Çfarë janë Dhjetë Urdhërimet e Perëndisë?
Përgjigjja e Biblës
Dhjetë Urdhërimet janë ligje që Perëndia ia dha kombit të lashtë të Izraelit. Njihen edhe si Dhjetë Fjalët, që është përkthimi literal i shprehjes hebraike ʽaséreth haddevarím. Kjo shprehje gjendet 3 herë te Pentateuku (Tora), pra te 5 librat e parë të Biblës. (Dalja 34:28; Ligji i përtërirë 4:13; 10:4) Nga shprehja ekuivalente në greqisht, déka (dhjetë) lógous (fjalë), ka ardhur termi «Dekalog».
Perëndia i shkroi Dhjetë Urdhërimet në 2 pllaka guri. Pastaj ia dha Moisiut, profetit të tij, në malin Sinai. (Dalja 24:12-18) Dhjetë Urdhërimet renditen te Dalja 20:1-17 dhe te Ligji i përtërirë 5:6-21.
Lista e Dhjetë Urdhërimeve
Adhuro vetëm Perëndinë Jehova.—Dalja 20:3.
Mos praktiko idhujtarinë.—Dalja 20:4-6.
Mos e zër në gojë kot emrin e Perëndisë.—Dalja 20:7.
Mbaj sabatin.—Dalja 20:8-11.
Ndero prindërit.—Dalja 20:12.
Mos vrit.—Dalja 20:13.
Mos kryej kurorëshkelje.—Dalja 20:14.
Mos vidh.—Dalja 20:15.
Mos jep dëshmi të rreme.—Dalja 20:16.
Mos lakmo.—Dalja 20:17.
Pse ka lista të ndryshme për Dhjetë Urdhërimet?
Bibla nuk i vë numër çdo urdhërimi. Si rrjedhojë ka mendime të ndryshme për renditjen e tyre. Lista e mësipërme është mënyra si renditen zakonisht. Gjithsesi, disa lista të Dhjetë Urdhërimeve kanë renditje të ndryshme. Këto ndryshime lidhen me urdhërimin e parë, të dytë dhe të fundit. a
Pse u dhanë Dhjetë Urdhërimet?
Ato ishin pjesë e Ligjit të Moisiut. Ai kod ligjor kishte mbi 600 urdhërime dhe përmbante kushtet e marrëveshjes ose të besëlidhjes që lidhi Perëndia me kombin e lashtë të Izraelit. (Dalja 34:27) Perëndia i premtoi popullit të Izraelit se do të kishte mbarësi po të zbatonte Ligjin e Moisiut. (Ligji i përtërirë 28:1-14) Gjithsesi, arsyeja kryesore pse u dha Ligji ishte që t’i përgatiste izraelitët për ardhjen e Mesisë së premtuar, Krishtit.—Galatasve 3:24.
A duhet t’i zbatojnë të krishterët Dhjetë Urdhërimet?
Jo. Perëndia e dha Ligjin e tij, përfshirë Dhjetë Urdhërimet, apostafat për kombin e lashtë të Izraelit. (Ligji i përtërirë 5:2, 3; Psalmi 147:19, 20) Të krishterët nuk janë të detyruar të zbatojnë Ligjin e Moisiut, e madje edhe të krishterët judenj ‘u zgjidhën nga Ligji’. (Romakëve 7:6) b Ligji i Moisiut u zëvendësua nga «ligji i Krishtit» që përfshin çdo udhëzim që u dha Jezui dishepujve.—Galatasve 6:2; Mateu 28:19, 20.
A janë ende praktike Dhjetë Urdhërimet?
Po. Dhjetë Urdhërimet zbulojnë mënyrën si mendon Perëndia, prandaj nxjerrim dobi nga studimi i tyre. (2 Timoteut 3:16, 17) Ato bazohen në parime të besueshme që nuk do të dalin kurrë nga moda. (Psalmi 111:7, 8) Në të vërtetë shumë nga këto parime janë baza e mësimeve të Dhiatës së Re, siç njihet gjerësisht.—Shih « Parime të Dhjetë Urdhërimeve që pasqyrohen të Dhiata e Re».
Jezui mësoi se gjithë Ligji i Moisiut, përfshirë Dhjetë Urdhërimet, bazohej mbi 2 urdhërime themelore. Ai tha: «‘Duaje Jehovain, Perëndinë tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd dhe me gjithë mendjen tënde.’ Ky është urdhërimi i parë dhe më i madhi. I dyti, i ngjashëm me këtë, është: ‘Duaje të afërmin tënd si veten.’ Nga këto dy urdhërime varet gjithë Ligji dhe Profetët.» (Mateu 22:34-40) Kështu, edhe pse të krishterët nuk kanë pse ta zbatojnë Ligjin e Moisiut, kanë urdhrin që të duan Perëndinë dhe të tjerët.—Gjoni 13:34; 1 Gjonit 4:20, 21.
Parime të Dhjetë Urdhërimeve që pasqyrohen të Dhiata e Re
Parimi |
Referimi në Dhiatën e Re |
---|---|
Adhuro vetëm Perëndinë Jehova |
|
Mos praktiko idhujtarinë |
|
Ndero emrin e Perëndisë |
|
Adhuroje rregullisht Perëndinë |
|
Ndero prindërit |
|
Mos vrit |
|
Mos kryej kurorëshkelje |
|
Mos vidh |
|
Mos jep dëshmi të rreme |
|
Mos lakmo |
a Tradita judaike e rendit «Da[ljen] 20:2 si ‘fjalën’ [urdhërimin] e parë, dhe vargjet 3-6 si një të vetme, d.m.th. si të dytën». (The Jewish Encyclopedia) Nga ana tjetër, katolikët i konsiderojnë vargjet 1-6 të Daljes 20 si një urdhërim të vetëm. Kështu, urdhërimi për të mos e përdorur kot emrin e Zotit renditet i dyti. Që të kenë 10 urdhërime, e ndajnë në 2 urdhërime ligjin e fundit ku thuhet mos lakmo gruan e tjetrit dhe zotërimet e tjetrit.
b Te Romakëve 7:7 përmendet urdhërimi i dhjetë si shembull i ‘Ligjit’. Kjo vërteton se Dhjetë Urdhërimet ishin pjesë e Ligjit të Moisiut.