Nkonko ya bantu ababadikaa
Mu Isaleele a kala, ba nkambwa ba Mesiya abadi nka na matalwa a bu mwana mbedi su?
Twi bapwe kwakula myanda ibungi pa uno mwanda ingi misusa. Bino abimweneka bu bipushene na mwanda wi mu Beena-Ebelu 12:16. Uno verse akula’shi Esau bakutshilwe kunemeka “bintu biiselele” na “pa mwanda w’elonga dimunenka dya bya–kudya, baudiishe [Yaakobo] bukulu bwaye.” Bino abimweneka’shi pabadi Yaakobo mupete “bukulu” sunga matalwa a bu mwana mbedi, ngi pabatwelele mu mulongo wa ba nkambwa ba Mesiya.—Mateo 1:2, 16; Luka 3:23, 34.
Anka, patutaluula myanda ya mu Bible, atusangana’shi kwi muntu shi badi na matalwa a bu mwana mbedi kadi e mu mulongo wa ba nkambwa ba Mesiya. Tubande kutala bino bishinkamisho:
Mu bana balume ba Yaakobo (Isaleele), mwana aaye mbedi abatandile na Lea, nyi Rubene. Kunyima, Yaakobo batandile ungi mwana mbedi na Rashele, uno mwana nyi Yoosefe. Nsaa ibadi Rubene mukite bukitekite, matalwa a bu mwana mbedi abakidile kwi Yoosefe. (Kibangilo 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Myanda 5:1, 2) Kadi mu ba nkambwa ba Mesiya ta mwi Rubene sunga Yoosefe nya. Yuuda mwana a Yaakobo abatandile na Lea ngi nkambwa a Mesiya.—Kibangilo 49:10.
Luka 3:32 mwi mulongo wa mashina atano a nfudiilo a bantu bekale ba nkambwa ba Mesiya. Muntu ooso a kwabadi amweneka bu mwana mbedi. Mwanka mbaleshe’shi Bowaze batandile Obede, nshaye na Yese.—Luuta 4:17, 20-22; 1 Myanda 2:10-12.
MuAnka, Daavide mwana a Yese ta mwana mbedi nya. Aye ngi mwana a nfudilo mu bana mwanda. Kadi Daavide e mu mulongo wa ba nkambwa ba Mesiya. (1 Samwele 16:10, 11; 17:12; Mateo 1:5, 6) Mu mushindo umune, ungi muntu mwikale nkambwa a Mesiya nyi Salomone, aku namu aye tabadi mwana mbedi a Daavide nya.—2 Samwele 3:2-5.
Bino tabilesha’shi kwikala mwana mbedi takubadi na muulo nya. Mwana mbedi badi na mbalo ya kinemo na misusa ibungi aye ngi badi afiki mpyanyi sunga bu mutwe wa kifuko wa kabidi. Mwana mbedi ngi badi apyana kya mbibidi kya bintu.—Kibangilo 43:33; Miiya Ikituulwe 21:17; Yooshwa 17:1.
Anka bantu babadi abatentuula matalwa a bu mwana mbedi. Abrahame badi mubingye Ismaele, aye nkutentuula matalwa a bu mwana mbedi kwi Isaake. (Kibangilo 21:14-21; 22:2) Na dingi, babadi batentuule matalwa a bu mwana mbedi, beakatusha kwi Rubene na kwiapa Yoosefe.
Binobino, twalukileyi mu mukanda wa Beena-Ebelu 12:16, mwabadi bakule’shi: “Dimukayi, tala kwayikala sha bukitekite sunga mulwishi a bintu biiselele, bu Esau bakitshine’shi, pa mwanda w’elonga dimunenka dya bya-kudya, baudiishe bukulu bwaye.” Ndilongyesha kinyi dyabadi batushe mu uno verse?
Ino mbalo Mpoolo mutumibwa tabadi akula bwa ba nkambwa ba Mesiya nya. Badi adimusha bena Kidishitu bwabadya ‘kutobola mashinda oolokye abadya kutambukila.’ Su babadi bakite bino, tababadi balombene ‘kukutwa buntu bw’Efile Mukulu,’ kintu kibadya kukitshika su babadya kwipaana mu kutambuka lusandji. (Beena-Ebelu 12:12-16) Su abakitshine bino, abadya kwambula Esau. Bakutshilwe kuneemeka “bintu biiselele,” aye nkwipaana mu bintu bya “ku mbidi.”
Esau badi kwanka mu mafuku abadi banfumu ba bifuko na muulo ngofu, na badya kupeta mpa na mwabi wa kwela milambu. (Kibangilo 8:20, 21; 12:7, 8; Yoobo 1:4, 5) Anka, bu bibadi mutuule binangu byaye ku myanda ya ku mbidi, Esau badi mushimishe ino myabi yooso ku elonga dya bya-kudya. Badi mulombene kusuuka makyenga ababadi batemukye’shi aakafwila bekulu ba Abrahame. (Kibangilo 15:13) Esau aye nabene balesheshe’shi mmwipaane ku bintu bya ku mbidi, na kukutwa kuneemeka bintu bya kishila, pa’ye kwibakila bakashi babidi ba mpangano, na kwinyongosha nshaye. (Kibangilo 26:34, 35) Badi mwilekene ngofu na Yaakobo, badi mukite bukopo bwa kwibakila mukashi alangwila Efile Mukulu a binyibinyi!—Kibangilo 28:6, 7; 29:10-12, 18.
Pa uno mwanda, twi kwamba naminyi pabitale mulongo wa ba nkambwa ba Yesu, Mesiya? Misusa ibungi ba nkambwa baye abadi na matalwa a bu mwana mbedi—anka ta mboso abadi na ano matalwa nya. Bena Yuuda abadi abauku bino na abadi bakumine uno mwanda, bu bibabadi abakumina’shi Kidishitu badi mwikulu a Daavide, mwana a ka mukala a Yese.—Mateo 22:42.