Vendet e Biblës
Vendet e Biblës
TEKSA Izraeli përgatitej të hynte në Tokën e Premtuar, Moisiu i shprehu Perëndisë një dëshirë të zjarrtë: «Lërmë, të lutem, të kaloj e të shoh vendin e mirë që është matanë Jordanit, ato vise të mira malore.»—Lp 3:25.
Për Moisiun kjo gjë nuk ishte e mundur. Megjithatë, ai u ngjit në një mal përballë Jerikosë, nga ku pa vendin—‘Galaadin deri në Dan, vendin e Judës deri në detin perëndimor, Negebin dhe luginën e Jordanit’. (Lp 3:27; 34:1-4) A i keni të dëgjuar këta emra? A e dini se ku ndodhen?
Sot në popullin e Jehovait janë të paktë ata që mund t’i vizitojnë vendet e shumta për të cilat lexojnë në Bibël. Nuk kanë mundësi të bëjnë atë që i kërkoi Perëndia Abrahamit, domethënë t’i bien kryq e tërthor Tokës së Premtuar. (Zn 13:14-17) Sidoqoftë, të krishterët e vërtetë dëshirojnë shumë të dinë se ku ndodheshin vendet e përmendura në Bibël dhe të shohin se si lidhen këto vende me njëri-tjetrin.
‘Të shohim vendin e mirë’ është një mjet që mund ta përdorni për të zgjeruar edhe më shumë kuptueshmërinë tuaj biblike. Ai përmban fotografi të vendeve të sotme, si Galaadi, që tregohet në kapakun e përparmë. Hartat japin të dhëna edhe më të hollësishme, gjë që mund ta thellojë shumë njohurinë tuaj lidhur me vendet e përmendura në Bibël.
Harta në faqet 2 dhe 3 tregon vendet dhe rajonet më kryesore. Për shembull, po të vëreni se ku gjendeshin Asiria dhe Egjipti, duke i krahasuar me Tokën e Premtuar, mund të kuptoni më mirë profecitë në të cilat përmenden këto vende. (Is 7:18; 27:13; Ho 11:11; Mi 7:12) Brezi i ngushtë që quhet Toka e Premtuar ishte një udhëkryq i lashtë dhe kombet e tjera u orvatën të shtinin në dorë fushat pjellore me grurë, vreshtat dhe ullishtet e saj.—Lp 8:8; Gjy 15:5.
Hera-herës mund të keni dëshirë të bëni një krahasim të hartave. Për shembull, Jonai u caktua të shkonte në kryeqytetin e Asirisë, por ai lundroi drejt Tarshishit. (Jn 1:1-3) A i gjeni dot këto zona në hartën e parë? Vetëm se Tarshishi nuk duhet ngatërruar me Tarsin, ku lindi apostulli Pavël. Tarsin dhe qytete të tjera të njohura do t’i gjeni në hartën që shihni këtu.
Kur të gjeni Urin, Haranin dhe Jerusalemin mendoni se sa i gjatë ishte udhëtimi i Abrahamit dhe nëpër çfarë rruge eci ai. Pasi Jehovai e thirri nga Uri, ai qëndroi në Haran dhe më pas shkoi në Tokën e Premtuar. (Zn 11:28–12:1; Ve 7:2-5) Udhëtimi i Abrahamit do të bëhet edhe më i gjallë, kur të studioni «Bota e patriarkëve», në faqet 6 dhe 7.
Harta e parë dhe kjo që shihni këtu nuk lidhen me ndonjë periudhë kohore të veçantë. Ndërsa hartat që vijnë pas këtyre të dyjave janë renditur kryesisht sipas radhës historike. Qytetet ose hollësitë e një harte lidhen me ngjarjet e një periudhe të caktuar. Megjithëse Treguesi (në faqet 34 dhe 35) nuk i përfshin të gjitha vendet që përmenden me emër nëpër harta, ai mund t’ju ndihmojë të gjeni se cila hartë lidhet me pikën për të cilën jeni duke bërë kërkime.
Në hartën e faqeve të mesit (faqet 18, 19) gjendet koleksioni më i madh i vendeve dhe i qyteteve të Tokës së Premtuar. Legjenda e hartës do t’ju ndihmojë të gjeni qytetet levite dhe gjashtë qytetet e strehimit. Do t’ju ndihmojë, gjithashtu, të gjeni se ku është përmendur një vend: në Shkrimet Hebraike, në Shkrimet Greke apo në të dyja.
Ende nuk dihet tani për tani vendndodhja e disa vendeve të përmendura në Bibël, ndaj pjesa më e madhe e emrave të tyre nuk gjenden në hartën e faqeve të mesit. Veç kësaj, në të nuk ishte e mundur të përfshiheshin të gjitha qytetet dhe vendet, siç janë ato që përmenden në regjistrimet e kufijve sipas fiseve. (Js, kap. 15-19) Sidoqoftë kjo hartë përfshin qytetet fqinje, gjë që ju jep mundësi ta gjeni vendin me përafërsi. Janë shënuar disa veçori gjeografike (male, lumenj dhe lugina përrenjsh), kurse lartësitë mbi nivelin e detit dhe terreni janë paraqitur me ngjyra. Këto hollësi mund t’ju ndihmojnë të përfytyroni aspekte të ndryshme të ngjarjeve biblike.
Të dhëna të mëtejshme lidhur me vendet e përmendura në Bibël gjenden në enciklopedinë Mendjehollësi mbi Shkrimet, e cila është në dispozicion në shumë gjuhë. * Mbajeni atlasin ‘Të shohim vendin e mirë’ sa më afër, kur të përdorni këtë enciklopedi dhe botime të tjera ndihmëse për studimin e Biblës. Shqyrtojeni atë edhe gjatë studimit të të gjitha Shkrimeve, të cilat janë kaq të dobishme në jetën tuaj.—2Ti 3:16, 17.
[Shënimi]
^ par. 12 Botuar nga Dëshmitarët e Jehovait.
[Kutia në faqen 5]
LIBRAT E BIBLËS U SHKRUAN NË
Babiloni
Cezare
Korint
Egjipt
Efes
Jerusalem
Maqedoni
Moab
Patmos
Tokën e Premtuar
Romë
Shushan
[Harta në faqet 4, 5]
(Për tekstin e kompozuar, shiko botimin)
Vendet e Biblës dhe qytete kryesore
A1 ITALI
A2 ROMË
A3 SICILI
A4 MALTË
C2 MAQEDONI
C2 Filipi
C2 GREQI
C3 ATHINË
C3 Korint
C3 KRETË
C4 LIBI
Ç3 Antioki (e Pisidisë)
Ç3 Efes
Ç3 PATMOS
Ç3 RODOS
Ç4 MEMFIS
Ç5 EGJIPT
D2 AZIA E VOGËL
D3 Tars
D3 Antioki (e Sirisë)
D3 QIPRO
D4 Sidon
D4 Damask
D4 Tir
D4 Cezare
D4 TOKA E PREMTUAR
D4 JERUSALEM
D4 MOAB
D4 Kadesh
D4 EDOM
DH3 Kopshti i Edenit?
DH3 ASIRI
DH3 Haran
DH3 SIRI
DH5 ARABI
E3 NINEVI
E4 BABILONI
E4 KALDE
E4 Shushan
E4 Ur
Ë3 MEDI
[Malet]
D5 M. Sinai
E2 MALET ARARAT
[Masa ujore]
C3 Deti Mesdhe (Deti i Madh)
D1 Deti i Zi
D5 Deti i Kuq
Ë2 Deti Kaspik
Ë5 Gjiri Persik
[Lumenjtë]
Ç5 Lumi Nil
DH3 Lumi Eufrat
E3 Lumi Tigër