Nga se varet e ardhmja jote?
Nga se varet e ardhmja jote?
«NJERËZIT janë zotër të fatit të tyre po aq sa edhe kafshët»,—shkruan evolucionisti Xhon Grei. Ndërsa autori Shmuli Bouteak në një libër të tij thotë krejt të kundërtën. Ai shprehet: «Njeriu nuk është kafshë, kështu që e ka gjithmonë nën kontroll fatin e tij.»—An Intelligent Person’s Guide to Judaism.
Shumë njerëz janë të të njëjtit mendim me Grein dhe besojnë se janë forcat e verbra të natyrës ato që vendosin për racën njerëzore. Të tjerët e konsiderojnë njeriun si krijesë të Perëndisë, të pajisur me aftësinë për të vendosur vetë për të ardhmen e tij.
Disa mendojnë se e ardhmja e tyre kontrollohet nga forca të fuqishme njerëzore. Sipas shkrimtarit Roi Uedhërford, «shumica e njerëzve në botë, e sidomos shumica e grave gjatë historisë, nuk e kanë . . . fare nën kontroll jetën e tyre, dhe nuk është e vështirë të kuptosh shkaqet: në botë ka shtypje dhe shfrytëzim». (The Implications of Determinism) Shumë kanë parë që ëndrrat e tyre për një të ardhme të lumtur janë shkatërruar nga luftërat e forcave politike ose ushtarake.
Të tjerë gjatë gjithë historisë janë ndier të pashpresë, sepse mendonin se e ardhmja e tyre kontrollohej nga forcat e mbinatyrshme. Bouteaku thotë: «Grekët e lashtë ishin të bindur se ishte e kotë të shpresoje, sepse njeriu nuk mund të dilte mbi fatin e paracaktuar.» Ata mendonin se e ardhmja e çdokujt përcaktohej nga perëndeshat tekanjoze. Besonin se këto
perëndesha përcaktonin se kur do të vdiste dikush, dhe se sa vuajtje e fatkeqësi do të kalonte në jetë.Sot, besimi se jeta e një individi është në dorë të një fuqie mbinjerëzore është diçka e zakonshme. Për shembull, shumë njerëz besojnë te kismeti ose te fati. Ata thonë se Perëndia ka caktuar që më parë përfundimin e gjithçkaje që bën njeriu dhe kohën se kur do të vdesë. Madje ekziston edhe doktrina e paracaktimit të fatit, e cila përkrah mendimin se «shpëtimi ose dënimi përfundimtar i çdo individi, është vendosur që më parë» nga Perëndia i Plotfuqishëm. Shumë nga ata që pohojnë se janë të krishterë e mbështetin këtë doktrinë.
Po ti, si mendon? A është caktuar tashmë e ardhmja jote nga forca që ti nuk i kontrollon dot në asnjë mënyrë? Apo ka njëfarë të drejte dramaturgu Uilliam Shekspir, i cili shkroi: «Dikur njeriu ësht’i zot’i fatit.» Shiko se çfarë thotë Bibla për këtë çështje.