«Një nga veprat më të mëdha të inxhinierisë»

KUR u ndërtua tempulli i Jehovait në Jerusalem gjatë mbretërimit të mbretit Solomon, rreth 3.000 vjet më parë, u bë edhe një kazan i bukur prej bakri, i cili u vendos jashtë hyrjes së tempullit. Ai peshonte më tepër se 30 tonë dhe mbante rreth 40.000 litra ujë. Ky kazan i stërmadh u quajt deti me metal të shkrirë. (1 Mbretërve 7:23-26) Ish-përgjegjësi teknik në Këshillin Kërkimor Kombëtar të Kanadasë, Albert Zuidof, thotë në revistën Biblical Archeologist: «Pa dyshim ishte një nga veprat më të mëdha të inxhinierisë që ishte ndërmarrë ndonjëherë në kombin hebraik.»

Si u ndërtua deti me metal të shkrirë? «Mbreti i derdhi [pajisjet prej bakri] në kallëpe argjile në Krahinën e Jordanit»,​—thuhet në Bibël. (1 Mbretërve 7:45, 46, BR) Zuidofi thotë: «Derdhja duhet të ketë qenë e ngjashme me metodën e ‘tretjes së dyllit’ që përdoret ende për kambanat e mëdha prej bronzi.» Ai shpjegon: «Në thelb ajo do të ketë përfshirë një model të kazanit prej dylli, të vendosur përmbys mbi zemrën plotësisht të tharë të kallëpit të derdhjes. . . . Pas përfundimit të modelit, metalshkrirësit duhet të kenë ndërtuar kallëpin e jashtëm mbi modelin prej dylli dhe e kanë lënë të thahet. Hapat e fundit do të kenë qenë heqja e dyllit duke e tretur dhe derdhja e bronzit të lëngshëm në zbrazëtirën e krijuar.»

Për shkak të përmasave dhe të peshës së madhe të detit me metal të shkrirë, u deshën aftësi të mëdha për ta bërë atë. Struktura e brendshme e zemrës dhe kallëpi i jashtëm duhej të përballonin trysninë që ushtronte bakri i shkrirë, rreth 30 tonë, dhe derdhja u desh të bëhej në një proces të vazhdueshëm për të parandaluar plasaritje ose të meta të tjera. Ndoshta për këtë u deshën disa furra të lidhura mes tyre për derdhjen e metalit të shkrirë brenda kallëpit. Çfarë vepre e jashtëzakonshme që ishte!

Në lutjen gjatë përurimit të tempullit mbreti Solomon ia dha meritën për të gjithë punën e tempullit Perëndisë Jehova. Ai tha: «Ke kryer me dorën tënde atë që kishe premtuar me gojën tënde.»​—1 Mbretërve 8:24.