Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 30

Byatudya kukuma mashimba a bantu bashi balangwidi

Byatudya kukuma mashimba a bantu bashi balangwidi

“Nekala [bu] bintu byoso kwi bantu boso bwashi mu kipaso kyoso mpaashe bamo bantu.”​—1 KOD. 9:22, Kilombeeno kipya 2014.

LOONO 82 “Etaata dyenu ditembe”

KYABAKWILA MWANKA *

1. Nkutshituluka kinyi kumwenekye mu bipwa makumi bishale’bi?

MUNDA mwa bipwa binunu, bantu bebungi mu nsenga ishima abekalanga mu kipwilo kampanda. Anka mu bipwa makumi bishaale’mu, nkumwenekye kushintuluka kukata. Mu kwenda kwa mafuku bantu bakwete kuleka kutwela mu bipwilo. Byabya, mu angi maumbo bantu bebungi bakwete kwiamba’shi ta be na kipwilo nya. *​—Mat. 24:12.

2. Bwakinyi bantu bebungi tabakwete kulangwila?

2 Bwakinyi bantu bebungi bino abeamba bu bashi balangwidi? * Mwanda, pangi bangi mbepane mu kukimba kwa miloo sunga kwipaana mu myanda yaabo. (Luk. 8:14) Bangi babaadi balangwidi, tabakii na lukumino mwi Efile Mukulu nya. Bangi abakumina’shi Efile Mukulu e kwanka, kadi abapwandikisha’shi kwenda mu kipwilo takwi na muulo na tankwipushene na abilesha Sianse nya. Pangi mbapushe abyamba ba kuuku baabo, balongyeshi, sunga kwi ba journaliste’shi muwa ngwitukile, kadi tabakwete kukamba kupusha bishinkamisho bya kwibakuminyisha mwi Efile Mukulu nya. Bangi namu mbebabofushe ku mashimba kwi bakata ba bipwilo abakimbi penda makuta na nkumo. Mu angi ma mbalo bakata ba mbulamatadi mbakandjikye myanda ya bipwilo.

3. Uno mwisambo wi na kepatshila kinyi?

3 Yesu mwitutumine eyi dya kwenda ‘mu miilo yooso bwa’shi twibekashe bu balondji.’ (Mat. 28:19) Mbikunyi byatudya kukwasha bantu bashi balangwidi, bwabadya kufula Efile Mukulu na kwikala bu balongi ba Kidishitu? Abitungu tulamiine’shi, abikitshi muntu nsaa yatumulambukisha mbitale mbalo yadi mukudile. Bu kileshesho, muntu mukudile mu Europe ta mulombene kukumiina mukandu wetu mu mushindo umune na muntu a mu Asie nya. Bwakinyi? Mu Europe, bantu bebungi abauku myanda ya mu Bible na abauku’shi Efile Mukulu bapangile bintu byooso. Anka, mu Asie mwi bantu bapeela abauku myanda ipeela pabitale Bible, bebungi tabauku kintu pabitale Bible na pangi ta mbalombene kukumina mwi Mupangi. Kepatshila ka uno mwisambo nka kwitukwasha bwa’shi tumone bya kukuma mashimba a bano booso batufumankana nabo mu bulungudi, sunga bekala abatukila mbalo kinyi na be na lukumino lwi naminyi.

IKALA NA BINANGU BIBUWA

4. Bwakinyi bibuwa twikale na mweneno ebuwa?

4 Ikala na mweneno ebuwa. Ku kipwa kyoso, kwi bantu bebungi bashi balangwidi bakwete kufika bu ba Temwe ba Yehowa. Bebungi abadi na shalelo ebuwa na babadi babofule ku mashimba mwanda wa bu nsesa bwa bakata ba bipwilo. Bangi tababadi na nshalelo ebuwa na bebungi ba kwabadi abadi na byubishi bibubi abitunganga’shi balekye. Ku bukwashi bwa Yehowa, twi balombene kukita mwetu moso bwa kupeta baba “be na mashimba alombane bwa muwa wa looso.”​—Bik. 13:48, NWT; 1 Tim. 2:3, 4.

Shintula bulambukishi bobe kwi baaba bashabakumiina Bible (Tala kikoso 5-6) *

5. Nkinyi akitakulaa bantu bwabadya kutambula mukandu wetu?

5 Ikala na kalolo na mayele. Misusa ibungi, bantu abatambula mukandu wetu, kushi mwanda wa byabya byatwakula, kadi mwanda wa mushindo watwibyakula. Abasangalaa nsaa yatudi na kalolo, na mayele, na p’atwibapasukila n’eshimba dimune. T’atwibatakula pa bukopo bwa’shi bateemeshe byatwakula nya. Kadi, atukimbi bya kuuka bwakinyi be na mweneno kampanda pabitale kipwilo. Bu kileshesho, bangi t’abakuminaa kwisamba myanda ya kipwilo na bantu babashabauku nya. Bwa bangi namu bibubi kwibepusha bi mweneno aabo pabitale Efile Mukulu. Bangi abapushaa buufu nsaa yabebamono ababadika Bible, bikishekishe pabadi na Temwe a Yehowa. Sunga byekala naminyi, atukimbi kwitula pa mbalo yabo.​—2 Tim. 2:24.

6. Mushindo kinyi ubadi Mpoolo mushintuule bya kwisamba na muntu, na twi kumwambula naminyi?

6 Twi kukita kinyi su muntu takumina nsaa y’atwakula bishima bu “Bible,” “bipangwa,” “Efile Mukulu,” sunga “kipwilo”? Twi balombene kwambula Mpoolo mutumibwa na kushintuula mushindo wa kwisamba nabo. Pabadi esamba na bena Yuuda, Mpoolo badi anangushena nabo ku bukwashi bwa Bifundwe. Kadi, pabadi mwisambe na basha binangu ba mu Greke ku Aleopashe, tabadi muleshe’shi byakula abitukila mu Bible nya. (Bik. 17:2, 3, 22-31) Twi kulonda kileshesho kya Mpoolo naminyi? Su bofumankana na muntu sh’akumiina Bible, ta bibuwa kutemuna Bible nsaa yokwete kwisamba naye. Su omona’shi muntu wesamba naaye t’akumina’shi bamumone kwabadika Bible noobe, kimba bya kumulesha bifundwe mu mushindo ushaumono bangi, pangi ku bukwashi bwa telefone sunga tablete.

7. Muyile byabidi mu 1 Beena-Kodinda 9:20-23 nkinyi akitungu tukite bwa kwambula Mpoolo?

7 Ikala otemesha na kupusha. Abitungu tutompe kupusha bi binangu bya bantu batufumankana nabo. (Nki. 20:5) Tala dingi kileshesho kya Mpoolo. Badi mukudile munkatshi mwa bena Yuuda. Badi na kya kushintula mushindo waye wa kulambukisha nsaa ibadi na bantu bashi bena Yuuda bashibaadi abauku bibungi sunga kukutwa kuuka myanda ya Yehowa sunga Bifundwe. Twi balombene kukimbuula ingi myanda sunga kwisamba na muntu auku myanda ibungi mu kakongye bwatudya kuuka kalolo abipusha na abinangushena bantu ba mu teritware.​—Badika 1 Beena-Kodinda 9:20-23.

8. Mushindo kinyi umune wa kubanga mwisambo wa mu Bible?

8 Lukalo lwetu ndwa kupeta bantu “balombeene kwitutambula.” (Mat. 10:11) Bwa koobesha, abitungu twikale atwipusha bantu bi mweneno aabo na kwibateemesha kalolo. Ungi mukwetu a mu Angletere ayipushaa bantu byabapwandikisha pabitale bya kwikala na muloo mu dibaka, bya kukusha bana, sunga bya kunyingiila kukutwa kwa kululama. Kunyima kwa kupusha ngaluulo yabo, epusha dingi muntu’shi: “Opwandikisha naminyi pabitale dino elango dyabadi bafunde takudi bipwa peepi 2 000?” Akupu, kushi kutemuna kishima “Bible,” ebalesha bifundwe byadi mupwe kusangula ku bukwashi bwa telefone.

KUMA MASHIMBA A BANTU

9. Twi balombene kukwasha bantu bashabakumiina kwakula myanda y’Efile Mukulu naminyi?

9 Twi balombene kukuma mashimba a bantu abapelaa kwisamba myanda y’Efile Mukulu pa kwisamba nabo myanda ayibakumu ku mashimba. Kileshesho, bantu bebungi abakanyaa nsaa yabapusha mwanda kampanda utale bupangi. Twi kwisamba naye bino: “Pangi ouku’shi bintu bibungi byabadi bakite kwi bena sianse, mbambule bya kwibikita ku bukwashi bwa bipangwa. Kileshesho, bano abakitaa ma mikro abalongaa abikalaa matwi, na bantu abakitaa ma camera abalongaa meso. Opwandikisha naminyi pabitale bipangwa? Opwandikisha’shi mbukome bwa kukanya, muntu, su nkingi kintu?” Kunyima kwa kuteemesha kalolo, twikukumbasha’shi: “Nsaa i ba ingénieur abalongo bwa kuuka byabadi bakite matwi na meso, twi kwiyipusha’shi nkwi nanyi kwabakwete kulongyela. Nadi mukanye panamwene bibafundjile kangi kayimba ka misambo’shi: ‘Yawa benupêle matwi, mmulombêne kukutwa kupusha su? Ê bapangile meso, mmulombêne kukutwa kumona su? . . . Na kulambukisha bâna ba bantu kiûkilo!’ Bangi be na sianse mbafikye mu kukumina ano mayi.” (Mis. 94:9, 10) Paapa twi kulesha video a mu jw.org® pa mbalo ifunde’shi: “Nkonko na myanda imone muntu” mu miisambo ayamba’shi, “Mweneno pabitale nsulo ya muwa.” (Tala pa mbalo ifunde’shi MIKANDA > MA VIDEO.) Sunga’shi twi kumupa broshire a La vie a-t-elle été créée? sunga broshire a Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie.

10. Mushindo kinyi watudya kubanga mwisambo na muntu shakuminaa kwisamba myanda y’Efile Mukulu?

10 Bantu bebungi abakumiinaa nkekala na nshalelo ebuwa mafuku aafiki. Anka, bebungi abatshinyi’shi nsenga ayikalwishibwa sunga’shi tamwikala dingi bantu. Ungi mukunkushi a kifunda a mu Norvège amba’shi bantu bashabakuminaa kwisamba myanda itale Efile Mukulu, abakuminaa kwisamba myanda ayikitshika mu nsenga. Kunyima kwa kusema muntu, amwipushaa bino: “Opwandikisha naminyi pabitale lukulupilo lwetu lwa kwikala biya mu mafuku e kumpala? Kwikala kwetu kwa biya akutukila kwi bena politike, bena sianse, su kwi ungi muntu?” Kunyima kwa kuteemesha kalolo, abadikila muntu sunga kwakula mayi e mu kifundwe akisambila nshalelo ebuwa mu mafuku aafiki. Bangi abasankaa pabupusha mulayilo wi mu Bible wa’shi nsenga ayikala kwanka bwa looso na’shi bantu bebuwa abekashala pa nsenga bwa looso.​—Mis. 37:29; Mul. 1:4.

11. Bwakinyi abitungu twikale atutompo mishindo ilekene ya kubanga mwisambo, na twi kwambula kileshesho kya Mpoolo, bu byabidi mu Beena-Looma 1:14-16 naminyi?

11 Twi balombene kubanga mwisambo na bantu mu bipaso bilekene. Bwakinyi? Mwanda bantu mbelekene. Kyakya akisangasha muntu pangi t’akisangasha mungi. Bangi be kukumiina kwisamba pabitale Efile Mukulu na Bible, bangi namu mbalombene kukumiina kubanda kwisambila ingi myanda. Mu mishindo yoso, bibuwa tukimbe bya kwisamba na bantu ba bipaso byoso. (Badika Beena-Looma 1:14-16.) Eyendo, bibuwa tutentekyeshe’shi Yehowa nyi atamishaa bya binyibinyi mu mashimba a baaba bafule myanda ibuwa.​—1 Kod. 3:6, 7.

BYA KULUNGULA BANTU BA MU ASIE MUKANDU WIBUWA

Balungudi ba Bufumu bebungi bakwete kupasukila bangi bantu be mu maumbo ashi a bena Kidishitu na abesamba nabo myanda ibuwa yabadi bapete mu Bible (Tala Kikoso 12-13)

12. Nkinyi akitungu kukita bwa kulambukisha bantu ba mu Asie bashabauku shi kwi mupangi?

12 Mu nsenga ishima balungudi bebungi bakwete kufumankana na bantu ba mu Asie, mpa na bangi abatukila mu maumbo abadi bapeeleshe midimo yetu. Mu maumbo ebungi a mu Asie, bantu bebungi tabakimbaa bya kuuka su kwi Mupangi. Bangi be na lukalo lwa kuuka bibungi na abakumiina kubanga kulonga Bible, anka bangi namu ababandaa kwikaka bwa kulonga myanda ipya. Twi kukita naminyi bwa kwibakwasha? Bangi balungudi, mbamone’shi, bibuwa kubanga mwisambo na bantu na muloo, na kwibalesha’shi abebapasukila, nsaa yabapete mushindo abebalondela bibaadi nshalelo aabo mushintulukye nsaa ibababangile kutumikila mayi a kulonda e mu Bible.

13. Nkinyi kilombene kukaka binangu bya bantu ku Bible? (Tala kifwatulo ki ku kipusu.)

13 Bantu bebungi abakuminaa kupusha binangu bya mu Bible pabitale myanda ya mu nshalelo. (Mul. 7:12) Mu New York, mungi mukwetu mukashi endaa mu kutala bantu abesamba ludimi lwa Mandarin amba’shi: “Natompaa kwibalesha’shi nebapasukila na kwibateemesha. Su napusha’shi mbantu baki benyi, ne kwibepusha’shi: ‘Nukwete kukita naminyi bwa kobesha nshalelo? Tanupetele mudimo su? Bantu ba mu dino eumbo be nenu kalolo su?’” Ingi nsaa kukita bino akumukwashaa bwa kubanga na malongyesha a mu Bible. Pakudi mushindo, yawa mukwetu mukashi akumbashaa’shi: “Nkinyi ki na muulo akitungu kukita bwa kwikala mu kipwano kibuwa na bantu? Ne nkulesha lukindji lwi mu Bible su? Alwamba’shi: “Kubang’eunga nkukangula mulonda wa meema, pashyaanyingile tuleo, epengye!” Omono’shi dino elango ndilombene kwitukwasha bwa kwikala biya na bantu?” (Nki. 17:14) Miisambo i bino ngilombene kwitukwasha bwa kutundula bantu abakumina kuuka bibungi.

14. Ungi mukwetu mulume a mu Extrême-Orient akwashaa bantu abamba’shi t’abakumina mwi Efile Mukulu naminyi?

14 Twi kwamba kinyi pabitale bantu abamba’shi tabakumiina mwi Efile Mukulu? Ungi mukwetu mulume bapu kulungula munda mwa bipwa bibungi kwi bantu bashi balangwidi ba mu Extrême-Orient amba’shi: “Kebungi, kuno su muntu bamba’shi ‘ntshi mukumine mwi Efile Mukulu,’ abipatuula’shi t’akuminaa kulangwila b’efile babalangwilaa kwi bantu ba mu kibundji. Byabya nakuminaa’shi b’efile boso mbebakite kwi bantu na ta mba binyibinyi. Nebabadikilaa Yeelemiya 16:20 amba’shi: ‘Muntu ta mmulombêne kukita efile, aa mankishi âbakitshi namu ta mbefile, nya.’ Akupu n’epushaa shi: ‘Mbikunyi byatudya kutundula’shi uno nyi Efile Mukulu a binyibinyi, na uno nyi efile abadi bakite kwi bana ba bantu?’ Nateemesha lwaluulo kalolo, akupu nabadika Yeeshaya 41:23: ‘Etutemukilei byabya abikakitshika ku nfudîlo, byabya, atukeûku bînyibînyi’shi nwi befile.’ Akupu natusha kileshesho kya mushindo ubadi Yehowa mwakule myanda akyikakitshika kumpala.”

15. Kileshesho kya mukwetu a Kutunduka kwa Asie akitulongyesha kinyi?

15 Ungi mukwetu a Kutunduka kwa Asie akitaa bino nsaa y’alukiila mu kutala bantu. Amba’shi: “Nebapeyaa kileshesho kya binangu bi mu Bible, matemuki a mu Bible abaadi alombane, na miiya ayikunkusha bipangwa. Akupu nebalungula mushindo wi bino byoso abilesha’shi, kwi Mupangi e na muwa na sha binangu. Nsaa ayibanga muntu kunangushena’shi Efile Mukulu e kwanka, nabanga kumulesha akyamba Bible pabitale Yehowa.”

16. Muyile mukanda wa Beena-Ebelu 11:6, bwakinyi abitungu balongi ba Bible bekale na lukumiino mwi Efile Mukulu na Mwiyi dyaye, na mbikunyi byatudya kwibakwasha bwabadya kwilupeta?

16 Nsaa yatulongo Bible na muntu shi mulangwidi, bibuwa tutungunukye na kumukwasha bwadya kunyisha kukumiina’shi Efile Mukulu e kwanka. (Badika Beena-Ebelu 11:6.) Abitungu dingi twibakwashe bwadya kunyingisha lukumiino lwabo mu Bible. Bino mbilombene kuteka’shi twibambulwile ingi myanda misusa ibungi. Nsaa yoso yatulongo nabo, abitungu twibatushile bishinkamisho abilesha’shi Bible nyi Eyi dy’Efile Mukulu. Twi kwisamba nabo mu kikoso pabitale matemuki a mu Bible abaadi alombane, abyakula Bible myanda ya sianse na ya kala nka byayidi, na abitukwasha Bible mu nshalelo a kwifuku n’efuku.

17. Kifulo kyetu ki na bukitshishi kinyi kwi bantu?

17 Atukwasha bantu bwabadya kwikala balongi ba Kidishitu pa kwibafula, byabekala balangwidi sunga bashi balangwidi. (1 Kod. 13:1) Nsaa yatwibalongyesha, lukalo lwetu ndwa kulesha’shi Efile Mukulu mwitufule na akumiina’shi tumufule namu. Ku kipwa kyoso, binunu bya bantu abaadi abatompo kukumiina myanda ya bipwilo sunga bashibaadi abeyikumiina, bakwete kubatshishibwa mwanda bakwete kulonga bya kufula Efile Mukulu. Byabya, ikala na mwemeno ebuwa, na oleshe kifulo na kupasukila bantu ba mishindo yoso. Ebateemeshe. Tompa kunangushena byabapusha. Ebalongyeshe byabadya kwikala balongi ba Kidishitu ku kileshesho kyobe.

LOONO 76 Opushaa naminyi?

^ par. 5 Twi balombene kufumankana na bantu bashii balangwidi bakile bungi. Uno mwisambo aulesha byatudi balombene kwibalungula bya binyibinyi bya mu Bible, na byatudya kwibakwasha bwabadya kukumiina abyamba Bible, na kwikala na lukumiino mwi Yehowa Efile Mukulu.

^ par. 1 Muyiile ma rapore atukye, angi aku aa maumbo ngano: Albanie, Allemagne, Australie, Autriche, Azerbaïdjan, Canada, Corée du Sud, Chine, Danemark, Espagne, France, Hong Kong, Irlande, Israël, Japon, Norvège, Pays-Bas, République tchèque, Royaume-Uni, Suède, Suisse, na Viêt Nam.

^ par. 2 KISHIMA KYABADI BAPATUULE: Mu uno mwisambo mwaku bashi balangwidi aulesha bantu bashii mu kipwilo kampanda sunga bashabakumina mwi Efile Mukulu.

^ par. 54 BI MU BIFWATULO: Ungi mukwetu mulume kwete kulambukisha munganga naaye, kunyima yawa muntu babanga kubadika mwisambo wa Malongyesha a mu Bible wi mu Internete.