Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

SHAPITRE 5

Mushindo kinyi watudi balombeene kwikala kula na uno ndumbulwilo?

Mushindo kinyi watudi balombeene kwikala kula na uno ndumbulwilo?

‘Ta nwi bantu baa-pano.’​—YOWANO 15:19.

1. Yesu bakwile kinyi mu bufuku bwaye bwa nfudiilo pa nsenga?

MU BUFUKU bwaye bwa nfudiilo pa nsenga, Yesu baadi etatshisha ngofu pabitale akikyebe kufwila balondji baaye mu mafuku e kumpala. Baadi mpa na mwele luteko pabitale uno mwanda aye nkwamba shi: “Yaya nta nkutekye bwa kwibakaasha pano, anka bwa kwibakalwila kwi mubi. Ta mbaa-pano, bu byanshii’mi aa pano.” (Yowano 17:15, 16) Mu luno luteko lubelele n’eshimba dyaaye dyooso, Yesu balesheshe kifulo kikata kibaadi nakyo bwa balondji baaye na muulo wa mayi abaadi mulungule bangi ba kwabadi kumpala shi: ‘Tanwi baa-pano.’ (Yowano 15:19) Abimweneka patooka’shi, ku meso kwa Yesu bibaadi mwanda wa muulo ukata su balondji baaye be kula na ndumbulwilo a pano!

2. “Baa-pano” babakwile Yesu abalesha kinyi?

2 “Baa-pano” babaadi Yesu akula nyi mbantu booso be kula n’Efile Mukulu, bakwete kukunkushibwa na Satana, na be mu bupika bwa kikudi kya Satana kya kwikimbila penda buwa bwabo, na kya kwitatula. (Yowano 14:30; Beena-Efeeze 2:2; 1 Yowano 5:19) Eyendo’shi, “kwikala mu bulongo na bya pa nsenga nkwishikwena n’Efile Mukulu.” (Jaake 4:4) Byabya, mushindo kinyi ulombeene muntu ooso akyebe kwilama mu kifulo ky’Efile Mukulu kwikala pano pa nsenga kadi kula na bya pano? Atukyebe kutaluula mishindo itano: kwikala ku lupese lwa Bufumu bw’Efile Mukulu bwadi mupe Kidishitu na kupela kutwela mu myanda ya politike ya pano pa nsenga, kukambila kikudi kya pano, kwikala beyishe mu mushindo wa kulumbuula mbidi, kwikala n’eyiso dibuwa, na kufwala kwa biina ngoshi by’Efile Mukulu.

KWIKALA BALULAME NA KUSHAALA KULA NA UNO NDUMBULWILO

3. (a) Yesu baadi na mweneno kinyi pabitale myanda ya politike ya mu mafuku aaye? (b) Bwakinyi twi balombeene kwamba shi balondji ba Yesu bashingwe mwimu be bu ba ambasadere? (Tala mayi e kuushi kw’esaki.)

3 Pamutwe pa kutwelakana mu myanda ya politike ya mu mafuku aaye, Yesu batuudile binangu byaaye mu kulungula kwa mukandu wibuwa wa Bufumu bw’Efile Mukulu, guvernema a mwiyilu baadi akyebe kufika mwakyebe kwikala bu Nfumu. (Danyele 7:13, 14; Luuka 4:43; 17:20, 21) Byabya, pabaadi kumpala kwa Ponse Pilaato, Mukunkushi a Beena Looma, Yesu bakwile shi: “Bufumu bwande ta mbwa pano pa nsenga nya.” (Yowano 18:36) Balondji baaye baa-sha kululama abalondele kileshesho kyaye abo nkushaala balamate kwi Kidishitu na Bufumu bwaaye mu kutungunuka na kulungula bantu mukandu wa bwabwa Bufumu. (Mateo 24:14) Mpoolo mutumibwa bafundjile shi: “Mwishina dya Kidishitu ngi mwatudi bu batumibwe.” Atwinusendeela mwishina dya Kidishitu ‘byanudya kukumina kulombana n’Efile Mukulu.’” *​—2 Beena-Kodinto 5:20, NWT.

4. Beena Kidishitu ba binyibinyi mbaleshe naminyi shi mbalamate ku lupese lwa Bufumu bw’Efile Mukulu? (Tala kashibo “ Beena Kidishitu ba kumpala ta babaadi abatwelakana mu myanda ya politike nya.”)

4 Bu bi ba ambasadere abebatumaa mu angi maumbo bwa kulesha mpala y’eumbo dyabo, tabatwelakanaa mu myanda y’eumbo dyabadi bebatume bwa kufuba nya. Kadi ba ambasadere, abakwilaa guvernema a eumbo dyabo. Bino bi mumune na balondji ba Kidishitu bashingwe mwimu, ‘kibundji kyabo kii mwiyilu.’ (Beena-Fidipe 3:20) Byabya, pa mwanda wa katshintshi kaabo mu mudimo wa kulungula mukandu wa Bufumu, mbakwashe midiyo ya “ingi mikooko” ya Kidishitu ‘bwayidya kukumiina kulombana n’Efile Mukulu.’ (Yowano 10:16; Mateo 25:31-40) Bano bantu bakwete kutumika bu mikyendi, bwa kukwasha bakwabo na Yesu bashingwe mwimu. Bu kibumbu kimune kya mikooko akitumbisha Bufumu bwa Mesiya, booso bwabo tabatwelakanaa mu myanda ya politike nya.​—Badika Yeeshaya 2:2-4.

5. Kakongye ka beena Kidishitu nkelekeene na Isaleele a kala bikunyi, na kwakwa kwilekeena kukwete kumweneka naminyi kwi beena Kidishitu?

5 Beena Kidishitu ta be kula na uno ndumbulwilo nkapenda mwanda washi mbalamate kwi Kidishitu nya. Mu kwilekeena na Isaleele a kala ababadi bape kipindji kya nsenga kwi Efile Mukulu, atwe twi na bakwetu bapalakane mu nsenga ishima. (Mateo 28:19; 1 Mpyeele 2:9) Byabya su twi ku lupese lwa kisaka kampanda kya politike, tatobesha kwakula patooka pabitale mukandu wibuwa wa Bufumu sunga buumune bwetu bwa beena Kidishitu nya. (1 Beena-Kodinto 1:10) Na dingi, mu mafuku a ngoshi, twibalombeene kwikala atulu na beena Kidishitu neetu, abo baabetutekye bwashi twibafule. (Yowano 13:34, 35; 1 Yowano 3:10-12) Nyi bwakinyi Yesu baadi mulungule balongi baye bwashi tabakumanga lupete lwa ngoshi. Na bebalungwile dingi bwa kufula mpa na beshikwanyi nabo.​—Mateo 5:44; 26:52; tala mu kashibo “ Ne kula na myanda ya pano su?

6. Kwilambula koobe kwi Efile Mukulu nkutale kipwano kyobe na Keezare naminyi?

6 Bu byatudi beena Kidishitu ba binyibinyi, twi balambule muuwa wetu kwi Efile Mukulu, tatwi beulambule kwi muntu kampanda, sunga ndumbulwilo sunga eumbo kampanda nya. Mukanda wa 1 Beena-Kodinto 6:19, 20 awamba shi: ‘Tanwi na matalwa ku mbidi yenu nya, kwi yaawa beenukuudile ku muulo wi bukopo.’ Byabya pabakwete kufuta “Keezare” byooso abitungu kumufuta, kinemo, bitadi na kunemeka miiya yaaye nsaa yayidi ipusheene na miiya y’Efile Mukulu, balongi ba Yesu bakwete kupa “Efile Mukulu bye bimutale.” (Maako 12:17; Beena-Looma 13:1-7, Kilombeno kipya) Bino mbitale kumulangwila, kumufula n’eshimba dyooso, na kumukokyela na kululama kooso. Su abitungu kushimisha muuwa wabo bw’Efile Mukulu, mbalombeene kwiushimisha.​—Luuka 4:8; 10:27; badika Bikitshino 5:29; Beena-Looma 14:8.

KAMBILA “KIKUDI KYA PANO”

7, 8. “Kikudi kya pano pa nsenga” akilesha kinyi, na nkikumbeene “kutumika” mwi muntu naminyi?

7 Ungi mushindo ukumbeene beena Kidishitu kwikala kula na ndumbulwilo a pano nyi kukambila kikudi kyaye ki bubi. Mpoolo mutumibwa bafundjile shi: ‘Bwetu’twe, tatwi bapete kikudi kya pano anka kikudi akifiki kw’Efile Mukulu.’ (1 Beena-Kodinto 2:12) Baadi mufundjile Beena-Efeeze shi: “Mu kyakya kipindji nubaadi anwambula bikitshino bi bubi bya pa nsenga, nubaadi anukokyela nfumu a bukome bwa bikudi bya mu luwa, . . . kikudi akitonto baba ababindwila Efile Mukulu.”​—Beena-Efeeze 2:2, 3.

8 Mwaku “luwa” sunga kikudi, mbukome bush’abumweneka abutumu bantu mu kupela kukokyela Efile Mukulu na bukwete kutuma bantu ku “ndàkalaka ya mbidi na ndàkalaka ya meeso.” (1 Yowano 2:16; 1 Timotee 6:9, 10) Kikudi akilesha ‘bufumu’ bwakyo kwi bantu baa-pano nsaa yakiibatakula mu kulombasha ndàkalaka ya mbidi, kukitshisha bantu myanda ya mu bufyebufye, kikwete kwenda na kutama akipalakana mbalo yooso nka bu lupapi. Na dingi, kikwete “kutumika” mwi muntu p’akitwesha kapelakapela bikitshino bibubi mwadi bu kukimba bya kwisangasha anka aye nabeene, kwitatula, malaka, na kinangu kya kupela kukunkushibwa na miiya kampanda mpa na buntomboshi. * Twi kwamba shi, kikudi kya pano akitweshaa bikitshino bya Diabulu mwishimba dya muntu kapelakapela.​—Yowano 8:44; Bikitshino 13:10; 1 Yowano 3:8, 10.

9. Mushindo kinyi ulombeene kutwela kikudi kya pa nsenga mu binangu na mu mashimba eetu?

9 Kikudi kya pano nkilombeene kumena mishi mwishimba dyobe su? Oolo, anka su twe mudimukye. (Badika Myeele 4:23.) Bukome bwakyo abubangaa mu bufyebufye ku bukwashi bwa bakuuku balombeene kumweneka bu bantu bebuwa aku naamu tambafule Yehowa nya. (Myeele 13:20; 1 Beena-Kodinto 15:33) Kyakya kikudi kibubi nkilombeene kutwela moodi nsaa yokwete kubadika mikanda ibubi bu, kutala pornografi sunga ma site a bantu basumbule lukumino, kukisha kapapi mu mushindo wibubi, kwasha maasha aatumu bantu mu kwipikeena​—poodi na muntu sunga kintu kampanda akituusha binangu bya Satana na ndumbulwilo aaye.

10. Mushindo kinyi watudi balombeene kukambila kikudi kya pano?

10 Mushindo kinyi watudi balombeene kukambila masaku a kino kikudi kya pano na kwilama mu kifulo k’Efile Mukulu? Anka Su tukwete kulonda byooso abikitshi Yehowa bwashi twikale na kipwano kibuwa naye na su tukwete kwela nteko bwashi etupe kikudi kiselele. Yehowa mmukile Diabulu sunga ndumbulwilo ebubi e ku matalwa a Satana bukome. (1 Yowano 4:4) Kwikala pepi na Yehowa mu luteko kwi na muulo wi kashaa!

KULUMBUULA KWA MBIDI

11. Uno ndumbulwilo mmulwishe binangu bya bantu pabitale nfwadilo naminyi?

11 Bilamba abifwala muntu, mushindo waye wa kulumbuula mbidi na mankenda aadi nawo abilesha kikudi kii mwadi. Mu maumbo ebungi, nfwadilo ebubi kwete kwenda na kufiima bu bibabadi bakule kwi ungi muntu ku televizio shi, kubashaala mafuku apeela takwikala dingi kwilekena pankatshi pa nfwadilo a bandumba na bangi bashi bandumba nya. Ungi julunale amba shi: “Mpa na ba nsongwakashi tabadi na uno nfwadilo​—a bilamba abilesha bipindji bya mbidi, ta be na kwiyisha mu nfwadilo aabo nya.” Ungi mushindo wibubi nyi nkufwala bilamba binane abilesha binangu by’etombo mpa na kukutwa kwa kwinemeka.

12, 13. Mwiya kinyi ukumbeene kwitukunkusha mu nfwadilo na kulumbuula kwetu kwa mbidi?

12 Bu byatudi bafubi ba Yehowa, twi na lukalo lwa kumweneka bibuwa ku meso kwa bantu. Twi balombeene kumweneka byabya su atufwala bilamba bitulombane, bishii butshafu, na bishii bubi ku meso kwa bantu mupunda mbalo yatudi bashaale. Nsaa yooso, abitungu tumwenekye mu mushindo aulesha shi twi “na kwidinga, na kwiyisha” na atukitaa “mifubo ibuwa” bu byabidi bilombane bwa mulume sunga mukashi ooso​—alesha shi, ‘atshinyi Efile Mukulu.’ Eyendo, lukalo lwetu ta ndwa kukaka binangu bya bantu kwatudi nya, kadi ndwa ‘[kwilama] mu kifulo ky’Efile Mukulu.’ (1 Timotee 2:9, 10; Yuude 21) Binyibinyi, atukumina shi kwilongamisha kwetu kwibuwa kwikale kwa “myanda ifwame mu mashimba . . . , kwa muulo ukata kumpala kw’Efile Mukulu.”​—1 Mpyeele 3:3, 4.

13 Uka dingi shi, nfwadilo eetu na mushindo wetu wa kulumbuula mbidi ngulombeene kulwisha sunga kulongamisha mmweneno a bangi bantu pabitale lulangwilo lwa binyibinyi. Mwaku wa mu kina Greeke aulesha kishima “kwidinga” pabekilesha pabitale myanda ya mu nshaleelo, akipatuula kutshina, na kwikala na kanemo bwa bikumbeene kupusha bangi sunga bi mu binangu byabo. Byabya kunemeka kondo k’eshimba ka bangi kwi na muulo kukila binangu byatukishakisha kutuula ku bilamba sunga ku kulumbuula kwetu kwa mbidi. Mu byabya byoso, atukumiina kutumbisha Yehowa na mwilo waye na kwilesha atwe banabeene bu bafubi b’Efile Mukulu, patukitshi “byooso bwa ntumbo y’Efile Mukulu.”​—1 Beena-Kodinto 4:9; 10:31; 2 Beena-Kodinto 6:3, 4; 7:1.

Mushindo wankwete kumweneka ku meso kwa bantu autumbisha Yehowa su?

14. Pabitale mushindo watumweneka kwi bantu na mankenda etu, nkonko kinyi ayitungu shi twiyele?

14 Nfwadilo etu, mushindo watulumbuula mbidi, na kwikala na mankenda kwi na muulo ukata nsaa yatudi mu mudimo wa kulungula mukandu wibuwa sunga patwende ku bisangilo bya beena Kidishitu. Eyipushe shi: ‘Mushindo wa nkwete kumweneka ku meso kwa bantu na mankenda ande bikwete kukaka binangu bya bantu kwandi su? Bikwete kulwisha mashimba a bangi su? Namonaa shi matalwa andi nawo a kukita kyankyebe pabitale ino myanda e na muulo kukila kulombasha kwa myanda itekibwe bwa kupeta mashito kampanda mu kakongye su?’​—Misambo 68:7; Beena-Fidipe 4:5; 1 Mpyeele 5:6.

15. Bwakinyi Eyi dy’Efile Mukulu ta ndituushe mulongo wa miiya ya kulonda pabitale kufwala, kulumbuula kwa mbidi na mankenda?

15 Mu Bible ta mbatuushe mulongo wa miiya ilombeene beena Kidishitu kulonda pabitale kufwala, kulumbuula mbidi, na mankenda nya. Yehowa te na lukalo lwa kwitwata bulungantu bwetu sunga kwitupelesha kutumika na binangu byetu nya. Anka, akumiina shi twikale bantu banyingye abanangwila muyiile miiya ya mu Bible na “kutumika na binangu bilongyeshibwe bwa kusangula kibuwa na kibubi.” (Beena-Ebreeyi 5:14, NWT) Na dingi akyebe shi kifulo kiikale akitukunkusha mu byooso byatukitshi​—kifulo bwa Efile Mukulu na bwa bantu netu. (Badika Maako 12:30, 31.) Sunga twanemeka ino miiya atupete ingi mishindo ilekenelekene ya bilamba na ya kulumbuula kwa mbidi ikumbeene kwikala buwa. Nyi byabimwenekaa munkatshi mwa bafubi ba Yehowa mu mbalo yooso yabadi bebungye, abekalaa na bilamba bi na malangi elekeene na byabadi batele mu mishindo ilekeene.

IKALA NSAA YOOSO NA NSHALELO MUPELEPELE

16. Mushindo kinyi wikutwene kikudi kya pano na malongyesha a Yesu, na abitungu twiyele nkonko kinyi?

16 Kikudi kya pano kibubi kikwete kutakula midiyo ya bantu mu kukimba kwa nfwalanga na bingi bintu bya ku mbidi bwa kupeta muloo. Kadi, Yesu bambile shi: “Muwa wa muntu tawi mu bupeta bwaye sunga ekala na bintu bikile bungi.” (Luuka 12:15) Pamutwe pa kutosha bantu bwashi tabekalanga ba mpeta, sunga kwibatakula mu kwikyengyesha, Yesu bebalongyeshe shi “balanda ku kikudi” na baaba balame eyiso “di bi buwa,” dilulame na aditala nka ku myanda ya mu kikudi ndjo be na muwa na muloo wa binyibinyi. (Mateo 5:3; 6:22, 23) Eyipushe bino: ‘Nkwete kukumiina binyibinyi abilongyesha Yesu, su nkwete kukunkushibwa na “nshee madimi”? (Yowano 8:44) Bishima byande, mpàngo yandi nayo, bintu bya nkwete kukimba, na nshelelo ande abilesha kinyi?’​—Luuka 6:45; 21:34-36; 2 Yowano 6.

17. Teemuna angi masanka aapetaa baaba balame nshalelo mupelepele.

17 Yesu bambile shi: “Ku kinangu baadi mutundulwe buu mululame, muyiile mifubo yaaye.” (Mateo 11:19) Tubande kutala amo masanka aapete bano be n’eyiso di bi buuwa. Mifubo itale Bufumu ayibanyingisha binyibinyi. (Mateo 11:29, 30) Mbekuumbe nkalakasho ya bisumanga kwishimba mpa na ingi nkalakasho ya ku mbidi na ya mu kinangu. (Badika 1 Timotee 6:9, 10.) Abakumiina kukita anka myanda i na kinemo, abakisha nsaa ibungi na kifuko kyabo sunga na beena Kidishitu nabo. Abalala tulo twabo kalolo. (Mulungudi 5:12) Abakitshi mwabo mooso bwa kukwasha bangi na bintu byabadi nabyo, kukita kwa byabya akwibapa miloo ibungi. (Bikitshino 20:35) Na dingi ‘be na lukulupilo lufiime’ na bakwete kupeta butaale ku mashimba na muloo. (Beena-Looma 15:13; Mateo 6:31, 32) Tatwi balombeene kupwandikisha ino miloo na kingi kintu su nkimune!

KUFWALA “BINTU BYOOSO BYA NGOSHI”

18. Bible alesha shi mwishikwanyi netu e naminyi, e na mayele kinyi, na ngoshi y’etulwisha ngya mushindo kinyi?

18 Baaba belame mu kifulo kyaye, Efile Mukulu ebakalwila ku masaku aafiki kwi Satana, aye akyebe kukutshisha beena Kidishitu muloo mpa na muwa wa looso. (1 Mpyeele 5:8) Mpoolo bakwile shi: “Mwanda taatulu na bantu ba pano pa nsenga ooo, tukwete kulwa na bukome bwa mwiyilu bwa bikudi bibi, batontshi na basha matalwa na banfumu ba kino kipindji ki mufito.” (Beena-Efeeze 6:12, Kilombeno kipya) Kishima kya mu ki na Greeke kyabadi baalule bu ‘kulwa’ takilesha ngoshi ya kulakula nya​—bu bantu be mbalo ifwame—​nyi ngoshi ya bantu bekwatene biipa. Na dingi, bishima “batontshi,” “basha matalwa,” na “banfumu ba kino kipindji ki mufito” abilesha shi yaaya ngoshi mbeyilumbule kalolo kwi bikudi.

19. Teemuna bintu bya ngoshi abifwalaa beena Kidishitu.

19 Byabya sunga bantu be na kubofula mbafudiile mu myanda kampanda, twi balombeene kutshokola ino ngoshi. Mu mushindo kinyi? Su atufwala “bintu byooso bya ngoshi by’Efile Mukulu.” (Beena-Efeeze 6:13, Kilombeno kipya) Mu mukanda wa Beena-Efeeze 6:14-18 (Kilombeno kipya) atubadika bino pabitale bino bintu bya ngoshi: “Ikalayi belumbuule, nufwale binyibinyi bu kikoba [mukoba] kya mu kifuka kyenu, fwalai namu kululama bu ngabo ya kulama kyadi, ikalai belumbule [bwa] kulungula mukandu wibuwa wa kufukama na kwiufwala bu bidiato bya ku ngwaa yenu. Atai lukumiino bu ngabo ya kwinupa matalwa a kushima kaalo ke ku mikyetwe ya mubi. Tambulai kipandjilo [sunga lukulupilo] bu lubango, na mwanda w’Efile Mukulu bu lupete alwinupa kikudi. Nukite byabya byoso mu nteko na kwipusha Efile Mukulu byadya kwinukwasha. Tekai mu bipaso byoso bu amwinukunkwisha kikudi. Pa wawa mwanda ikalai bapasukye na mufwaka kipindji kyoso. Tekyelai boso ikalai boso bapatulwe ba kishila.”

20. Bwakinyi twi belekeene na basalayi ba pano?

20 Bu byabadi betupe byanka kwi Efile Mukulu, byabya bintu bya ngoshi abikyebe kwitukalwila su atwibifwala efuku dyooso. Bilekene na basalayi ba ngoshi, balombeene kwikala na kipindji kya kwikisha kushii kwenda mu ngoshi, beena Kidishitu be mu ngoshi ishy’ayipu mwa badibalombeene kushimisha muwa wabo na ino ngoshi yaabo ayitungunuka mpa na apafiki Efile Mukulu bwa kubutula ndumbulwilo a Satana na kwela bikudi bibi byooso mu lupongo lushii na nfudiilo. (Bifumbulwe 12:17; 20:1-3) Byabya tokookanga nsaa yokwete kulwa na kubofula kampanda sunga malaka ebubi, mwanda atwe booso abitungu ‘tutonte mbidi’ bwa kushaala balulame ku meso kwa Yehowa. (1 Beena-Kodinto 9:27) Eyendo abitungu twitatshishe ngofu nsaa yatushi mu ngoshi!

21. Mpenda ku bukwashi bwakinyi bwatudi balombeene kutshokola ngoshi yetu ya mu kikudi?

21 Byabya, tatwi balombeene kutshokola ino ngoshi mu bukome bwetu’twe banabeene nya. Anka Mpoolo etutentekyesha shi abitungu twele nteko kwi Yehowa “ngub’ooso” mu kikudi. Na dingi, abitungu tuteemeshe Yehowa nsaa yatulongo Eyi dyaaye na kwibunga pamune na “beneetu mu ngoshi” ngub’ooso mwanda tatwi bupenka mu ino ngoshi nya! (Filemone 2; Beena-Ebreeyi 10:24, 25) Booso abalesha kululama mu ino myanda yooso tabitungu penda shi batshokole ngoshi nya kadi abitungu bakite mwabo mooso bwa kukalwila lukumiino lwabo paludi mu nkalakasho.

IKALA MWILUMBUULE BWA KUPATULWILA BANGI BI LUKUMINO LOOBE

22, 23. (a) Bwakinyi abitungu twikale belumbuule nsaa yooso bwa kupatulwila bangi bi lukumino lwetu, na abitungu twiyele nkonko kinyi? (b) Mu shapitre alondo atukyebe kutaluula mwanda kinyi?

22 Yesu bambile shi: “Byanushii baa-pano, nyi mwanda kinyi baa-pano abeenushikwa.” (Yowano 15:19) Byabya, beena Kidishitu abitungu bekale belumbuule bwa kupatulwila bangi bi lukumino lwabo na bebikite na kanemo na kwiyisha. (Badika 1 Mpyeele 3:15.) Eyele ino nkonko: ‘Nashinguula binyibinyi bwakinyi ingi nsaa Batemwe ba Yehowa abekalaa na binangu bilekeene na bya bangi bantu su? Nsaa yandi kumpala kwa lukalakasho lwa kulonda binangu bya bantu, nashinguula binyibinyi shi abyamba Bible na mpika a kishima na mupatulukye mby’eyendo su? (Mateo 24:45; Yowano 17:17) Pabitungu’shi nkite myanda ibuwa ku meso kwa Yehowa, ne penda mwilumbuule bwa kwikala mwilekeene na bangi bantu su ne na muloo wa kukita byabya su?’​—Misambo 34:2; Mateo 10:32, 33.

23 Sunga mbyabya, misusa ibungi sunga byatudi na lukalo lwa kwikala kula na uno ndumbulwilo tukwete kutompibwa mu mishindo ibungi isha imweneka. Bu kileshesho, anka bu bibatukatuka mu kumona, Diabulu kwete kukita mwaye mooso bwa kutwesha bafubi ba Yehowa mu uno ndumbulwilo ku bukwashi bwa mishindo ilekeene ya masha sunga bintu byabatala bwa kukisha kapapi. Mushindo kinyi watudi balombeene kusangula bintu bya kutala bibuwa sunga maasha a kwasha na kushaala na kondo k’eshimba kasha ketutopeka? Atukyebe kutaluula uno mwanda mu shapitre alondo.

^ par. 3 Kubanga mu pantekote a mu kipwa kya 33 Bipungo byetu (B.B.), Kidishitu babangile kukunkusha bu Nfumu a kakongye ka bashingwe mwimu be pa nsenga. (Beena-Kolose 1:13) Mu kipwa kya 1914, abapeele Kidishitu “matalwa a kumuna nsenga.” Byabya, beena Kidishitu bashingwe mwimu lelo uno be bu ba ambasadere ba Bufumu bwa Kidishitu.​—Bifumbulwe 11:15.

^ par. 8 Tala mukanda wa Comment raisonner à partir des Écritures, mwisaki 140-143, wabadi batuushe kwi Batemwe ba Yehowa.