SHAPITRE 15
Peta muloo ku mudimo oobe
‘Muntu ooso . . . apushe mwenyi [muloo] mu mufubo waye ooso.’—MULUNGUDI 3:13.
1-3. (a) Bantu bebungi abapushaa naminyi pabitale mudimo wabo? (b) Nkonko kinyi y’atukyebe kutaluula mu uno shapitre?
MU NSENGA ishima, bantu bebungi bakwete kufuba ngofu bwa kulombasha nkalo yabo na ya bifuko byabo. Bantu be bungi tabakwete kusanka na midimo yabo, bangi namu abakumiina kufuba efuku dyoso. Su opushaa byabya, nkinyi kyodya kukita bwa kusangela mudimo oobe? Mbikunyi byoodi mulombeene kusangeela mudimo oobe?
2 Yehowa etulungula shi: ‘Muntu ooso adye na atome, apushe mwenyi [muloo] mu mufubo waye ooso. Kyakya nkipeedi ky’Efile Mukulu.’ (Mulungudi 3:13) Yehowa baadi mwitupangye na lukalo lwa kufuba. Akumiina shi tusankile mudimo wetu.—Badika Mulungudi 2:24; 5:18.
3 Byabya, kinyi kilombene kwitukwasha bwa kusankila mudimo wetu? Mmudimo wa mushindo kinyi ulombene mwina Kidishitu kupela kufuba? Mbikunyi byatudya kwikala na nkatshinkatshi pabitale mudimo na lulangwilo lwa Yehowa? Na mmudimo kinyi wi na muulo ukata watudi balombene kukita?
BAFUBI BABIDI BAKILE BUKATA
4, 5. Yehowa amonaa mufubo naminyi?
4 Yehowa nabene mmufule mufubo. Mukanda wa Kibangilo 1:1 awamba shi: “Ku kibangilo, Efile Mukulu bapangil’eyilu na nsenga.” Kunyima kwa kupudisha kupanga nsenga na bintu byoso bi mwanka, Efile Mukulu bambile shi bupangi bwaye bwi “buuwa” (Kibangilo 1:31) Mupangi etu badi musangale na bintu bibadi mupangye.—1 Timote 1:11.
5 Yehowa ta mmulekye kufuba nya. Yesu bakwile shi: “Nshaami mpaa na binobino, ee ku mufubo.” (Yowano 5:17) Sunga byekala shi tatwiuku bintu byoso bi buwa bikwete kukita Yehowa, atwiuku pabitale bingi bya kwabidi. Mmupwe kubunga baaba boso abakamunana na Mwan’aye, Yesu Kidishitu mu Bufumu. (2 Beena-Kodinda 5:17) Dingi, Yehowa kwete kukunkusha na kupasukila bantu. Ku bukwashi bwa mudimo wa bulungudi aukitshika mu nsenga ishima, midiyo ya bantu bakwete kwiuka Yehowa na be na lukulupilo lwa kwikala na muuwa wa loso mu mpaladiso pa nsenga.—Yowano 6:44; Beena-Looma 6:23.
6, 7. Yesu mmwina mufubo a mushindo kinyi?
6 Anka bu Nshaye, Yesu namu mmufule mufubo. Kumpala kwa kufika pa nsenga, Yesu baadi afubu n’Efile Mukulu bu “mufubi aaye,” mu bupangi bwa bintu byoso bi mwiyilu na pa nsenga. (Nkindji 8:22-31; Beena-Kolose 1:15-17) Pabaadi pa nsenga, Yesu batungunukile na kufuba ngofu. Pabaadi nsongwalume, balongyele bya kwikala nsèèshi a mabaya, pangi bwa kwibaka mashibo na kusèe bintu bya mu nshibo. Bu bibaadi auku kukita mudimo waye kalolo, bantu abaadi bamuukye bu “nsèèshì a mabaya”.—Maako 6:3.
Luka 21:37, 38; Yowano 3:2) Yesu baadi atambuka bilometre bibungi mu mashinda a nsenga, bwa kulungula mukandu wi buwa kwi bantu boso.—Luka 8:1.
7 Kadi, mufubo wi na muulo ukata ubaadi nao Yesu pa nsenga, nyi kulungula mukandu wi buwa na kulongyesha bantu pabitale Yehowa. Baadi na kya kwiukita munda mwa bipwa bisatu na kipindji, na baadi eufubu ngofu kubanga ku namashika mpa na bufuku. (8, 9. Bwakinyi Yesu baadi asankila mufubo waye?
8 Bwa Yesu, kukita mufubo w’Efile Mukulu kubaadi nka bu kidibwa kyaye. Uno mudimo ubaadi aumupa bukome na aumunyingisha. Ingi misusa, Yesu baadi eukitshi mu kipaso kyashibaadi apete sunga nsaa ya kudya. (Yowano 4:31-38) Nsaa yoso ibaadi ayimweka mushindo, baadi akwasha bangi bwabadya kulonga pabitale Nshaye. Nyi bwakinyi balungwile Nshaye shi: “Ami ne mukutumbishe pa nsenga, ne mupudishe mufubo ubompeele bwa kukita.”—Yowano 17:4.
9 Bibamweka patoka shi, Yehowa na Yesu bakwete kufuba ngofu na bakwete kupusha muloo bwa mudimo wabo. Atukumiina ‘kwambula Efile Mukulu,’ na ‘kulonda etabula dya [Yesu].’ (Beena-Efeso 5:1; 1 Mpyeele 2:21) Nyi bwakinyi atukumiina kufuba ngofu na kukita kyakya akitungu, mu byoso byatukitshi.
MMWENENO KINYI ATUDYA KWIKALA NAYE BWA MUDIMO WETU?
10, 11. Nkinyi kilombene kwitukwasha bwa kwikala na binangu bi buwa pabitale mufubo wetu?
10 Bu byatudi bafubi ba Yehowa, atufubaa bikata bwa kwikwasha na kukwasha bifuko byetu. Atukumina kusangela mufubo wetu, anka mbilombene kwikala bu lukalakashi. Byabya, nkinyi kyatudya kukita su tatusankilaa mufubo wetu?
1 Timote 5:8) Su we nfumu a kifuko, fuba ngofu bwa kulombasha nkalo ya ba mu kifuko kyobe. Sunga okumiina mudimo okwete kukita sunga okutwa kwiukumiina, uuka shi nsaa yolombasha nkalo ya ba mu kifuko kyobe, okwete kusankisha Yehowa.
11 Ikala na binangu bi buwa. Tatwibalombene kushintuula mbalo sunga bungi bwa nsaa yatufubu, kadi, twibalombene kushintuula binangu byetu. Kupusha akitutekye Yehowa, kwi kwitukwasha. Bu kileshesho: Yehowa atekye nfumu a kifuko bwadya kulombasha nkalo ya ba mu kifuko kyaye mupunda ngobesha yaye. Anka, Bible amba shi muntu shalombasha nkalo ya ba mu kifuko kyaye “bapele lukumiino na mmubi mukile yawa shii mukumiine.” (12. Kufuba ngofu na kwikala balulame akwitukwasha naminyi?
12 Ikala ofubu ngofu na mululame. Bino bi nkukwasha bwa kusankila mufubo oobe. (Nkindji 12:24; 22:29) Na dingi, mukata oobe a mudimo akukulupila. Bakata ba mudimo abakumiina bena mudimo balulame, bashi bya kwiba makuta, bintu sunga nsaa. (Beena-Efeso 4:28) Kintu ki na muulo ukata, Yehowa amonaa nsaa yofubu ngofu na kululama. We kwikala na “[kondo k’eshimba kebuwa” mwanda ouku shi okwete kusankisha Efile Mukulu oodi mufule.—Beena-Ebelu 13:18; Beena-Kolose 3:22-24.
13. Kululama kwetu ku mudimo nkulombene kutuusha bipeta kinyi bi buwa?
13 Uuka shi mwikelo obe ku mudimo wi kutumbisha Yehowa. Bino abitupa kangi kabingilo ka kusankila mufubo wetu. (Tite 2:9, 10) Mwikelo oobe wi buwa wi kutakula umune a ku bena mudimo nobe bwa kukumiina kulonga Bible.—Badika Nkindji 27:11; 1 Mpyeele 2:12.
MMUDIMO KINYI WANDJI MULOMBENE KUSANGULA?
14-16. Nkinyi akitungu shi tutaluule nsaa ya tusangula mufubo?
14 Mu Bible tamwi esaki difunde midimo ilombene bena Kidishitu bafuba sunga kupela kufuba. Anka mwi mayi a kulonda alombene kwitukwasha bwa kwata bitshibilo bi buwa bwa mudimo. (Nkindji 2:6) Ku bukwashi bwa mayi a kulonda a mu Bible, twi kwiyipusha ino nkonko ayilondo.
Efilu 20:4; Bikitshino 15:29; Beena-Efeso 4:28; Kibafumbwilwe 21:8) Byaya, twibadimukye bwa kupela mufubo oso ushaulondo miiya ya Yehowa.—Badika 1 Yowano 5:3.
15 Uno mudimo auntekye bwa kukita kintu kyabamba kwi Yehowa shi ki bubi su? Twi balongye pabitale myanda yabadi bashikwe kwi Yehowa, bu kwiba na kudimba madimi. (16 Uno mudimo aukwatshishena sunga kutuusha myanda yabadi bapele kwi Yehowa su? Bu kileshesho, su bakwata bwa kwikala opokyela bantu ku lupitalo lwabakatushena mayimi we kukita naminyi? Tabi bubi kufuba bu muntu apokyelaa bantu nya. Kadi, ouku abipushaa Yehowa pabitale kukatusha kw’eyimi. Sunga byekala shi tanobe akatushena mayimi, tomono shi, muyile mmweneno a Yehowa n’obe namu bokwatshishena ku wawa mulwisho su?—Efilu 21:22-24.
17. Nkinyi kilombene kwitukwasha bwa kwata bitshibilo abisangasha Efile Mukulu?
17 Su twafubisha miiya y’Efile Mukulu, atwikala bu bantu babadi baleshe mu mukanda wa beena-Ebelu 5:14, awamba shi: “abo bapwe kupeta kyuubishi kya kushinguula myanda iibuuwa naa iibubi.” Eyipushe shi: ‘Su nakumiina uno mudimo, ne kukokosha bangi su? Uno mudimo auntekye bwa kuleka mukashi sunga mulume ande na bana bande bwa kwenda mu dingi eumbo su? Bi kwibakalakasha naminyi?’
“SHINGULA KIKILE BYOSO KU BUBWA”
18. Bwakinyi bi kwikala bukopo bwa kushala batuule binangu ku lulangwilo lwetu?
18 Bi kwikala bukopo bwa kutula lulangwilo lwa Yehowa pa mbalo ya ku mpala mu bino “bipungo biibukopo.” (2 Timote 3:1) Kupeta mudimo na kwiulama kwi kwikala mwanda wi bukopo. Atukumina kulombasha nkalo ya ba mu nshibo yetu, kadi atuuku shi abitungu lulangwilo lwetu lwikale pa mbalo ya kumpala. Tatukumiina kwata bintu bya ku mbidi na muulo kukila myuwa yetu. (1 Timote 6:9, 10) Byabya, mbikunyi byatudya “kushinguula byabya bikile buwa” na kulombasha nkalo ya kifuko kyetu?—Beena-Fidipe 1:10.
19. Kukulupila mwi Yehowa nkulombene kwitukwasha naminyi bwa kwikala na nkatshinkatshi pabitale mudimo wetu?
19 Kulupila mwi Yehowa n’eshimba dyobe dyoso. (Badika Nkindji 3:5, 6.) Atuuku shi Efile Mukulu auku kalolo bintu byatudi nabyo lukalo na shi, kwete kwitupasukila ngofu. (Misambo 37:25; 1 Mpyeele 5:7) Eyi dyaye aditulungula shi: “Tanumunwanga na bipikwa byenu na lwabi lwa nfwalanga ooo. Sepelai na kyakya kyanudi nakyo, mwanda [Efile Mukulu] bakwile’shi: ‘Ntankakulekye sunga kukufutaala ooo.’” (Beena-Ebelu 13:5, Kilombeno kipya) Yehowa takumiina shi twikale atwikalakasha pabitale byatudya kulombasha nkalo ya kifuko kyetu. Mmuleshe misusa i bungi shi e kulombasha nkalo ya bafubi baye. (Mateo 6:25-32) Sunga twekala na mudimo wi naminyi, abitungu twikale atwilongyela Eyi dy’Efile, atulungula mukandu wi buwa na kutwela mu bisangilo misusa yoso.—Mateo 24:14; Beena-Ebelu 10:24, 25.
20. Mbikunyi byatudya kwikala na nshalelo mupelepele?
20 Ikala n’eyiso dipelepele. (Badika Mateo 6:22, 23.) Bino abipatuula kwikala na nshalelo mupelepele bwa kutuula binangu byetu ku mufubo wa Yehowa. Atuuku shi kwata makuta, nshalelo e buwa sunga bintu bipya na muulo kukila bu kuuku bwetu n’Efile Mukulu, nyi nkukutwa kwa binangu. Byabya, nkinyi kilombene kwitukwasha bwa kutuula bintu bi na muulo pa mbalo ya kumpala? Abitungu tukite mwetu moso bwa kupela kwikala na bishiyo. Su we na bishiyo, etatshishe bwa kwibifuta byoso. Su twakutwa kudimuka, bintu bya ku mbidi bi kwitwata nsaa na bukome bwibungi, twi kukutwa mpa na nsaa ya kuteka, kwilongyela na kulungula mukandu wi buwa. Pamutwe pa kutadila bintu bya kumbindi bilwishe nshalelo eetu, abitungu tulongye bya kusanka na bintu byatudi nabyo bu “bidiibwa na bilamba.” (1 Timote 6:8) Sunga twekala na myanda kinyi, bi buwa twikale atutaluula nshalelo eetu nsaa na nsaa bwa kumona byatudya kufubila Yehowa ngofu.
21. Bwakinyi abitungu tusangule kyatudya kutuula pa mbalo ya kumpala mu muwa wetu?
Mateo 6:33, Esambi dipya) Myanda yatusangula bwa kukita, byubishi byetu, nshalelo eetu a efuku dyoso, mpàngo yatwata abilesha myanda yatudi batuule pa mbalo ya kumpala mwishimba dyetu.
21 Kita myanda i na muulo. Abitungu tufubishe nsaa, bukome na bintu byetu bya ku mbidi na binangu. Su twakutwa kudimuka, bintu bishi na muulo, bu kulonga tulasa na makuta, bi kwitwata nsaa yetu yoso. Yesu bambile shi: ‘Kimbayi Bufumu bw’Efile Mukulu kwibedi.’ (MUDIMO WI NA MUULO UKATA WATUDYA KUKITA
22, 23. (a) Mmudimo kinyi wi na muulo ukata watudya kukita atwe bena Kidishitu? (b) Nkinyi kilombene kwitukwasha bwa kusangela mudimo wetu?
22 Mudimo wi na muulo ukata watudi nao nyi nkufubila Yehowa na kulungula bangi mukandu wi buwa. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Nka bu Yesu, atukumiina kukita kyoso akitungu kukita mu uno mudimo. Bangi mbende mu kufuba mbalo yabadi na lukalo lukata lwa balungudi. Bangi namu bakwete kulonga ludimi lwenyi bwabadya kulambukisha bantu abelwakula. Esambe na baaba bapwe kukita ino myanda, webepushe pabitale yanka. Abakulungula shi mbapete nshalelo e buwa na a muloo.—Badika Nkindji 10:22.
23 Lelo uno, bebungi ba kwatudi abakishaa nsaa i bungi ku midimo penda bwa kulombasha nkalo ya bifuko byabo. Yehowa auku byabya, na asankaa na byoso byatukitshi bwa kulombasha nkalo ya kifuko kyetu. Byabya, tutungunukyeyi na kwambula Yehowa na Yesu pa kufuba ngofu, sunga twekala na mudimo wi naminyi. Dingi tutentekyesheyi shi, mudimo wi na muulo ukata, nyi nkufubila Yehowa na kulungula mukandu wi buwa wa Bufumu. Bino nyi bilombene kwitutwadila muloo wa binyibinyi.