BANTU babaadi kwanka mu bipwa 200 bishaale tababaadi abakumiina byoso byabadi bafunde mu ma jurnale nya. Lelo uno ta twi balombeene kukumiina kintu kyooso kyatubadika sunga kumona ku Internet. Kwi myanda ipya ikile bungi ku Internet, na byamo byatudi nabyo lelo uno mbipelepeshe bwashi twiyipete kushi lukalakashi. Myanda ibungi ngya binyibinyi, i na muulo, na ishyayifwisha masaku, anka ibungi namu’nyi ngya madimi na ayifwisha masaku. Nyi bwakinyi abitungu tusangule na budimu kyatudya kubadika. Nsaa ayibanga bangi bantu kufubisha Internet, abapwandikisha’shi yaya myanda ipya ngya binyibinyi mwanda i ku Internet sunga mwanda bakuuku baye abamutumina yanka. Mbalombeene kukumiina myanda sunga yekala ya madimi. Kadi Bible etudimusha bino: “Sha-bukumiinekumiine akookyelaa ku kyooso kyaabamba, anka muntu mudimukye eeyipushaa kwende.”​—Myeele 14:15.

Mu kwilekeena na muntu sha bukumiinekumiine sunga mupatakane akumiina kyoso kyapusha, abitungu kwikala mudimukye. Nsaa yatudi bapasukye, twi na budimu mwanda atukumiina penda myanda yatuuku’shi ngya binyibinyi. Ta twi balombeene kudimbibwa na kukumiina myanda ya madimi yatubadika ku Internet, sunga bantu bebungi beyikumiina. Nkinyi kilombeene nkukwasha bwa kwikala mupasukye? Kya kumpala, eyipushe’shi: ‘Ino myanda ayitukila ku site a Internet ebuwa? Sunga’shi ayitukila ku site a Internet abafundaa bintu kwi muntu ooso muyile byakumiina sunga kufunda myanda yashauku kwayitukila? Site a internet amweneka binobino bu ebuwa, baadi atuusha myanda ya madimi su? * Su boopu kwiyipusha byabya, ofubishe “kinangu” pabitale byobadika. (Myeele 7:7) Su mwanda upya aumweneka bu wa madimi, kebungi abiikalaa’nka byabya. Akupu, nsaa yobadika myanda ibubi pabitale bangi, banda kunangushena mmulombeene kupeta bukwashi su wawa mwanda ubapalaka na bwakinyi bangi bantu abakumiina kwiupalakasha.

Bangi bantu abatuminaa bangi myanda ibabapete kushii sunga kutaluula su ngya binyibinyi, sunga kushii kunangusheena kilombeene kukitshika kunyima kwa’bo kwiyituma. Abakitaa byabya pangi kwabakimbi kukaka binangu bya bantu na kukimba kwikala ba kumpala kupalakasha myanda ipya. (2 Samwele 13:28-33) Anka, muntu mudimukye anangushenaa pabitale masaku alombeene kufwisha myanda yakitshi. Bu kileshesho, bi kulwisha nkumo ibuwa ya muntu sunga ya ndumbulwilo kampanda.

Muntu atumisheena myanda ipya e kukutwa kutaluula bwa kuuka su ngya binyibinyi mwanda abitungu kwitatshisha na kukisha nsaa ibungi bwa kwibikita. E kunangusheena’shi baaba abeapete be kwibikita. Anka, yabo nsaa naamu i na muulo. (Beena-Efeeze 5:15, 16) Pamutwe pa kutuma bintu byatushyatuuku kalolo, mbikile buwa kwikala na bino binangu: “Su nealasheena, abitungu nebisumbusheene!”

Eyipushe’shi: ‘Natuminaa bantu mesaje ooso ampete su? Tanapwile kuteka lusa kwi bantu batwifundishenaa nabo bwa kwibatumina myanda ishii buwa sunga pangi ya madimi? Kwi muntu mupwe kunteka bwa kupela kumutumina mesaje ampetaa su?’ Tentekyesha’shi su ba kuuku boobe be na adrese a kwibatumina mesaje, abatwelaa namu ku Internet kushii penda bwa kutala mesaje oobe kadi, bwabadya kukimba myanda ayibasankisha. Tabakumiina kupeta ma mesaje akile bungi na e na myanda ya tusepo, ma video sunga bifwatulo. Muntu atumisheena mayi aadi mukobole sunga myanda yaadi mupushe ku mwisambo wa mu Bible aleesha kukutwa kwa binangu. * Tentekyesha dingi’shi su muntu akimbuula aye nabeene, atala maverse mu Bible sunga kulumbuula aye nabeene myaluulo ya mu bisangilo, apete bukwashi bukata bukile myanda yoodi mulombeene kumutumina.

We kukita naminyi su omona ku Internet myanda ya madimi pabitale ndumbulwilo a Yehowa? Sumbusheena yaaya myanda musango umune! Twe ikumiinanga nya. Kutumina bangi byabya byobadika na kwibateka mweneno aabo nkukutwa kwa binangu mwanda bi kunyisha kupalakasha myanda ya madimi. Su bomono kintu ku Iternete  akikulakasha kwishimba, teka binangu kwi Yehowa na kulungula bantu banyingye mu kikudi. (Jaake 1:5, 6; Yuude 22, 23) Ta bitukemeshanga pa kuuka’shi bantu bakwete kwitudimbiila madimi. Babaadi badimbiile Yesu, nyi bwakinyi baadi mudimushe balongi baaye’shi beshikwanyi abaadi balombeene kwibakyengyesha na ‘kwibandimbiila myanda ii bubi ilekeene.’ (Mateo 5:11; 11:19; Yowano 10:19-21) Byabya su we na binangu na onangusheena kalolo, okashinguula nsaa ayidimbiilaa bantu myanda na kulwishisha benaabo.​—Myeele 2:10-16.

Twikale dingi na budimu pabitale kupalakasha myanda itale bakwetu sunga kupalakasha myanda yatudi bapwe kupusha. Kwi nsaa ishii buwa sunga kukumiina kupalakashanga myanda sunga yekala ya binyibinyi. (Mateo 7:12) Bu kileshesho, kupalakasha myanda ibubi pabitale bangi ta kwi buwa akupu, akuleesha kukutwa kwa kifulo. (2 Beena-Tesalonika 3:11; 1 Timotee 5:13) Kwi ingi myanda yatushii balombeene kuukisha ungi muntu. Bantu be kukumiina’shi mwanda wabo bewiukye kunyima a mafuku sunga mu kipaso kilombane. Abitungu tunemekye matalwa aabo a kwata kitshibilo kya kuukisha mwanda wabo pa nsaa na mushindo wabakumiina. Byabya, su tubakula mwanda wabo kumpala kwa nsaa twi balombeene kwibakalakasha.

Lelo uno, byayikala ya binyibinyi sunga ya madimi, i na muulo sunga ishi na muulo, ishii bubi sunga ibubi, myanda ngilombeene kupalakana lubilo. Sunga byekala’shi botumu mesaje kwi muntu, yawa muntu e kwiapalakasha kwi bangi mbalo yooso yakumiina penda mu kapindji kapeela. Byabya, suuka muteo wa kupalakasha mesaje bukidi kwi bantu booso bouku. Sunga byekala’shi kifulo “akikumiinaa byooso” na’shi takyelelaa bangi binangu bibubi, tabitungu kwikala bu muntu sha bukumiinekumiine na kukumiina myanda yooso ipya na ayitusankisha nya. (1 Beena-Kodinto 13:7) Akupu, tatukakumiina musango su ngumune myanda ya madimi sunga ya mushikwa pabitale ndumbulwilo a Yehowa na pabitale bakwetu batudi bafule nya. Twikaleyi atuntekyesha’shi baaba abakumiina kupalakasha aa madimi abakumuiina kusangasha Satana Diabulu aye mwikale “nshee madimi.” (Yowano 8:44) Byabya, twikaleyi bantu badimukye na abanangusheena nsaa yooso kalolo pabitale myanda ikile bungi yatukwete kupeta efuku dyooso. Nka bu abyakula Bible, “Baa-sha-kukookyela ku byooso abafumbulaa butesha, kapatupatu nyi nkumo ya badimukye.”​—Myeele 14:18.