Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 25

Kulupila mwi Yehowa nsaa yodi na twinyongoshi

Kulupila mwi Yehowa nsaa yodi na twinyongoshi

“Eshimba kunyenga na kenyongoshi mbipwe kunkila.” —1 SAM. 1:15, EEM.

LOONO 30 Nshami, Efile ande na kuuku ande

MYANDA I MWANKA *

1. Bwakinyi abitungu tuteemeshe kudimushwa kwa Yesu?

MU BUTEMUKI bwaye pabitale mafuku a ku nfudiilo Yesu bambile’shi: “Ikalaayi beelame tala mashimba eenu aaneemeena . . . ku twanda-twanda twa pano pa nsenga.” (Luk. 21:34) Abitungu tuteemeshe kwakwa kudimushwa. Bwakinyi? Mwanda lelo uno, tukwete kufumankana na nkalakashi nka bi bantu boso.

2. Bakwetu balume na bakashi bakwete kufumankana na nkalakashi inaminyi?

2 Ingi nsaa myanda ibungi ayitukalakashaa, ngilombene kwitufwila mu nsaa imune. Banda kutala bino bileshesho. Mungi Temwe abetamina bu John, * baadi na mukumbo wa mu binangu, baadi mukalakashwe ngofu, mwanda abamupelele kwi mukashi abaadi mwibakile takudi bipwa 19. Akupu bana baye babidi bakashi nkuleka kufubila Yehowa. Bob na Linda bangi ba mulume na mukashi abaadi bapete nkalakashi ya ungi mushindo. Abo boso babadi bashimishe midimo yaabo, tababadi dingi na mushindo wa kufutshila nshibo nya. Kukatusha wawa mwanda, babadi bakwate Linda na mukumbo w’eshimba wi bukopo, na ungi mukumbo ubadi aumukokyesha.

3. Muyiile Beena-Fidipe 4:6, 7, abitungu tushinguule kinyi?

3 Twi na kya kushingula’shi Mupangi na Nshetu sha kifulo, Yehowa kwete kumona nkalakashi yatudi nayo. Na akumina kwitukwasha bwatudya kumona bya kukila na nkalakashi yatupete. (Badika Beena-Fidipe 4:6, 7.) Eyi dy’Efile Mukulu adilesha nkalakashi ibaabadi abanyingiila kwi bafubi baaye. Adilesha dingi mushindo ubadi Yehowa mwibakwasha bwa kukila na yaaya nkalakashi. Tubandeyi kutala bileshesho bipela.

ELIYA—“BAADI MUNTU ANKA BU’TWE”

4. Eliya badi mufumankane na nkalakashi kinyi, na badi mupushe naminyi pabitale Yehowa?

4 Eliya badi mufubile Yehowa mu mafuku ebukopo na badi mupete nkalakashi ikile bukopo. Nfumu Akabe, umune a ku banfumu ba mu Isaleele bashibadi na lulamato, badi mwibakile Yesabele, muntu ebubi baadi alangwila Baale. Bubidi bwabo abadi baushe eumbo na lulangwilo lwa Baale na abo nkwipaa batemuki ba Yehowa. Eliya badi na bya kusuka. Badi mupande ku nsala ibukopo pa kutula lukulupilo mwi Yehowa. (1 Bf. 17:2-4, 14-16) Dingi, Eliya badi mukulupile mwi Yehowa pabaabadi bamushikwe kwi batemuki na balangwidi ba Baale. Balungwile bena Isaleele bwabadya kufubila Yehowa. (1 Bf. 18:21-24, 36-38) Eliya badi na bishinkamisho bya bukwashi bwa Yehowa mu yaaya nsaa ya nkalakashi.

Yehowa batumine mwikeyilu bwashi akwashe Eliya na amukankamikye (Tala kikoso kya 5-6) *

5-6. Muyiile 1 Banfumu 19:1-4, Eliya badi mupushe naminyi, na mushindo kinyi ubadi Yehowa muleshe’shi mufule Eliya?

5 Badika 1 Banfumu 19:1-4. Eliya bapushishe moo ukile nsaa ibaadi Ndalamumba Yesabele akyebe kumwipaa. Aye nkusuukila ku Beer-Sheba. Mwanda baadi mubofule kwishimba ngofu, Eliya “batekyele lufu.” Nkinyi kibaadi kimubofushe kwishimba byabya? Eliya baadi muntu mukutwe kupwidika, baadi “muntu anka bu’twe.” (Shak. 5:17) Pangi baadi na twinyongoshi tukilekile na baadi mukokye. Pangi Eliya baadi mupwandikishe’shi byoso bibaadi akitshi bwa kukwatshishena lulangwilo lwi selele tabibadi na muulo, na’shi takubaadi kulumbulukye kintu sunga nkimune mu Isaleele, nka penda aye nyi bashele afubila Yehowa. (1 Bf. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Bino mbilombene kwitukanyisha pakumona uno mutemuki sha lulamato anangushena byabya. Kadi, Yehowa bapushishe bi mu binangu bya Eliya.

6 Yehowa tabadi mutopekye Eliya mwanda balesha bi mwishimba dyaye nya. Anka, bamukwashishe bwadya kupetuula bukome. (1 Bf. 19:5-7) Kunyima Yehowa badi muludikye binangu bya Eliya pa kumulesha bukome Bwaye bwa kukanya. Yehowa bamulungwile dingi’shi kubadi kushaale bantu 7000 mu Isaleele bashibadi balangwile Baale. (1 Bf. 19:11-18) Pabadi mumupe kino kileshesho, Yehowa balesheshe Eliya’shi Mmumufule.

MUSHINDO ULOMBENE KWITUKWASHA YEHOWA

7. Kipaso kibaadi Yehowa mukwashe Eliya akitunyingisha naminyi?

7 Okwete kunyingiila nkalakashi su? Kuuka’shi Yehowa badi mupushe bi mu binangu bya Eliya akwitunyingisha ngofu! Akwitushinkamiisha’shi kwete kupusha nkalakashi yetu. Auku mbalo yatudi bafudiile, auku dingi byatupusha na byatunangushena. (Mis. 103:14; 139:3, 4) Su twambula Eliya pa kukulupila kwi Yehowa, etukwasha bwatudya kukambila nkalakashi ayitupa twinyongoshi.—Mis. 55:22.

8. Mushindo kinyi ulombene Yehowa nkukwasha bwa kukila na twinyongoshi?

8 Twinyongoshi ntulombene kwitutakula mu kunangushena’shi nkalakashi yetu tangilombene kupwa nya, na byabya mbilombene kwitubofusha kwishimba. Su byakitshika byabya, tentekyesha’shi Yehowa akukwasha bwa kukambila twinyongoshi tobe. Mbikunyi byadi mulombene nkukwasha? Akutekye bodya kumulungula myanda yodi nayo na byokwete kupusha. Na aluula ku kudila koobe kwa kumuteka bukwashi. (Mis. 5:3; 1 Mp. 5:7) Ikala otekye Yehowa pabitale myanda yobe. T’esamba nobe bu bibadi mwisambe na Eliya, anka esamba nobe ku bukwashi bw’Eyi dyaye, Bible na ku bukwashi bwa ndumbulwilo aaye. Miisambo yobadika mu Bible ngilombene nkunyingisha na nkupa lukulupilo. Dingi bakwenu balume na bakashi mbalombene nkunyingisha.—Lom. 15:4; Eb. 10:24, 25.

9. Mushindo kinyi ukumbene nkukwasha kuuku a p’eshimba?

9 Yehowa balungwile Eliya bwadya kupa Elisha angi mashito abadi nayo. Mu uno mushindo, Yehowa badi mupe Eliya muntu ebuwa badi mukumbene kumukwasha bwa kumona bya kukila na nkalakashi ibadi ayimubofusha kwishimba. Mu mushindo umune, nsaa yatulungula kuuku etu byatupusha, aye etukwasha bwa kumona bya kukila na nkalakashi yatudi nayo. (2 Bf. 2:2; Nki. 17:17) Su opusha’shi twe na muntu odya kulungula byopusha, teka Yehowa akukwashe opete mwina Kidishitu munyingye mukumbene nkunyingisha.

10. Mushindo kinyi wi myanda ibadi ipete Eliya ayitupa lukulupilo, na mushindo kinyi wi mulayilo wi mu Yeeshaya 40:28, 29 awitukwasha?

10 Yehowa badi mukwashe Eliya bwadya kumona bya kukila na nkalakashi yaaye, na bwa kumufubila na lulamato looso munda mwa bipwa bibungi. Myanda ibadi ifumankane nayo Eliya ayitupa lukulupilo’shi twi kunyingiila natwe namu. Twi balombene kwikala mu bipungo bya nkalakashi ibukopo ikumbene kwitukyengyesha na kwitubofusha ku mbidi na mu binangu. Anka, su atukulupila mwi Yehowa, etupa bukome bwatudi nabo lukalo bwa kumufubila.—Badika Yeeshaya 40:28, 29.

AANA, DAAVIDE, NA “ASAFE” BABADI BAKULUPILE MWI YEHOWA

11-13. Mbikunyi bibaadi twinyongoshi tukwate bafubi b’Efile Mukulu basatu ba kala?

11 Bangi bantu babadi bafunde mu Bible babadi bapete nkalakashi. Kileshesho, Aana badi anyingiila lukalakashi lwa kukutwa kutanda mpa na kasaabu ka mukwanaaye. (1 Sam. 1:2, 6) Lukalakashi lwi bukopo lwa Aana, lubadi lumwinyongoshe mu mushindo ubadi adidi, akutwa mpa na nsala.—1 Sam. 1:7, 10.

12 Kwi nsaa ibadi Nfumu Daavide na twinyongoshi. Banda kutala nkalakashi ibadi mupete. Badi etopeka mwanda wa milwisho ibadi mukite kala. (Mis. 40:12) Absalome mwan’aye a kifulo badi mumutombokyele, dingi babadi bayipee Absalome. (2 Sam. 15:13, 14; 18:33) Na umune a ku bakuuku ba p’eshimba ba Daavide badi mumulwishishe. (2 Sam. 16:23–17:2; Mis. 55:12-14) Misambo ibungi ibadi Daavide mufunde, ayilesha bibadi mubofule kwishimba mpa na lukulupilo lwi bukopo lubadi nalo mwi Yehowa.—Mis. 38:5-10; 94:17-19.

Kinyi kibadi kikwasha mufundji a misambo bwa kufubila Yehowa dingi na muloo? (Tala kikoso kya 13-15) *

13 Kunyima mufundji a misambo babangile kulakila nshalelo a bantu bebubi. Pangi badi mwana a Asafe mwina Leevi, badi afubu ku ‘mbalo-iiselele y’Efile Mukulu.’ Uno mufundji a misambo badi na nkalakashi ya mu binangu, bibadi bimukutshishwe muloo. Babangile mpa na kumona’shi myabi yapete mu kufubila Efile Mukulu ta ngilombane.—Mis. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.

14-15. Nkinyi kyatulongyela ku bileshesho bisatu bya mu Bible pabitale kukimba bukwashi bwa Yehowa?

14 Bano balangwidi basatu abaadi bakulupile mwi Yehowa bwa kupeta bukwashi. Babamulungwile twinyongoshi twabo mu nteko ibukopo. Babamulungwile patooka bwakinyi abaadi benyongole. Na babatungunukile na kwenda ku mbalo ya lulangwilo lwa Yehowa.—1 Sam. 1:9, 10; Mis. 55:22; 73:17; 122:1.

15 Na lusa looso, Yehowa badi mwaluule nteko ya oso a kwabadi. Aana bapetele butaale bwa mu binangu. (1 Sam. 1:18) Daavide bafundjile’shi: “Mululame sunga eekala na malwa misuusa yooso Yehowa amupaasha.” (Mis. 34:19) Kunyima mufundji a misambo bapushishe’shi, Yehowa ‘mmumukwate kwiyaasa [dyaaye] dibalume,’ amukunkusha na malango a kifulo. Bayimbile’shi: “Mwabi wande’mi, nkwikala peepi n’Efile Mukulu. Kisuukilo kyande kii kwi Efile Mukulu.” (Mis. 73:23, 24, 28) Bino bileshesho abitulongyesha kinyi? Kwi nsaa yatudi balombene kupeta myanda ibukopo ayitufwishila twinyongoshi. Anka twi bakumbene koobesha su atunangushena mushindo ubadi Yehowa mukwashe bangi, atukulupila kwadi mu luteko, na kumukookyela nsaa y’atukitshi kyakya ky’etutekye bwa kukita.—Mis. 143:1, 4-8.

KULUPILA MWI YEHOWA BWASHI OOBESHE

Kumpala, mukwetu mukashi badi etolo, myanda ibaadi ishintulukye pabadi mukimbe bya kukwasha bangi abaadi na nkalakashi (Tala kikoso kya 16-17)

16-17. (a) Bwakinyi tabitungu’shi tukatukye kwi Yehowa na mwilo waye? (b) Mbikunyi byatudya kupetuula bukome?

16 Bino bileshesho bisatu abitupa dingi dilongyesha dikata—tatwibalombene kukatuka kwi Yehowa na mwilo waye nya. (Nki. 18:1) Nancy, baadi na kenyongoshi kakile pabaadi mulume aaye mumulekye, amba’shi: “Munda mwa mafuku ebungi ntshinaadi nakumiina kumona sunga kwisamba na muntu. Anka, kwitola byabya, kubaadi akunyisha kunyinyongosha.” Myanda ibaadi ishintulukye pabadi Nancy mukimbe bya kukwasha bangi abaadi na nkalakashi. Amba’shi: “Naadi natemeesha bangi nsaa ibabadi abandungula nkalakashi yabo. Namwene’shi, nsaa inaadi netulu pa mbalo yabo, ntshinadi nanangushena dingi ku yande nkalakashi nya.”

17 Twi kupetuula dingi bukome pa kutwela mu bisangilo bya kakongye. Nsaa yatudi mu bisangilo, atupa dingi Yehowa mushindo wa ‘kwitukwasha na kwitusamba.’ (Mis. 86:17) Mwanka, etunyigisha ku bukwashi bwa kikudi ki selele, Eyi dyaye na bafubi baye. Bisangilo abitupaa mushindo wa ‘kwikankamishêna.’ (Lom. 1:11, 12) Ungi mukwetu mukashi abetamina bu Sophia, amba’shi: “Yehowa na bakwetu bena Kidishitu, mbankwashe bwa kunyingiila. Bisangilo byetu bi na muulo ukata kwandi. Ne mumone’shi nsaa yandungula mukandu wibuwa ngofu na kutwela mu bisangilo, naadi napete bukome bwa kukambila twinyongoshi twande.”

18. Su twabofula kwishimba, Yehowa mmulombene kwitupa kinyi?

18 Nsaa yatubofula kwishimba, tutentekyeshe’shi, Yehowa tamulee nka penda kukatusha twinyongoshi bwa looso mu mafuku aafiki nya, kadi kwete dingi kwitukwasha bwatudya kwitukambila binobino. Kwete kwitupa “mashimba [lukalo] na bukome” bwa kukambila binangu bya kubofula kwishimba na bya kukutwa lukulupilo.—Fid. 2:13, EEM.

19. Mukanda wa Beena-Looma 8:37-39 awitupa lukulupilo kinyi?

19 Badika Beena-Looma 8:37-39. Mpoolo mutumibwa etushinkamiisha’shi, takwi kintu kilombeene kwitwabuula ku kifulo ky’Efile Mukulu. Mbikunyi byatudya kukwasha bakwetu bena Kidishitu bakwete kwitatshisha bwa kukambila twinyongoshi? Mwisambo aulondo aukyebe kulesha byatudi balombene kwambula Yehowa, pa kupusha bakwetu bena Kidishitu lusa, na kwibakwatshishena nsaa yabadi na twinyongoshi.

LOONO 44 Luteko lwa muntu mwiyishe

^ par. 5 Kenyongoshi kakilekile sunga kash’akapu, ke kwitukengyesha ku mbidi sunga mu binangu. Yehowa e kwitukwasha naminyi? Atukyebe kutaluula bibaadi Yehowa mukwashe Eliya bwa kukambila kenyongoshi kaye. Bingi bileshesho bya mu Bible abitulesha kyatudya kukita bwa’shi Yehowa etukwashe nsaa yatudi na twinyongoshi.

^ par. 2 Angi mashina mbeashintuule.

^ par. 53 BI MU BIFWATULO: Mwikeyilu a Yehowa abusha Eliya na amupa mukate na mema.

^ par. 55 BI MU BIFWATULO: Kayimba ka misambo baadi pangi mwikulu a Asafe ayimbi na afundu misambo na bakwabo bena Leevi.