Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 4

Tungunukayi na kwileshena kifulo kya bu bana na bana

Tungunukayi na kwileshena kifulo kya bu bana na bana

“Kifulo kya bwina-muntu kiikale munkatshi mwenu.”​—LOM. 12:10.

LOONO 109 Efuleneyi bikata mu mashimba enu

KY’ABAKWILA MWANKA *

1. Nkinyi akilesha’shi bena kifuko nta mbakambe kwifulena?

BIBLE badi mutemukye’shi mu mafuku a ku nfudilo, bantu tabakekala na “kifulo kia butandwa.” (2 Tim. 3:1, 3, Kilombeeno kipya 2014) Tukwete kumona kulombana kwa buno butemuki lelo uno. Bu kileshesho, mabaka e bungi akwete aafu, na bena dibaka abashala befiitshishene munda, na bino bi na bukitshishi kwi bana. Sunga bano bashi batshibe dibaka mbalombene kukutwa kwipushena. Ungi muntu alangaa bifuko amba’shi: “Nshe-bana, nyina bana na bana, be kukutwa kwikala abesamba, anka muntu oso e kwikala akisha nsaa ku ordinatere, ku tablete, telefone, sunga kwasha maasha a video. Sunga bekala mu nshibo imune be kukutwa kwiukena kalolo.”

2-3. (a) Muyile Bena-Loma 12:10, mba nanyi batudya kulesha kifulo kya bu bana na bana? (b) Nkinyi kyatutaluula mu uno mwisambo?

2 T’atukumiina kukutwa kifulo bu bantu be bungi ba mu ino nsenga. (Lom. 12:2) Anka, atukumiina kwileshena kifulo kya bu bana na bana kushi penda mu kifuko kyetu, kadi na kwi bena Kidishitu netu. (Badika Bena-Loma 12:10.) Kifulo kya bu bana na bana nkinyi? Nyi kipwano ki bukopo ki pankatshi pa bena kifuko bepushene. Kino kifulo ki bino ngi akitungu’shi tuleshe kifuko kyetu kya mu kikudi, nkwamba’shi bakwetu bena Kidishitu balume na bakashi. Nsaa y’atulesha kifulo kya bu bana na bana, atukwasha bwa kulama buumune bwa mu kakongye, abo bwikale eyikashi di na muulo mu lulangwilo lwa binyibinyi.​—Mik. 2:12.

3 Bwatudya kumona bya kudima na kulesha kifulo kya bu bana na bana, tutaluuleyi kyatudya kulongyela ku bileshesho bi mu Bible.

YEHOWA​—“MUWULE NDAA NA KIFULO”

4. Shake 5:11 etulungula kinyi pabitale kifulo kya Yehowa?

4 Bible alesha’shi, Yehowa e na nyikashi i bungi i buwa. Bu kileshesho, amba’shi: “Efile Mukulu nyi nkifulo.” (1 Yo. 4:8) Nsaa y’atulongo pabitale Yehowa, atukumiina kwikala ba kuuku baye. Bible amba dingi’shi Yehowa “muwule ndaa na kifulo.” (Badika Shake 5:11.) Bino abilesha’shi Yehowa mwitufule ngofu!

5. Yehowa aleshaa lusa lwaye naminyi, na twi kumwambula naminyi?

5 Lamiina’shi, Shake 5:11 atemuna kifulo kya Yehowa pamune na dingi eyikashi aditukakaa kwadi​—lusa lwaye. (Efi. 34:6) Mushindo umune awitulesha Yehowa lusa, mpa kwitubwikila milwisho yetu. (Mis. 51:1) Mu Bible, kishima lusa akipushisha myanda i bungi, kushi penda kubwikila muntu milwisho yaye. Lusa nyi ndukalo lwi bukopo lwi mwishimba dyetu alwitutakulaa bwa kukwasha muntu e mu lukalakashi. Yehowa akula’shi e na lukalo lwi bukopo lwa kwitukwasha kukila mpa na lwa nyina bana bwa bana baye. (Yesh. 49:15) Nsaa yatudi bakalakashwe, lusa lwa Yehowa alumutakula bwa kwitukwasha. (Mis. 37:39; 1 Kod. 10:13) Twi kulesha bakwetu bena Kidishitu lusa pa kwibalekyela bilubilo byabo na kupela kulama ngo nsaa y’abetulwishisha. (Ef. 4:32) Mushindo watudya kulesha bakwetu lusa, mpa kwibakwatshishena nsaa yabadi mu nkalakashi. Nsaa i kifulo akitutakula bwa kulesha bangi lusa, atwambula Yehowa aye muule ndaa na kifulo.​—Ef. 5:1.

YONATANE NA DAVIDE ABADI ‘BELAMATSHISHENE’

6. Mushindo kinyi ubadi Yonatane na Davide beleshene kifulo kya bu bana na bana?

6 Mu Bible mwi bileshesho bya bantu bakutwe kupwidjika abadi beleshene kifulo kya bu bana na bana. Tubande kutala kileshesho kya Yonatane na Davide. Bible amba’shi: ‘Yonatane belamatshishene naa Daavide, aye nkumufula buu bi beefulanga’ye nabeene.’ (1 Sam. 18:1) Yehowa badi musangule Davide bwa kupyana mfumu Saule. Kunyima kwa byabya, Saule badi mukwatshile Davide kyutu na badi akimbi kumwipaa. Anka, Yonatane mwana a Saule tabadi mukwatshishene nshaye nsaa ibadi akyebe kwipaa Davide. Yonatane na Davide abadi belayishene’shi abalama bu kuuku bwabo, na nsaa yoso abatungunuka na kwikwashena.​—1 Sam. 20:42.

Kwilekena kwa bipwa kubadi pankatshi pa Yonatane na Davide, ta kubadi kwibakutshishwe bwa kwikala ba kuuku (Tala kikoso 6-9)

7. Mwanda kinyi ubadya kukutshishwa Yonatane na Davide bwa kwikala ba kuuku?

7 Kifulo kya bu bana na bana kibadi pankatshi pa Yonatane na Davide kibadi kya kukanya, mwanda kubadi myanda i bungi ibadya kwibakutshishwa kwikala ba kuuku. Bu kileshesho, Yonatane badi mukudile Davide pangi na bipwa 30. Yonatane badya kwamba’shi te na myanda i mumune na uno nsongwalume shaukile myanda i bungi. Anka, Yonatane ta badi amono Davide bu mushadile.

8. Bwakinyi omono’shi Yonatane badi kuuku e buwa a Davide?

8 Yonatane badya kukwatshila Davide kyutu. Bu bibadi mwana a Mfumu Saule, badya kwamba’shi naye e na matalwa akupyana nshaye bu mfumu. (1 Sam. 20:31) Anka, Yonatane badi muntu mwiyishe na badi na lulamato kwi Yehowa. Nyi bwakinyi badi mukwatshishene mpángo ya Yehowa ya kutula Davide bu mfumu. Badi dingi na lulamato kwi Davide sunga bibabidi abifiitshisha Saule munda.​—1 Sam. 20:32-34.

9. Atuuku naminyi’shi Yonatane tabadi mukwatshile Davide kyutu? Patuula.

9 Yonatane badi mufule Davide ngofu, nyi bwakinyi ta badi mumukwatshile kyutu. Badi kilobo kya ngoshi kinyingye eshimba na badi auku kwela buta kalolo. Bantu abadi abamba’shi aye na nshaye “mbakile bilèngalènga [koonyi ka mumba] ku lubilo” na’shi ‘mbakile ntambwe bukome.’ (2 Sam. 1:22, 23) Bino bibadya kutakula Yonatane bwa kwitumbisha bu kilobo. Mu kwilekena na byabya, Yonatane badi mukumiine Davide bwa kunyinga kwaye kw’eshimba na kukulupila kwaye mwi Yehowa. Dingi, kunyima kwa Davide kwipaa Golyate, Yonatane babangile ku mufula nka bu’ye nabane. Mushindo kinyi watudya kulesha bakwetu balume na bakashi kifulo ki bino?

LELO UNO TWI KULESHA KIFULO KYA BU BANA NA BANA NAMINYI?

10. ‘Kwifulena bikata na mashimba etu oso’ akulesha kinyi?

10 Bible etutekye bwatudya ‘kwifulena bikata na mashimba etu oso.’ (1 Mp. 1:22) Yehowa mwitulekyele kileshesho. Su twa shala bamulamate, etufulu ngofu na ta kwi kintu kilombene kutshiba kino kipwano. (Lom. 8:38, 39) Kishima kya mu kina Greke kyabadi baluule bu “bikata” akilesha muntu etatshisha ngofu bwa kulesha kifulo. Ingi nsaa, abitungu “twitatshishe” bwa kulesha bakwetu balume na bakashi kifulo kya bu bana na bana. Nsaa y’abetufiitshisha munda kwi bangi, abitungu tutungunukye na ‘kwifwilena lusa ku muntu na muntu, mu kifulo; twifumbakashene sunga’shi twikitshishe bwa kulama buumune bwa kikudi abwitubungu pamune mu butaale.’ (Ef. 4:1-3) Patwitatshisha bwa kulama “buumune bwa butaale” t’atukamba kumona bilubilo bya bakwetu. Anka, atukitshi mwetu moso bwa kwibamona nka abibamonaa Yehowa.​—1 Sam. 16:7; Mis. 130:3.

Mpoolo badi mulungule Evodi na Syntishe bwabadya kulonga bya kwikala ba kuuku. Ingi nsaa abitwelelaa bukopo bwa kwikala ba kuuku ba bakwetu bena Kidishitu (Tala kikoso 11)

11. Bwakinyi kwileshena kifulo kya bu bana na bana kwi kwikala bukopo ingi nsaa?

11 Ta mbibofule bwa kulesha bakwetu balume na bakashi kifulo kya bu bana na bana, bikishekishe nsaa y’atumono bilubilo byabo. Abimweka’shi, luno lubadi bu lukalakashi kwi bangi bena Kidishitu ba mu siekele a kumpala. Bu kileshesho, Evodi na Syntishe abadi abafubu kalolo ‘pamune na [Mpoolo] bwa kupalakasha mukandu wibuwa.’ Anka, pa mwanda wa tungi tubingilo, ta babadi abepushena. Nyi bwakinyi Mpoolo badi mwibatekye bwabadya ‘kwipushena mu Mwanana.’​—Fid. 4:2, 3.

Mukulu ki nsongwalume mulombene kwikala kuuku a mukulu bapu kukula (Tala kikoso 12)

12. Mushindo kinyi watudi balombene kulesha bakwetu balume na bakashi kifulo kya bu bana na bana?

12 Lelo uno, twi kulesha bakwetu balume na bakashi kifulo kya bu bana na bana naminyi? Nsaa y’atwibauku kalolo, abitubofwila bwa kwibapushiisha na kutamisha kifulo kya bu bana na bana bwabo. Bipwa byetu na mbalo yatudi bakudile, tabitukutshishanga bwa kwikala ba kuuku babo. Tentekyesha’shi Yonatane badi mukudile Davide pangi na bipwa 30; sunga mbyabya, badi munyingishe bu kuuku bwaye naye. Mu kakongye kenu, mwi muntu mukukudile sunga mwina oobe odi mulombene kwikala naye bu kuuku su? Su bokitshi byabya, olesha’shi ‘wemufule bakwetu boso.’​—1 Mp. 2:17, Kilombeeno kipya 2014.

Tala kikoso 12 *

13. Bwakinyi twi kwipusha peepi ngofu na bangi kukila bangi mu kakongye?

13 Kulesha bakwetu bena Kidishitu kifulo kya bu bana na bana, akupushisha’shi atwikala ba kuuku ba kakongye kashima? Nya, bi kwikala bukopo. Ta bi bubi kwipusha peepi ngofu na bangi bantu kukila bangi, mwanda twibafule bintu bi mumune nabo. Yesu ayitamina batumiibwa baye boso bu “ba kuuku,” anka badi mufule Yowano ngofu. (Yo. 13:23; 15:15; 20:2) Kadi, Yesu ta badi akitshina Yowano myanda i buwa kukila bangi nya. Bu kileshesho, nsaa ibadi Yowano na mukwabo Shake batekye Yesu mbalo i na muulo mu Bufumu bw’Efile Mukulu, Yesu bebalwile’shi: “Pa mwanda wa kushâla ku mboko yande i balume sunga ku mboko yande i bakashi, ta nnami e na kitshibilo, ooo.” (Mak. 10:35-40EEM) Nka bu Yesu, tatukumanga kukitshina ba kuuku betu myanda i buwa kukila bangi. (Shak. 2:3, 4) Su twakita bino, atutwesha kikudi kya kwiabula mu kakongye​—aku namu ta ki na mbalo mu kakongye ka bena Kidishitu.​—Yu. 17-19.

14. Muyile Bena-Fidipe 2:3, nkinyi akitukwasha bwa kuleka kikudi kya kwipikena?

14 Patulesha bangi kifulo kya bu bana na bana, atulama kakongye ku kikudi kya kwipikena. Tentekyesha’shi Yonatane ta badi mutompe kwipikena na Davide, sunga kwikala bu mfumu pa mbalo yaye. Atwe boso twambuleyi kileshesho kya Yonatane. Tokwatshilanga bakwenu kyutu pa mwanda wa ngobesha yabo, ‘anka mu kwiyisha ikala omono bangi bu be kunuundu koobe.’ (Badika Bena-Fidipe 2:3.) Uuka’shi oso muntu e mu kakongye e na muulo. Patwikala beyishe, atumono nyikashi i buwa ya bakwetu balume na bakashi na atulongyela ku bileshesho byabo bya lulamato.​—1 Kod. 12:21-25.

15. Bolongyela kinyi ku mwanda wa Tanya na kifuko kyaye?

15 Nsaa y’atupete nkalakashi, Yehowa mulombene kwitunyingisha ku kifulo na bukwashi byatupete kwi bakwetu bena Kidishitu. Banda kutala kibadi kikitshikile kingi kifuko kunyima kwa programe a mu dya Mpooso a kikongeno kya maumbo e bungi kibadi kikitshikye mu 2019 mu États-Unis, kibadi na mutwe wa mwanda awamba’shi: ‘Kifulo t’akishimina!’ Ungi nyina bana basatu abetaminaa bu Tanya amba’shi: “Patubadi atwaluka ku otele, ungi motoka ubadi witanye ku wetu. Muntu su ngumune ta badi musakukye, anka tubatukile twemana mu kilayi bakalakashwe. Ungi muntu betulungwile bwatudya kutwela mu waye bwa’shi twikale mu kukalwilwa. Kumbi yawa muntu badi ungi mukwetu badi akatukila namu ku kikongeno. Na ta nkapenda aye badi mwimane. Ba Temwe ba Yehowa batano ba ku Suède abadi n’abo bemane. Bakwetu bakashi abadi betwanye kiipa ami na mwana ande mukashi, atwe nkwipusha kalolo! Nadi mwibashikamishe’shi twi bi buwa, anka ta badi betulekye. Abadi bashale netu mpa na nsaa ibafikile ba secouriste na abo nkushinkamisha’shi twi na kintu kyoso kyatudi nakyo lukalo. Sunga mu ino nsaa i bukopo, tubapushishe kifulo kya Yehowa. Uno mwanda ubadi unyishe kutamisha kifulo kyetu bwa bakwetu balume na bakashi na ubadi utamishe dingi kifulo na lutumbu bwa Yehowa.” We kutentekyesha nsaa ibodi mu lukalo na ibabadi bakukwashe kwi mukwetu mwina Kidishitu?

16. Ntubingilo kinyi atwitutakula bwa kwileshena kifulo kya bu bana na bana?

16 Tala myanda i buwa y’atupete p’atwileshena kifulo kya bu bana na bana. Atusamba bakwetu nsaa yabadi mu nkalakashi. Atunyingisha buumune bwi munkatshi mwa mwilo w’Efile Mukulu. Atulesha’shi twi balongi ba Yesu na atukaka bantu basha mashimba alulame mu lulangwilo lwa binyibinyi. Na mwanda wi na muulo atutumbisha “Yaaya a lusa n’Efile Mukulu sha kusambana mu byooso,” Yehowa. (2 Kod. 1:3) Byabya atwe boso, twikaleyi na kitshibilo kya kutamisha na kulesha kifulo kya bu bana na bana!

LOONO 130 Twifwileneyi lusa

^ par. 5 Yesu bakwile’shi abakatundula balongi baye ku kifulo ky’abeleshena. Oso a kwatudi kwete kwikitshisha bwa kulesha kino kifulo. Abitungu tufule bakwetu bena Kidishitu nka bu byatudi bafule bakwetu ba mu kifuko. Uno mwisambo awitukwasha bwa kutamisha kifulo kyetu bwa bena Kidishitu na kwikilama.

^ par. 55 BI MU BIFWATULO: Mukulu ki nsongwalume alongyela kwi mukulu bapu kununupa. Yawa mukulu bapu kununupa ebakukila kwaye. Abo na bakashi babo abeleshena kifulo na kalolo.