1. Mbinangu kinyi bi bubi abikalaa nabyo bantu bebungi, mpa na bangi beena Kidishitu b’eyendo?

 EFILE MUKULU mmukufule su? Bangi bantu abambaa shi Efile Mukulu mufule bantu ku bungi, anka bu abyamba Yowano 3:16. Kadi, abamonaa shi: ‘Efile Mukulu tamulombeene kunfula ami nabeene nya.’ Mpa na bangi beena Kidishitu mbalombeene kwela mpaka pabitale uno mwanda. Pabaadi mubofule kwishimba, ungi mulume bambile shi: “Namono shi bi bukopo bwandja kukumina shi Efile Mukulu etatshishaa bwande.” Obe namu we na ino mpaka mwishimba su?

2, 3. Nnanyi e na lukalo lwashi tumone shi tatwi na muulo ku meso kwa Yehowa sunga shi ta mulombeene kwitufula, na mushindo kinyi watudi balombeene kukaasha bino binangu?

² Satana e na lukalo lwashi tukumiine shi Yehowa ta mmulombeene kwitufula sunga kwitwata na muulo. Oolo, nsaa ibungi Satana aponeshaa bantu pa’ye kwibatuma mu kwiata na muulo ukilekile sunga kwitatula. (2 Beena-Kodinto 11:3) Kadi aponesha bangi namu babofule ku mashima na kwibatuma mu kumona shi ta be dingi na muulo. (Yowano 7:47-49; 8:13, 44) Bikishekishe mu ano mafuku “a nfudiilo.” Bantu bebungi be mu bifuko bishi na “kifulo kya bu baana na baana.” Bangi mbashaale na bantu be na mpupa, abakimba penda buwa bwabo, be na nkomanga. (2 Timotee 3:1-5) Kushaala kwa mbalo yabebakitshina myanda ibubi, mbalo i ntondo itale ekoba, sunga mushikwa nkufwishe bano bantu mu kwimona bu bashi na muulo na dingi shi ta mbalombeene kufudibwa.

³ Su opushaa byabya mwishimba byoobe, toshimishanga lukulupilo. Bebungi ba kwatudi abetopekaa ngofu kushi mwanda nsaa na nsaa. Kadi, tolubanga shi Eyi dy’Efile Mukulu ndifundjibwe bwa ‘kuludika myanda’ na bwa “kuponesha bipempe.”  (2 Timotee 3:16; 2 Beena-Kodinto 10:4, EEM) Bible amba shi: ‘Ku byabya nyi kwatutundula shi twi mu binyibinyi, na kumpala kwaaye atukekala na mashimba afukame, mwanda su mashimba etu aetutopeka, atuuku shi Efile Mukulu mukile mashimba etu ku bukata, na’shi mmushinguule byooso.’ (1 Yowano 3:19, 20) Tubande kutala mishindo inanka i Bifundwe abitukwasha bwa ‘kwikala na mashimba afukame’ shi Yehowa mwitufule.

4, 5. Mushindo kinyi wi kileshesho kya Yesu kitale biimusodya akitulesha shi twi na muulo ku meso kwa Yehowa?

⁴ Wa kumpala, Bible etulongyesha patooka shi Efile Mukulu amonaa myanda ibuwa i mwatudi. Bu kileshesho, Yesu bambile shi: “Tabapanaa biimusodya bibidi kwikuta dimune’nyi? Kutala sunga nkimune kya kwabidi tabiponaa paashi kushii kwimwele Nshenu mboko. Bwenu’nwe mpa na nyene yenu mbeyibadikye yooso. Ikalayi bashi na moo: nwi na muulo ukile wa biimusodya [bibungi].” (Mateo 10:29-31) Tubande kutala kibaadi akipatuula ano mayi kwi bantu abaadi abateemesha Yesu mu aa mafuku.

⁵ Pangi twi balombeene kwiyipusha su naanyi e na lukalo lwa kuula kiimusodya. Byabya, mu mafuku a Yesu, kiimusodya kibaadi koonyi ka paasha kabaabadi abapana ku muulo ukile kwika. Uuka shi, ekuta dimune dibaadi adiulu biimusodya bibidi. Anka, Yesu baukile kunyima shi su muntu e na makuta abidi, tabaadi aulu biimusodya binanka nya, anka baadi aulu bitano. Kiimusodya kya katano abaadi abekitentekyela muntu nka bu kishii na muulo. Pangi tuno toonyi tatubaadi na muulo ku meso kwa bantu nya; kadi, mushindo kinyi ubaadi awitumono Mupangi? Yesu bambile shi: “Sunga nkimune kya kwabidi [kushi sunga kyakya kimune kya ntenteko] takiponaa paashi kushii kwimwele Nshenu mboko.” (Luuka 12:6, 7) Binobino tubabanga kupusha kibaadi akikyebe kwamba Yesu. Su kiimusodya kimune kii na wawa muulo ku meso a Yehowa, muulo kinyi ulombeene kwikala nawo muntu? Anka bu bibaadi Yesu mwibipatuule, Yehowa auku ka mwanda kooso katudi nako. Mpa na bungi bwa nyene yetu mbubadikwe!

6. Bwakinyi twi balombeene kushinkamisha shi Yesu tabaadi mukishekishe pabaakwile shi bungi bwetu bwa nyene mbubadikwe?

 ⁶ Nyene yetu ngibadikwe? Bangi abamonaa shi Yesu baadi mukishekishe. Banda kunangushena pabitale lukulupilo lwetu lwa lusangukilo. Mushindo kinyi ulombeene kwituwuka Yehowa mu kipaso kyadi mulombeene kwitupanguula dingi! Etwataa na muulo ukile mu kipaso kyadi mulombeene kutentekyesha mpa na kantu kooso ketutale, bu kantu kooso ke mu mase na myanda ibaatudi balame mu binangu. a Kubadika bungi bwa nyene yetu​—ikile pa 100 000—​ta mmwanda ubofule nya.

7, 8. (a) Ngikashi kinyi ayisankishaa Yehowa nsaa yatala eshimba dya muntu? (b) Mmifubo kinyi yatukitaa ayisankishaa Yehowa?

⁷ Wa kabidi, Bible etulongyesha mushindo aumonaa Yehowa bafubi baaye. Mu kikoso, auku myanda ibuwa i mwatudi na kwitatshisha kwetu bwa kwiyikita. Nfumu Daavide baadi mulungule mwana aaye Salomone shi: “Yehowa atompaa mashimba, dingi awukaa byooso bi binangu bya bantu.” (1 Myanda 28:9) Patala mu mashimba a midiyala ya bantu mu ino nsenga iule na buntomboshi na mushikwa, muloo kinyi wi nao Efile Mukulu pakumona eshimba difule butaale, bya binyibinyi, na bululame! Nkinyi akikitshika su Efile Mukulu bamono eshimba diule na kifulo bwaaye, adikimbi kuuka pabitale Efile Mukulu na kulungula bangi pabitale ino myanda? Yehowa etulungula shi amonaa booso abalungulaa bantu myanda imutale. E mpa na ‘mukanda bwa kutentekyesha’ mwi “baaba abatshinyi Mwanana na abadingi eshina dyaaye.” (Malakii 3:16) Ino ngikashi i na muulo ngofu kwadi.

⁸ Mmifubo kinyi ibuwa i na muulo ku meso kwa Yehowa? Kwitatshisha kwetu bwa kwambula kileshesho kya Mwana aaye Yesu nkimune kya ku yanka. (1 Mpyeele 2:21) Mudimo umune wi na muulo ukata ku meso kw’Efile Mukulu nyi nkulungula  kwa mukandu wibuwa wa bufumu. Atubadika mu mukanda wa Beena-Looma 10:15 shi: ‘Ngikile buwa kumona, ngwa ya balungudi ba mukandu wibuwa.’ Pangi tatupwandjikisha shi ngwa yeetu i buwa kumona nya. Anka ino ngwa ikwete kulesha kwitatshisha kwa bafubi ba Yehowa bwa kulungula mukandu wibuwa. Kwakwa kwitatshisha kooso kwatwitatshisha, kwi na muulo na kineemo kikata ku meso kwaye.​—Mateo 24:14; 28:19, 20.

9, 10. (a) Mushindo kinyi watuuku shi Yehowa ataa na muulo kunyingiila kwetu mu nkalakasho? (b) Mweneno kinyi e bubi shy’ekalaa naye Yehowa kwi bafubi baaye?

⁹ Yehowa asangalaa dingi na kunyingiila kwetu mu nkalakasho. (Mateo 24:13) Tentekyesha shi Satana akimbaa mwaye mooso bwa kwitupambusha kwi Yehowa. Efuku dyooso dyatushaala na balulame kwi Yehowa, atumupaa mushindo wa kwaluula kwi yawa kwete kumupeesha. (Myeele 27:11) Ingi nsaa kunyingiila mu nkalakasho ta kubofule nya. Nkalakasho ya ku mbidi, kukutwa kwa makuta, kukalakashibwa mu binangu, na ingi myanda yatukwete kufumankana nayo ngilombeene kwikasha efuku dyooso adikidi bu kitompwanga kwatudi. Kukulupila kintu kyatushapetele nkulombeene kwitukookyesha kwishimba. (Myeele 13:12) Kunyingiila kwetu mu ino nkalakasho i bino  akusangasha eshimba dya Yehowa. Nyi bwakinyi Daavide baadi mutekye kwi Yehowa bwashi atengyeleshe mpolo yaaye “mwilondo,” nkukumbasha dingi shi: “Tambifundwe mu mbadiko yoobe su?” (Misambo 56:9) Oolo, Yehowa alamaa kalolo mpolo yooso yatukwete kutuusha na makyenga ooso atukwete kukambila bwa kushaala balulame kwadi. Byabya bi na muulo ku meso kwaye.

¹⁰ Binobino, eshimba adiitopeka adyo dinabeene ndilombeene kupela kukumiina byabya byooso abilesha shi twi na muulo ku meso kw’Efile Mukulu. Ndilombeene nkulungula nsaa yooso shi: ‘Kwi bangi bantu bebungi be na ngikashi ibuwa kunkila. Yehowa kwete kupusha bubi pampwandjikisha na bano bantu.’ Yehowa teetupwadjikisha na bangi bantu nya; teekadikaa na myanda i bukopo nya. (Beena-Galate 6:4) Atalaa mu mashimba eetu na kinangu kikata, na kusangula myanda ibuwa i mwanka​—sunga yakutwa kwikala bungi.

11. Mushindo ubaadi Yehowa mukite pabitale mwanda wa Abiya, awitulongyesha kinyi?

¹¹ Wa kasatu, pakwete Yehowa kwitutala, akimbaa na kusangula nka buwa bwi mwatudi. Bu kileshesho, pabaadi mwate kitshibilo kyashi babutule kifuko kya Nfumu Yeroboame, Yehowa baadi mwambe shi Abiya, umune a ku baana balume ba nfumu, akyebe kushiikibwa kalolo. Bwakinyi? “Mwanda aaye bupenka . . . ngi abadi basangane n’eyikashi dibuwa kwi Yehowa, Efile a Isaleele.” (1 Banfumu 14:1, 10-13) Nyi kwamba shi Yehowa baadi mukimbe mwishimba dya uno nsongwalume, aye nkwimusangana “eyikashi dibuwa.” Sunga buno buwa bwekala bupeela naminyi, Yehowa bamwene shi abitungu kwibufunda Mwiyi dyaaye. Baadi mpa na mumupe bwedi, aye nkulesha ndambo ya lusa bwa uno mwana a mu kifuko kibubi.

12, 13. (a) Mushindo kinyi wi mwanda wa Nfumu Yosafate aulesha shi Yehowa atalaa buwa bwi mwatudi mpa na nsaa yatukitshi mulwisho? (b) Pabitale mifubo na ngikashi yetu ibuwa, mushindo kinyi wi Yehowa akitaa bu nambutwile ataa mifubo ya baana baaye na muulo?

¹² Kingi kileshesho kikata kya kutala kwa buwa bwi mwi muntu nkitale Nfumu Yosafate. Pabaadi mukite mwanda wibubi  bukile, mutemuki a Yehowa bambile shi: “Yehowa mmukufîtshile munda pa mwanda wa byabya byodi mukite.” Uno ta mmwanda upeela nya! Kadi mayi a Yehowa ta ngafudiile paapa nya. Batungunukile shi: “Sunga mbyabya, we mukite [ingi myanda] i buwa.” (2 Myanda 19:1-3, EEM) Byabya nsungu ibuwa ya Yehowa tayibaadi imukutshishe kumona buwa bubaadi mwi Yosafate nya. Mwilekeene ngofu na’twe bantu bakutwe kupwidika! Patudi bakwatshile bangi nsungu, twi balombeene kukutwa kumona myanda ibuwa i mwabadi. Na nsaa yatukitshi mulwisho, kubofula kwishimba, buufu, na kwitopeka nkulombeene kwitukutshisha kumona buwa bwi mwatudi. Kadi, tutentekyeshe shi su tubelanga ku mashimba bwa milwisho yetu na su tubetatshisha bwa kupela kwiyikita dingi, Yehowa etufwila lusa.

¹³ Nsaa ayitala Yehowa bi mu mashimba etu, akumbu ino milwisho ku lupese, anka byabakumbaa mabwe a bisumanga kwi muntu akimbi òolo. Kadi twi kwamba naminyi bwa ngikashi yoobe na mifubo yoobe ibuwa? Ino i nka bu “tupese twa òolo” twakyebe kulama! Kasha tobomwene bi ba nambutwile abataa bintu bisole baana baabo sunga bipeta byabo bya ku kalasa na muulo, ingi nsaa mpa na kunyima kwa bipwa bibungi, aku namu baana tabapwile kwibiluba? Yehowa nambutwile ataa mifubo ya baana na  muulo ukile. Su tubashaala balamate kwadi, ta mulombeene kuluba mifubo yetu na ngikashi yetu ibuwa nya. Nyi kwamba shi mmulombeene kwikala bu mukutwe kululama su beyilubu, aku namu ta mulombeene kukutwa kululama. (Beena-Ebreeyi 6:10) Akimbi dingi buwa bwi mwatudi mu ungi mushindo.

14, 15. (a) Bwakinyi kukutwa kwetu kwa kupwidika ta kukutshishaa Yehowa bwa kumona buwa bwi mwatudi? Tuusha kileshesho. (b) Yehowa akyebe kukita kinyi na myanda ibuwa yamono mwatudi, na mushindo kinyi wamonaa bantu balulame?

¹⁴ Yehowa elaa meso kukila pe kukutwa kwetu kwa kupwidika bwa kumona myanda ibuwa yatudi na mushindo wa kukita. Twate kileshesho: Bantu bafule bintu byabasolaa, sunga bingi byabadi basee bipwe kulwila, abakimbaa mwabo mooso mushindo wabadi balombeene kwibilumbuula. Bu kileshesho nsaa ibaabadi baase masashi ku ebumba dibaabadi babumbe kwi Léonard de Vinci di na muulo wa midiyo 30 ya dolare mu National Gallery a mu Londres, takwi muntu su ngumune bakyebele bwashi bedisumbule mwanda dibaadi dilwile nya. Abaadi babangye mudimo wa kulumbuula kyakya kifwatulo ky’ebumba kibaabadi basole takudi bipwa pepi na 500. Bwakinyi? Mwanda kibaadi na muulo ukata ku meso kwa baaba bafule bino bintu. Twe na muulo kukila kino kifwatulo kyabadi basole sunga kyabadi babumbe su? Eyendo we na muulo ku meso kw’Efile Mukulu​—sunga wekala mulwile pa mwanda wa kukutwa kupwidika. (Misambo 72:12-14) Yehowa Efile Mukulu, Mupangi a bantu mukile binangu, akyebe kukita mwaye mooso bwa kulumbuula booso bamufule bwashi bekale dingi bapwidikye.​—Bikitshino 3:21; Beena-Looma 8:20-22.

¹⁵ Oolo, Yehowa amonaa buwa bwi mwatudi pangi bwatushi balombeene kumona atwe banabeene. Na dingi patumufubila, akyebe kwitukwasha bwashi buwa bwi mwatudi bukule mpa na byatwikala bapwidikye. Sunga uno ndumbulwilo a Satana etukita kinyi, Yehowa ataa bafubi baaye na muulo ukata.​—Agee 2:7.

16. Nkileshesho kinyi kikata kya kifulo kya Yehowa bwetu, na mushindo kinyi watuuku shi kino kya buntu nkitutale n’atwe ku muntu na muntu?

¹⁶ Wa kananka, Yehowa akitaa myanda ibungi ayilesha kifulo  kyaadi nakyo bwetu. Oolo, mulambu wa nkuulo wa Kidishitu nyi ndwaluulo lukata ku madimi a Satana aalesha shi tatwi balombeene kufudibwa. Tatulubanga shi lufu na makyenga abaadi Yesu mupete ku mutshi wa makyenga na mushindo ubaadi eshimba dya Yehowa dimushidikye pa kumona Mwana aaye alu n’eshimba na kufwa, nyi nkishinkamiisho kikata kya kifulo kyabo bwetu. Mwanda wa malwa, bantu bebungi abamonaa shi bi bukopo kukumiina shi kino kya buntu nkibatale na’bo namu ku muntu na muntu. Abamonaa shi ta mbalombeene kupeta kino kineemo. Anka, tatulubanga shi Mpoolo mutumibwa baadi akyengyesha balondji ba Kidishitu. Nyi bwakinyi, bafundjile shi: “Mwan’Efile Mukulu munfule, . . . mwipane bwa mwanda wande.”​—Beena-Galate 1:13; 2:20.

17. Yehowa etukakaa kwi Mwana aaye ku bukwashi bwa kinyi?

¹⁷ Yehowa aleshaa kifulo kyaaye pa kukwasha ooso a kwatudi bwa kupeta myabi ya ku mulambu wa nkuulo. Yesu baadi mwambe shi: “Muntu su ngumune tamulombeene kufika kwandi su Yaaya muntume tamumukakye.” (Yowano 6:44) Oolo, Yehowa mukakye ooso a kwatudi kwi Mwana aaye na kumupa lukulupilo lwa muwa wa looso. Mushindo kinyi? Ku bukwashi bwa mudimo wa kulungula mukandu wibuwa, ukumbeene ooso a kwatudi kuteemesha, na ku bukwashi bwa kikudi kiselele, kyabatumika nakyo kwi Yehowa bwa kwitukwasha bwashi tupushe na kutumikila bya binyibinyi sunga mbyaatudi bakutwe kupwidika na bakutwe ingi ngobesha. Yehowa mulombeene kwamba bwa ooso a kwatudi bu bibambile bwa Isaleele shi: “Nakutomo kifulo kya ikalaika; ngi mwanda kinyi nakukakila kwandi bwa bulamate bwande.”​—Yeelemiya 31:3.

18, 19. (a) Mushindo kinyi ukata ukwete Yehowa kulesha shi mwitufule, na nkinyi akilesha shi etatshishaa bwa ooso a kwatudi? (b) Mushindo kinyi wi Eyi dy’Efile Mukulu aditushinkamisha shi Yehowa etulaa pa mbalo yetu?

¹⁸ Pangi ku bukwashi bwa nteko nyi twatupushaa bi kifulo kya Yehowa kalolo. Bible etutekye bwashi twikale ‘atutekye kushi kukooka’ kwi Efile Mukulu. (1 Beena-Tesalonika 5:17, EEM) Etutemeeshaa. Aye nyi “apushaa ntendo yetu.” (Misambo 65:3) Ta mutuule ungi muntu su ngumune bwa kwitutemesha nya, sunga Mwana aaye. Banda kunangushena; Mupangi a eyilu na nsenga  etutekye bwatudya kwifubwila pepi naye mu luteko, kushi kutshina. Ateemeshaa mushindo kinyi? Bu shy’akumina, sh’etatshisha bwetu su? Nya.

¹⁹ Yehowa etulaa pa mbalo ya bantu. Nyi kwamba kinyi? Mwina Kidishitu umune baapu kununupa bambile shi: “Kwitula pa mbalo ya muntu nyi nkutuula dikyenga dyaaye mwishimba dyande.” Eshimba dya Yehowa adimushidikaa bwa makyenga etu su? Atubadika pabitale makyenga a mwilo waaye wa Isaleele shi: “Mu mpombo yaabo yooso, baadi nabo.” (Yeeshaya 63:9) Yehowa tabaadi penda mumone makyenga aabo nya; baadi mupushe makyenga abo nka bu aaye. Mushindo ubaadi mupushe kwishimba, Yehowa mwiuleshe pabalungwile bafubi baaye shi: “Ooso enukumu, e bu akumu ku mwan’eyiso dyande.” b (Zakarii 2:8, NWT) Mushindo kinyi ubaadi umushidikye eshimba! Oolo, eshimba dya Yehowa adimushidikaa bwa makyenga etu. Patutapika kwishimba, aye namu atapika.

20. Mbinangu kinyi bibubi abitungu kukaasha su atukyebe kulonda elango di mu Beena-Looma 12:3?

²⁰ Beena Kidishitu be na binangu bibuwa ta mbalombeene kupwandjikisha shi bu bi Efile Mukulu e na kifulo na ataa bafubi baaye na muulo, mbalombeene kwikala na kwitatula na kukimba penda buwa bwabo nya. Mpoolo mutumibwa baadi mufunde shi: “Mwishina dya buntu bwabadi bampe, naalungula ooso aa kwanudi’shi tanwikalanga na kwilungula kukile kipimo; ikalaayi baa-sha-kinangu kikumbane, bwanudy’a kwikala bashii na kwilungula, ooso muntu muyiile kipimo kya lukumiino kimupe Efile Mukulu bu kyaaye kipeebwa.” (Beena-Looma 12:3) Ungi Bible amba shi: “Nalungula ooso a kwanudi bwashi tekalanga eata na muulo ukile, anka ekale na binangu bilombane pabitale aye nabene.” (A Translation in the Language of the People, a Charles Williams) Byabya patudi mu kifulo kya Nshetu e mwiyilu, twikale  na binangu bibuwa na kutentekyesha shi tatwi bakumbeene kwipetela kifulo ky’Efile Mukulu, nkya buntu kyatushi na matalwa a kupeta.​—Luuka 17:10.

21. Madimi kinyi a Satana atudi balombeene kusumbula nsaa yooso, na mbya binyibinyi kinyi by’Efile Mukulu byatudi balombeene kutungunuka na kushinkamiisha mashimba eetu?

²¹ Tukite mwetu mooso bwa kusumbula madimi a Satana ooso, mpa na ano aalesha shi tatwi balombeene kufudiibwa. Su mu myanda yoodi mufumankane nayo we mulongye shi twe mulombeene kufudibwa n’Efile Mukulu, sunga shi mifubo yoobe ibuwa ngipeela na ta mbalombeene kwiyimona kwi Efile Mukulu, sunga milwisho yoodi mukite ngikile bukata bwashi lufu lwa Mwana aaye a muulo lobeshe kwiyipuuta, mbakulongyeshe myanda ya madimi. Sumbula ano madimi n’eshimba dyoobe dyooso! Tutungunukye na kushinkamiisha mashimba etu mwanda wa binyibinyi ubaadi Mpoolo mufunde ku bukwashi bwa kikudi kiselele shi: “Ne mushinkamishe shi sunga ndufu, sunga muwa, sunga byaa-binobino, sung’abifiki, sunga matalwa, sunga makome a mwiyilu, sunga a muushi mwa nsenga sunga kingi kipangwa kampanda, takwi kintu su nkimune kilombeene kwitulamuna ku kifulo ky’Efile Mukulu kiitufumbwilwe mu Yesu Kidishitu, Nfumwetu.”​—Beena-Looma 8:38, 39.