1, 2. (a) Mushindo kinyi ubaadi mukwetu Russell mwaluule mukata a kipwilo baadi na lukalo lwa kuuka mushindo aukitshikaa midimo ya Balongi ba Bible? (b) Kinyi kyatukyebe kutaluula mu uno shapitre?

DINGI efuku ungi mukata a kipwilo kya Reformé baadi mwifubwile pepi na mukwetu Charles T. Russell mwanda baadi na lukalo lwa kuuka mushindo aukitshika midimo ya Balongi ba Bible.

Mukwetu Russell bamulungwile shi: “T’atutekaa milambu.”

Mukata a kyakya kipwilo bamwipwishe shi: “Anupetaa makuta naminyi?”

Rusell bamwalulwile shi, su nakulungula t’okumiina shi mbya binyibinyi nya. Bantu p’abafikaa mu bisangilo byetu, tabamonaa kaseele ka milambu katuule kumpala kwabo nya. Kadi bintu byabamono mwanka mbya muulo wi bukopo. Abamba shi: ‘Bino byoso mbiyiile makuta . . . Mushindo kinyi wandi mulombeene kutuusha kya buntu?’”

Mukata a kipwilo batadile mukwetu Russele kushii kukumiina.

Russell baadi mutungunukye na kumulungula shi: “Imana nkulungule dingi bya binyibinyi, abangipusha shi, ‘mushindo kinyi wandi mulombeene kupeta ekuta ku bino byooso?’ Muntu p’apete mwabi wa kupeta ekuta, akumiina kwiditusha bwa Mwanana. Su te na kintu, bwakinyi twi balombeene kumukitshisha pa bukopo?” *

² Eyendo, mukwetu Russell baadi akula “bya binyibinyi.” Kubanga kala bafubi b’Efile Mukulu abaadi abatuusha bya buntu bwa kukwatshishena lulangwilo lwa binyibinyi. Mu uno shapitre, atukyebe kutaluula bingi bya ku bileshesho bya mu Bible na bingi bya ano mafuku. Nsaa y’atutaluula mushindo ukwete kutuuka makuta a kukwatshishena midimo ya Bufumu lelo uno, ooso a kwatudi mulombeene kwiyipusha shi: ‘Mushindo kinyi wandi mukumbeene kutuusha kya buntu bwa kukwatshishena Bufumu?’

3, 4. (a) Ndukulupilo kinyi lwi nalo Yehowa mwi bafubi baaye? (b) Beena Isaleele abaadi baleshe shi abakwatshishena kwibaka kwa tabernakele mu mushindo kinyi?

³ Yehowa mutuule lukulupilo mwi balangwidi baaye ba binyibinyi. Auku shi, nsaa yakudi mushindo abaleshaa na muloo ooso kwilambula kwabo kwadi mu kutuusha kwa bya buntu.  Tubande kutala bino bileshesho bibidi bya kala mu mafuku a beena Isaleele.

⁴ Kunyima kwa kutuusha beena Isaleele mu Ejiipitu, Yehowa bebalungwile bwashi bebakye kashibo k’epema kabadya kwenda na kutentuula, sunga bu tabernakele, bwa lulangwilo. Mushindo wa kwikebaka na bintu bya kwimutuula bibaadi abitekye makuta e bungi. Yehowa balungwile Moyiise bwashi ape mwilo mushindo waudya kukwatshishena mudimo wa kwibaka, aye nkwamba shi: “Muntu ooso e na eshimba dya mpàngo atwale kya buntu bwa Yehowa.” (Efi. 35:5, NW) Mushindo kinyi ubaadi ulombeene kwibikita bano bantu babaadi “abakyengye mu mishindo yooso ya bupika”? (Ef. 1:14, NW) Babaadi bakwashe ngofu, p’abo kukumiina kutuusha oòlo, kyamo ky’ebakanyi, na bingi bintu bibaadi kwanka​—bibungi mbino bya ku bibaabadi bapete kwi ba nfumu babaabadi nabo mu Ejiipitu. (Efi. 12:35, 36) Beena Isaleele babaadi batuushe milambu kushii kukooka mpa na bibaabadi bebalungule shi: “Lekyeshai kufika na milambu.”​—Efi. 36:4-7, EEM.

5. Nkinyi kibaadi kikite beena Isaleele pabaadi Daavide mwibalungule bwa kutuusha milambu bwa kwibaka ntempelo?

⁵ Kunyima kwa bipwa 475, Daavide baadi mutuushe bya buntu bya ku “bupeta” bwaye bwa kukwasha mudimo wa kwibaka ntempelo, mbalo ya kumpala ibaadi kwanka pa nsenga bwa lulangwilo lwa binyibinyi. Akupu bapeele bakwabo beena Isaleele mushindo wa kutuusha bya buntu, ebayipusha shi: ‘Nnaanyi dimo mwilumbuule lelo bwa kwituushil’aye nabeene kantu bwa Yehowa?’ Paapa, mwilo ubatushile “bintu ku kalolo kaabo . . . bebilambula Yehowa n’eshimba dimune.” (1 Mya. 29:3-9) Bu bibaadi ashinkamisha binyibinyi akutuukila bya buntu, Daavide balungwile Yehowa mu luteko shi: “Byooso abifiki koodi, dingi kyooso kyatudi bakupe akifiki kwiyaasa dyoobe.”​—1 Mya. 29:14.

6. Bwakinyi abitungu makuta bwa kulombasha mudimo wa Bufumu lelo, na nkonko kinyi i kwanka?

⁶ Byabikala Moyiise sunga Daavide takwi muntu mukitshishe mwilo w’Efile Mukulu bwashi utuushe bya buntu pa bukopo nya. Anka, bantu abaadi abatuusha na mashimba aabo ooso. Twi kwamba naminyi bwa lelo uno? Atushinguula kalolo shi mudimo ukwete kukita Bufumu bw’Efile Mukulu autekye makuta. Abitungu makuta ebungi bwa kutuusha na kwabila ma Bible na mikanda ayipatuula Bible, kwibaka na kulumbuula ma mbalo a lulangwilo na mashibo a ma filiale, na kutwala bukwashi kwi bakwetu beena Kidishitu be mu masaku. Anka, kwi nkonko ina muulo ukata bu ino: Mushindo kinyi ukwete kupetshiibwa makuta? Abitungu kukitshisha bafubi ba Nfumu bwashi batuushe bya buntu pa bukopo su?

7, 8. Bwakinyi bafubi ba Yehowa tabatekaa makuta sunga kukimba bukwashi bwa bangi bwa makuta?

⁷ Mukwetu Russell na benaaye babapelele kulonda mayele a kufiimisha makuta apalakane mu bipwilo bya bwina Kidishitu bwa madimi. Mu nimero a kabidi a Kitenta kya Mulami, mu ka mutwe ka mwanda akamba shi: “We na lukalo lwa Kitenta kya Mulami a Siyoona su?” Russell bambile shi: “‘Atushinkamisha  shi Kitenta kya Mulami a Siyoona kikwete kupeta bukwashi bwa YEHOWA, na bu byabidi byabya, t’akikyebe kuteka sunga kusendeela muntu bwashi ekikwashe na makuta nya. Su Aye amba shi: ‘Kyaamo ky’ebakanyi nkyande, na oòlò ngande,’ bakutwa kwitupa makuta alombane bwa kwikituusha, paapa ndjo p’akimana.” (Ang. 2:7-9) Kunyima kwa bipwa bikile pa 130, Kitenta kya Mulami na ndumbulwilo kwete kwikituusha e nka munyingye!

⁸ Bafubi ba Yehowa t’abatekaa makuta nya. T’abakishaa kaseele ka milambu sunga kutuma mikanda bwa kuteka makuta nya. T’abatekaa ky’ekumi bwa kufiimisha makuta nya. Mbalamate ku bino bibaadi bileshibwe mu Kitenta kya Mulami kubanga kala shi: “Kasha t’atwamwene shi mbilombane bwashi tutekye makuta a kukita nao mudimo wa Mwanana, bu abikitshi bingi bipwilo . . . Atumono shi kukimba kufiimisha mu mishindo yooso mwishina dya Mwanana etu kwi bubi, ta mwikukumiine, na t’elaa mwabi kwi yawa atusha sunga ku mudimo wabakitshi nao.” *

9, 10. Atutushaa bya buntu bwa mwanda umune kinyi?

⁹ Bu byatudi lelo uno bu beena Bufumu, tatwi na lukalo lwashi betukitshishe pa bukopo bwa kutusha bya buntu nya. Anka, twi na muloo wa kutumika na makuta etu mpa na bungi bupeta bwetu bwa kukwatshishena midimo ya Bufumu. Bwakinyi atwikalaa na lwalwa lukalo lwa kutuusha? Banda kutala myanda isatu ayilesha byanka.

¹⁰ Wa kumpala, atwitushilaa bya buntu mwanda twi bafule Yehowa na atukumina kukita “kimulongamine.” (1 Yo. 3:22) Yehowa asangelaa mulangwidi atuusha kya buntu n’eshimba dyaaye dyooso. Tubande kutala bishima bya Mpoolo mutumibwa bibakwile pabitale byabuntu abituusha mwina Kidishitu. (Badika 2 Beena-Kodinda 9:7.) Mwina Kidishitu a binyibinyi t’ekakaa sunga kukitshishwa pa bukopo bwa kutuusha kya buntu nya. Anka atushaa muyiile “kitshibilo kya mwishimba dyaaye” kya kukita byabya. * Abilesha shi atuusha kunyima kwaaye kutala bi lukalo na mushindo wadya kwilupudisha. Yehowa mukumiine muntu e byabya, mwanda “Efile Mukulu mmufule [muntu] apanaa na muloo.” Mu ungi Bible mbafunde shi: “Efile Mukulu mmufule muntu atuusha na kifulo.”

11. Nkinyi akitutakulaa bwa kutuusha bya buntu bibuwa byatudi nabyo?

¹¹ Wa kabidi, atutushaa milambu ya bintu bwa kulesha lutumbu kwi Yehowa bwa myabi ibungi yakwete kwitwelela. Tubande kutala eyi dya kulonda di mu miiya ya Moyiise ditale eshimba dya muntu. (Badika Miiya Ikituulwe 16:16, 17.) Nsaa ibaabadi abende misusa isatu ku musangeelo wa ku kipwa, mulume ooso mwina Isaleele baadi mulombeene kutuusha kya buntu “muyiile nsompo [mwabi] imupe Yehowa.” Byabya, kumpala kwa kwenda ku kikongeno, mulume ooso baadi mulombeene kutala bintu byaaye na kutaluula eshimba dyaaye, na kwata kitshibilo  pabitale kya buntu kya kutuusha. Mu mushindo umune, nsaa y’atutala bungi bwa mishindo yabakwete kwitwelela myabi kwi Yehowa, twi na lukalo lwa kutuusha bya buntu bibuwa byatudi nabyo. Bya buntu byatutuusha na mashimba etu ooso, mpa na bintu byatutuusha, abilesha mushindo ukata watusangeela myabi yabadi betupongolwelele kwi Yehowa.​—2 Kod. 8:12-15.

12, 13. Mushindo kinyi wi bya buntu byetu abilesha kifulo kyetu bwa Nfumu, na mbungi kinyi abutungu shi muntu ooso atuushe?

¹² Wa kasatu, ku bya buntu byetu, atulesha kifuko kyatudi nakyo bwa Nfumwetu Yesu Kidishitu. Mu mushindo kinyi? Banda kutala bibaadi Yesu mulungule balondji baaye mu bufuku bwa nfudiilo bwa muwa waaye pa nsenga. (Badika Yowano 14:23.) Yesu bambile shi: “Su muntu e naami kifulo, alame bishima byande.” “Bishima” bya Yesu mbitale mwiya waaye wa kulungula mukandu wibuwa wa Bufumu pa nsenga ishima. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Atulama byabya “bishima” nsaa y’atufubu na bukome bwetu booso—kutuusha nsaa yetu, na bupeta bwetu—bwa kukwatshishena mudimo wa kulungula Bufumu. Kukita kwa byabya akulesha kifulo kyatudi nakyo bwa Mesiya Nfumu.

 ¹³ Eyendo, bu byatudi beena Bufumu baasha lulamato, atukumina kulesha n’eshimba dyetu dyoso shi tukwete kukwatshishena Bufumu nsaa yatutusha bya buntu bya makuta. Mushindo kinyi wa twibikitaa? Kyakya nkitshibilo kya muntu aye nabene. Ooso a kwatudi atushaa muyile byadi nabyo. Byabya, bebungi ba kwatudi tabe na bintu bibungi bya mu uno ndumbulwilo nya. (Mat. 19:23, 24; Ja. 2:5) Anka bano bantu mbalombeene kunyinga nsaa y’abauku shi Yehowa na Mwan’aaye abaateyaa na muulo kya buntu kyooso kyabatuusha n’eshimba dimune sunga ky’ekala bupela bwi naminyi.​—Mak. 12:41-44.

14. Munda mwa bipwa bibungi, Batemwe ba Yehowa bakwete kupa bantu mikanda yabo naminyi?

¹⁴ Takudi bipwa bibungi, Batemwe ba Yehowa bakwete kupa bantu mikanda, abo naamu abebapa bya buntu. Binangu byashi muntu atuushe kya buntu bibaadi bipeelepeele bwashi mpa na muntu shi na makuta ebungi apete waye mukanda. Eyendo, su muntu abesamba naaye amweneka shi asangeela mukandu w’abamulungula kadi te na mushindo wa kutuusha kya buntu, balungudi ba Bufumu abekalaa na muloo wa kumulekyela mukanda. Lukalo lwabo lukata lubaadi lwa kupa bantu baasha mashimba afukame mikanda mwanda mbalombeene kwiyibadika na kupeta bukwashi bwayo.

15, 16. (a) Nkulumbuluka kinyi pabitale mushindo wa kupa bantu mikanda yetu kubaabadi babangye kukita kwi kasaka ka Bakunkushi-Bakulu mu 1990? (b) Mushindo kinyi wabatushaa bya buntu? (Tala dingi kashibo akamba shi: “ Bya buntu byetu abyendaa kunyi?”)

¹⁵ Mu 1990, Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu kabaadi kabangye kulumbuula mushindo wa kwitupa mikanda. Kubanga mu kyakya kipwa mu État-Unis, tubaadi babangye kupa bantu mikanda yooso ku bya buntu byabo byabatusha. Mukanda ubaabadi bafundile tukongye tooso twa mu dyadya eumbo ubaadi aulesha shi: “Ma jurnale na mikanda ayikyebe kutuka bwa kupa bantu abasangeela mukandu wibuwa kushii kuteka kya buntu bu kitungo bwa kupeta mukanda. . . . Muntu ooso akumina kutuusha kya buntu bwa kukwasha mudimo wa kulongyesha mmulombeene kutuusha, kadi mbalombeene kupeta mukanda sunga bakutwa kutusha kya buntu.” Yaaya mpàngo ibaadi ikwashe bwa kulesha patoka shi mudimo wetu aukitshika mu kwipaana kwetu na kulesha shi tatwi bu bantu “abakitshi-busunga na mwanda w’Efile Mukulu.” (2 Kod. 2:17) Mu aa mafuku, abaadi bapalakashe mwanda wa kutuusha bya buntu mu nsenga ishima.

¹⁶ Mushindo kinyi wabatushaa bya buntu? Mu Nshibo ya Bufumu ya Batemwe ba Yehowa, mbatuule tushete twa bya buntu ku lupese. Muntu mulombeene kwela bya buntu mwanka sunga kwibituma mususa umune mwishina adiukibwa ku mbulamatadi dyabatumika nadyo kwi Batemwe ba Yehowa. Ku kipwa kyooso Kitenta kya Mulami kimune akilesha mushindo ulombeene muntu kwitushila bya buntu.

17-19. Pushisha mushindo watutumikaa na makuta bwa (a) mudimo wa mu nsenga ishima, (b) kwibaka mashibo a Bufumu mu nsenga ishima, na (c) kukwasha midimo ya kakongye.

¹⁷ Mudimo wa mu nsenga ishima. Nyi mmakuta atutushaa bwa kulombasha nkalo ya mudimo wa bulungudi mu nsenga  ishima. Mu aa makuta mwi mpa na makuta a kutusha mikanda bwa kwiyabila mu nsenga ishima, kwibaka na kulama ma biro a ma filiale na mashibo a Betele, na myanda itale tulasa twa teokrasi. Kusangisha na makuta atutushaa bwa kulombasha nkalo ya ba misionere, bakunkushi ba bifunda na ba mbala mashinda ba pa bwabo. Bya buntu byetu abikwashaa dingi bwa kutusha bukwashi kwi bakwetu beena Kidishitu mu nsaa ya masaku. *

¹⁸ Kwibaka Mashibo a Bufumu mu nsenga ishima. Nyi mmakuta aakwasha tukongye bwa kwibaka, kutamisha sunga kupeelesha Nshibo ya Bufumu. Nsaa ayituuku bino bya buntu, angi makuta ebungi mbakumbeene kwiatusha bwa kukwasha tungi tukongye. *

¹⁹ Kukwasha midimo ya kakongye. Nyi mmakuta atutushaa bwa midimo ya Nshibo ya Bufumu. Bakulu mbalombene kutshiba bungi bwa makuta bwabadi balombene kutuma ku biro bya filiale bi mwiumbo dyabo bwa kuyisha mudimo wa mu nsenga ishima kumpala. Su abakitshi byabya, bakulu mbalombene kwiukisha kakongye. Su kakongye kabakumina, mbalombene kutuma bungi bubaabatshibi. Ku mweshi ooso, mukwetu afubaa bwa kulama makuta a kakongye alumbuula rapore a makuta bwa kumubadikila kakongye.

20. Mushindo kinyi oodi mulombene kutumbisha Yehowa na “bintu byobe bya muulo”?

²⁰ Nsaa yatutala byooso abitungu bwa kulombasha mudimo wa bulungudi na mudimo wa kukita balongi mu nsenga ishima, abitusukuma bwatudya ‘kutumbisha Yehowa na bintu byetu bya muulo.’ (Nki. 3:9, 10, NW) Mu bintu byetu bya muulo, mwi bukome bwetu bwa mbidi, binangu byetu na myanda yetu ya mu kikudi. Atukumina binyibinyi kutumika na bino bintu bwa kulombasha kalolo mudimo wa Bufumu. Tentekyesha shi bintu byetu bya muulo dingi mbitale bintu byetu bya ku mbidi. Twateyi kitshibilo kya kutuusha kyooso kyatudi nakyo nsaa yooso yatukumiina. Bya buntu byetu abitumbisha Yehowa na kulesha shi atukwatshishena Bufumu bwa Mesiya.