Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

SHAPITRE A KUMPALA

Efile Mukulu Nnanyi?

Efile Mukulu Nnanyi?

1, 2. Atwipushaa pabitale myanda kinyi?

BANA abelaa nkonko ibungi. We kwibapushisha mwanda kampanda, kadi bakwipusha’shi, ‘bwakinyi?’ Nsaa y’otompo kwibaluula, be nkwipusha’nyi shi: ‘A mbwakinyi?’

2 Atwe booso, bakulu na bakinga, atwelaa nkonko. Atwipushaa pabitale kyatudya kudya, kufwala sunga kuula. Sunga kwipusha abikala muwa wetu mu mafuku aafiki. Anka su tatwi bapete ngalulo ibuwa ku ino myanda, twi kuleka kwipusha.

3. Bwakinyi bantu bebungi abanangushena’shi ta be bya kupeta ngaluulo ku nkonko yaabo i na muulo?

3 Bible aluulaa ku nkonko i na muulo y’atwele su? Bangi bantu abapwandikisha’shi nnabyo, anka abamba’shi ngaluulo ayituusha Bible i bukopo kupusha. Na dingi, abamono’shi nka penda balongyeshi sunga bakata ba bipwilo ngi be bya kwiyaluula. Bangi namu, abapusha buufu bwa kwamba’shi t’abauku ngaluulo. Oobe namu omono naminyi?

4, 5. Nkonko kinyi i na muulo yoodi mulombeene kwiyipusha? Bwakinyi abitungu otungunukye na kukimba ngaluulo?

4 Pangi okumiina kupeta ngaluulo ku nkonko bu ino: Bwakinyi twi na muwa? Nkinyi akikitshikaa su muntu baafu? Efile Mukulu e naminyi? Yesu, Mulongyeshi mwende nkumo, bambile’shi: ‘Tungunukayi na kuteka abenupa, tungunukayi na kukookola abenushitwila, tungunukayi na kukimba anukapete.’ (Mateo 7:7) Tokookanga kwela nkonko mpa na p’okapete ngaluulo ayikupa lukulupilo.

5 Eyendo, su botungunuka na “kukimba”, okapete ngaluulo mu Bible. (Myeele 2:1-5) Ino ngaluulo tayi bukopo kupusha nya. Myanda y’olongo ayikupa nshalelo ebuwa kubanga binobino na lukulupilo bwa mafuku aafiki. Byabya, tubande kutaluula lukonko alukalakashaa bantu bebungi.

EFILE MUKULU EKALAKASHAA BWETU SU?

6. Bwakinyi bangi bantu abamono’shi Efile Mukulu t’ekalakashaa bwa makyenga aabo?

6 Bantu bebungi abamono’shi Efile Mukulu t’ekalakashaa bwabo nya. Abanangushena’shi, su Efile Mukulu ekalakashaa bwabo, nka myanda i pa nsenga ibadya kwikala ilumbulukye. Atumono ngoshi, mushikwa, na mpombo bi mbalo yooso. Bantu bakwete kukumba, kukyenga, na kufwa. Bangi abeyipusha’shi, ‘Su Efile Mukulu ekalakashaa bwetu, bwakinyi tayimika ano makyenga ooso?’

7. (a) Bakata ba bipwilo abalambukisha bantu shi Efile Mukulu e na kifita mu kipaso kinyi? (b) Bwakinyi atushinkamisha’shi t’abitungu kutopeka Efile Mukulu bwa myanda ibubi ayikitshika?

7 Ingi nsaa, bakata ba bipwilo abafishaa bantu mu kumona’shi Efile Mukulu e na kifita. Nsaa ayimweka masaku, abambaa’shi, nkikyebe ky’eshimba dy’Efile Mukulu. Na’shi bakumiina bwashi bikitshikye. P’abakula byabya, bakwete kutopeka Efile Mukulu binyibinyi. Anka Bible alongyesha’shi, Efile Mukulu ta nnaye nsulo a bubi nya. Mukanda wa Shake 1:13 awitulungula’shi, Efile Mukulu t’atompaa muntu na myanda ibubi. Awamba’shi: “Su muntu batompibwa na bubi, takumanga kwakula’shi: ‘nyi Efile Mukulu bantompo, ooo.’ Mwanda Efile Mukulu t’eûku kutompibwa na bubi, n’ê nabêne namu t’atompâ n’abo muntu, ooo.” Nnyi nkwamba’shi, sung’Efile Mukulu ta mmwimikye myanda ibubi ikwete kukitshika, ta nnaye kwete kwiyifwisha nya. (Badika Yoobo 34:10-12.) Twate kileshesho.

8, 9. Bwakinyi tabi buwa kutopeka Efile Mukulu bwa nkalakashi yetu? Tuusha kileshesho.

8 Banda kupwandjikisha’shi mwana e ku nshibo na bamutande. Nshaye mmumufule ngofu na mumulongyeshe bya kwata bitshibilo bibuwa. Anka mwana batombokyela nshaye bakatuka ku nshibo. Babanga kukita myanda ibubi na bapete nkalakashi. We mulombeene kutopeka nshe mwana mwanda washi, ta mmutoshe mwan’aye bwa kukatuka ku nshibo su? Nya! (Luuka 15:11-13) Nka bu uno nshe mwana, Efile Mukulu ta mmutoshe bantu nsaa ibaabadi bamutombokyele p’abo kukita myanda ibubi nya. Byabya, nsaa ayikitshika mwanda wibubi, abitungu tuukye’shi, Efile Mukulu ta nnaye beufwisha nya. Tabi buwa kutopeka Efile Mukulu nya.

9 Kwi kabingilo kakata akalesha bwakinyi Efile Mukulu ta mmwimikye myanda ibubi ayikitshika. Okalongo akyakula Bible pabitale uno mwanda mu Shapitre a 11. Anka, shinkamisha’shi, Efile Mukulu mmwitufule na ta nnaye atudya kutopeka bwa nkalakashi yetu nya. Kushi mpaka, nka penda Aye ndjo mulombeene kwiyipudisha.​—Yeeshaya 33:2.

10. Bwakinyi atushinkamisha’shi Efile Mukulu akapudisha makyenga ooso abadi bafwishe kwi bantu babi?

10 Efile Mukulu e selele. (Yeeshaya 6:3) Myanda yooso y’akitaa inka soo, ibuwa na tayi na katoba. Byabya, twi balombeene kumukulupila. Bantu ta be byabya nya. Ingi nsaa abakitaa myanda ibubi. Sunga mukunkushi amweneka bu mululame ngofu te bya koobesha kukatusha bubi booso bwabakitshi kwi bantu babi nya. Takwi muntu e na bukome bu bw’Efile Mukulu. Aye mmulombeene kupudisha makyenga ooso abadi bafwishe kwi bantu babi na akeapudisha. Akakatusha bubi booso bwa losoo.​—Badika Misambo 37:9-11.

EFILE MUKULU APUSHAA NAMINYI P’ATUKYENGYE?

11. Efile Mukulu apushaa naminyi p’akumono okyengye?

11 Efile Mukulu apushaa naminyi p’amono abikitshika mu nsenga mpa na byokwete kukyenga? Bible alongyesha’shi Efile Mukulu ‘mmufule kululama.’ (Misambo 37:28) Byabya, asangalaa na buwa na kwinyongola pakudi myanda ibubi. T’akumiinaa kumona bantu abakyengye nya. Bible amba’shi baadi “mwinyongole” pabamwene bubi bubafwimi mu nsenga mu mafuku a kala. (Kibangilo 6:5, 6) Efile Mukulu ta mmushintulukye nya. (Malakii 3:6) Bible akula’shi, Efile Mukulu kwete kwikalakasha boobe binyibinyi.​—Badika 1 Mpyeele 5:7.

Bible etulongyesha’shi Yehowa ndjo Mupangi a bintu byoso sha kifulo

12, 13. (a) Bwakinyi twi na kifulo na atwikalakashaa bwa bangi? Atupushaa naminyi bwa makyenga e mu nsenga? (b) Bwakinyi atukulupila’shi Efile Mukulu apudisha makyenga ooso na kukutwa kwa kululama?

12 Bible akula’nyi shi Efile Mukulu mmupangye muntu kwifwanyiko dyaye. (Kibangilo 1:26) Bino abipatuula’shi Efile Mukulu mmwitupangye na ngikashi bu yaye. Byabya, su abikwinyongoshaa p’omono bantu abakyengye kushii mwanda, abinyongoshaa namu Efile Mukulu bikata p’amono yaya myanda! Atwibiuku naminyi?

13 Bible etulongyesha’shi “Efile Mukulu nyi nkifulo.” (1 Yowano 4:8) Myanda yooso yabakitaa kwi Efile Mukulu, eyikitaa pa mwanda wa kifulo. Byabya, twi na kifulo mwanda Efile Mukulu e na kifulo. Banda kunangusheena: Su wekala na bukome bwa kupudisha makyenga ooso na kukutwa kwa kululama kwi mu nsenga, we kwibikita su? Eyendo we kwibikita, mwanda we mufule bantu. Twi kwamba naminyi pabitale Efile Mukulu? E na bukome na, pa mwanda mmwitufule, apudisha makyenga ooso na kukutwa kwa kululama. Shinkamisha’shi milayilo yooso y’Efile Mukulu yabadi baleshe ku mbangilo kwa uno mukanda ayilombana binyibinyi! Anka, bwa kukulupila yaya milayilo, abitungu kulonga bibungi pabitale Efile Mukulu.

EFILE MUKULU AKYEBE SHI OMWIUKYE

Su okyebe kukwata muntu bu kuuku, omulungula eshina dyobe. Efile Mukulu etulungula eshina dyaye mu Bible

14. Eshina dy’Efile Mukulu nnanyi, na atwiuku naminyi’shi abitungu kwiditemuna?

14 Su okyebe kukwata muntu bu kuuku, nkinyi kyodya kumulungula kumpala? Omulungula eshina dyobe. Efile Mukulu e n’eshina su? Mu bipwilo bibungi abamwitanyina bu Efile Mukulu sunga Mwanana, anka ano ta mashina nya. Nyi myasu, nka bu “nfumu” sunga “mukunkushi.” Efile Mukulu etulungula’shi eshina dyaye mbu Yehowa. Misambo 83:18 awamba’shi: “Baukye’shi eshina dyoobe mbu Yehowa, obe bupenka, sha kwiyilu kula, pa nsenga ishima.” Bafundji ba Bible mbatemune eshina dy’Efile Mukulu misusa binunu na binunu. Yehowa akyebe’shi oukye eshina dyaye na weditemune. Akulungula eshina dyaye bwashi wekale kuuku’aye.

15. Eshina Yehowa adipatuula kinyi?

15 Eshina Yehowa, adipatuula mwanda ukata. Adipatula’shi Efile Mukulu mmulombeene kulombasha mulayilo waye ooso na mmulombeene kukumbasha mpàngo yaye. Takwi kintu kya kumwimika nya. Nka penda Aye nyi mulombeene kwikala na dino eshina. *

16, 17. Nkinyi akipatuula ino myasu (a) “Sha bukome booso”? (b) “Nfumu a loso”? (c) “Mupangi”?

16 Kibafumbwilwe 15:3 amba’shi: “Mifubo yobe ngikata, dingi ngya kukaanya, Yehowa Efile Mukulu sha bukome booso.” Mwasu “Sha bukome booso” aupatuula kinyi? Aupatuula’shi Yehowa e na bukome kukila booso. Mu mukanda wa Kwidila 5:19 (EEM) abetanyina Yehowa bu “Nfumu a loso,” Uno mwasu “Nfumu a loso” aupatuula’shi Aye ekalaa nka kwanka. Mukanda wa Misambo 90:2 awamba’nyi shi e kwanka mu bipungo byoso. Tomono’shi uno mwanda ngwa kukanya!

17 Yehowa bupenka bwaye nyi Mupangi. Kibafumbwilwe 4:11 amba’shi: “Yehowa, Efile eetu, we mulombeene kupeta ntumbo, kineemo na bukome, mwanda obe ngi bapangile bintu byoso, bookyebele’shi biikale panka, abyo nkupangiibwa.” Oolo, kubanga ku ba miikeyilu be mwiyilu, nyenyenyi i mmakumbi, bikuba abipa ku mitshi, mpa na mishipa i mu mema akata​—Yehowa nyi mupangye bintu byoso byouku’shi bi kwanka!

WE KWIKALA KUUKU A YEHOWA

18. Bwakinyi bangi bantu abanangushena’shi ta bebya kwikala bakuuku b’Efile Mukulu? A Bible amba kinyi pa uno mwanda?

18 Bangi bantu p’ababadika pabitale ino ngikashi ya Yehowa ya kukanya abapushaa moo. Abanangushena’shi, ‘Efile Mukulu e na bukome bukile, e na muulo ukile, na e kula kukile, E kwikalakasha namu bwetu su?’ Anka, Efile Mukulu akyebe’shi tupushe byabya su? Nya. Yehowa akyebe’shi twifubwile pepi naye. Bible amba’shi Efile Mukulu “te kula na muntu oso a kwatudi.” (Bikitshino 17:27, Kilombeeno kipya 2014) Efile Mukulu akyebe’shi wefubwile pepi naye. Alaa’nyi shi, ‘akefubwila pepi noobe.’​—Shake 4:8.

19. (a) We bya kwikala kuuku a Efile Mukulu naminyi? (b) Ngikashi kinyi ya Yehowa ayikusankishaa ngofu?

19 We bya kwikala kuuku’Efile Mukulu naminyi? Yesu bakwile’shi: “Muuwa wa looso naamu ngi’shi bantu bakuwukye, obe bupenka Efile a binyibinyi, na yaawa abootumine, Yesu Kidishitu.” (Yowano 17:3) Tungunuka na kulonga Bible bwashi ouukye Yehowa na Yesu na okapete muwa wa ikalaika. Kileshesho, twi bapwe kulonga’shi “Efile Mukulu nyi nkifulo.” (1 Yowano 4:16) Anka aye e na ingi ngikashi ibungi ayitusankisha. Bible etulungula’shi Yehowa nyi “Efile Mukulu sha lusa na kifulo, shakwatâ nsungu bukidi, muule ndâ na bumuntu na bya binyibinyi.” (Efilu 34:6, EEM) Yehowa ‘e buwa na e na lusa.’ (Misambo 86:5, EEM) E na lwishinko na kishima. (2 Mpyeele 3:9; 1 Beena-Kodinda 1:9) P’obadika Bible, okauuku ingi ngikashi yadi nayo.

20-22. (a) We kwifubwila pepi na Yehowa naminyi aku namu twe bya kumumona? b) Nkinyi akitungu shi okite su bangi abakyebe’shi oyimikye kulonga Bible?

20 We kwifubwila pepi na Yehowa naminyi aku namu twe bya kumumona? (Yowano 1:18; 4:24; 1 Timote 1:17) P’obadika myanda itale Yehowa mu Bible, ofiki mu nkamumona bu muntu a binyibinyi. (Misambo 27:4; Beena-Looma 1:20) Bu byokwete kulonga myanda ibungi pabitale Yehowa, okekala naye kifulo ngofu na kwifubwila kwadi.

Nshetu e mwiyilu mwitufule bikata kukila kifulo ki na nshe bana kwi bana baye

21 Okauuka bwakinyi Yehowa mmwikale bu Nshetu. (Mateo 6:9) Mmwitupe muwa na akyebe’shi twikale na nshalelo ebuwa. Bino ndjo abikumiinaa nambutwile ooso bwa bana baye. (Misambo 36:9) Oolo, Bible alongyesha’shi we kwikala kuuku a Yehowa. (Shake 2:23) Banda kwela binangu. Yehowa, Mupangi a eyilu na nsenga, akyebe’shi wekale kuuku’aye.

22 Bangi bantu be nkutakula bwa kwimika kulonga Bible. Mbalombeene kutshina’shi tala oshintuula kipwilo. Anka tolekyelanga muntu su ngumune akukutshishwa kwikala kuuku a Yehowa nya. Aye ndjo Kuuku ebuwa oodi mulombeene kupeta.

23, 24. (a) Bwakinyi abitungu shi otungunukye na kwela nkonko? (b) Nkinyi kyatukalongo mu shapitre alondo?

23 Bu byokwete kulonga Bible, kwi ingi myanda yosh’okapusha kalalo. Tokumanga kupusha buufu bwa kwela nkonko sunga kukimba bukwashi. Yesu bambile’shi abitungu twikale na kwiyisha bu bana bakinga. (Mateo 18:2-4) Bana abelaa nkonko ibungi. Efile Mukulu akyebe’shi opete ngaluulo. Byabya, longa Bible na kishima bwa kushinguula su myanda y’olongo ngya binyibinyi.​—Badika Bikitshino 17:11.

24 Mushindo ukile buwa wa kuuka myanda itale Yehowa nyi nkulonga Bible. Mu shapitre alondo, atukauku bwakinyi Bible mmwilekeene na ingi mikanda yooso.

^ par. 15 Su Bible oobe te na eshina Yehowa, sunga’shi okyebe kwiuka myanda ibungi pabitale kyadipatuula na kipaso kya kwiditemuna, atukutekye namu otale Kikumbashilo 1.