1, 2. (a) Unfa u du sabi taa libisëmbë sa ko dë mati u Gadu? (b) Andi woo luku a di woto aki?

SENSI di ten di de pai wan sëmbë te kisi di daka di a dëdë, a ta abi lobi fanöudu. Na di lobi di wan womi ku wan mujëë ta lobi deseei nöö libisëmbë abi fanöudu, ma de abi wan tuutuu mati fanöudu di ta lei taa a lobi de. Ma di soni di u abi möön fanöudu, hën da di lobi u Jehovah. Sömëni sëmbë an ta si kuma libisëmbë sa ko dë gaan mati ku Gadu, u di a abi hii makiti, söseei u di wa sa si ën ku wojo. Ma uu sabi taa libisëmbë sa ko dë mati u Gadu!

² Di Bëibel ta lei u taa sëmbë bi ko dë mati u Gadu. U musu lei soni a dee sëmbë dë. Faandi mbei u musu du ën? U di soni an bigi kuma di dë di wan sëmbë sa ko dë wan mati u Gadu. Fëën mbei boo luku di woto u Abahamu. (Lesi Jakobosi 2:23.) Unfa Abahamu bi ko dë wan mati u Gadu? Wë a bi ko dë  wan gaan mati u Gadu, u di a bi abi biibi a Gadu, nöö u ko sabi ën kuma di sëmbë di u ta ’waka nëën baka ta biibi Gadu’ (Loomë 4:11). Te joo luku di woto fëën, nöö hakisi iseei di soni aki: ’Unfa mi sa ta djeesi Abahamu a di fasi fa a bi ta biibi Gadu, nöö unfa di soni dë sa mbei mi ku Jehovah ko dë gaan mati?’

3, 4. (a) Konda andi bi sa dë di möön gaan soni di Abahamu bi musu du u lei taa a abi biibi. (b) Faandi mbei Abahamu bi dë kabakaba u kii Isaki da Gadu?

³ Pakisei fa Abahamu bi ta subi wan kuun sapisapi di a bi abi söwan 125 jaa. ^[1] (Luku di pisi a kaba u di woto.) Di womi mii fëën de kai Isaki di bi abi 25 jaa, bi ta waka nëën baka ta ko. Isaki bi ta tja dee udu di de bi o mbei faja, nöö Abahamu bi tja wan faka ku dee soni di de bi o mbei di faja. Kandë di waka aki bi dë di möön taanga waka di Abahamu bi waka. Na di gaandi di a bi gaandi mbei a bi taanga dëën, biga a bi abi kaakiti jeti. Di waka dë bi taanga dëën u di Jehovah bi hakisi ën faa kii di womi mii fëën dëën!​—Kenesesi 22:1-8.

⁴ Kandë di soni aki bi dë di möön gaan soni di Abahamu bi musu du u lei taa a bi abi biibi. So sëmbë ta taki taa Gadu bi abi hogihati, nöö fëën mbei a bi piki Abahamu faa kii di womi mii fëën dëën. Nöö woto sëmbë ta taki taa Abahamu bi dë kabakaba u du di soni aki, u di an bi lobi di womi mii fëën. Sëmbë ta taki dee soni aki u di de an abi biibi a Gadu, nöö de an sabi andi da biibi tuutuu, söseei de an sabi unfa sëmbë di abi biibi musu ta du soni (1 Kolenti 2:14-16). Abahamu an bi du di soni di Gadu piki ën faa du nöö a kaba. Ma a bi pakisei u di soni di a bi o du. A bi piki Gadu buka, u di a bi abi biibi tuutuu. A bi sabi taa Jehovah an bi o hakisi ën faa du wan soni di bi o ta hati ën u nöömö. Abahamu bi sabi taa ee a bi ta piki Jehovah buka a soni, nöö hën ku di womi mii fëën tuu bi o feni bunu. Andi Abahamu bi abi fanöudu faa bi sa ko abi sö wan taanga biibi? A bi musu ko sabi soni u Jehovah, nöö a bi musu pakisei dee soni dee Jehovah bi du dëën kaa.

5. Na un fasi a kan taa Abahamu bi ko sabi soni u Jehovah, nöö unfa dee soni dee a bi ko sabi, bi heepi ën?

 ⁵ A bi sabi soni u Jehovah. De bi kiija Abahamu a wan köndë de kai Uli. Dee sëmbë u di köndë dë bi ta dini poipoi gadu, nöö hën tata seei bi ta dini de tu (Josua 24:2). Wë nöö unfa Abahamu bi du ko sabi soni u Jehovah? Di Bëibel ta taki taa di womi mii u Noa de kai Semi bi dë wan famii u Abahamu. Nöö Semi bi dë ku libi jeti di Abahamu bi abi 150 jaa. Semi bi dë wan womi di bi abi wan taanga biibi, nöö a sa dë sö taa a bi ta konda soni u Jehovah da dee famii fëën. Wa sabi ee sö a dë tuutuu, ma a kan taa a sö wan fasi Abahamu bi lei soni u Jehovah. Dee soni di Abahamu bi ko sabi, bi mbei a ko lobi Jehovah, söseei de bi heepi ën faa ko abi biibi a Jehovah tu.

6, 7. Andi bi miti Abahamu di bi mbei taa a bi ko abi wan taanga biibi?

⁶ A bi si dee soni dee Jehovah bi du dëën. Unfa dee soni dee Abahamu bi si Jehovah du dëën, bi mbei di biibi fëën ko möön taanga? Sëmbë ta taki taa te i ta pakisei wan soni, nöö i ta fii u du ën, nöö di fii dë sa mbei i go du di soni dë tu. Dee soni dee Abahamu bi lei u Gadu bi dou hën hati seei, nöö dee soni dë bi mbei a ko abi gaan lesipeki da „Jehovah di Möön Hei Gadu u mundu, di Gadu di mbei liba ala ku goonliba aki tuu” (Kenesesi 14:22). Di Bëibel ta lei taa di lesipeki aki dë kuma te wan sëmbë ta fëëë u du wan soni di Gadu an lobi (Hebelejën 5:7). Ee u kë ko dë gaan mati ku Gadu, nöö u musu ta fëëë u du soni di Gadu an lobi (Psalöm 25:14). Di fasi aki hën bi heepi Abahamu faa bi sa ta piki Gadu buka.

⁷ Gadu piki Abahamu ku Sala u de foloisi kumutu a Uli, u go libi a wan woto köndë. De bi ko gaandi kaa, ma tökuseei de bi musu libi a tenti go dou u te de dëdë. Hii fa Abahamu bi sabi taa sömëni hogi bi sa miti de, tökuseei a bi dë kabakaba u piki Gadu buka. U di Abahamu bi ta piki Gadu buka, mbei Gadu bi ta mbei a feni gaan bunu, nöö a bi ta tjubi ën tu. Abahamu bi ta fëëë taa de bi sa kii ën u di waiti mujëë fëën hedi. Di de bi tei Sala tja go, hën Jehovah bi tjubi Abahamu ku Sala sömëni pasi a wan foombo fasi (Kenesesi 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18). Dee soni aki bi mbei di biibi u Abahamu ko möön taanga.

8. Unfa u sa ko sabi soni u Jehovah di sa heepi u fuu ku ën ko dë gaan mati?

⁸ U sa ko dë gaan mati ku Jehovah u? Wë aai! Leti kumafa Abahamu bi lei soni u Jehovah, sö nöö useei musu lei soni u Jehovah tu. Useei sa ko sabi soni u Jehovah tu, nöö  u sa lei soni a dee soni dee a du da u. A di ten aki, u ko sabi möön hia soni möön Abahamu (Daniëli 12:4; Loomë 11:33). Di Bëibel abi te a hia soni di u sa ko sabi u di „Sëmbë di mbei mundu ala ku goonliba aki”. Dee soni dee u ta lei u Jehovah ta heepi u fuu ko abi gaan lesipeki dëën. Di lobi ku di lesipeki di u ta ko abi da Gadu, ta mbei u ta kë piki hën buka a soni. Te u ta du sö, nöö u ta si unfa a ta tjubi u, söseei u ta si unfa a ta mbei u feni bunu. Nöö di soni dë ta mbei di biibi fuu ko möön taanga. Te u ta dini Jehovah ku hii u hati, nöö woo dë tifihedi, woo abi kötöhati, söseei woo ta piizii tu (Psalöm 34:8; Nöngö 10:22). Möön u ta lei soni u Jehovah, söseei möön u ta si dee soni a ta du da u, möönmöön u ku ën o ko dë gaan mati.

9, 10. (a) Andi sëmbë musu du u de sa ko dë gaan mati? (b) Andi ta lei taa Abahamu bi ta tei di dë di a bi dë mati ku Jehovah u bigi, söseei taa a bi ta mbei möiti u hoi ën sö go dou?

⁹ Di dë di u ku wan sëmbë ta dë gaan mati, dë kuma wan dii soni di u abi, nöö u musu ta seekëën hii juu. (Lesi Nöngö 17:17.) Ma di dë di u ku wan sëmbë ta dë gaan mati, an dë kuma wan dii soni ka i ta buta folo u bisi wosu wanwan nöö a kaba, ma a dë kuma wan hanse folo di u musu ta munjan hii juu faa sa ta göö. Abahamu bi ta tei di dë di hën ku Gadu bi dë mati, u bigi, nöö a bi mbei taanga möiti u hoi ën sö go dou. Unfa a bi du ën?

¹⁰ Abahamu bi ta ko abi möön lesipeki da Jehovah, nöö möönmöön a bi ta piki hën buka tu. Di Abahamu bi foloisi go libi a Kaana ku dee famii fëën, ku dee futuboi fëën, nöö a bi ta mbei Jehovah tii ën te a bi o du wan soni, aluwasi a bi dë wan piki soni seei. Wan jaa ufö de pai Isaki, di Abahamu bi abi 99 jaa, hën Jehovah piki ën faa koti di fesi kakisa u di womi kamian u dee womi sëmbë fëën wosudendu tuu. Abahamu bi suku fasi u na du di soni di Jehovah bi hakisi ën u? Wë nönö. A bi ta futoou Jehovah, nöö a „di daka dë seei” a bi du di soni di Jehovah bi hakisi ën faa du.​—Kenesesi 17:10-14, 23.

11. Faandi mbei Abahamu bi ta booko hën hedi ku Sodom ku Gomola, nöö unfa Jehovah heepi ën?

¹¹ Abahamu bi ta piki Jehovah buka hii juu, aluwasi a bi hakisi ën u du wan piki soni. Nöö fëën mbei hën ku Jehovah bi ko dë gaan mati. Abahamu bi sabi taa hii soni a bi sa konda da Jehovah. A bi ta hakisi Jehovah faa heepi ën faa ko sabi dee soni dee bi taanga dëën u fusutan. Di Jehovah bi taki taa a bi o poi dee foto Sodom ku Gomola kaba a sösö, nöö Abahamu bi ta booko hën hedi ku di soni dë. Faandi mbei? U di a bi ta fëëë taa Gadu bi o kii dee bunuhati sëmbë ku dee hogihati sëmbë tuu. Kandë a bi ta booko hën hedi ku hën baaa mii, Lotu, söseei dee famii fëën di bi ta libi a Sodom. Abahamu bi ta futoou Jehovah „di sëmbë di ta kuutu hii di goonliba”, nöö fëën mbei ku sakafasi a bi konda di bookohedi fëën da Jehovah. Jehovah bi abi pasensi ku di mati fëën, nöö a bi ta lei ën taa a abi tjalihati ku  ën. Jehovah bi lei Abahamu taa te a ta kuutu sëmbë, nöö a ta suku dee bunuhati sëmbë faa sa tjubi de.​—Kenesesi 18:22-33.

12, 13. (a) Unfa di sabi di Abahamu bi sabi soni u Jehovah ku di si di a bi si fa Jehovah bi du sömëni soni dëën, bi heepi ën bakaten? (b) Andi ta lei taa Abahamu bi abi futoou a Jehovah?

¹² A dë gbelingbelin u si taa di sabi di Abahamu bi sabi soni u Jehovah ku di si di a bi si fa Jehovah bi du sömëni soni dëën, bi heepi ën fëën ku Jehovah ko dë gaan mati u nöömö. Fëën mbei bakaten di Jehovah piki ën faa kii di womi mii fëën dëën, nöö a bi sabi taa hii juu Jehovah abi pasensi, a abi tjalihati, a dë u futoou, nöö a ta tjubi sëmbë tu. Abahamu bi sabi seiki taa Jehovah an bi ko dë wan hogihati Gadu! Faandi mbei u taki sö?

¹³ Ufö Abahamu go disa dee futuboi fëën, hën a piki de taa: „Un fika aki ku dee buliki. Ma mi ku di womi mii o go ala u go dini Gadu. Nöö woo toona ko a unu baka” (Kenesesi 22:5). Andi Abahamu bi kë taki ku di soni aki? Mindi a bi ta mindi soni taa hën ku Isaki o toona ko baka u, hii fa a bi sabi taa a bi o kii ën u? Wë nönö. Di Bëibel ta taki taa Abahamu bi sabi taa Jehovah bi o sa toona weki Isaki ko a libi baka. (Lesi Hebelejën 11:19.) Abahamu bi sabi taa Jehovah hën bi dëën di kaakiti u pai wan womi mii, hii fa hën ku Sala bi ko gaandi kaa (Hebelejën 11:11, 12, 18). Fëën mbei a bi fusutan taa na wan soni taanga da Jehovah u du. Abahamu an bi sabi andi bi o pasa di daka dë. Ma a bi ta biibi taa ee a dë fanöudu, nöö Jehovah o toona weki di womi mii fëën ko a libi baka, sö taa hii dee soni dee Gadu paamusi bi o sa pasa tuutuu. Fëën mbei u sabi Abahamu kuma di sëmbë di u ta ’waka nëën baka ta biibi Gadu’.

14. Andi ta taanga da i a di dini di i ta dini Jehovah, nöö unfa di woto u Abahamu sa heepi i?

¹⁴ Hii fa Jehovah an ta hakisi u a di ten aki fuu kii dee mii fuu dëën, ma tökuseei a ta hakisi u fuu hoi dee wëti fëën. Kandë so juu wa o ta kaba fusutan faandi mbei u musu hoi dee wëti u Gadu, nasö u sa feni taa de taanga da u fuu hoi. Sö i bi si ën wan daka tu ö? So sëmbë ta si di peleikiwooko kuma wan taanga soni u du. Kandë sen ta kisi de, nöö a ta taanga da de u fan ku wan sëmbë di de an sabi. Wotowan ta fëëë u tja deseei kuma Kotoigi a wooko nasö a siköö (Ëkisodesi 23:2; 1 Tesalonika 2:2). Te de hakisi i fii du wan soni di taanga u du, nöö pakisei fa Abahamu bi abi biibi ku degihati. Te u ta pakisei fundu u dee womi ku dee mujëë dee bi hoi deseei a Gadu, nöö a o da u taanga fuu djeesi de, fuu sa ko dë gaan mati ku di Mati fuu Jehovah.​—Hebelejën 12:1, 2.

15. Faandi mbei an bi hati Abahamu wan daka taa a bi piki Jehovah buka ku hii ën hati?

¹⁵ A bi hati Abahamu wan daka taa a bi hoi dee wëti u Jehovah u? Di Bëibel ta taki taa:  „Baka di Abahamu libi wan bunu libi, hën a hai hën lasiti böö, hën a dëdë. A bi gaandi seei” (Kenesesi 25:8). Di Abahamu bi abi 175 jaa, a bi sa ta pakisei fa a bi libi longi, nöö a bi sa ta wai seei. Faandi mbei? U di hii juu a bi ta möön booko hën hedi ku di dë di hën ku Jehovah dë mati. Ma te u ta lesi taa Abahamu „bi gaandi seei”, nöö di soni aki an kë taki taa a bi libi tjikëën, taa an bi o kë libi a di ten di ta ko möön.

16. Andi da dee soni dee o sa mbei Abahamu ta piizii a di Paladëisi?

¹⁶ Di Bëibel ta taki taa Abahamu „ta mëni wan köndë eti di o ko, nöö di köndë dë o dë seei fu nöömö, kuma wan wosu de mbei ku bumbuu sitonu posu. Nöö di Sëmbë di buta fa di köndë dë musu mbei, ku di Sëmbë ta mbei di köndë seei, hën da Masa Gaangadu” (Hebelejën 11:10). Abahamu bi ta biibi taa a bi o si di köndë dë wan daka nöömö. Di köndë aki da di Könuköndë u Gadu di o tii di goonliba. Nöö a o si ën tu! Pakisei fa Abahamu o ta piizii te a o libi a paladëisi a goonliba, söseei fa a o ta piizii u di a o ko dë möön gaan mati ku Gadu. A o ta piizii seei, u di a o ko sabi taa di biibi di a bi abi, bi heepi dee dinima u Gadu sömëni dusu jaa longi! A di Paladëisi a o ko fusutan taa di kii di a bi musu kii di womi mii fëën a di Molia Kuun, bi nama ku wan möön gaan soni (Hebelejën 11:19). A o ko fusutan tu unfa di pen di a bi ta fii di a bi o kii Isaki da Gadu, bi heepi milionmilion sëmbë di hoi deseei a Gadu u ko fusutan di pen di Jehovah bi fii di a bi da di Womi Mii fëën, Jesosi Keesitu u paka paima da libisëmbë (Johanisi 3:16). Di woto u Abahamu bi heepi hii u tuu fuu möön tei di lusupaima u bigi. Di soni aki da di möön gaan soni di wan sëmbë sa du u lei taa a lobi wotowan!

17. Andi i dë kabakaba u du, nöö andi woo luku a di woto di ta ko?

¹⁷ Be hiniwan fuu dë kabakaba u djeesi Abahamu a di biibi di a bi abi. Leti kuma Abahamu, useei musu ko sabi soni u Jehovah, söseei u musu ta si dee soni dee a ta du da u. Te u ta lei soni u Jehovah nöömö, söseei te u ta piki hën buka, nöö woo si fa a ta mbei u feni gaan bunu ku fa a ta tjubi u. (Lesi Hebelejën 6:10-12.) Be u ku Jehovah dë mati u nöömö! A di woto di ta ko woo luku dii woto u sëmbë di bi hoi deseei a Gadu, söseei di bi ko dë gaan mati ku ën.