Nkonko ya bantu ababadikaa
Buakinyi “muntu kampanda” baadi muambe’shi mmulombene “kutuuta” bupianyi buaye su eyibakishena na Luuta? (Luuta 4:1, 6)
Mu mafuku a kala, muana mulume muibakile baafu kushi bana, bibaadi abitungu kualuula ku ingi nkonko bu ino: Nkinyi kikitshikie kuabo? Eshina diye dia mu kifuko adishimina bua losoo nka biabia? Muiya wa Moyise aukuasha bua kualuula ku ino nkonko.
Nkinyi kibaadi akikitshika muiwumbo dia muntu mufue sunga mufikie mulanda na abadi baudishe muiwumbo diabo? Bakuabo sunga bena kifuko naye babaadi balombene kumukuula, mu yaya nsenga. Bino bibaadi bilombene kumukuasha buadia kutungunuka na kushaala mu kifuko kiabo.—Lv. 25:23-28; Mb. 27:8-11.
Mmushindo kinyi ubaabadi balombene kushinkamisha’shi eshina dia yawa muntu mufue ta ndishimine mu kifuko? Nkukiila kuiyibakishi dia bupianyi, bu bibaabadi bapiane Luuta. Muana mulume baadi mulombene kupiana mukashi a mukuabo mufue, su atanda naye bana, baaba bana abekala n’eshina dia mukuabo mufue aadi mupiane. Ino mpango ya kifulo, ibaadi dingi kuanka bua kupasukila mukashi kilele.—Miy. 25:5-7; Mat. 22:23-28.
Tutaleyi kileshesho kia Naomi. Babaadi bamuibakile kui muana mulume abetanyinaa bu Elimeleke. Pa bafuile mulume aaye na bana baye babidi balume, ta kubaadi muana mulume su ngumune a mu kifuko baadi mulombene kumupasukila ku kantu su nkamune. (Lut. 1:1-5) Kunyima kua Naomi na Luuta kualukiila mu Yuda, Naomi balunguile Luuta mukashi a muana aaye buadia kuteka Boaze, bua’shi amupiane bua kukuula nsenga. Boaze baadi muina kifuko naye na Elimeleke. (Lut. 2:1, 19, 20; 3:1-4) Anka Boaze basangene’shi kubaadi ungi muina kifuko, abetanyina mu Bible bu “muntu kampanda,” baadi muina kifuko naye e peepi. Yawa ngi baadi muntu a kumpala baadi mulombene kuata kitshibilo kia kumukuula.—Lut. 3:9, 12, 13.
Biabia, uno “muntu kampanda” baadi mukumiine bua kumukuasha. (Lut. 4:1-4) Biabia, baadi auku’shi bibaadi abitungu makuta e bungi bua kuula yaya nsenga, na baadi auku dingi’shi Naomi baapu kununupa, ta mmulombene kutanda muana a kupiana nsenga ya Elimeleke. Muntu kampanda baadi mulombene kuata yaya nsenga yafika bu yaye, bino bibaadi bilombene kumueka bu bi buwa muanda amueka bu bafuimisha bintu.
Anka muntu kampanda bashintuile binangu biaye, nsaa i bamuene’shi Luuta mmulombene kuibakilua dingi. Bambile’shi: ‘Ntshii mulombeene kwiyikuula nya, bisumanga nee mwandy’a kutuuta bupyaanyi bwande.’ (Lut. 4:5, 6) Buakinyi binangu biaye bibashintulukile?
Su muntu kampanda sunga ungi muntu ayibakila Luuta na batanda muana mulume, yawa muana mmulombene kupiana nsenga ya Elimeleke. Bino bibaadi bilombene “kutuuta” buabua “bupyaanyi” bua muntu kampanda naminyi? Bible ta mmuibiakule nya, anka kui tungi tubingilo.
Ka kumpala, makuta abaadi mulombene kutuusha bua kuula nsenga ya Elimeleke, abaadi alombene kushimina. Muanda yaya nsenga, ta ibadia kuikala yeye nya, ibadia kuikala ya muana a Luuta.
Ka kabidi, baadi mulombene kuata bushito bua kupasukila booso babidi, Naomi na Luuta.
Ka kasatu, su Luuta badia kutanda bangi bana na yawa muntu kampanda, baaba bana babadia kuiabishena bupianyi.
Ka kananka, su muntu kampanda baadi na bangi bana baye aye nabene, muana a Luuta baadi na matalua a kuata nsenga ya booso babidi, ya Elimeleke na ya muntu kampanda. Su yawa muntu kampanda baafu, nsenga yaye ibadia kuikala ya muana a Luuta e n’eshina dia Elimeleke, kushi ya muntu kampanda. Biabia, yawa muntu kampanda bapelele kutuula bupianyi buaye mu masaku bua kukuasha Naomi. Ngi buakinyi baadi mutadiile bua’shi ungi muntu a mu kiakia kifuko, Boaze, akuule aate buabua bushito. Boaze bakitshiine bino muanda baadi akumiina “kubushuula eshina dya mufwe pa bupyaanyi bwaye.”—Lut. 4:10.
Biabia, muntu kampanda baadi amueka pangi bu mukumiine kukaluila eshina diaye aye nabene, na bupianyi buaye. Baadi na binangu bia kuifula aye nabene ngofu. Pa muanda wa’shi muntu kampanda baadi ekitshisha ngofu bua kulama eshina diaye, lelo uno t’atuuku sunga mbibaadi. Baadi mushimishe mpaa na muabi wi pabuao ubaadi upete Boaze. Boaze mbamuteemune mu mulongo wa ba nkambua abatuala ku Mesiya, Yesu Kidishitu. Kipeta ki bubi kia muntu kampanda kia kuifula, kibaadi kimukutshishue mushindo wa kukuasha ungi muntu baadi mu lukalo!—Mat. 1:5; Luk. 3:23, 32.