Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Makyenga—nyi ndinyooka adifiki kwi Efile Mukulu su?

Makyenga—nyi ndinyooka adifiki kwi Efile Mukulu su?

LUZIA ASUMPIKITAA MUKOOLO WAYE UBAKASHI. Pabadi ki mwana mukinga, badi mukumbe mukumbo wa tunekye, uno nyi mukumbo wa lwambu aukwataa bantu mpa na mu tushila twa mu bongo. Pabadi na bipwa 16, ungi mwana mukashi ababadi abafubila kwi Luzia bamulungwile’shi: “Efile Mukulu nyi bakunyoko na kino kilema mwanda bodi na mutwe wi bukopo na bodi mukutwe kukokyela nyinobe.” Kunyima kwa bipwa bibungi, Luzia badi nka atentekyesha bibadi mutapikye kwishimba.

NSAA IBAPUSHISHE DAMARIS’SHI E NA CANCER MU BONGO, nshaye bamwipwishe’shi: “We mukite kinyi bwa’shi uno mwanda ukufikile? We mukite nka mwanda wi bubi ngofu. Ngi bwakinyi Efile Mukulu bakunyooko.” Damaris badi mutapikye kwishimba ngofu bwa bino bibabadi bamulungule.

Bino binangu bya’shi bantu bakwete kukumba pa mwanda wa’shi bakwete kwibanyooka kwi Efile Mukulu bibabangile kala. Mukanda wa Manners and Customs of Bible Lands (Mwikelo na bipikwa bya bantu ba mu maumbo ababafundile Bible) awamba’shi, bantu bebungi ba mu mafuku a Kidishitu abadi abamba’shi “mukumbo aukwataa muntu pa mwanda wa milwisho yaye, sunga pa mwanda wa milwisho ya bakwabo, na’shi abebatuminaa yanka bu dinyooka dya ku milwisho yabo.” Mukanda wa Medieval Medicine and the Plague (Bu munganga na bipupa bya mu Moyen Âge) awamba’shi mu moyen âge, “bangi bantu babadi abamba’shi Efile Mukulu badi atwadila bantu bipupa bwa kwibanyooka ku milwisho yabo.” Byabya, twi kwamba’shi pabafwile bantu binunu na binunu mu Europe pa mwanda wa bipupa bya mikumbo bibatwelele mu siekele a 14, nyi Efile Mukulu badi mutwale kiimu kyaye kwi bantu babi su? Su mpenda bipupa bya twishi, bu byabadi bebileshe kwi bantu abatalulaa myanda ya ba munganga? Bangi bantu be kwiyipusha’shi, Efile Mukulu afubishaa mikumbo bwa kukyengyesha bantu pa mwanda wa milwisho yabo su? *

BANDA KUNANGUSHENA: Su mikumbo na makyenga bibadya kwikala bu dinyooka dyabetupa kwi Efile Mukulu, bwakinyi Mwan’aye Yesu, badi apaasha bantu basha mikumbo? Bino tabibadya kulesha’shi Efile Mukulu mmukutwe kululama su? (Mateo 4:23, 24) Yesu ta mulombene kukita myanda ilekene na ayikumina Efile Mukulu nya. Bambile’shi: “Naakitshi nguba ooso kimulongamine,” na’shi “naakitshi muyiile bibaadi Yaaya munfundile.”—Yowano 8:29; 14:31.

Bible alesha patooka’shi: Yehowa Efile Mukulu ta mulombene “kukutwa bululame” nya. (Miiya Ikituulwe 32:4) Bu kileshesho, Efile Mukulu ta mulombene kukita bya’shi ndekye atembe kaalo, bwadya kwipaa bantu bebungi bashi basoole, pa mwanda wa’shi akuminanga kunyooka umune a ku bantu be mwanka! Mu kwipushena na kululama kw’Efile Mukulu, Abrahame, mufubi a Efile Mukulu sha lukumino, bambile’shi, Efile Mukulu ta mulombene “kwipaa muntu e buuwa na muntu mubi pamune.” Bambile dingi’shi ta mbilombene kukitshika “byabya nya.” (Kibangilo 18:23, 25) Bible akula dingi’shi: “Efile Mukulu tamulombeene kwikala na kifita”; takitaa myanda ya ‘kukutwa kululama’ nya.—Yoobo 34:10-12.

AKITULONGYESHA BIBLE PABITALE MAKYENGA

Tatufumankana na makyenga pa mwanda wa’shi Efile Mukulu kwete kwitunyooka bwa mulwisho kampanda watudi bakite nya. Yesu nabene badi muleshe uno mwanda patooka nsaa ibamwene aye na balongi baye muntu badi mpofu kubanga ku butandwa. “Balondji baaye nkumwipusha’shi: ‘Mulambukishi, mukite milwisho bwadya kutandwa mpofu nnaaye’nyi mbamutande?’ Yesu nkwaluula’shi: ‘Taannaaye, sunga bamutande. Anka mbwa’shi mifubo y’Efile Mukulu iileesheeshe kwadi!’”—Yowano 9:1-3.

Pa mwanda wa binangu bibubi bibabadi nabyo kumpala, balongi ba Yesu babadi bakeme ngofu nsaa ibebalungwile’shi ta nguno muntu sunga bamutande babadi bakite mulwisho ubadi umutwadile kino kilema. Yesu badi mupashe uno muntu pa kumubuula meeso na dingi badi muleshe’shi dilongyesha dya’shi makyenga nyi ndinyooka dyabetupa kwi Efile Mukulu ndya madimi. (Yowano 9:6, 7) Bantu be na mikumbo i bukopo lelo uno mbalombene kusambibwa pa kuuka’shi Efile Mukulu ta nnaye e bu nsulo ya makyenga aabo.

Su Efile Mukulu ngi anyookaa bantu na mikumbo bwa milwisho yabo, byabya bwakinyi Yesu badi mupashe basha mikumbo?

Bifundwe abitushinkamisha’shi:

  • “Efile Mukulu ta mulombeene kunangusheena kukita bubi, naa taatompaa muntu su ngumune.” (SHAKE 1:13) Eyendo, myanda i “bubi” ikwete kukyengyesha bantu munda mwa bipwa nkama na nkama, bu mikumbo, mitanyo, na lufu, ayikatushibwa binobino.

  • Yesu Kidishitu badi ‘mupaashe baa-sha-mikumbo booso.’ (MATEO 8:16) P’aye kupasha bantu boso babadi abafiki kwadi, Mwan’Efile Mukulu badi muleshe’shi Bufumu bw’Efile Mukulu abukapaasha bantu boso mu nsenga ishima.

  • “[Efile Mukulu] akumuna mpolo yooso i ku meeso aabo. Lufu taalwikala kwanka dimo. Taakwikala dimo sunga mmaalo, sunga kwidila, sunga mukumbo, mwanda byaa-pano bya kala, bibaashimina.”—KIBAFUMBWILWE 21:3-5.

NNANYI MUTUSHE MAKYENGA OOSO?

Byabya, bwakinyi bantu bakwete kufumankana na mikumbo na makyenga e bungi bino? Bantu bakwete kwiyipusha luno lukonko munda mwa bipwa nkama na nkama. Su Efile Mukulu ta nsulo ya makyenga, byabya nnanyi mutushe makyenga? Mu mwisambo aulondo atukaluula ku ino nkonko.

^ Sunga byekala’shi kwi misusa ibabadi banyookye bantu kwi Efile Mukulu bwa milwisho ibabakitshine, Bible taleesha’shi Yehowa kwete kufubisha mikumbo bwa kunyooka bantu ku milwisho yabo nya.