Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Okwete kumona mboko y’Efile Mukulu mu muwa oobe su?

Okwete kumona mboko y’Efile Mukulu mu muwa oobe su?

“Yehowa aleesha bukome bwa mboko yaaye kwi bafubi baaye.”—YEESHAYA 66:14.

NGONO: 65, 26

1, 2. Bangi bantu abanangushenaa naminyi pabitale Efile Mukulu?

BANTU bebungi bakwete kumona’shi myanda yabo tangitale Efile Mukulu nya. Abanangushena’shi Efile Mukulu takwete kwikalakasha pabitale myanda ayibafwila mu nshalelo aabo. Bu kileshesho, kunyima kwa kipapi kikata kibaadi kilwishe kipindji kikata kya eumbo dya Philippines mu Mweshi wa 11/2013, ungi mukata a kibundji bambile’shi: “Efile Mukulu e nka bu muntu shi neetu e ingi mbalo.”

2 Bangi bantu abamonaa’shi Efile Mukulu tamonaa byabakwete kukita. (Yeeshaya 26:10, 11; 3 Yowano 11) Bangi mu mafuku a Mpoolo mutumibwa babaadi na mweneno e byabya. Baakwile bino pa mwanda wabo: ‘Ta mbamone’shi biibuwa kushinguul’Efile Mukulu.’ Babaadi bantu bashi balulame, be na bukyelo, be na lwabi na bebubi.​—Beena-Looma 1:28, 29.

3. (a) Nkonko kinyi yatudi balombeene kwiyipusha? (b) Mu Bible, “mboko” y’Efile Mukulu ayileesha kinyi?

3 Twi kwamba naminyi bwetu? Atuuku’shi Yehowa amonaa kantu kooso. Kadi, tukwete kukumiina’shi kwete kwikalakasha bwetu su? Tukwete kumona bukwashi bweyasa dyaye mu muwa wetu su? Mu Bible, “mboko” y’Efile Mukulu abeyileesha bu bukome bwaye. Kwete kufuba na bwabwa bukome bwa kukwasha bafubi baaye na kutshokola beshikwanyi naaye. (Badika Miiya Ikituulwe 26:8.) Yesu bambile’shi bangi “abakamono Efile Mukulu.” (Mateo 5:8) We munkatshi mwa baaba bantu su? Twi ‘kumona Efile Mukulu’ naminyi? Tutaluuleyi bileshesho bya mu Bible bya bantu babamwene mboko y’Efile Mukulu mu nshalelo aabo na bashibaadi beyimone. Atukyebe kutaluula dingi mushindo ukumbeene kwitukwasha lukumiino bwa kumona mboko y’Efile Mukulu.

BABAPELELE KUMONA MBOKO Y’EFILE MUKULU

4. Beshikwanyi ba beena Isaleele babapelele kumona mboko y’Efile Mukulu bwakinyi?

4 Mu mafuku a kala, bantu bebungi babaadi na mushindo wa kumona na kupusha bibaadi Yehowa mukwashe beena Isalele. Yehowa baadi mupoososhe mwilo waye mu kipaso kya kukaanya mu Ejiipitu na kutshokola banfumu bebungi mu Nsenga ya Mulayilo. (Yooshwa 9:3, 9, 10) Sunga byekala’shi bangi banfumu babapushiishe na kumona bibaadi Yehowa mupaashe mwilo waye, “babeebungile bwa kulwisha booso pamune Yooshwa na Isalele.” (Yooshwa 9:1, 2) Pabaabadi balwe na beena Isalele, baaba banfumu abaadi na mushindo wa kumona mboko y’Efile Mukulu. Pa mwanda wa bukome bukata bwa Yehowa, “nguba . . . bayimeene, dingi nyaa naa pabaapwile kisamba kwiobwela kwi balwishi baakyo.” (Yooshwa 10:13) Anka, Yehowa balekyeele beshikwanyi ba beena Isaleele bwabadya “kupapisha mashimba aabo” bwa kulwa na beena Isaleele ngoshi. (Yooshua 11:20) Babaadi batshokole beshikwanyi ba beena isaleele mwanda tababaadi abakumiina’shi Yehowa kwete kulwila mwilo waye ngoshi nya.

5. Nkinyi kibapelele kukumiina Nfumu ebubi Akabe?

5 Kunyima, Akabe Nfumu ebubi baadi na mushindo wa kumona mboko y’Efile Mukulu misango ibungi. Eliya bamulungwile’shi: “Taakwikala, mund’a bino bipwa, lume sunga mpeshi, ank’ami mutume eyi!” (1 Banfumu 17:1) Bino bibaadya kukitshika’nka ku bukwashi bwa mboko y’Efile Mukulu, anka, Akabe bapelele kwibikumiina. Kunyima kwa mafuku, Eliya batekyele Yehowa, Efile Mukulu nkumwaluula p’aye kutuma kaalo akakatukila mwiyilu. Akabe bamwene wawa mwanda. Akupu, Eliya balungwile Akabe’shi Yehowa baadi na kya kwimika eshipo na kunokyesha mpeshi e bungi. (1 Banfumu 18:22-45) Akabe bamwene byabya bilengyeleshi byooso, aye nkutunguka na kupela’shi tabaadi amono bukome bwa Yehowa. Kino kileshesho ki kwitulongyesha kinyi? Abintungu tukimbe bya kumona mboko y’Efile Mukulu mu muwa wetu.

BABAMWENE MBOKO YA YEHOWA

6, 7. Beena Gabaone na Rahabe babaadi abauku kinyi?

6 Beena Gabaone babaadi belekeene ngofu na miilo ibaadi ibeefunyishe. Babamwene mboko y’Efile Mukulu. Pamutwe pa kulwisha beena Isaleele ngoshi, beena Gabaone babakimbile bya kukita kipwano nabo. Bwakinyi? Babambile’shi mwanda babapushile pabitale Yehowa na byooso bibaadi mukite. (Yooshwa 9:3, 9, 10) Babaadi na binangu bibuwa pa kuuka’shi Yehowa baadi alwila beena Isaleele ngoshi.

7 Ungi muntu bamwene mboko ya Yehowa nyi Rahabe. Tabaadi mwina Isaleele nya, anka bapushishe bibaadi Yehowa mupaashe mwilo waye mu Ejiipitu. Nsaa ibafikile ba mpupa babidi beena Isaleele kwadi, bebalungwile’shi: “Nauku’shi Yehowa mwinupe eumbo.” Rahabe baadi akumiina’shi Yehowa akyebe kumupaasha na kifuko kyaye. Balesheeshe lukumiino lwaye mwi Yehowa sunga mbibaadi muukye’shi baadi mu masaku pa kukita byabya.​—Yooshwa 2:9-13; 4:23, 24.

8. Bangi ba ku beena Isaleele babamwene mboko y’Efile Mukulu naminyi?

8 Mu kwilekeena na Nfumu ebubi Akabe, bangi ba ku beena Isaleele babamwene lwaluulo ku luteko lwa Eliya lwa kaalo akafiki mwiyilu, babaukile’shi Efile Mukulu nyi baadi mwikatume. Babaadi beedile’shi: “Yehowa nyi Efile Mukulu [a binyibinyi, NWT].” (1 Banfumu 18:39) Babamwene binyibinyi’shi nyi mbukome bw’Efile Mukulu.

9. Twi kumona mboko ya Yehowa lelo uno naminyi?

9 Tubataluula bileshesho bibuwa na bibubi bilombeene kwitukwasha bwa kupusha akileesha “kumona Efile Mukulu” sunga kumuna mboko y’Efile Mukulu. Patukwete kwenda na kuuka Yehowa na ngikashi yaaye, atumono mboko yaaye na ‘meeso eeshimba dyetu.’ (Beena-Efeeze 1:18Kilombeno kipya 2014) Bino abitunyingisha bwa kukumiina kwambula bantu baasha lulamato ba kala na ba binobino bamone bibaadi Yehowa mukwashe mwilo waye. Kadi bwa binobino, kwi bishinkamiisho abileesha’shi Efile Mukulu kwete kukwasha bafubi baaye lelo uno su?

BISHINKAMIISHO BYA MBOKO YA YEHOWA LELO

10. Nkishikamiisho kinyi akileesha’shi Yehowa kwete kukwasha bafubi baaye lelo uno? (Tala kifwatulo ki kumbangilo.)

10 Twi na bishinkamiisho bibungi abilesha’shi Yehowa kwete kutungunuka na kukwasha bantu lelo uno. Tatubapwile kupusha bileshesho bya bantu babatekyele bukwashi bw’Efile Mukulu mu nshaleelo aabo na babapetele lwaluulo ku nteko yaabo. (Misambo 53:2) Twate kileshesho kya Allan, pabaadi mu bulungudi mu ka kisangi kapeela ka mu Philippines, baadi mufumankane na mwana mukashi babangile kwidila’shi: “Bakatukile mu kuteka namashika kwi Yehowa bwa’shi Batemwe baaye bafikye mu kumutala.” Balongyele Bible na Batemwe pabaadi nsongwakashi, kadi pabatwelele ku dibaka enda mu kaaka ka kisangi, tabaadi mutungunukye na kulonga nya. Lwaluulo lw’Efile Mukulu ku luteko lwaye musango umune lubakumine eshimba dyaye bikata. Kumpala kwa’shi kipwa kilombane, baadi mwilambule kwi Yehowa p’aye kutambula.

Okwete kukimba mishindo yoodi mulombeene kumona mboko y’Efile Mukulu mu muwa oobe su? (Tala kikoso kya 11-13

11, 12. (a) Yehowa kwete kukwasha bafubi baaye naminyi? (b) Patuula bibaadi Yehowa mukwashe ungi mukwetu mukashi.

11 Bafubi bebungi ba Yehowa mbamone bukwashi bwa mboko yaaye pabaabadi beemikye bikitshiino bibubi bu kutoma kwa nfwanka, bintu abikolwanaa sunga kutala pornografi. Bangi abakula’shi babatompele kwimika m’ubo banabeene kushi koobesha. Kadi pababatekyele bukwashi kwi Yehowa, bebapeele “bukome bushi bwa kupwandjikisha nabo kintu,” abo nkoobesha kuleka bikitshiino byabo bibubi.​—2 Beena-Kodinto 4:7; Misambo 37:23, 24.

12 Yehowa mmukwashe dingi bafubi baaye bwabadya kukabila nkalakasho. Bibaadi bikitshikye kwi Amy. Babamutekyele bwa nkakwasha mu kwibaka Nshibo ya Bufumu na ya ba misionere mu ka kisangi kapeela ka mu Océan Pacifique. Nshaleelo baadi mwilekeene mwanda takubaadi nsembwe na meema nsaa yooso nya, mu miseese mubaadi matekye, tabaadi na kifuko kyaye akupu baadi ashaala mu kadimbo kapeela ka mu otele. Dingi efuku baadi mwidile bwa ungi mukwetu mukashi abaadi afubu naaye. Bafiitshile munda bwa bibaadi mukite. Pabalukiile kwaye mu kadimbo ke mufito, batekyele Yehowa bukwashi. Akupu pabaalukiile nsembwe, babadikile mwisambo wa mu Kitenta kya Mulami ubaadi awisambila kupudisha kwa beena kalasa ka Gileade. Wawa mwisambo ubaadi auleesha imune ya ku nkalakasho ibaadi nayo. Akula’shi: “Napushiishe’shi Yehowa beesambile nami bwabwa bufuku. Bibampeele kitshibilo kya kutungunuka na mudimo wande.”​—Misambo 44:25, 26; Yeeshaya 41:10, 13.

13. Nkinyi akitushinkamisha’shi Yehowa mmukwashe bafubi baaye bwabadya kukalwila matalwa aabo a kulungula mukandu wibuwa?

13 Yehowa kwete kukwasha dingi bafubi baaye bwabadya kulungula mukandu wibuwa na kwiukalwila ku mbulamatadi. (Beena-Fidipe 1:7) Bu kileshesho, nsaa ayipimi bangi beena mbulamatadi kukandjika mudimo wetu, atwikalwilaa atwe banabeene ku tumilaadi. Mu mafuku ashaale twi bapete nsambu ya bilumbu 268 ku tumilaadi tukata mu nsenga ishima, munkatshi mwabyo nsambu ya bilumbu 24 twi beyipetele ku Tumilaadi Tukata twa mu Europe atutalaa matalwa a muntu (Cour européenne des droits de l’homme) kubanga mu kipwa kya 2000. Bino abileesha’shi takwi muntu mukumbeene kwimika mboko ya Yehowa nya!​—Yeeshaya 54:17; badika Yeeshaya 59:1.

14. Nkinyi akishinkamisha dingi’shi Yehowa e na bafubi baaye?

14 Mudimo wa kulungula mukandu wibuwa mu nsenga ishima nkingi kishinkamiisho akileesha bukwashi bwa mboko y’Efile Mukulu. (Mateo 24:14; Bikitshino 1:8) Na buumune bwi munkatshi mwa bafubi ba Yehowa ba bisamba byoso tambulombeene kwikala kwanka kushi bukwashi bwa Yehowa. Takwi bangi be na buumune bwi byabya nya! Sunga bantu basha’balangwila Yehowa abakumiina’shi: ‘Efile Mukulu a biinyibiinyi ee munkatshi mwetu.’ (1 Beena-Kodinto 14:25) Twi na bishinkamiisho bibungi abileesha’shi Efile Mukulu e na bafubi baaye. (Badika Yeeshaya 66:14.) Twi kwamba naminyi pa bikutale obe nabeene? Okwete kumona mboko ya Yehowa mu muwa oobe su?

OKWETE KUMONA MBOKO YA YEHOWA MU MUWA OOBE SU?

15. Bwakinyi atukutwa kumona mboko ya Yehowa ingi nsaa mu muwa wetu?

15 Ingi nsaa twi kukutwa kumona mboko y’Efile Mukulu mu muwa wetu. Bwakinyi? Mwanda twi na myanda ibungi mu nshalelo eetu, twi kuluba’shi Yehowa baadi mwitukwashe misango ibungi. Nyi bibaadi bifikile Eliya. Baadi n’eshimba dinyingye, kadi Nfumu mukashi Yezabele baadi akyebe kumwipaa, Eliya nkupusha moo. Munda mwa kapindji kapeela, balubile byooso bibaadi bimukwashe Yehowa kumpala. Bible akula’shi Eliya batekyele lufu. (1 Banfumu 19:1-4) Nkunyi kubaadya kupeta bukwashi na kunyingishibwa? Baadya kwibipetela kwi Yehowa!—1 Banfumu 19:14-18.

16. Twi kumona bukwashi bw’Efile Mukulu naminyi patudi na myanda?

16 Pabaadi Yoobo mutuule binangu byaye byooso ku mpombo yaaye, bakutshile kumona mwanda waye bibaadi abiumono Yehowa. (Yoobo 42:3-6) Ingi nsaa twi kwamba’shi bibukopo bwa kumona bukwashi bw’Efile Mukulu pamwanda wa myanda yatudi nayo. Nkinyi ki bya kwitukwasha bwa kumona byakwete kwitukitshiina? Abitungu tunangushene ku abyamba Bible bwa myanda yeetu. Su tubakitshi byabya, Yehowa ekala bu muntu a binyibinyi kwatudi, akupu, twi kwakula namu’nka bibambile Yoobo’shi: “Napushanga nkumo yoobe kwi babeesambanga, binobino neemwena’mi nabeene.”

Yehowa kwete kufuba noobe bwa kukwasha bangi bwabadya kumumona su? (Tala kikoso kya 17, 18)

17, 18. (a) We kumona mboko ya Yehowa mu nshalelo oobe naminyi? (b) Tuusha kileshesho akileesha bikwete kwitukwasha Efile Mukulu lelo uno.

17 We kumona mboko ya Yehowa naminyi mu muwa oobe? Tubande kutala bileshesho bitano. Kya kumpala, we kupusha’shi Yehowa mmukukwashe bwa kupeta bya binyibinyi. Kya kabidi, we kutentekyesha mwisambo obopushiishe poboyile mu bisangilo na kwakula’shi: “Nyi byanekeele nabyo lukalo bwa kupusha!” Kya kasatu, pangi we mumone bibaadi Yehowa mwaluule ku ingi nteko yoobe. Kya kananka, pangi boodi okyebe kukita bibungi mu mudimo wa Yehowa, kadi botentekyesha bibakukwashile bwa kulombasha kitshibilo kyobe. Kya katano, pangi we mulekye mudimo oobe mwanda aukwatanga nsaa yoodi mulombeene kufubila Yehowa, kadi bomwene bibaadi Yehowa mulombashe mulayilo waye awamba’shi: “Ntakupoosola, ntakusumbusheena!” (Beena-Ebreeyi 13:5) Nsaa yatudi mu kipwano kibukopo na Yehowa, twi balombeene kumona kushi lutato bukwashi bwa mboko ya Yehowa mu muwa wetu.

18 Sarah ungi mukwetu mukashi a mu Kenya akula’shi: “Naadi mutekye bwa mulongi a Bible anaadi namono’shi takwete kusangeela kulonga nya. Natekyele Yehowa su ne kwimika kulonga naaye. Musango umune’mi kyapu kwakula ‘Amene,’ telefone ande badidile. Yawa mulongi a Bible bangitamiine bwa kunteka su mulombeene kutwela naami mu bisangilo! Naadi mukaanye ngofu!” Su atumono bikwete kwitukitshina Yehowa, atukyebe kumona bukwashi bwa mboko yaaye. Rhonna ungi mukwetu mukashi mushale mu Asie akula’shi twikale atwata nsaa ya kumona bukwashi bwa Yehowa mu nshalelo eetu. Akumbasha dingi’shi: “Su bokitshi byabya, okyebe kukaanya pa kutundula bikwete kwikalakasha Yehowa bwetu!”

19. Abitungu kukita kinyi dingi bwa kumona bukwashi bw’Efile Mukulu?

19 Yesu bambile’shi baaba “abakamono Efile Mukulu” abitungu bekale na “mashimba eeselele.” (Mateo 5:8) Byabya abikyebe kuleesha kinyi? Abitungu tutungunukye na kulama binangu byetu biselele na kwimika kukita myanda ibubi. (Badika 2 Beena-Kodinto 4:2.) Mu uno mwisambo, tubalongo’shi bwa kumona Efile Mukulu, abitungu tutungunukye na kunyingisha kipwano kyetu naaye. Mu mwisambo aulondo, atukyebe kwisambila mushindo ulombeene kwitukwasha lukumiino bwa kumona mboko ya Yehowa kalolo mu nshalelo eetu.