Nshalelo oobe akutakula bua kuikala na penda ekuta dipeela muanda tabidi bukopo bua kupeta ekuta dibungi bua kupudisha nkalo yoobe? Bipupa, masaku aatukila ku bipangua, kafutakanyi ka mianda ya politike, na ngoshi, mbilombeene kukita bia’shi okutue mushindo wa kupeta ekuta dibungi. Biabidi’shi kushimisha ekuta musango umune kui kufuisha nkalakashi, binangu bibuwa bia mu Bible mbilombene nkukuasha bua kumona bia koobesha nshalelo na penda ekuta dipeela.

 Eyi dia kulonda dia mu Bible: “Nawuku bia kushaala . . . mu biibungi sunga mu dikienga.”​—Bena-Fidipe 4:12.

 Sunga biekala’shi opete ekuta dipeele kukila biboodi opete kumpala, we mulombene kukita bia’shi weubidishene na nshalelo oobe mupia. Su bomukumina musango umune na kuiubidishena naaye, obe na kifuko kiobe anoobesha kumona bia kukila naaye.

 Kimba bia kuuka mushindo wa kupeta bukuashi bua makuta abutuukila kui mbulamatadi sunga ndumbuluilo ayitushaa bukuashi ikumbene kuikala peepi noobe. Okite luntuluntu muanda ino ndumbuluilo ayikalaa na bungi butshibibue bua bantu ba kupeta bukuashi.

 Eyi dia kulonda dia mu Bible: “Mifubo ailwilaa bwa kukutwa kua kupeeshena binangu; pakudi baasha binangu beebungi, byooso abilumbuluka.”​—Nkindji 15:22.

 Esambeyi pabitale nshalelo enu na mukashi oobe na bana boobe. Nsaa y’anuisamba kalolo, nui balombene kuikuashena mu kifuko bua kupusha na kukuatshishena kushintuluka akutungu mu nshalelo enu. Na nsaa i muntu oso afubu pamune na kifuko bua kupela kususa makuta na kuiafubisha kalolo, anoobesha nshalelo n’ekuta dipeela.

 Eyi dia kulonda dia mu Bible: ‘Ashaala bwa kubadika mfwalanga ayitungibuwa.’​—Luka 14:28.

 Nsaa ayitungu’shi, wekale na penda ekuta dipeela, bi na muulo bua kuuka kukuete kuendanga makuta oobe ooso. Funda mushindo wa kuiafubisha okite mulongo aulesha biopetaa makuta ku mueshi ooso bimeene pa nshalelo oobe mupia. Akupu, ofunde makuta odi nao ku mueshi ooso na mushindo okuete kuiafubisha, sunga ouku’shi we mulombene kuibishintuula kunyima. Mu makuta a ku mueshi, tompa kufunda bungi bua makuta okumina kulama, bua kupudisha mianda ya mu kimpulukamba.

 Kia kukita: Nsaa y’ofundu bia kufibisha makuta, tolubanga kufunda muanka tuntu tupeela tua kuula. We mulombene kukaanya pa kumona bungi bua makuta aendaa ku tuntu tupeela nsaa yoso. Kileshesho kunyima kua kufunda makuta abidiyaa, mungi muntu mmusangane’shi ku kipua kioso atushaa ma dolare ebungi mu kuula kua penda ma bazoka!

 Eyi dia kulonda dia mu Bible: ‘Shinguula kikile byooso ku buwa.”​—Bena-Fidipe 1:10.

 Tala bintu bioulaa na omone biodi mulombene kukatusha bua’shi obeshe nshalelo na penda ekuta dipeela. Tala ino mianda:

•   Mootoka. Su we na miotoka ibidi, we kuudisha umune su? Su we na w amuulo wibukopo, we kushintuula opeta wa muulo upeela su? We mulombene kutuela mu miotoka ayituelaa bantu bebungi sunga kukamina ku nkinga na kupela sunga kuata mootoka su?

•   Kukisha kapapi. We kubanda kutshiba kufuta bua kutala bintu ku Internete, ku satelite, sunga ku TV bua kapindji su? We kukimba bi muulo upeela su? Kileshesho, bi kuikala’shi mbalo yoodi mushaale kui mushindo wa kupeta ma filme, mikanda ya ku Internete na mikanda ya kupusha penda mayi buntu.

•   Bintu bia mu nshibo. Esambeyi mu kifuko mushindo wa kupeelesha kufubisha mema, nsembue, na kasolonyi. Kutshibanga kaalo na kuitumpa tuima tupeela kui kumueneka bu kushi kulombane, anka kuikala na kino kiubishi akukuasha bua kulama ekuta.

•   Bia kudia. Leka kuikala wende mu kudia ku retora. Pamutue wa kukita biabia, eteekiele ku nshibo. Sangula kiodia kuteeka, su kui mushindo ula bintu bibungi musango umune, na kulama bua kudia abishaala kunyima. Funda bintu biokumina kuula kumpala kua kuenda mu kisalue bua’shi tala obanga kuula bintu bioshikeele nabio lukalo. Ula bisakisaki na bimuma abitukaa mu kipungo kampanda mbalo yanudi, misusa ibungi tabikalaa muulo wibukopo nya. Tokumanga kuula bidibua bish’abibaka mbidi. Pangi we mulombene kukuna bisakisaki mu lupango.

•   Bilamba. Ula bilamba nka nsaa ayitungu kushintuula biabia bibaapu kukula, kushii bua kulonda kioso kipia kibatuuku. Kimba bilamba biabaudishaa ku nfudiilo kua kipungo kampanda bikii buwa we kuula abifualanga ungi muntu. Pakudi mushindo, su bopudisha kutumpa bilamba ebianyikie pamutue wa kuenda mu kuibiela mu kiamo kia kuumisha bilamba.

•   Bingi bintu bia kuula. Kumpala kua kuula kintu kampanda, eyipushe’shi: ‘Noobesha kuikiula su? Ne nakio lukalo binyibinyi su?’ We mulombene kutengiela bua kushintuula tuamo sunga mootoka su? Ku lungi lupese we mulombeene kuudisha bintu bioshi nabio dingi lukalo su? Kukita bino nkulombene nkupeelepesha mianda na kukupetesha ekuta dibungi.

 Kia kukita: Su ekuta dioobe dibapeele musango umune, we kuleka biubishi bibubi bu kususa makuta, kutoma nfuanka, kuasha maasha a makuta, sunga kutoma maalua. Kushintuula mianda mu uno mushindo t’akukukuasha penda bua kulama ekuta anka akukukuasha dingi bua kulongamisha nshalelo oobe.

 Eyi dia kulonda dia mu Bible: “Muloo wi kui baaba abauku’shi be na lukalo lua mianda ya mu kikudi.”​—Mateo 5:3, NWT.

 Bible atuusha dino elango dibuwa’shi: “Binangu abikaluilaa anka bi makuta aakaluilaa, anka buwa bua binangu mbuno: Binangu abilamaa muwa wa shanabio.” (Mulungudi 7:12, NWT) Bino binangu abisanganyibua mu Bible, na bantu bebungi mbasangane’shi kuibitumikila akukuasha bua kupela kuikala na tuinyongoshi tukile bungi pabitale mianda ya makuta.​—Mateo 6:31, 32.