Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

“[Byabya bintu] ebilungule bantu ba-kishima”

“[Byabya bintu] ebilungule bantu ba-kishima”

“[Byabya bintu] ebilungule bantu ba-kishima balombeene kwibilambukisha namu kwi bangi.”​—2 TIMOTE 2:2.

NGONO: 123, 53

1, 2. Bantu bebungi abamonaa midimo yaabo naminyi?

BANTU bebungi abepushaa bu be na muulo sunga shi tabe na muulo muyiile mudimo wabakwete kukita. Mu bingi bipikwa, bwa kuuka muntu kalolo, abakambaa kumwipusha’shi, “Okitaa mudimo kinyi?”

2 Ingi nsaa mu Bible mbatemune muntu na kulesha mudimo ubaadi akitshi. Bu kileshesho, abatemuna “Mateo ngudishi a bitadi,” “Simone, atelaa misokya,” na “Luuka, kuuku etu munganga.” (Mateo 10:3; Bikitshino 10:6; Beena-Kolose 4:14) Mu angi ma mbalo, Bible atemuna mifubo ibaadi ifube bantu mu mudimo wa Yehowa. Banda kunangushena pabitale Nfumu Daavide, mutemuki Eliya, na Mpoolo mutumiibwa. Bano bantu abaadi abaata mudimo wibape Yehowa na muulo. Bi mumune n’atwe namu, abitungu twate mudimo watukwete kufubila Yehowa na muulo.

3. Bwakinyi abitungu’shi bantu bakulu balongyeshe bana bakinga? (Tala kifwatulo ki ku mbangilo.)

3 Atukuminaa kufubila Yehowa na kusangeela midimo yadi mwitupe. Atwe booso atusangelaa mudimo wetu ngofu mu kipaso kyatutungunukaa na kwiukita muyiile bukome bwetu. Bi malwa, mwanda nsaa ayende bantu na kukula, ta be na mushindo wa kukita bibaabadi abakitshi ku bukinga nya. (Mulungudi 1:4) Bino bikwete kutuusha nkalakashi ibungi kwi mwilo wa Yehowa. Lelo uno, mudimo wa kulungula mukandu wibuwa ukwete kwenda na kutama, na ndumbulwilo a Yehowa kwete kutumika na bintu bituukye binobino bwa kulongyesha bantu bebungi mukandu wibuwa. Anka ingi nsaa mbilombeene kwikala bukopo bwashi bantu banunu balongye bya kufuba na bino bintu. (Luka 5:39) Eyendo shi, bantu mbalombeene kukutwa bukome nsaa yabende na kukula. (Nkindji 20:29) Byabya, nyi mwanda wa muloo pa kumona bantu abaapu kukula abalongyesha bana bakinga bwabadya kutwala mashito mu ndumbulwilo a Yehowa.​—Badika Misambo 71:18.

4. Bwakinyi bangi bantu abamonaa bu bi bukopo bwa kupa bangi mashito? (Tala kashibo akamba’shi: “Kilombeene kwitukutshishwa kupa bangi mashito.”)

4 Misusa ibungi tabikalaa bibofule bwashi baaba be na matalwa bape bana bakinga mashito. Abinyongoshaa bakwetu balume nsaa yabashimisha mashito abekalanga bafule ngofu. Mbilombeene kwibatapa ku mashimba nsaa y’abapwandikisha kuleka mudimo wabadi bafule. Abamono’shi su babakutwa kukunkusha mudimo, taukitshika kalolo. Pangi abapwandikisha’shi ta be na nsaa ya kulongyesha bangi. Bana bakinga namu be na kya kwikala na lwishinko su ta mbebape mashito ebungi.

5. Nkonko kinyi yatukyebe kutaluula mu uno mwisambo?

5 Bwakinyi bi na muulo bwa’shi bantu bakulu bakwashe bakinga bwabadya kupeta mashito? Mbalombeene kwibikita naminyi? (2 Timote 2:2) Na bwakinyi abitungu’shi bana bakinga bekale na binangu bibuwa nsaa yabakwete kufuba na bantu bakulu, bakwetu balume bapwe kufuba mafuku ebungi bwabadya kulongyela kwabadi? Tubandeyi kutala mushindo ubaadi Nfumu Daavide mulumbuule mwan’aye bwa kukita mudimo wi na muulo.

DAAVIDE BAADI MULUMBUULE SALOMONE

6. Nfumu Daavide baadi na lukalo lwa kukita kinyi? Yehowa namu bamulungwile kinyi?

6 Daavide baadi mubingwebingwe munda mwa bipwa bibungi, aye nkwenda na kushintuula ma mbalo a kushaala. Kunyima, pabafikile nfumu, baadi mushaale mu nshibo ibuwa. Aye nkulungula mutemuki Natane’shi: “Ngiu’mi mushale mu nshibo ibakwe na mitshi ya mifula aku musheete wa kilombeeno wa Yehowa wi mu bilamba bya mapema.” Daavide baadi na lukalo lukata lwa kwibakila Yehowa ntempelo ebuwa. Natane bamulungwile’shi: “Kyooso kyokwete kunangusheena bwa kukita ekikite, mwanda Efile Mukulu ee noobe.” Aku namu Yehowa tabaadi na lukalo lwa’shi akite byabya nya. Balungwile Natane bwa kulungula Daavide’shi: “Ta nnoobe angibakila nshibo ilombeene nashaala.” Bu bibaadi Yehowa mulungule Daavide’shi Aye ekala naaye, Daavide baadi auku’shi mwan’aye nyi akebaka ntempelo. Daavide bakitshine kinyi?​—1 Myanda 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1.

7. Daavide baadi mukite naminyi ku buludiki bwa Yehowa?

7 Daavide baadi na lukalo binyibinyi lwa kwibaka ntempelo a Yehowa, byabya baadi mulombeene kutapika kwishimba. Kadi baadi mukwatshishene mudimo ubaabadi bakunkushe kwi mwan’aye Salomone. Daavide baadi mumukwashe bwa kulumbuula mudimo na kubunga byamo, munyinga, kyamo ky’ebakanyi, oòlo, na mitshi. Tabaadi ealashena bwa kuuka akwende ntumbo ya mwibakye ntempelo nya, aku namu abadi betamine uno ntempelo bu ntempelo a Salomone. Anka, banyingishe Salomone, amulungula’shi: “Byabya obe mwan’ande, Yehowa ekale noobe, bodya koobesha kwibaka kwa nshibo ya Yehowa Efile Mukulu oobe, bu bibaadi mwibyakule p’abikutala.”​—1 Myanda 22:11, 14-16.

8. Bwakinyi Daavide baadi mupwandikishe’shi Salomone ta mmukumbeene kwibaka ntempelo? Kadi Daavide bakitshine kinyi?

8 Badika 1 Myanda 22:5. Daavide baadi mulombeene kupwandikisha’shi Salomone tabaadi mukumbane bwa kukunkusha wawa mudimo wi na muulo. Bibaadi abitungu kwibaka ntempelo baadi na kya kwikala na “nkumo mu maumbo ooso,” anka Salomone baadi “kii mukinga ngofu.” Kadi Daavide baadi auku’shi Yehowa akwasha Salomone bwa’shi akite uno mudimo wi na muulo. Dingi Daavide bakitshine mwaye mooso bwa kumukwasha bwa’shi elumbuule bwa mudimo ukata.

IKALA NA MULOO WA KULAMBUKISHA BANGI

Twi na muloo wibungi nsaa yatumono ba nsongwalume abasemuna mashito ebungi (Tala kikoso kya 9)

9. Bantu bapwe kukula mbalombeene kupusha naminyi pabitale kupa bangi mashito? Tuusha kileshesho.

9 T’abitungu’shi bantu bakulu babofule ku mashimba nsaa ayitungu’shi bape bana bakinga angi mashito. Atwe booso atushinguula’shi mudimo wa Yehowa ngukile midimo yooso lelo uno. Kulongyesha bana bakinga bwa’shi bakite uno mudimo akukwasha bwa’shi utungunukye na kukitshika. Banda kunangushena. Paboodi mwana mukinga, pangi boodi omono nshoobe atambusha nkinga. Pabokulu, baadi mukupatulwile bibaadi akitshi bwa kwiyitambusha. Kunyima bolongo bya kutambusha, na bobanga kwiyitambusha obe nabeene. Sunga mbyabya, nshoobe kyakupa nka malango. Ingi nsaa otambushaa nkinga. Nsaa ibakulu nshoobe, okwete nka kwiyitambusha. Nshoobe baadi mwinyongole su? Nya, baadi na muloo wa nkumona okwete kutambusha. Mu mushindo umune, bantu bapwe kukula be na muloo wa kumona bana bakinga babadi balongyeshe abalombana bwa kutwala mashito mu ndumbulwilo a Yehowa.

10. Moyiise baadi mupushe naminyi pabitale kutumbishibwa na kwikala na matalwa?

10 Abitungu twikale badimukye bwa kupela kwikala na kyutu nsaa yabapa bangi mashito. Twi balombeene kulongyela ku bibaadi bikite Moyiise nsaa ibaadi bangi beena Isaleele babangye kukita myanda bu batemuki. (Badika Mbadiko 11:24-29.) Yooshwa baadi mukimbe bya kwibatosha, kadi Moyiise bambile’shi: “Opusha kyutu pa mwanda wande’nyi? Mwilo ushima wa Yehowa ngulombeene wafika mwilo wa batemuki, uno ulombeene Yehowa kupa kikudi kyaaye!” Moyiise baadi auku’shi Yehowa nyi akunkusha mudimo. Pamutwe pa kukimba bya kwitumbisha, Moyiise bakimbile bya’shi bafubi ba Yehowa booso bekale na mashito. Kadi atwe namu? Atusangalaa nsaa i bangi abapete mashito mu mudimo wa Yehowa?

11. Ungi mukwetu baadi mwakule kinyi pabitale kupa bangi mashito?

11 Kwi bakwetu bebungi abaapu kufubila Yehowa ngofu munda mwa bipwa makumi, na balongyeshe bana bakinga byabadya kutwala mashito ebungi. Kileshesho, tubande kutala mwanda wa mukwetu Peter. Munda mwa bipwa 74 byadi mupwe mu mudimo wa nsaa yooso, mmukite bipwa 35 ku Betele a mu Erope. Baadi akunkusha Departema a mudimo munda mwa mafuku ebungi. Kunyima abo nkupa Paul mwana mukinga abaabadi balongyeshe kwi Peter uno mudimo. Peter baadi mufiite munda nsaa ibaabadi bamushintuule su? Nya. Bambile’shi: “Ne na muloo wa kumona’shi kwi bakwetu balume bebungi balongyeshibwe bwabadya kutwala mashito ebungi na bakwete kwialombasha kalolo.”

NEEMEKA BANTU BAKULU

12. Kileshesho kya Roboame akitulongyesha kinyi?

12 Pabafikile Roboame mwana a Salomone bu nfumu, batekyele bantu bakulu elango pabitale kipaso kyadi mulombeene kufuba uno mudimo upya ubapetele. Kunyima basumbwile elango dyabo! Pamutwe pa kutumikila elango dya bantu bakulu, balondele elango dibabamupeele kwi ba nsongwalume babaadi mukule nabo. Bapetele bipeta bibubi kunyima. (2 Myanda 10:6-11, 19) Uno mwanda awitulongyesha kinyi? Awitulongyesha’shi bi na muulo kuteka elango kwi bantu bakulu bapwe kumona myanda kwitukila. Ba nsogwa ta mbalombeene kwipusha bu abebatakula mu kukita myanda nka bu byayikalanga kumpala nya. Anka, abitungu bekale abaneemeka binangu bya bantu bakulu. Na tabekalanga na bukidi bwa kunangusheena’shi kipaso kya kukita myanda kya bantu bakulu takii buwa.

13. Ba nsongwa mbalombeene kutumika pamune na bantu bakulu naminyi?

13 Ingi nsaa, ba nsongwa abapetaa mashito a kukunkusha mudimo wabakitshi kwi bantu bakulu, bakwetu balume bapwe kumona myanda ibungi. Bibuwa su ba nsongwa bekala abalongo kipaso kya kukita myanda kwi bano bantu bakulu. Mu kileshesho kibatukatuka mu kuteemuna kunundu, kunyima kwa Paul kupyana Peter bu mukunkushi a departema a ku Betele, bambile’shi: “Naadi nakimbi nsaa ya kuteka malango kwi Peter, na naadi nakankamika bangi bakwetu ba mu departema etu bwabadya kuteka malango kwadi.”

14. Kipaso kibaadi kifube Timote na Mpoolo mutumiibwa akitulongyesha kinyi?

14 Timote baadi mwana mukinga ngofu kwi Mpoolo mutumiibwa, anka booso bwabo abatumikile pamune munda mwa mafuku ebungi. (Badika Beena-Fidipe 2:20-22.) Mpoolo balungwile beena Kodinda’shi: ‘Nenutumina Timote mwan’ande a kifulo, sha-kishima mwi Mwanana; enutentekyesha [mayele ande, NWT] mu Kidishitu Yesu bu byanebilambukisha mbalo yooso mu tukongye tooso.’ (1 Beena-Kodinda 4:17) Mu uno verse atumono biya shi Mpoolo na Timote abaadi abafubu pamune kalolo na kwikwatshisheena ku muntu na muntu. Mpoolo baadi mwate nsaa ibungi bwa kulambukisha Timote “mayele aaye mu Kidishitu,” na Timote namu baadi mwialongye. Mpoolo baadi mufule Timote na baadi mushinkamishe’shi akapasukila bakwetu balume na bakashi ba mu Kodinda. Bakulu mbalombeene kwambula Mpoolo mutumiibwa nsaa yabalongyesha bangi bakwetu balume bwabadya kukunkusha kakongye.

MUDIMO WA MUNTU OOSO A KWATUDI WI NA MUULO

15. Mukanda wa Beena-Looma 12:3-5 awitukwasha bwatudya kwiubidisheena na kushintuluka kwa myanda naminyi?

15 Twi mu kipungo akikitshika myanda ya kukaanya. Kipindji kya pa nsenga kya ndumbulwilo a Yehowa kikwete kwenda na kutama mu mishindo ilekeene. Bino abileesha’shi myanda ayinyiisha kwenda na kushintuluka. Imo myanda ayishintuluka ayitukumu na mbilombeene kwitwelela bukopo bwa kwiubidisheena na kuno kushintuluka. Ino myanda i kwitukwasha nka su tubekala na kwiyisha na kwimeena pa myanda ibuwa ayikitshika mu mudimo wa Bufumu pamutwe pa kwimeena pa byatukumiina atwe banabeene. Su tubakitshi bino, atukashaala mu buumune. Mpoolo bafundiile beena Kidishitu ba mu Looma’shi: “Nalungula ooso a kwanudi’shi tanwikalanga na kwilungula kukile pa kipimo.” Kunyima baadi mwibapatulwile’shi nka bi kipindji kyooso kya mbidi ki na mudimo wilekeene na wa kingi, muntu ooso e mu kakongye e na mudimo wilekeene na wa mungi.​—Beena-Looma 12:3-5.

16. Mwina Kidishitu ooso mulombeene kukita kinyi bwa kulama butaale na buumune mu ndumbulwilo a Yehowa?

16 Bafubi ba Yehowa booso be na lukalo lwa kukwatshineena Bufumu na kukita mudimo ooso wabebatekye. Bi na muulo bwa’shi bakwetu batabadi bakulu bekale abalambukisha ba nsongwa. Abitungu bakwetu balume bakii ba nsongwa namu bekale na kwipeelesha nsaa yabapete mashito. Na bakwetu balume bebakile abapushaa muloo nsaa yabebakwatshisheena kwi bakashi baabo apashintuluka nshalelo aabo. Bano bakwetu bakashi mbalombeene kwambula kileshesho kya Priskila, baadi mutumikye pamune na mulume aaye Akila.​—Bikitshino 18:2.

17. Yesu baadi mulongyeshe balongi baaye mudimo kinyi?

17 Yesu baadi mwitulekyele kileshesho kibuwa pabitale kulongyesha bangi. Yesu baadi auku’shi bangi abakatungunuka na kukita mudimo waye. Sunga mbyabya, baadi auku’shi balongi baaye mbakutwe kupwidika. Anka baadi mushinkamishe’shi abakapalakasha mukandu wibuwa ngofu kukila bibaadi mufube. (Yowano 14:12) Baadi mwibalongyeshe kalolo, nyi bwakinyi abaadi na ngobesha ya kulungula mukandu wibuwa mu maumbo ooso.​—Beena-Kolose 1:23.

18. Mu mafuku aafiki atukekala na mudimo kinyi? Binobino twi na mudimo kinyi?

18 Kunyima kwa lufu lwa Yesu, Yehowa bamusangwile ku lufu na amupa mudimo ukata wa kukita mpa na matalwa e ‘kunundu kwa ooso makata, matalwa, makome . . . na mafumu.’ (Beena-Efeso 1:19-21) Su twafwa na lulamato kwi Yehowa kumpala kwa Armagedone, atukasanguka na kupeta midimo ibungi ibuwa ya kukita mu ndumbulwilo mupya. Na kubanga binobino booso bwetu twi na mudimo ukata wa kulungula mukandu wibuwa na kwikasha bantu bu balongi. Byatwikala bakulu sunga bakinga, booso bwetu twi balombeene kutungunuka na ‘kwikala na katshintshi mu mudimo wa Mwanana.’​—1 Beena-Kodinda 15:58.