Rane iz rata

„U RATU nema pobednika“, primetio je nekadašnji vojnik iz Drugog svetskog rata. „Postoje samo gubitnici.“ Mnogi bi se složili s njim. Cena rata je užasna; pobednici kao i pobeđeni plaćaju strahovitu cenu. Čak i nakon što jedan oružani sukob mine, milioni i dalje pate od jezivih rana koje ostaju iza rata.

Kojih rana? Rat može desetkovati stanovništvo i za sobom ostaviti veoma mnogo siročića i udovica. Mnogi preživeli nose stravične telesne rane, zajedno s psihičkim ožiljcima. Milioni su osiromašeni ili su prisiljeni da postanu izbeglice. Možemo li zamisliti mržnju i jad koji sigurno počivaju u srcima onih koji prežive ovakve sukobe?

Rane koje cure

Rane koje rat ureže u ljudska srca nastavljaju da cure još dugo pošto nastupi primirje, puške zaćute i vojnici odu kućama. Naredna pokolenja mogu gajiti duboko ukorenjenu međusobnu ogorčenost. Na taj način, rane iz jednog rata mogu biti glavni uzrok narednog.

Na primer, Versajski ugovor potpisan 1919, kojim je formalno okončan Prvi svetski rat, nametnuo je Nemačkoj uslove koji su za njene građane bili surovi i osvetnički. Prema delu The Encyclopædia Britannica, uslovi ovog ugovora „stvorili su kod Nemaca srdžbu i doprineli traganju za osvetom“. Nekoliko godina kasnije, „ozlojeđenost ovim mirovnim ugovorom bila je polazna tačka za Hitlera“ i jedan od činilaca koji su doveli do Drugog svetskog rata.

Drugi svetski rat je započeo u Poljskoj i proširio se na Balkan. Rane koje su etničke grupe u tom regionu nanele jedne drugima u 40-im godinama prošlog veka, doprinele su ratu na Balkanu u 1990-im. „Zlokobni krug mržnje i osvete pretvorio se u začarani krug, koji se proteže sve do našeg vremena“, komentarisale su nemačke novine Die Zeit.

Da bi čovečanstvo živelo u miru, svakako je potrebno da se izleče rane iz rata. Kako se to može postići? Šta se može učiniti da bi se izbrisali mržnja i jad? Ko može izlečiti te rane iz rata?

 [Izvor slike na 2. strani]

NASLOVNA STRANA: Fatmir Boshnjaku

[Izvori slika na 3. strani]

U.S. Coast Guard photo; UN PHOTO 158297/J. Isaac