Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 39

“Talayi! Kibumbu kikata”

“Talayi! Kibumbu kikata”

‘Talayi, kibumbu kikata kishibaadi bia muntu kubala, . . . nkiimane kumpala kwa lupuna nsulu na kumpala kwa Mwana a mukooko.’—KIBAF. 7:9, Kilombeeno kipya 2014.

LOONO 60 Mmuwa wabo

KYABAKWILA MWANKA *

1. Yowano mutumibwa baadi na nshalelo e naminyi ku nfudiilo kwa siekele a kumpala (B.B.)?

KUNFUDIILO kwa siekele a kumpala kwa bino bipungo byetu (B.B.), Yowano mutumibwa baadi mu lukalakashi lukata. Baadi mupwe kununupa, mu lukano lwa mu kisengasenga kya Patmose, na abimweka’shi bashadile penda aye mutumibwa baadi ki na muwa. (Kibaf. 1:9) Baadi auku’shi beshikwanyi abatwele na malongyesha a madimi mu kakongye na kwikaabuula. Bibaadi abimweneka’shi mu mafuku apeela takwikala dingi bena Kidishitu ba binyibinyi.—Yu. 4; Kibaf. 2:15, 20; 3:1, 17.

Yowano mutumibwa bamwene “kibumbu kikata“kifwale misapi itooka na nkikwate malala mu maasa (tala kikoso 2)

2. Muyiile Kibafumbwilwe 7:9-14, nkimonwa kinyi kya kukanya kibaadi Yowano mumone? (Tala kifwatulo ki ku kipusu.)

2 Pabaadi mu luno lukalakashi, Efile Mukulu baadi mu muleshe kimonwa pabitale mafuku aafiki. Mu kyakya kimonwa, mwikeyilu bamulungwile pabitale ba mikeyilu bananka abakakwata mpapi ya mu mpombo ikata mpa na pabakele kisaka kya bapika bitampi. (Kibaf. 7:1-3) Kino kisaka nkya bantu 144 000 abakamunana na Yesu mwiyilu. (Luk. 12:32; Kibaf. 7:4) Akupu Yowano alesha kingi kisaka kikile bukata na kukanya’shi: “Talayi!”—nkishima akilesha bibaadi mukanye pa kumona kintu kyashapwadjikishanga. Yowano bamwene kinyi? “Kibumbu kikata kishibaadi bia muntu kubala, ba kwiumbo dioso na kisaamba [kioso] na mwiilo na ndjimi [yoso], nkiimane kumpala kwa lupuna nsulu na kumpala kwa Mwana a mukooko.” (Badika Kibafumbwilwe 7:9-14, Kilombeeno kipya 2014.) Yowano baadi pangi na muloo wa kumona’shi mu mafuku aafiki, akukekala midiyala ya bantu abalangwila Efile Mukulu mushindo wibuwa.

3. (a) Bwakinyi kimonwa kya Yowano akinyingisha lukumiino lwetu? (b) Nkinyi kyatulongo mu uno mwisambo?

3 Kushi mpaka, kino kimonwa kibaadi kinyingishe lukumiino lwa Yowano. Kino kimonwa akinyigisha lukumiino lwetu bikishekishe ano mafuku akikwete kulombana. Mu ano mafuku etu, midiyo ya bantu ababanga kulangwila Yehowa na lukulupilo lwa kupanda ku mpombo ikata na kushala loso pa nsenga. Mu uno mwisambo, atulongo mushindo ubaadi Yehowa mufumbule mwilo waye mu bipwa bikile pa 80 bishale. Akupu atutaluula pabitale kino kibumbu: (1) bungi bwakyo (2) nkya bantu ba tubila twilekene. Ino myanda ayinyingisha lukumiino lwa bantu be na lukulupilo lwa kwikala mu kino kisaka.

KIBUMBU KIKATA AKIKASHALA KUNYI?

4. Nkifundwe kinyi kya binyibinyi kyabash’abapusha kwi bena bipwilo bya madimi, na mushindo kinyi ubaadi Balongi ba Bible belekene nabo?

4 Bipwilo bya madimi tabikwete kulongyesha bifundwe bya binyibinyi bya mu Bible’shi bantu abakookyela abakashala bwa looso pa nsenga. (2 Kod. 4:3, 4) Lelo uno, bipwilo bibungi bya madimi bikwete kulongyesha’shi bantu bebuwa abande mwiyilu nsaa y’abafu. Bino mbilekene na bibaadi abilongyesha kasaka kapela ka Balongi ba Bible mu Kitenta kya Mulami mu kipwa 1879. Abaadi batundule’shi Efile Mukulu akalusha dingi Mpaladiso pa nsenga, na midiyo ya bantu abakookyela abakashala pano pa nsenga—kushi mwiyilu. Bino bibaadi bibaate mafuku ebungi bwabadya kutundula kalolo akukashala bano bantu abakookyela.—Mat. 6:10.

5. Nkinyi kibaadi akikumiina Balongi ba Bible pabitale 144 000?

5 Balongi ba Bible abaadi dingi batundule mu bifundwe kisaka kya bantu “babawudilwe pa nsenga” bwa nkamunana na Yesu mwiyilu. (Kibaf. 14:3) Kino kisaka nkya bantu 144 000 basha kisumi, na bena Kidishitu belambule na babaadi bafubile Efile Mukulu na lulamato pa nsenga. Twi kwamba naminyi pabitale kibumbu kikata?

6. Balongi ba Bible abadi abakumiina kinyi pabitale kibumbu kikata?

6 Mu kino kimonwa, Yowano baadi mumone kyakya kibumbu ‘kiimane kumpala kwa lupuna nsulu na kumpala kwa Mwana a mukooko.’ (Kibaf. 7:9) Ano mayi abaadi atakule Balongi ba Bible bwabadya kwamba’shi kyakya kibumbu kikata, akikashala mwiyilu pamune na bantu 144 000. Su bantu 144 000 na kibumbu kikata abakashala mwiyilu, nkwilekena kinyi kwi pankatshi pa bino bisaka? Balongi ba Bible abaadi abapwandikisha’shi kibumbu kikata nkya bantu bashi baadi bakookyele Efile Mukulu n’eshimba dyabo dyoso kumpala kwabadya kufwa. Sunga abaadi abalondo miiya ya mu Bible, abimweneka’shi, bangi ba kwabadi abaadi mu bipwilo bya madimi. Balongi ba Bible babaadi bamone’shi baba bantu abaadi na ndambo ya kifulo bw’Efile Mukulu, kadi ta mbalombene kumunana na Yesu. Pa mwanda kifulo kyabo bw’Efile Mukulu takibadi kibukopo, kibumbu kikata kibadi kikumbene kwikala mwiyilu kumpala kwa lupuna nsulu kadi kushii kushaala ku lupuna nsulu.

7. Balongi ba Bible, abadi abakumiina’shi mba nanyi abakashala pa nsenga mu bipwa kinunu, na balongi ba Bible abadi abakumina kinyi bwa balume basha lulamato ba kala?

7 Paapa, mba nanyi abakashala pa nsenga? Balongi ba Bible abadi bakumine’shi kunyima kwa bantu 144 000 na kibumbu kikata kubungibwa mwiyilu, bantu midiyo abakapete muwa pa nsenga bwa kutambula myabi ya Bukunkushi bwa Kidishitu bwa Bipwa Kinunu. Balongi ba Bible tababadi abapwandikisha’shi ino midiyo ya bantu abakafubila Yehowa kumpala kwa kumunana kwa Kidishitu nya. Anka abadi abapwandikisha’shi kino kisaka abakekilongyesha mashinda a Yehowa munda mwa bipwa kinunu. Kunyima kwa byabya, bano abalondo miiya ya Yehowa abakapete myabi ya muwa wa looso pa nsenga, anka baaba abatomboka namu abakabutudibwa. Balongi ba Bible dingi babadi abapwandikisha’shi pangi bangi abakafubu bu “bakunkushi” mu aa mafuku—mpa na baaba (balume basha lulalamato abakasanguka abafwile kumpala kwa Kidishitu)—abakapete dingi mwabi wa kwenda mwiyilu ku mpwilo kwa bipwa kinunu.—Mis. 45:17.

8. Mbisaka kinyi bibabadi abapwandikisha’shi abikala na mbalo mu mpango y’Efile Mukulu?

8 Balongi ba Bible babadi abamba’shi kubaadi bisaka bisatu: (1) bantu 144 000, abakamunana na Yesu mwiyilu; (2) kibumbu kikata kya bena Kidishitu be na lukumiino lupeela, abakemana kumpala kwa lupuna nsulu lwa Yesu mwiyilu; na (3) midiyo ya bantu baabakalongyesha mashinda a Yehowa pa nsenga mu Bipwa kinunu bya kumunana kwa Kidishitu. * Anka kunyima, Yehowa bebakwashile bwabadya kupusha uno mwanda kalolo.—Nki. 4:18.

ETAATA DYA BYA BINYIBINYI DIBATEMBE NGOFU

Mu kikongeno kya mu 1935, bantu bebungi be na lukulupilo lwa muwa pa nsenga abadi babatshishibwe (Tala kikoso 9)

9. (a) Mmu mushindo kinyi wi kibumbu kikata akimana “kumpala kwa lupuna nsulu na kwa Mwana a mukooko”? (b) Bwakinyi mpushisho a Kibafumbwilwe 7:9 apushika kalolo?

9 Mu 1935 ba Temwe ba Yehowa abapushishe kalolo akilesha kibumbu kikata kya mu kimonwa kya Yowano. Abatundwile’shi kibumbu kikata t’akyende mwiyilu bwa nkemana “kumpala kwa lupuna nsulu na kwa Mwana a mukooko.” Anka, abebikitshi mu kifwanyi. Sunga mbashale pa nsenga, kibumbu kikata nkikumbene kwimana “kumpala kwa lupuna nsulu” pa kukumiina Yehowa bu mukunkushi a eyilu na nsenga na kulesha’shi abakumiina bukunkushi bwaye pa kwibukookyela. (Yesh. 66:1) Mbalombene kwimana “kumpala kwa Mwana a mukooko” pa kulesha lukumiino lwabo ku mulambu wa nkuulo wa Yesu. Bi mumune, mu Mateo 25:31, 32, “bisamba byooso”—mpa na bantu babi—abalesha’shi “mbebungye kumpala” kwa Yesu e ku lupuna nsulu lwa ntumbo. Eyendo, bino bisamba byooso tabi mwiyilu nya, anka bi mu nsenga. Uno mpushisho mupya apushika ebuwa. Apatuula bwakinyi Bible ta mwambe’shi kibumbu kikata abekyata bwa kwenda mwiyilu. Kwi nka penda kisaka kimune kya bantu babadi balee muwa wa looso mwiyilu—bantu 144 000 “abakamunana pa nsenga” na Yesu.—Kibaf. 5:10.

10. Bwakinyi bi na muulo bwa’shi kibumbu kikata kilongyeshibwe mashinda a Yehowa kumpala kwa bipwa Kinunu?

10 Kubanga mu 1935, ba Temwe ba Yehowa mbapushe’shi mu kibumbu kikata kya mu kimonwa kya Yowano mwi kisaka kya bena Kidishitu basha lulamato be na lukulupilo lwa kwikala na muwa wa looso pa nsenga. Bwa kupanda ku mpombo ikata, kibumbu kikata akikala na lukalo lwa kulonga myanda ya Yehowa na kubanga kumulangwila kumpala kwa’shi bukunkushi bwa Bipwa Kinunu bubangye. Abitungu’shi bekale na lukumiino lwi bukopo bwabadya “kwikala bapashiibwe ku yaaya myanda yooso ayikafiki” kumpala kwa Bukunkushi bwa Bipwa Kinunu bwa Kidishitu.—Luk. 21:34-36.

11. Bwakinyi bangi balongi ba Bible babadi bakumbene kupwandikisha’shi pangi bangi abakebatwala mwiyilu ku mpwilo kwa bipwa Kinunu?

11 Twi kwamba naminyi pabitale mweneno a bangi a’shi, bantu bebuwa be pa nsenga abebatwala mwiyilu kunyima kwa bipwa Kinunu? Uno mwanda ubadi wisambibwe takudi bipwa bibungi mu Kitenta kya Mulami kya mu 15/02/1913 mu Anglais. Muntu badi mukumbene kupwandikisha’shi, ‘bwakinyi bafubi b’Efile Mukulu ba kala basha lulamato abakasanguka bwa penda kwikala na muwa pa nsenga, aku namu bena Kidishitu bashibadi na lulamato lwi byabya abakasanguka bwa kwenda mwiyilu?’ Eyendo, yawa mweneno badi atukila ku bino binangu bibidi bibubi: (1) kibumbu kikata akikashala mwiyilu na’shi (2) kibumbu kikata akikala kya bena Kidishitu be na lukumiino lupeela.

12-13. Bedibwe mwimu na kibumbu kikata abashinguula kinyi pabitale bwedi bwabo?

12 Byabya muyiile bibatukatuka mu kupusha, kubanga mu 1935, ba Temwe ba Yehowa mbapete mpushisho ebuwa a’shi, bantu abakapanda ku Armagedone nnabo kibumbu kikata kya mu kimonwa kya Yowano. Abatukila ku “mpombo ikata” pano pa nsenga, na abatungunuka na “abeele musaase n’eyi di bukopo, baakulanga’shi: ‘Kipandjilo nkia Efile Mukulu eetu mushaale pa lupuna nsulu na nkia Mwana a mukooko.’” (Kibaf. 7:10, 14) Dingi, Bifundwe abilongyesha’shi baaba abakasanguka bwa kwikala na muwa mwiyilu abapete “bintu bikile bukata” kukila bantu ba kala basha lulamato. (Eb. 11:40) Bakwetu ababangile kwitamina bantu na muloo ooso bwa kufubila Yehowa na lukulupilo lwa kwikala na muwa wa looso pa nsenga.

13 Bano be mu kibumbu kikata bena muloo wa lukulupilo lwabo. Abapusha’shi Yehowa nyi asangula mbalo ikumbene kumufubila balangwidi baye basha lulamato, byabikala pa nsenga sunga mwiyilu. Booso bedibwe mwimu na kibumbu kikata abashinguula’shi, abapete bwedi bwabo nka penda kukidila ku kalolo kakata ka Yehowa bu byakadi kamwenekyele ku mulambu wa nkuulo wa Yesu Kidishitu.—Lom. 3:24.

NKIKATA MWANDA WA BUNGI

14. Kunyima kwa 1935, bwakinyi bantu bebungi babadi abeyipusha abikalombana butemuki bwa kibumbu kikata?

14 Kunyima kwa’bo kulongamisha mpushisho a mwilo wa Yehowa mu 1935, bantu bebungi bakibaadi abeyipusha mushindo autama bungi bwa bano be na lukulupilo lwa kwikala na muwa pa nsenga. Kileshesho, Ronald Parkin badi na bipwa 12 nsaa ibabadi bapatuule akilesha kibumbu kikata. Atentekyesha’shi: “Mu aa mafuku, kubadi balungudi 56 000 mu nsenga ishima na, pangi boso ba kwabadi abadi bedibwe mwimu. Paapa kibumbu kikata takibadi akimweneka bu kikata nya.”

15. Mushindo kinyi wende na kutama kubunga kwa kibumbu kikata?

15 Byabya, mu bipwa makumi bibalondele ba misionere abadi bebatume mu maumbo na bungi bwa ba Temwe ba Yehowa bubafwimine. Akupu, mu 1968, programe a kulonga kwa Bible babangile na mukanda wa La vérité qui conduit à la vie éternelle. Mushindo waubadi aupatuula bya binyibinyi bya mu Bible mu kipaso kipelepele ubadi ukakye bantu bebungi kwi Yehowa kukila kumpala. Munda mwa bipwa binanka, balongi bapya bakile kya pankatshi kya mudiyo babadi babatshishibwe. Nsaa ibadi ayende na kupwa bukome bwa Kipwilo kya Katolike mu Amerique Latine na mu angi maumbo abaabadi bakatushe mwiya wa kukandjika mudimo wetu mu Erope a kutunduka na mu angi maumbo a mu Afrike, ingi midiyo ya bantu ibadi ibatshishibwe. (Yesh. 60:22) Mu bipwa bibungi bishaale, ndumbulwilo a Yehowa mmutushe bintu bibungi abikwasha bwa kulonga na kulongyesha Bible. Abimweneka patooka’shi kibumbu kikata binobino, kya bantu bakile midiyo mwanda—nkibungibwe.

KIBUMBU KIKATA KYA BANTU BA TUBILA TWILEKENE

16. Bantu ba mu kibumbu kikata abakatukila kunyi?

16 Pabaadi Yowano afundu kimonwa kyaye, bakwile’shi kibumbu kikata akifiki mu ‘maumbo oso na bisaamba bioso na miilo na ndjimi yoso.’ Kumpala kwa byabya, mutemuki Sekadya baadi mutekye mwanda wi byabya. Baadi mufunde’shi: “Mu aa mafuku bantu ekumi ba ndjimi ilekene na ba miilo ilekene abakakwata mwina Yunda umune ku nsongo ya musapi na kumulungula’shi: ‘Atukende n’obe, mwanda tubapusha’shi, Efile Mukulu e nenu’”—Sek. 8:23, EEM.

17. Nkinyi kiwete akikitshika bwa kukwasha bantu ba mu maumbo oso na ndjimi yooso?

17 Ba Temwe ba Yehowa mbamone’shi bwa kubunga bantu ba ndjimi yoso, abitungu kulungula mukandu wibuwa mu ndjimi ibungi. Takudi bipwa kukila 130 kasha twabanga kwaluula mikanda ya kulonga nayo Bible. Binobino tukwete kukita mudimo ukata wa kwaluula mikanda mu ndjimi ikile pa 900. Abimweneka patoka’shi Yehowa kwete kukita kilengyeleshi lelo uno—bwa kubunga kibumbu kikata kya bantu ba mu maumbo ooso. Bu bi Bible na ingi mikanda ayakwila Bible ikwanka mu ndjimi ibungi, kino kisaka kikwete kulangwila Yehowa mu buumune, sunga mbyakitukila mu ma mbalo elekene a pa nsenga. Na mwilo wa Yehowa awiukibwa kalolo bwa kisumi kyabo mu bulungudi, na kifulo kyabo kya bana na bana. Bino abinyigisha lukumiino ngofu!—Mat. 24:14; Yo. 13:35.

KIMONWA AKIPUSHISHA KINYI BWETU?

18. (a) Muyiile Yeeshaya 46:10, 11, bwakinyi tabitukanyisha pakumona Yehowa akumbasha butemuki pabitale kibumbu kikata? (b) Bwakinyi baaba boso be na lukulupilo lwa kushala pa nsenga tabepusha bu bebashikwe?

18 Twi na kabingilo ka kwikala na muloo pabitale butemuki bwa kibumbu kikata! Tabitukanyisha pakumona’shi Yehowa kwete kukumbasha buno butemuki mu mishindo ikile buwa. (Badika Yeeshaya 46:10, 11.) Bantu ba mu kibumbu kikata be na lutumbu lukata bwa lukulupilo lwibape Yehowa. Tabamonaa’shi mbebashikwe mwanda wa’shi ta mbebasangule bwa nkamunana na Yesu mwiyilu nya. Mu Bible mwi bileshesho bya bena Kidishtu balume na bakashi bashi mu kisaka kya bantu 144 000. Umune a kwabadi nyi Yowano mubatshishi. (Mat. 11:11) A kabidi nyi Daavide. (Bik. 2:34) Abo na bangi abakasanguka bwa kwikala na muwa mu mpaladiso pa nsenga. Boso bwabo—pamune na kibumbu kikata—abakekala na mushindo wa kulesha lulamato lwabo kwi Yehowa na kukwatshishena Bufumu bwaye.

19. Mushindo kinyi watuuku’shi twi mu mafuku aatungu kukita bukidibukidi nsaa y’atumono’shi kimonwa kya Yowano kikwete kulombana?

19 Uno nyi musango wa kumpala aubungu Efile Mukulu midiyo ya bantu ba maumbo oso bwabadya kumulangwila. Byatwikala na lukulupilo lwa kwenda mwiyilu sunga lwa kushala pa nsenga, abitungu tukwashe pakudi mushindo bantu bebungi bwabadya kwikala mu kibumbu kikata kya “ingi mikooko.” (Yo. 10:16) Kubashala mafuku apeela bwa’shi Yehowa afwishe mpombo ikata ayikabutula mbulamatadi na bipwilo bikwete kukyengyesha bantu. Boso be mu kibumbu kikata abekala na kineemo kikata kya kufubila Yehowa pa nsenga bwa looso!—Kibaf. 7:14.

LOONO 139 Emone mu nsenga ipya

^ par. 5 Mu uno mwisambo atutaluula butemuki bwa kimonwa kya Yowano kya kubunga “kibumbu kikata.” Kushi mpaka, awunyingisha baaba boso be na luno lukulupilo lukile buwa.