanangusheena muloo na bitungo byabakapete.

^ par. 64 BI MU BIFWATULO: Bena dibaka abalongo na mwana oso pa bupenka, mwanda bipwa na ngobesha yabo mbilekene.