DI SONI DI BI SA PASA: Sömëni politikima ku sömëni hedima u keiki bi du soni di an ta kai ku di bosikopu di sikifi a Bëibel. De lo’ u wooko ku di makiti di de abi, u tapa sëmbë u de an abi wan Bëibel, u de an mbei Bëibel, söseei u de an puu di Bëibel ko a woto töngö. Luku tu soni aki:

• A di ten u 167 Bifö Keesitu: Könu Antiokusi Epifanesi Seleikosu di bi kë duwengi dee Dju u de tei di biibi u dee Giiki sëmbë, bi piki sëmbë taa de bi musu poi hii dee Hebelejën pisi u Bëibel. Wan womi de kai Heinrich Graetz di ta lei soni u di ten di pasa, taki taa dee heiheima u di könu bi ta tënë dee pampia lolu ka di Wëti bi sikifi, nöö de bi ta tjuma de tu, aluwasi ka de bi feni de. Söseei de bi ta kii dee sëmbë dee bi ta lesi dee pampia lolu aki u de feni taanga ku kötöhati a de.”

• Söwan 800 jaa pasa: So u dee hedima u Lomusu keiki hati bi ta boonu ku dee sëmbë u di keiki u de, te de bi ta lei sëmbë soni u Bëibel, ka u de lei de soni u di Lomusu biibi. Dee hedima aki bi feni taa di buku Psalöm wanwan nöö dee sëmbë dë bi sa abi a Latijntöngö. Te sëmbë bi abi dee woto buku u Bëibel, nöö de bi ta si de kuma sëmbë di go disa di biibi. Wantu hedima u keiki bi mbei dee womi u di keiki suku dee lö sëmbë dë fajafaja. Te de bi si kuma dee sëmbë dë bi abi dee Bëibel buku dë, nöö de bi musu go suku de te a de wosu dendu nasö a dee kamba di de bi abi a goon basu. De bi ta booko hii dee wosu u dee sëmbë dë te de bi feni de.

Ee dee sëmbë dee an bi lobi di Bëibel bi sa poi ën kaba a sösö, nöö sëmbë an bi o sabi un bosikopu sikifi nëën.

UNFA A DU KO TAA DI BËIBEL DË U FENI A DI TEN AKI: Könu Antiokusi bi ta du ku dee Dju dee bi ta libi a Isaëli möön gaanfa. Ma dee Dju bi ta libi a sömëni woto köndë tu. So sabima bi si kuma söwan 100 jaa baka di ten u Jesosi, nöö di möön gaansë u dee Dju bi ta libi a döösë u Isaëli. Dee Dju bi abi Bëibel buku a dee keikiwosu u de, di sëmbë bi sikifi buta a woto pampia lolu. Sömëni jaa baka di dë, dee bakamii u de ku dee Keesitu sëmbë bi ta wooko ku dee seei pampia lolu dë.​—Tjabukama 15:21.

A di pisiten u dee jaa 500 te go miti 1500 baka Keesitu, sëmbë di bi lobi di Bëibel bi ta puu ën ko a woto töngö, söseei de bi ta sikifi ën buta a woto pampia, hii fa sëmbë bi ta du ku de. A dee jaa baka di jaa 1450, a bi sa dë sö taa di Bëibel bi dë u feni a möön leki 33 töngö, hii fa sëmbë an bi mbei masini u doloki buku jeti! Baka di dë, sëmbë bigi puu di Bëibel ko a woto töngö möön hesi, nöö de bi ta mbei ën möön hesi tu.

DI SONI DI KO PASA: Hii fa könu di bi abi makiti ku hii fa hedima u keiki bi ta tapa sëmbë u de an abi wan Bëibel, tökuseei di Bëibel da di buku di sëmbë paati möön gaanfa a hii së u goonliba, nöö hën de puu ko a möön hia töngö tu. So u dee lanti ta wooko ku di Bëibel te a nama ku dee wëti u di köndë u de, te a nama ku dee töngö di de ta fan, söseei di Bëibel ta tii di libi u milionmilion sëmbë.