Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 22

Lumbuula byubishi byobe bya kwilongyela!

Lumbuula byubishi byobe bya kwilongyela!

“Bwanudya kushingûla biabia bikile buwa kukita.”—FID. 1:10, EEM.

LOONO 35 “Taluula myanda i na muulu”

KYABAKWILA MWANKA *

1. Bwakinyi bangi tabe na mushindo wa kwilongyela?

ABITEKYE kufuba ngofu lelo uno bwa kupeta ekuta dibungi. Bakwetu bebungi bakwete kufuba munda mwa nsaa ibungi bwa kumona bya kulombasha nkalo ya bifuko byabo. Bangi bebungi bakwete kukisha nsaa ibungi efuku dyoso pa kukatuka ku mashibo abo bwa kwenda ku mudimo. Bangi bakwete kupeta bya kwikwasha ku bukwashi bwa midimo ya maasa ibukopo. Ku nfudiilo kw’efuku bano bakwetu balume na bakashi abafubu ngofu mbakookye! Kintu kya nfudiilo kyabadya kukita nyi nkwilongyela.

2. Nsaa kinyi yopetaa kipindji kya kwilongyela?

2 Mwanda nguno, sunga mbyabya twi balombene kupeta nsaa ya kwilongyela Eyi dy’Efile Mukulu na mikanda yetu ya bwina Kidishitu. Kipwano kyetu na Yehowa na muwa wetu wa ikalaika ngukwatshibwe kwanka! (1 Tim. 4:15) Bangi ababuukaa ku namashika na kwilongyela nsaa i mu nshibo mmutaale na binangu byabo mbifukame kunyima kwa kwikisha bufuku. Bangi abataa minite ipeela ku nfudiilo kw’efuku bwabadya kudya bidibwa bya mu kikudi na kunangushena ku byababadika.

3-4. Myanda kinyi yabadi bashintuule pabitale bintu abitungu shi tubadikye, na mbwa kinyi?

3 Pangi we kwamba’shi bi na muulo bwa kupeta nsaa ya kwilongyela. Kadi nkinyi akitungu’shi tulongye? We kwakula’shi ‘twi na bibungi bya kubadika.’ Namono nka bu bi bukopo kubadika bintu byoso. Bangi be na mushindo wa kubadika mikanda yooso na kutala ma video oso aesambila Bible atukwete kupeta, kadi bwa bakwetu balume na bakashi bebungi bi bukopo. Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu akauku byabya. Pa mwanda wa byabya, abekalanga baate kitshibilo kya kupeelesha bungi bwa mikanda yatupete, byayikala ya ku maasa sunga ya ku Internete.

4 Kileshesho, tatukwete kutusha dingi Annuaire de Témoins de Jéhovah nya mwanda myanda ibungi ayinyingisha yabadi bamone kwi bantu ayisanganyibwa mu jw.org® mpa na miisambo ya ku mweshi ya mu televizion a jw®. Jurnale a Kitenta kya Mulami kya bantu booso na Réveillez-vous! ikwete kutuka misusa isatu ku kipwa. Bino byoso ta mbebishintuule bwa’shi tupete nsaa ya kukita ingi myanda nya. Mbebikite bwa’shi tupete mushindo wa kutuula binangu byetu ku “biabia bikile buwa kukita.” (Fid. 1:10, EEM) Tubande kwisambila mushindo odya kusangula kyakya ki na muulo na mushindo odya kupeta bukwashi mu kwilongyela Bible.

SANGULA MYANDA YA KWILONGYELA KUMPALA

5-6. Mikanda kinyi ayitungu’shi twikale atubadika kalolo?

5 Myanda kinyi yatudya kwilongyela kumpala? Abitungu twate nsaa ya kubadikanga Eyi dy’Efile Mukulu efuku dyoso. Binobino mbapeleshe bungi bwa ma verse a mu kubadika kwa Bible mu programe a bisangilo bya munkatshi mwa lubingo bwa kwitupa nsaa ibungi ya kunangushena ku byatubadika na kukimbuula. Tabitungu kepatshila ketu kekale penda ka kubadika ma verse nya, kadi kekale dingi ka kukita bya’shi mukandu wa mu Bible ukume mashimba eetu—bwashi twifubwile peepi na Yehowa.—Mis. 19:14.

6 Nkinyi akitungu dingi shi twilongyele kalolo? Eyendo, abitungu tulumbule Kitenta kya Mulami kya kulonga, Kulonga kwa Bible mu kakongye na ingi myanda ya mu bisangilo bya munkatshi mwa lubingo. Abitungu twikale atubadika dingi Kitenta kya Mulami kya bantu boso na Réveillez-vous ! ooso atuuku.

7. Su t’atobesha kubadika sunga kubandjila bintu byoso bi ku Internete na ku Televizion a JW, twi kubofula kwishimba su?

7 We kwamba’shi: ‘Oolo kadi, ne kukita naminyi na ingi miisambo na ma video bi ku Internete, mu jw.org, na bintu byoso bi mu Televizion a JW? Kwi bintu bikile bungi!’ Tubande kwata kileshesho: Mu restora amwikalaa bidibwa bibungi. Mukata a restora tatompaa bidibwa byoso bi mwanka nya. Asangulaa penda ndambo ipeela ya bidibwa. Mu mushindo umune, su omono’shi t’obesha kubadika sunga kubandjila bintu byoso bi ku Internete, tobofulanga nya. Badika sunga kubandjila byabya by’obesha kubadika sunga kubandjila. Tutaluuleyi binobino bwa kuuka’shi kubadika akutekye kinyi, na mbikunyi byatudya kupeta bukwashi mu kubadika kwetu.

KWILONGYELA NYI MUDIMO!

8. Myanda kinyi ayitungu’shi tukite nsaa yatulumbuula Kitenta kya Mulami kya kulonga, na kukita byabya akwitukwasha naminyi?

8 Nsaa ywelongyela, otuulu binangu byobe ku myanda ywelongyela bwa kulonga myanda i na muulo. Kwilongyela ta mpenda kubadika lubilolubilo myanda yabadi bafunde na kwela tushonyi pa ngaluulo nya. Bu kileshesho, nsaa yolumbuula Kitenta kya Mulami kya kulonga, kya kumpala, badika myanda i mwanka ku mbangilo kwa mwisambo. Kya kabidi, badika mutwe wa mwanda wa mwisambo, tu mitwe twa myanda tupela na nkonko ya kwambuula na onangushene pa yanka. Akupu, obadikye mwisambo kalolo, kapelakapela. Taluula kalolo mwaku aulesha kyabesambila mu kikoso, kebungi awikalaa mwaku wa kumpala wa mu kikoso kyoso. Wawa mwaku aukulesha kalolo kyabakwila mu kikoso. Nsaa ywende na kubadi mwisambo, nangushena pa mushindo wi kikoso kyoso akikwatshishena ka mutwe ka mwanda kapeela mpa na mwisambo ooso ushima. Funda kishima na dilongyesha dyoso dyoshopusha kalolo, na dyokumiina kutaluula kunyima bwa kukimbuula.

9. (a) Bwakinyi abitungu tutaluule bifundwe kalolo nsaa yatulongo Kitenta kya Mulami, na mushindo kinyi? (b) Bu byabadi bebileshe mu Yooshwa 1:8, nkinyi dingi akitungu’shi tukite na bifundwe byabakabadika mu kulonga kwa Kitenta kya mulami?

9 Nsaa yatulongo Kitenta kya Mulami mu bisangilo bya kakongye, abitukwasha bwa kupusha Bible. Taluula bifundwe kalolo, bikishekishe byabya byabakyebe kubadika mu kulonga kwa Kitenta kya Mulami mu kakongye. Taluula kalolo bwa kuuka kishima sunga mwaku wi mu kifundwe autusha mwanda ukata wi mu kikoso. Dingi, ata nsaa ya kunangushena ku bifundwe byobadika, na ku mushindo oodi mulombene kwibitumikila mu nshalelo oobe.—Badika Yooshwa 1:8.

10. Muyiile byatulongo mu Beena-Ebelu 5:14, bwakinyi abitungu baledi bakishe nsaa na kifuko kyabo mu lulangwilo lwa mu kifuko bwa kulongyesha bana babo bya kwilongyela na kukimbuula?

10 Bu pa kyubishi, ba nambutwile abakumiina kukita Lulangwilo lwa mu Kifuko na bana babo. Bu byabidi’shi abitungu baledi bekale abalumbuula misusa yoso myanda ya kukita mu lulangwilo lwa mu kifuko, takwi lukalo lwa kukimba penda bintu kampanda bi pa bwabyo lubingo loso nya. Sunga shi mu Lulangwilo lwa mu Kifuko nwi balombene kutala mwisambo wa ku mweshi wa mu Televizion a JW, kukita ingi myanda i pa bwayo, bu kubunga bintu abilesha bwato bwa Nowa, bi na muulo dingi kulongyesha bana bwabadya kuuka bya kwilongyela. Bu kileshesho bibuwa balongye bya kulumbuula bisangilo, sunga mushindo wa kukimbuula bwa kupeta lwalulo ku lukonko lwabadi bamwele ku kalasa. (Badika Beena-Ebelu 5:14.) Su abakisha nsaa ya kulonda mwanda kampanda ku nshibo, abibakwasha bwabadya kutuula binangu ku myanda ya kulonga mu bisangilo bya kakongye, ku bikongeno bya kifunda, na bya mafuku asatu, mwabashabalesha pangi ma video. Eyendo’shi, bungi bwa myanda ya kulonga mbutale bungi bwa bipwa bya bana na bu muntu bwabo.

Baledi, longyeshayi bana benu bya kwilongyela (Tala kikoso 10) *

11. Bwakinyi bi na muulo bwashi tulongyeshe balongi betu ba Bible mushindo wabadya kwilongyela?

11 Balongi betu ba Bible dingi bibuwa balongye byabadya kwilongyela. Pabakii bapya, twi na muloo wa kwibamona bakwete kwela mifunda mu ngaluulo yabapete mu mukanda wa kulonga nao Bible sunga ku bisangilo bya kakongye. Anka twi na lukalo lwa kulongyesha balongi betu ba Bible mushindo wabadya kukimbuula mu mikanda na byabadya kulonga kalolo bupenka bwabo. Mu wawa mushindo, su kubatuku myanda, pamutwe pa kukimba bukwashi kwi bangi bena kakongye, abauku byabadya kupeta malango ebuwa mu’bo banabene nsaa yabakimbuula mu mikanda yetu.

ELONGYELE NA KEPATSHILA

12. Abitungu twikale na bipatshila kinyi?

12 Su tokuminaa kulonga, tokumanga kupwandikisha’shi twekala welongyela nya. Anka we mukumbene kwilongyela. Banga na kwilongyela bwa kapindji kapeela na akupu wende na kufwimisha nsaa ya kwilongyela kapelakapela. Ikala na kepatshila nsaa ywelongyela. Eyendo’shi, kepatshila ketu ke na muulo ukata abitungu kekale ka kwifubwila peepi ngofu na Yehowa. Kintu kyatudya kukita musango umune nyi nkukimba kwalula ku lukonko lwabadi bakwele sunga kukimbuula pabitale mwanda odi nao.

13. (a) Patuula bilombene kukita nsongwa bwa kupatulwila balongi naaye bi lukumino lwaye. (b) Mushindo kinyi odya kutumikila elango di mu Beena-Kolose 4:6?

13 Bu kileshesho, we nsongwa e ku kalasa? Balongi noobe mbalombene kwikala bakumiine dilongyesha dya bintu bituukile. We kwikala na lukalo lwa kukalwila malongyesha a mu Bible, kadi pangi twemono bu mukumbene koobesha kwibikita. Byabya abitekye’shi wate mpàngo ya kwilongyela! We kwikala na bipatshila bibidi: (1) bwa kunyingisha lukumiino loobe’shi Efile Mukulu bapangile bintu byooso na (2) bwa kulonga mushindo wa kupatuula lukumiino loobe. (Lom. 1:20; 1 Mp. 3:15) We kubanda kwiyipusha’shi, ‘bwakinyi bena kalasa nami abakumina dilongyesha dya bintu bitukile?’ Akupu okimbuule mu mikanda yetu pabitale wawa mwanda. We kupwandikisha’shi, kulesha bi lukumino loobe ta nkubofule nya. Bantu bebungi mbakumine dilongyesha dya bintu bitukile mwanda, muntu abakwete kunemeka mwibalungule’shi mbya binyi. Su bopete mwanda umune sunga ibidi yodya kwisamba nabo, we mulombene kukwasha ungi muntu akimbi kuuka binyibinyi.—Badika Beena-Kolose 4:6.

TAMISHA LUKALO LOBE LWA KWILONGYELA

14-16. (a) Nkinyi kyodi mulombene kukita bwa kulonga myanda ibungi pabitale mukanda kampanda wa mu Bible oshouku kalolo? (b) Patuula bilombene nkukwasha bifundwe byabadi bafubishe bwa kupusha mukanda wa Amose kalolo. (Badika dingi kashibo akamba shi: “ Ikasha myanda ya mu Bible bu ya binyibinyi koodi!”)

14 Banda kupwandikisha’shi mu bisangilo bya lubingo alufiki atulongo umune wa ku mikanda iipi ya mu Bible. Kintu kya kumpala, nkutamisha lukalo lobe lwa kuuka kibaabadi bafunde kwi yawa mutemuki. We kwibikita naminyi?

15 Kya kumpala eyipushe’shi: ‘Nkinyi kyanguku pabitale mufundji a uno mukanda? Badi nnanyi, badi mushale kunyi, badi akitshi kinyi?’ Myanda itale mbalo ibadi mufundji ngilombene kupatula dingi bishima bibadi musangule sunga bileshesho bibadi mwate. Nsaa yobadika Bible, kimba milongo ayilesha ngikashi ya yawa mufundji.

16 Akupu, opete bukwashi bwa kuuka mbalo ibabadi bafunde winyi mukanda. We kupeta bwabwa bukwashi nsaa yotaluula “Mulongo wa mikanda ya mu Bible” ku kipusu kya Les sainte Écritures traduction du monde nouveau. Dingi we kutaluula kashibo ka mashina a batemuki na banfumu ke mu Apandise A6. Su okwete kwilongyela mukanda wa matemuki, mbilombene kwikala buwa bwa kuuka bibadi nshalelo a bantu nsaa ibabadi bafunde mukanda. Mbinangu kinyi sunga bikitshino kinyi bibadi abikumina mutemuki’shi balumbuule? Mbantu kinyi babadi naye mu aa mafuku? Bwa kuuka wawa mwanda kalolo, we mulombene kutala mu ingi mikanda ya mu Bible. Bu kileshesho, bwa kuuka myanda ibadi ayikitshika mu mafuku a mutemuki Amose we mulombene kupeta bukwashi su botaluula ma verse e mu mikanda ya 2 Banfumu na 2 Myanda, mwabadi baleshe mu mulongo wa munkatshi verse a Amose 1:1. We mulombene dingi kutaluula bibafundjile Oshea, aye badi na muwa mu mafuku a Amose. Ino mikanda ya mu Bible yoso ayikukwasha bwa kupusha kalolo bibaadi nshalelo mu aa mafuku abaadi Amose na muwa.—2 Bf. 14:25-28; 2 Mya. 26:1-15; Os. 1:1-11; Am. 1:1.

TUULA BINANGU BYOBE KU TU MYANDA TUPELA

17-18. Ku bukwashis bwa bileshesho bi mu bino bikoso sunga kileshesho kyouku’be nabene, lesha mushindo wi kutula binangu ku tu myanda atumweneka bu tukile bupela nkulombene nkukwasha bwa kusangeela kwilongyela koobe.

17 Nsaa yatubadika Bible, abitungu twikale na malaka a kuuka myanda ibungi. Bu kileshesho, banda kupwandikisha’shi okwete kubadika shapitre a 12 a mukanda wa butemuki bwa Sekadya abutemuka lufu lwa Mesiya. (Sek. 12:10) Nsaa yofiki mu verse 12, bobadika shi “kifuko kya beena-Natane” akikenyongola mwanda wa lufu lwa Mesiya. Pamutwe pa kukila lubilo kushi kwimana pa twatwa tu myanda tupeela, we mukumbene kwimana na kwiyipusha’shi: ‘Nkwipushena kinyi kwi pankatshi pa nshibo ya Natane na Mesiya? Kwi mushindo wa kuuka ingi myanda su?’ Otompo “kukimbuula” kapeela. Bifundwe byabadi baleshe mu mulongo wa munkatshi abitukunkusha mu 2 Samwele 5:13, 14, mwanka olongo’shi Natane badi mwana a Nfumu Daavide. Kifundwe kya kabidi ki mu wawa mulongo akikutakula mu Luka 3:23, 31, akilesha’shi Natane badi nkambwa a Madiya. (Tala “Yoosefe, mwana a Heli,” mu ma note a kulonga pa Luka 3:23.) Abikusangasha musango umune! Bodi ouku’shi Yesu abadi bambe’shi atukila mu kifuko kya Daavide. (Mat. 22:42) Anka Daavide badi na bana bakile pa 20. Tatwi balombene kukanya pa kumona Zakarii atemuna nshibo ya Natane bwa kulesha’shi e na kabingilo ka kudila lufu lwa Yesu su?

18 Banda kutala kingi kileshesho. Mu shapitre a kumpala a mukanda wa Luka, atubadika’shi mwikeyilu Gabriele bafikile mu kutala Madiya na amulungula pabitale mwana akatanda’shi: “Akekala mukata, bakamwitaanyine bu Mwana aa Sha-kwiyilu, Yehowa Efile Mukulu amupa lupuna lwa Daavide nshaaye, akabikala mu kifuko kya Yaakobo.” (Luka 1:32, 33) Twi balombene kutula binangu penda ku kipindji kya kumpala kya mukandu wa Gabriele, akyamba’shi Yesu akayitaminwa bu “Mwana a Sha-kwiyilu.” Anka Gabriele batemukile dingi’shi Yesu ‘akabikala bu Nfumu.’ Byabya twi kwiyipusha’shi Madiya baadi anangushena shi Gabriele baadi akyebe kwamba kinyi? Badi akyebe kupwandikisha’shi bishima bya Gabriele abilesha’shi Yesu akapyana Nfumu Erode sunga umune a ku ba nfumu ba mu Isaleele? Su Yesu bekeele nfumu, Madiya badya kwikala nyinaye na nfumu, na kifuko kyaye kibadya kushala mwipata dya nfumu. Kadi, ta kwi mbalo su ngimune yabadi baleshe’shi Madiya badi mwele bino binangu nsaa ibadi esamba na Gabriele; dingi takwi mbalo yatubadika’shi Madiya badi mutekye kwikala na mwasu kampanda mu Bufumu, bu bibakitshine balondji babidi ba Yesu. (Mat. 20:20-23) Ino myanda ayitushinkamisha ngofu’shi, Madiya badi mukashi sha kwiyisha kukata!

19-20. Muyile byabadi baleshe mu Shaake 1:22-25 na 4:8, twi na bipatshila kinyi nsaa yatwilongyela?

19 Bibuwa tutentekyeshe kabingilo ketu kakata ka kwilongyela Eyi dy’Efile Mukulu na mikanda yetu ya bena Kidishitu, nka kwifubwila peepi ngofu na Yehowa. Atukumina dingi kumona kalolo “byatudi” na myanda ayitungu’shi tushintuule bwa kusangasha Efile Mukulu. (Badika Shaake 1:22-25; 4:8.) Nsaa yoso yatubanga kwilongyela, abitungu tutekye Yehowa etupe kikudi kyaaye. Tumutekye etukwasha tupete bukwashi mu myanda yatwilongyela na bwa’shi twimone mumushindo wetumonaa.

20 Boso bwetu twikaleyi nka bi muntu a Efile Mukulu abadi baleshe kwi mufundji a misambo’shi: “Asangeel’eyi dya Yehowa, atemuka [abadika NWT] eyi dyê, kanya na bufuku. . . . Kyooso kyaakitshi akìtangàla.”—Mis. 1:2, 3.

LOONO 88 Ngukishe mashinda oobe

^ par. 5 Yehowa etupeyaa bintu bibungi bya kutala, kubadika na kulonga. Uno mwisambo awitukwasha bwa kwata kitshibilo pabitale kyatudya kulonga, autusha binangu bibuwa pabitale mushindo watudya kupeta bukwashi nsaa yatwilongyela.

^ par. 61 BIFWATULO BYABADI BAPATUULE : Baledi bakwete kulesha bana babo mushindo wa kulumbuula mwisambo wa kulonga mu Kitenta kya Mulami.

^ par. 63 BIFWATULO BYABADI BAPATUULE : Mukwetu mulume kwete kukimbuula pabitale Amose mufundji a Bible. Kifwatulo ki kumongo akilesha abimono mukwetu mulume mu binangu byaye nsaa yabadika mwisambo mu Bible na kunangushena ku wanka.