1, 2. (a) Londa mwanda aulesha muulo wa kwela nkonko isangulwe kalolo na mayele. (Tala kifwatulo ki ku mbangilo kwa mwisambo.) (b) Bwakinyi tatwi na kya kutshina kwisamba pabitale ingi myanda i bukopo?

KUBAPU kukila bipwa bibungi, mukwetu mukashi umune baadi atetenkyesha na mulume aaye shi mwina Kidishitu pabitale Bible. Kala, mulume aaye baadi mu kimune kya ku bipwilo bya bwina Kidishitu bwa kwishina. Pabaabadi abatentekyesha, mulume aaye baadi mwambe shi mmukumiine Busatu bwiselele. Pabamwene shi pangi mulume aaye tauku kalolo akilesha Busatu bwiselele, bamwipwishe kalolo na mayele shi: “We mukumine shi Efile Mukulu nyi Efile, Yesu nyi Efile, na dingi shi kikudi kiselele nyi Efile; anka takwi b’Efile basatu nya, kwi nka umune?” Mulume aaye bakemene na bambile shi: “Nya, ntshi mukumiine byabya nya!” Kunyima kwa byabya abaadi besambe kalolo pabitale Efile Mukulu.

² Uno mwanda aulesha muulo wa kwela nkonko isangulwe kalolo na mayele. Aulesha dingi kino kintu kya muulo: Tatwikalanga atutshinyi kwisamba pabitale ingi myanda i bukopo, bu kileshesho Busatu bwiselele, kaalo ka inferno, sunga kwikala kwa Mupangi. Su atukulupila mwi Yehowa na malongyesha akwete kwitupa, twi balombeene kwikala atutuusha lwaluulo lwibuwa, lukumbeene kukuma mashimba a bantu abetuteemesha. (Kol. 4:6) Tubande binobino kutala  akikitaa balungudi bebuwa nsaa yabatentekyesha na muntu pabitale ino myanda. Atukyebe kumona mushindo wa (1) kwela nkonko ayipa bantu malaka a kutungunuka na mwisambo, (2) kutentekyesha na bantu muyiile akyamba Bifundwe, na wa (3) kutuusha bileshesho abipatuula myanda kalolo.

3, 4. Bwakinyi bibuwa kwela nkonko bwashi itukwashe bwa kuuka kikumiine muntu? Tuusha kileshesho.

³ Nkonko ngilombeene kwitukwasha bwa kuuka kikumiine muntu. Bwakinyi byabya bi na muulo? Mukanda wa Myeele 18:13 awamba shi: “Aluulaa kumpala kwa kuteemesha mmupatakane, na abamukwatshishaa buufu.” Byabya, kumpala kwa kutentekyesha na muntu pabitale akyamba Bible bwa mwanda kampanda, bibuwa twitatshishe bwa kuuka kyadi mukumiine pabitale uno mwanda. Su ta mbyabya, twi balombeene kukisha nsaa yetu bisumanga mu kumulesha shi mwanda kampanda wi bubi, aku namu ta mmwiukumiine!​—1 Kod. 9:26.

⁴ Tubande kupwandjikisha shi tukwete kwisamba na muntu pabitale inferno. Ta mbantu booso bakumiine shi inferno nyi mbalo yabakyengyeshaa bantu mu kaalo nya. Bebungi abambaa shi inferno alesha penda kwikala kwa kula n’Efile Mukulu. Yaaya nsaa, twi balombeene kwamba bino: “Bu bi bantu bebungi be na mpushisho mwilekeene pabitale inferno, ne nkwipusha byoobe byopwandjikisha su?” Kunyima kwa kuteemesha lwaluulo lwa muntu, atwikala na mushindo wa kumukwasha bwashi apusha akyamba Bible pabitale inferno.

5. Mushindo kinyi ulombeene nkonko kwitukwasha bwa kuuka bwakinyi muntu mmukumiine myanda kampanda?

⁵ Kwela nkonko na mayele nkulombeene kwitukwasha bwa kuuka bwakinyi muntu mmukumiine myanda kampanda. Bu kileshesho, twi kukita kinyi su twafumankana na muntu amba shi ta mmukumiine mwi Efile Mukulu? Twi balombeene bukidi kupwandjikisha shi binangu bya uno muntu abifiki ku mweneno ya bantu, bu kileshesho lulambukiisho lwa evolisyo. (Mis. 10:4) Kadi, bangi bantu mbashimishe lukumiino mwi Efile Mukulu pa mwanda wa makyenga abadi bamone sunga bapete abo banabeene. Abamono shi bi bukopo bwa kwamba shi kwi Mupangi sha kifulo aku namu kwi ano makyenga ooso. Byabya, su muntu bamba shi ta mmukumiine shi Efile Mukulu e kwanka, bibuwa tumwipushe shi: “Bino nyi byopushaa kubanga kala?” Su bapele, twi balombeene kumwipusha su kwi kintu kampanda kimufwishe mu kwela mpaka shi Efile Mukulu te kwanka. Lwaluulo lwaaye lwi kwitukwasha bwa kuuka mushindo ukile buwa wa kumukwasha mu kikudi.​—Badika Myeele 20:5.

6. Abitungu tukite kinyi kunyima kwa kwela muntu lukonko?

⁶ Kunyima kwa kwela lukonko, abitungu tuteemeshe lwaluulo lwa muntu na kwituula pa mbalo yaaye. Bu kileshesho, muntu mmulombeene kulesha shi kwi masaku kampanda abaadi mupete amufwishe mu kwela mpaka shi takwi Mupangi sha kifulo. Kumpala kwa kumushinkamisha shi Mupangi e kwanka, bibuwa kumusamba na kumulesha shi kwiyipusha pabitale bwakinyi tukwete kukyenga takwi bubi nya. (Aba. 1:2, 3) Kukita byabya na lwishinko na kifulo kyooso nkulombeene kutuma muntu bwashi akumiine kulonga ingi myanda ibungi. *

7. Kobesha kwetu kwa mu mudimo wa bulungudi nkutale kinyi menemene?

⁷ Binobino tutale mushindo wa kutentekyesha na bantu muyiile akyamba Bifundwe. Eyendo shi Bible nyi kina mudimo kyetu kya kumpala. Etukwasha bwa kwikala “balumbuulwe kalolo, bakumbane bwa kukita mufubo ooso wibuwa.” (2 Tim. 3:16, 17) Kobesha kwetu kwa mu mudimo wa bulungudi ta nkutale bungi bwa maverse atubadika nya, anka nkutale mushindo watukwete kutentekyesha muyiile akyamba aa maverse atubadika na kwiapatuula. (Badika Bikitshino 17:2, 3.)  Bwa kwibilesha, tubande kwata kileshesho kya myanda isatu yatudi balombeene kufumankana naayo.

8, 9. (a) Mmushindo kinyi umune watudi balombeene kutentekyesha na muntu akumiina shi Yesu na Efile Mukulu be mumune? (b) Mishindo ingi kinyi i mumune ya kutentekyesha na bantu pabitale uno mwanda yoodi mumone shi ayituusha bipeta bibuwa?

⁸ Mwanda 1: Mu mudimo wetu wa bulungudi, tubafumankana na muntu akumiina shi Yesu na Efile Mukulu be mumune. Maverse kinyi atudi balombeene kubadika bwa kutentekyesha na uno muntu? Twi balombeene kuteka uno muntu bwashi abadikye Yowano 6:38, mwi Yesu amba shi: “Ntshi mwikye mwiyilu bwa kukita kyankyebe’mi nya, anka akikyebe [yawa] muntume.” Kunyima kwa kubadika uno verse, twi balombeene kwipusha muntu shi: “Su Yesu nyi Efile Mukulu, nnanyi baadi mmutume pa nsenga? Yawa bamutumine e kwikala mumukile bukata su? Na dingi, muntu atumaa ungi muntu ngi ekalaa mukile yawa atumibwa ku bukata.”

⁹ Mu wawa mushindo umune, twi balombeene kubadika Beena-Fidipe 2:9, mwi Mpoolo alesha kibakitshine Efile Mukulu kunyima kwa lufu na kusanguka kwa Yesu. Verse amba pabitale Yesu bino: “Efile Mukulu bamutumbwile ngofu, Aye nkumupa eshina di kunundu kwa mashina ooso.” Bwa kukwasha muntu bwashi anangusheene kalolo muyiile abyamba uno verse, twi kumwela luno lukonko: “Su Yesu baadi mumune n’Efile Mukulu kumpala kwa’ye kufwa, na dingi nyi shi kunyima Efile Mukulu bamukamiishe kunundu, tomono shi bino abituulu Yesu kunundu kw’Efile Mukulu? Su mbyabya, mushindo kinyi ukumbeene muntu kwikala kunundu kw’Efile Mukulu?” Su uno muntu anemekaa Eyi dy’Efile Mukulu na e n’eshimba dilulame, kunangushena mu uno mushindo nkulombeebe kumutuma bwa kutaluula uno mwanda kalolo.​—Bik. 17:11.

10. (a) Mushindo kinyi watudi balombeene kutentekyesha na muntu mukumiine shi kwi inferno a kaalo? (b) Mushindo kinyi wibuwa wa kutentekyesha na bantu pabitale inferno a kaalo oodi mumone shi autuusha bipeta bibuwa?

¹⁰ Mwanda 2: Muntu mwipane ngofu mu myanda y’Efile amono shi bi bukopo bwa kukumiina shi bantu bebubi tabakanyokibwa mu kaalo ka inferno bwa looso. Mbilombeene kwikala shi e na mweneno e byabya pa mwanda wa lukalo lwadi nalo lwa kumona bantu bebubi abanyokibwa bwa bikitshino byabo bibubi. Mushindo kinyi watudi balombeene kutentekyesha na muntu e na mweneno e byabya? Kya kumpala, twi balombeene kumushinkamiisha shi bantu bebubi abakyebe kunyokibwa. (2 Tes. 1:9) Akupu, twi kumulungula bwashi abadikye Kibangilo 2:16, 17, mwabalesha shi efuto dya milwisho nyi ndufu. Twi balombeene dingi kupatuula shi pa mwanda wa mulwisho waaye, Adame baadi mufwishe bantu booso mu kutandjikwa na milwisho. (Lom. 5:12) Kadi, twi kulesha shi Efile Mukulu tabaadi mutemune inferno a kaalo nya. Twi balombeene binobino kumwipusha shi: “Su Adame na Eeva abaadi na kya kunyokibwa  mu kaalo ka looso su abakitshi mulwisho, tomono shi bibadya kwikala buwa bwa kwibadimusha kumpala?” Akupu twi kubadika Kibangilo 3:19, mwi kiimu kibaabadi bebatshibile kunyima kwa’bo kukita mulwisho anka ta mbesambe pabitale inferno nya. Pamutwe pa byabya, abalungwile Adame shi akyebe kwalukiila ku lufuufi. Twi kumwela luno lukonko: “Bibaadya kwikala bilulame kulungula Adame shi akyebe kwalukiila ku nsenga aku namu akyebe nkakyenga mu kaalo ka inferno su?” Su uno muntu e na binangu bibuwa, luno lukonko ndulombeene kumutuma mu kunangushena ngofu pabitale uno mwanda.

11. (a) Mushindo kinyi umune watudi balombeene kutentekyesha na muntu akumiina shi bantu bebuwa abende mwiyilu? (b) Mushindo kinyi wibuwa wa kutentekyesha na bantu pabitale kwenda kwa mwiyilu oodi mumone shi autuusha bipeta bibuwa?

¹¹ Mwanda 3: Mu mudimo wetu wa bulungudi tubakana na muntu akumiina shi bantu bebuwa booso abende mwiyilu. Uno mpushisho a myanda mmukumbeene kulwisha mushindo wi muntu apatuula Bible. Bu kileshesho, nubabadika naaye verse a Bifumbulwe 21:4. (Badika.) Muntu mmulombeene kwamba shi myanda yabadi besambe mu uno verse ngitale nshalelo a mwiyilu. Mushindo kinyi watudi balombeene kutentekyesha naaye? Pamutwe pa kukimba ingi verse ayituusha bishinkamiisho, twi balombeene kwisamba nka pabitale mwanda kampanda wi mu uno verse. Verse amba shi “lufu talwikala kwanka dimo.” Twi balombeene kwipusha muntu su akumiina shi bwashi kintu takikalanga kwanka dimo, abitungu shi kibande kwikala kwanka. Kushi mpaka, akyebe kukumiina. Yaaya nsaa twi kulesha shi mwiyilu tamwi lufu nya; bantu abafwiya nkapenda pa nsenga. Byabya, verse a Bifumbulwe 21:4 esamba pabitale myanda ayikakitshika pa nsenga.​—Mis. 37:29.

12. Bwakinyi Yesu baadi mufube na bileshesho?

¹² Kukatusha kwela kwa nkonko, Yesu baadi afubu na bileshesho mu mudimo waye wa bulungudi. (Badika Mateo 13:34, 35.) Bileshesho bya Yesu bibaadi abikwasha bwashi bantu abaadi abamutemesha baleshe bi mu mashimba aabo. (Mat. 13:10-15) Bibaadi dingi abikwasha bwashi malongyesha aaye asankishe bantu na bealamiine. Mushindo kinyi watudi balombeene kufuba na bileshesho mu mudimo wetu wa bulungudi?

13. Mushindo kinyi watudi balombeene kulesha shi Efile Mukulu e kunundu kwa Yesu?

¹³ Bileshesho bibofule kulamiina bibuwa kufuba nabyo. Bu kileshesho, nsaa yatupatuula shi Efile Mukulu mmukile Yesu bukata, pangi Twi balombeene kwitatshisha bwa kukita uno mushindo. twi kwakula shi nsaa ibabadi abalesha kipwano ki pankatshi pabo, Efile Mukulu na Yesu abaadi abafubu na bishima bya mu kifuko. Efile Mukulu baadi etamina Yesu bu mwana aaye, na Yesu baadi etamina Efile Mukulu bu nshaye. (Luuka 3:21, 22; Yowano 14:28) Akupu, twi kumwipusha shi: “Su okyebe ku ndongyesha shi bantu babidi be mumune, mbishima kinyi abilesha kipwano kya mu kifuko byodi mulombeene kufuba nabyo bwa kulesha uno mwanda?” Uno muntu mukumbeene kwakula bwa bana ba muntu​—sunga ba mpasa. Su bakula byabya, twi kumulesha shi kino kileshesho nkipushikye. Dingi twi kumwela luno lukonko: “Su ami n’obe tubapusha kino kileshesho mususa umune, Yesu​—mulongyeshi mukata—​tabadya kwikala mwikinangushene namu su? Pamutwe pa byabya, Yesu baadi etamina Efile Mukulu bu nshaye. Nyi bwa kinyi Yesu baadi muleshe shi Efile Mukulu e kunundu na e na matalwa amukile.”

14. Nkileshesho kinyi akilesha shi mbilombeene kwikala kukutwa kwa kululama bw’Efile Mukulu kutuma Satana bwa kukyengesha bantu mu inferno a kaalo?

¹⁴ Twate kingi kileshesho. Bangi bantu abakumiina shi Satana nyi “nfumu” a inferno. Kino kileshesho nkilombeene kukwasha ba nambutwile bwa kumona shi mbilombeene kwikaka kukutwa kwa kululama bw’Efile Mukulu kutuula Diabulu bwa kukyengesha bantu mu inferno a kaalo. Twi kwakula shi: “Banda kunangushena shi we na mwana’obe batomboka na akitshi myanda ibubi bukile. Nkinyi kyodi mukumbeene kukita?”  Kushi mpaka, nambutwile mmukumbeene kulesha shi akyebe kunyoka uno mwana. Akyebe kwikala akwasha mwana misusa yooso bwashi alekye kwikala akitshi myanda ibubi. (Mye. 22:15) Byabya, twikwipusha nambutwile kyadi mulombeene kukita su mwana apele kutambula elango dyooso dyakwete kumupa. Ba nambutwile bebungi bekwamba binyibinyi shi tabe na kyakukita nya kadi nka penda kumunyoka. Paapa twi ku mwela luno lukonko: “We kukita kinyi su osangana shi muntu kampanda ebubi mmulwishe mwan’obe bwashi atombokye?” Kushi mpaka, nambutwile akyebe kufitshila uno muntu nsungu. Bwa kulesha akipatuula kino kileshesho, twi balombeene kwipusha uno nambutwile bino: “Su bouku shi muntu kampanda ebubi nnaye mulwishe mwan’obe, we kuteka yawa Muntu bwashi akunyokyele anka?” Lwalulo lwi shi nya. Byabya Efile Mukulu tamukumbeene kutuma Satana bwashi anyokye bantu babaadi Diabulu nabene mupwe kulwisha nya!

15, 16. (a) Bwakinyi tabitungu tukulupile shi muntu ooso atulungula mukandu wa Bufumu akyebe kwiukumiina? (b) Abitungu twikale bantu abauku kulongyesha kalolo bwa kulungula mukandu wibuwa su? Patuula. (Tala kashibo akamba shi “ Miisambo ayitukwashaa bwa kwaluula.”)

¹⁵ Tushinguule shi ta muntu ooso atulungula mukandu wa Bufumu akyebe kwiukumiina nya. (Mat. 10:11-14) Mbikumbeene kwikala byabya sunga shi atufubaa kalolo na nkonko, atutentekyeshaa kalolo na bantu, na atufubaa kalolo na bileshesho. Na dingi, nka penda bantu bapela ndjo abaadi bakumiine malongyesha a Yesu​—aye baadi mulongyeshi mukata pa nsenga ishima!​—Yowano 6:66; 7:45-48.

¹⁶ Ku lungi lupese, sunga shi tukwete kupusha bu’twe bashi balombeene kulongyesha kalolo, twibalombeene kufuba kalolo mu mudimo wetu wa bulungudi. (Badika Bikitshino 4:13.) Eyi dy’Efile Mukulu aditushinkamiisha shi “booso . . . Be na mashimba alombane bwa muuwa wa looso” abakyebe kukumiina mukandu wibuwa. (Bik. 13:48) Byabya abitungu tulame mweneno ebuwa bwetu’twe banabene na bwa baaba batulungula mukandu wibuwa wa Bufumu. Twitatshishe bwa kupeta malongyesha ooso aatusha Yehowa, bakulupile shi aakyebe kwitukwasha atwe banabene mpa na abetutemesha. (1 Tim. 4:16) Yehowa mulombeene kwitukwasha bwa kumona mushindo wa “kwaluula muntu ooso.” Anka bu byatukyebe kwibimona, mushindo umune watudi balombeene kobesha mu mudimo wetu wa bulungudi nyi nkulonda kino kyabetamina bu Mwiya ukile buwa.