Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Mushindo ukwete Yehowa kwifubwila peepi neetu

Mushindo ukwete Yehowa kwifubwila peepi neetu

“Efubwileyi kwi Efile Mukulu, byadya aye namu eefubwila peepi neenu.”​—JA. 4:8.

1. Bantu be na lukalo lwa kinyi, na nanyi mulombene kwilulombasha?

BANTU be na lukalo lukata lwa kwikala peepi na bantu nabo. Abalesha shi bantu: “be peepi na benaabo nsaa yabadi befuleene ngofu na yabeukeena kalolo.” Atwe bantu atukuminaa kwikala mu kipwano na bena kifuko na ba kuuku betufule, abetunyingisha, na abetupushisha. Anka, muntu atudi balombeene kutamisha naye kipwano kikile kya bantu booso nyi Mupangi eetu Mukata.​—Mul. 12:1.

2. Nkinyi kikwete kwitulaa Yehowa, kadi bwakinyi bantu bebungi tabakumina uno mulayilo?

2 Yehowa kwete kwitukankamika Mwiyi dyaye bwa “kwifubwila peepi” naye, na kwete kwitulaa shi su tubakitshi byabya, “eefubwila peepi” neetu. (Ja. 4:8) Uno nyi mwanda ausankisha ngofu! Anka, bantu bebungi abele meshi shi kukumina shi Efile Mukulu e peepi nabo nkwidimba; abamono shi ta mbalombeene kwifubwila kwadi na shi aye e kwibula ngofu nabo. Eyendo muntu mukumbeene kwifubwila peepi na Yehowa su?

3. Mwanda kinyi watudya kuuka pabitale Yehowa?

3 Mwanda Yehowa “tekula na muntu ooso a kwatudi,” akumina shi tumukimbe; na mbibofule bwa kumuwuka. (Badika Bikitshino 17:26, 27; Misambo 145:18.) Efile Mukulu eetu baadi mukite bwashi mpa na bantu bashi bapwidikye bekale peepi naye, na e peepi na akumina kwibatambula bu bakuuku baye. (Yesh. 41:8; 55:6) Kukiila ku myanda ibaadi mumone, Mufundi a Misambo bakwile bwa Yehowa shi: ‘Obe apushaa nteko yeetu, bantu ba mishindo yooso abafiki koodi. Sha mwabi nguno osangula; afiki peepi noobe.’ (Mis. 65:2, 4) Mwanda wa Nfumu Asa a mu Yuuda wi mu Bible aulesha mushindo ubaadi mwifubwile peepi n’Efile Mukulu, na kipaso kibaadi Yehowa mwifubwile peepi naye. *

LONGA KU BUKWASHI BWA KILESHESHO KYA KALA

4. Nkileshesho kinyi kibaadi Nfumu Asa mulekyele beena Yuuda?

4 Nfumu Asa baadi muleshe kisumi ngofu bwa lulangwilo lwiseleele mwanda baadi mukatushe bundumba ku ntempelo na ma nkishi abaadi apalakane ngofu mu kibundji. (1 Bf. 15:9-13) Na matalwa ooso, baadi mukankamikye bantu bwa “kukimba Yehowa Efile Mukulu a bamashaabo, na bwa kukumbasha bishila na mayi.” Yehowa baadi musampe bipwa ekumi bya kumpala bya bufumu bwa Asa pakumupa kufukama. Nanyi abaabadi bape ntumbo kwi Asa mwanda wa kuno kufukama? Balungwile bantu shi: “Eumbo di mu masa etu, mwanda tubakimbanga Yehowa Efile Mukulu etu; twibamukimbe, na aye mwitupe butaale mpese yooso.” (2 Mya. 14:1-7) Tutaluule kibaadi kikitshikye kumongo.

5. Mwanda kinyi ubadi utompe lukulupilo lwa Asa mwi Efile Mukulu, na nkinyi kibaadi kikitshikye kunyima?

5 Banda kwitula pa mbalo ya Asa. Zera mwina Etshiopi baafikile na bantu 1 000 000 na matempo 300 mu kulwisha Yuuda ngoshi. (2 Mya. 14:8-10) Nkinyi kibodya kwikala mukite pa kumona kino kilwilo kikata akitwele mu bufumu boobe? Bungi bwa basalayi boobe booso mpenda 580 000! Pa kutala bungi bwa balwishi bukile bwenu peepi na misusa 2, we kwiyipusha shi bwakinyi Efile Mukulu batadiila uno mwanda wi bino bwashi ukitshikye? We mukumbene kubanga kukimba bya kupudisha uno mwanda muyile binangu byobe su? Kibaadi Asa mukite akilesha shi baadi mulamate na mukulupile ku kipwano kyaye na Yehowa. Baadi mwele luteko shi: ‘Etukwashe, Yehowa Efile Mukulu etu, mwanda koodi ndjo kwatudi bakulupile, dingi mwishina dyobe ngi mwatudi bafikye mu kulwa na kino kibumbu. Yehowa, we Efile Mukulu etu. Muntu tepikenanga nobe.’ Mushindo kinyi ubaadi Efile Mukulu mwalule luteko lwa Asa lwa kwiyaya? ‘Yehowa batshokwele bena Etshiopi.’ Takwi mwishikwanyi su ngumune baadi mupande ku yaya ngoshi!​—2 Mya. 14:11-13.

6. Nkinyi kyatudi balombene kwambula kwi Asa?

6 Nkinyi kibaadi kikwashe Asa bwa kukulupila mu bukunkushi na bulami bw’Efile Mukulu n’eshimba dimune? Bible aluula shi: ‘Asa bekele mululame ku meso a Yehowa’ na ‘eshimba dya Asa dibashele dilulame ku meso a Yehowa.’ (1 Bf. 15:11, 14) Na atwe namu abitungu tufubile Efile Mukulu n’eshimba dilulame. Kukita bino kwi na muulo ukata ngofu su atukyebe kwikala naye mu kipwano binobino mpa na mu mafuku aafiki. Twi na lutumbu lukata mwanda Yehowa mmwitukakye peepi naye na kwitukwasha bwashi tudye kipwano kibuwa naye! Tubande kutala mishindo ibidi ikite Yehowa byabya.

YEHOWA MWITUKAKYE PEEPI NAYE KUKIILA KU NKUULO

7. (a) Yehowa mmukite kinyi bwa kwitukaka kwadi? (b) Mushindo kinyi wa kumpala ukwete Efile Mukulu kwitukaka kwadi?

7 Yehowa baadi muleshe kifulo kwi bantu pa kupanga nsenga yetu ibuwa. Kwete kwituleshe kifulo kyaye pa kwitupa bintu bilumbulukye abilama muwa wetu. (Bik. 17:28; Bif. 4:11) Kintu ki na muulo ukata, Yehowa kwete kwitupa bidibwa bya mu kikudi. (Luk. 12:42) Kwete dingi kwitushinkamisha shi etupusha nsaa yatwele nteko kwadi. (1 Yo 5:14) Anka, mushindo wa kumpala ukwete Efile Mukulu kwitukaka kwadi nyi nkukidila ku nkuulo ayilesha kifulo kyaye. (Badika 1 Yowano 4:9, 10, 19.) Yehowa batumine “mwanaye eleka” pa nsenga bwa kwitupasha ku mulwisho na ku lufu.​—Yo. 3:16.

8, 9. Yesu e na mbalo kinyi mu mpàngo ya Yehowa?

8 Yehowa mmukite mwaye mooso bwashi bantu abaadi na muwa kumpala kwa Yesu bapetele mwabi kukiila ku nkuulo. Kubanga ku kipungo kibaadi Yehowa mutemukye bwa kufika kwa Mupashi a bantu mu mafuku e kumpala, bibaadi nka bu shi ku meso kwaye nkuulo ibaadi ipwe kufutshibwa, mwanda baadi awuku shi mpàngo yaye ta ngikumbene kukutshishibwa nya. (Kib. 3:15) Bipwa nkama kunyima, Mpoolo mutumibwa baadi muleshe lutumbu kwi Efile Mukulu mwanda wa “Kidishitu Yesu, yawa mwibafungushe ku milwisho.” Mpoolo alombasha shi: “Mu lwishinko lwê, tamunyokye bantu pamwanda wa milwisho yabo.” (Lom. 3:21-26EEM) Yesu mmukwashe ngofu bwashi twikale peepi na Efile Mukulu!

9 Bantu beyishe mbalombene kwiuka Yehowa na kwikala naye mu kipwano nka penda ku bukwashi bwa Yesu. Bifundwe abilesha uno mwanda naminyi? Mpoolo bafundjile shi: “Anka Efile Mukulu betulesheshe kifulo kyaye mu bino shi: Kidishitu betufwidile pabaatudi tukii basha milwisho.” (Lom. 5:6-8) Babafutshile mulambu wa muwa wa Yesu, kushii mwanda washi, twi beulombene, anka mwanda washi mbetufule bikata. Yesu bakwile shi: “Muntu su ngumune ta mulombene kufika kwandi su Yaaya muntume tamumukakye.” Ungi musango baadi mwambe shi: “Muntu su ngumune takwenda kwi Yaaya kushi kukiila kwandi.” (Yo. 6:44; 14:6) Ku bukwashi bwa kikudi kiselele Yehowa kwete kukaka bantu kwadi kukiila kwi Yesu na kwibakwasha bwa kushala mu kifulo kyaye na kukulupila muwa wa ikalayika. (Badika Yuuda 20, 21.) Tala ungi mushindo ukwete Yehowa kwitukaka kwadi.

YEHOWA MWITUKAKYE KWADI KUKIILA KU EYI DYAYE

10. Nkinyi kikwete kwitulongyesha Bible akitukwasha bwa kwifubwila peepi na Efile Mukulu?

10 Kubanga ku mbangilo kwa uno mwisambo, tubatemuna maverse a mu mikanda ilekenelekene 14 ya mu Bible. Kushi Bible, mushindo kinyi ubatudya kuuka shi twi balombene kwifubwila kwi Mupangi eetu? Kushi Bible, mushindo kinyi ubatudya kulonga pabitale nkuulo na mushindo ukwete Yehowa kwitukaka kwadi kukiila kwi Yesu? Ku bukwashi bwa kikudi kyaye, Yehowa baadi mufundishe Bible, kwete kwitulesha bumuntu bwaye na mpàngo yaye. Bu kileshesho, mu Efilu 34:6, 7, Yehowa baadi mwileshe’ye nabene kwi Moyiise bu: “Efile Mukulu sha lusa na kalolo, shyakwataa nsungu bukidi, muule na kifulo na bolokye na binyibinyi, ashala mulamate binunu bya ntandwa, alondesha na lwishinko kilema, butombo na milwisho.” Nanyi shi mulombene kwifubwila kwi muntu e byabya? Yehowa awuku shi su atulongo pabimutale kukiila ku Bible, atukyebe kumumona bu muntu a binyibinyi na atukyebe kwipusha peepi naye.

11. Bwakinyi abitungu twate mpàngo ya kulonga ngikashi y’Efile Mukulu na mashinda aye? (Tala kifwatulo ki ku mbangilo kwa mwisambo.)

11 Bwa kulesha mushindo watudi bakumbeene kwikala mu kipwano n’Efile Mukulu, mayi a mbangilo a mukanda wa Efubwile pepi na Yehowa aamba shi: “Bukuuku bwatudi balombene kwikala na muntu, abufikaa na mu kwiwukene na yawa muntu na mu kukumiina ngikashi yaye. Byabya bibuwa tulongye ngikashi y’Efile Mukulu na mashinda aye abetulesha mu Bible.” Ngi bwakinyi, twi na lutumbu lwi kashaa mwanda Yehowa mmufundishe Eyi dyaye mu mushindo ubofule kwidipusha!

12. Bwakinyi Yehowa baadi mutume bantu bwashi bafunde Bible?

12 Yehowa badya kwikala mutume ba mikeyilu bwabadya kufunda Bible. Na dingi, abetatshishaa bikile bwa bantu na myanda ibatale. (1 Mp. 1:12) Kushi mpaka, ba mikeyilu abadya kwikala bafunde Eyi dy’Efile Mukulu dyatumina bantu. Kadi abaadi balombene kumona myanda bu abiyimonaa bantu su? Abaadi balombene kufunda nkalo yeetu, kubofula kwetu, na myanda yatukyebe kulombasha? Nya, Yehowa baadi auku pemeene binangu byabo pabitale uno mwanda. Pa kukita bwashi bantu bafunde Bible, Yehowa baadi mukite bwashi ekale nka bu eetu. Twi balombene kupusha binangu bya bafundji ba Bible na bangi bantu babadi batemune mu Bible. Nsaa y’atubadika Bible pabitale twinyongoshi twa bafundji, kwialashena, moo, kubofula, muloo, na ingi myanda, twibalombene kupusha bibaabadi bapushe. Anka bu Mutemuki Eliya, bafundji booso ba Bible abaadi ‘bantu nka bu’twe’​—Ja. 5:17.

Mushindo kinyi wi myanda ibaadi Yehowa mukitshine Yoona na Mpyeele ayikukaka peepi naye? (Tala paragrafe 13, 15)

13. Mushindo kinyi okwete kupusha luteko lwa Yoona mwishimba dyobe?

13 Bu kileshesho, su bibaadi abitungu shi mwikeyilu afunde, tabaadi mulombene kulesha bibapushishe Yoona nsaa ibaadi uno mutemuki musukye mudimo ubabamupele kwi Efile Mukulu. Ubaadi mwanda ukikile buwa bu bibaadi Yehowa mutume Yoona bwashi afunde’ye nabene myanda imutale, kusangisha na luteko lubaadi mwele kwi Efile Mukulu mu kalunga ka mema! Yoona bambile shi: ‘Pa nyikêle peepi kutuula eshimba, nkutentêkyeshe obe Yehowa.’​—Yoona 1:3, 10; 2:1-9EEM.

14. Bwakinyi we mulombene kupusha myanda ibaadi Yeeshaya mufunde pabimutale’ye nabene?

14 Tala dingi kibaadi Yehowa mulungule Yeeshaya bwadya kufunda myanda imutale’ye nabene. Kunyima kwa kumona kimonwa kya ntumbo y’Efile Mukulu, mutemuki bakwile pabitale milwisho yaye shi: “Namono mpombo baabo! Nashimina, mwanda ne muntu sha kukanwa kwa milwisho; ne mushale munkatshi a mwilo wa basha bwakulakule, na meso ande abamono Yehowa, Nfumu sha bukome booso!” (Yesh. 6:5) Mwikeyilu kinyi baadi mulombene kwakula mayi e byabya? Kadi Yeeshaya baadi mulombene kwakula byanka na, twibalombene kupusha bibaadi mupushe.

15, 16. (a) Bwakinyi twi balombeene kupusha abipusha bangi bantu? Tuusha bileshesho. (b) Nkinyi akikyebe kwitukwasha bwa kwifubwila peepi na Yehowa?

15 Ba mikeyilu abaadi bakumbene kwipusha bu Yakobo baadi mwipushe bu shii “mulombêne,” sunga bu Mpyeele bepushishe bu muntu “sha milwisho” su? (Kib. 32:11; Luk. 5:8EEM) Abaadi bakumbene kupusha “moo” bu bibapushishe balongi ba Yesu, na ba mikeyilu balulame abaadi balombene “kunyîsha mashimba” kumpala kwa bulwishi na kulungula mukandu wibuwa, bu bibakitshine Mpoolo na bangi su? (Yo. 6:19; 1 Tes. 2:2EEM) Nya, mwanda ba mikeyilu mbapwidikye na be na bukome bukile bwa bantu. Nsaa i bantu bakutwe kupwidika abalesha byabakwete kupusha, atupusha bi binangu byabo mususa umune mwanda atwe namu twi bantu nka byabadi. Nsaa yatubadika Eyi dy’Efile Mukulu, twibalombene binyibinyi “kusepeela na be mu muloo, na kudila na abadidi.”​—Lom. 12:15.

16 Su atunangushena ngofu pa akyamba Bible pabitale kipwano kya Yehowa na bafubi baaye basha bulamate ba mu mafuku a kala, atukyebe kulonga myanda ibungi ya kukaanya itale Efile Mukulu, aye baadi mwifubwile peepi na bantu bakutwe kupwidika na lwishinko na kifulo kyooso. Byabya atukyebe kuuka Yehowa kalolo na kufika mu kumufula ngofu. Paapa atukapeta mushindo wa kwifubwila peepi naye.​—Badika Misambo 25:14.

IKALA MU KIPWANO KIBUKOPO N’EFILE MUKULU

17. (a) Azaryaku baadi mupe Asa elango kinyi? (b) Mushindo kinyi ubaadi Asa mupele kutumikila elango dya Azaryaku, na mbipeta kinyi bitukye?

17 Nfumu Asa aye baapu kutshokola kilwilo kya beena Etshiopi, Azaryaku mutemuki a Efile Mukulu baadi na mayi kampanda a binangu a kulungula Asa na bantu baaye. Azaryaku bambile shi: ‘Yehowa e nenu anka panudi naye. Panumukimbi, anumumono; byabya su nwamusumbushena, enusumbushena.’ (2 Mya. 15:1, 2) Anka kunyima kwa mafuku, Asa bapelele kutumikila dyadya elango dibuwa. Nsaa ibaadi bufumu bwa Isalele bwa kunundu bumutuukye ngoshi, Asa baadi mutekye bukwashi bwa beena Sirii. Pamutwe pa kuteka bukwashi kwi Yehowa, baadi mukite kilombeno na ba mpangano. Abaadi balungule Asa shi: “We mukite bu muntu shi na kinangu. Ngi mwanda kinyi binobino abalu nobe ngoshi. (2 Mya. 16:1-9) Ndilongyesha kinyi dyatupete?

18, 19. (a) Nkinyi kyatudi balombeene kukita su atupusha shi twi kula n’Efile Mukulu? (b) Mushindo kinyi watudya kwifubwila peepi na Yehowa?

18 Tatukumanga kwifubwila kula na Yehowa. Su tubamono shi, tubesesela kula naye, abitungu tulonde mayi e mu mukanda wa Osee 12:6 aamba shi: “Alukila kwi Efile Mukulu oobe; lama kifulo na bululame, otuule nguba ooso lukulupilo lwobe kwi Efile Mukulu oobe.” Twifubwileyi peepi, peepi menemene na Yehowa pa kulesha lutumbu bwa nkuulo na pa kulonga kalolo Eyi dyaye Bible.​—Badika Miiya Ikituulwe 13:4.

19 Mufundji a misambo bafundjile shi: “Mwabi wande’mi nkwikala peepi n’Efile Mukulu.” (Mis. 73:28) Atwe booso tutungunukye na kulonga myanda ipya pabitale Yehowa na kusankila myanda ibungi ayitutakula mu kumufula. Na Yehowa efubwila peepi netu ngofu binobino mpa na bwa ikalayika!

^ par. 3 Tala mwisambo utale Asa awamba shi: Il existe une récompense pour votre action,” mu Kitenta kya Mulami kya 15/8/2012, mu Fwalanse.