Mi tata John Mills tei dopu a di jaa 1913 a di foto New York City. A bi abi 25 jaa a di ten dë. Baaa Russell hën bi hoi di dopu taki fëën. An bi tei longi seei, hën mi tata go a Trinidad, ka a tööu ku wan sisa de kai Constance Farmer, di bi ta du di diniwooko fëën fajafaja. Mi tata bi ta heepi hën mati William R. Brown u lei sëmbë di „Photo-Drama der Schepping”. De bi ta du di soni aki u te de ko manda famii Brown go a West Afrika a di jaa 1923. Mi mama ku mi tata, dee bi dë salfuwan, bi fika a Trinidad.

Mi mama ku mi tata bi abi 9 mii. De bi da di fosu mii u de di në Rutherford. De dëën di në u di baaa di bi ta tei fesi da di Watch Tower Bible and Tract Society a di ten dë. De pai mi a 30 u tuwalufumu-liba a di jaa 1922. De da mi di në u baaa Clayton J. Woodworth, di bi abi di faantiwöutu u seeka di buku The Golden Age (Ontwaakt!). U mama ku u tata bi buta hii u tuu a siköö, ma de bi ta buta möön pakisei a soni di nama ku di dini u Jehovah. Mi mama bi sa’ u wooko ku di Bëibel u heepi sëmbë. Mi tata bi lo’ u konda dee woto u di Bëibel da u a sö wan fasi taa a bi ta dë kuma u bi ta si unfa dee soni bi ta pasa.

Dee möiti di de bi mbei, an bi dë u sösö. Dii u dee feifi womi mii u de bi go a di Giliati-siköö. Dii u dee sisa fuu bi du di pionili wooko a Trinidad ku Tobago sömëni jaa longi. Dee soni dee u mama ku u tata bi lei u, ku di bunu fasi fa de bi ta tja deseei, bi mbei a bi dë kuma de bi paandi u „a di wosu u Jehovah”. Di degihati di de bi ta da u bi heepi u fuu fika naandë fuu sa göö a „dee djai dee dë lontu di wosu u Jehovah” kuma wan folo.​—Ps. 92:13.

Di wosu fuu bi ko dë wan kamian ka de ta hoi peleikiwooko komakandi. Dee baaa ku dee sisa dee bi ta du di pioniliwooko, bi lo’ u ko a u pisi, nöö de bi lo’ u taki soni u wan baaa u Kanada di bi ta du di sëndëlengi wooko a Trinidad de kai George Young. Dee gaansëmbë u mi bi lo’ u konda soni u famii Brown dee bi ta wooko makandi ku de  a di peleikiwooko ufö de foloisi go a West Afrika. Dee soni aki bi heepi mi u bigi du di peleikiwooko di mi bi abi teni jaa.

A di ten dë, dee soni dee bi ta sikifi a dee buku fuu bi ta mbei sëmbë ko sabi dee poipoi biibi, söseei dee sëmbë dee bi ta mbei möni a wan föutu fasi ku dee sëmbë dee bi ta ganjan sëmbë a di së u politiki soni. A di jaa 1936, dee hedima u keiki bi mbei dee tiima u Trinidad tapa u fu wa paati dee buku fuu möön. U bi tjubi dee buku fuu, ma u bi ta wooko ku de go dou u tefa hii de tuu bi ko kaba. U bi ta waka a kulupu u heepi sëmbë u ko sabi soni, ku piki pampia ku wanlö gaan böutu ka u bi ta sikifi soni, söseei u bi ta lëi ku baisigi tu. U ku dee woto baaa ku sisa u di foto Tunapuna di bi ta peleiki ku di wagi ka de bi ta bia dee palati, bi ta peleiki tee a dee möön longi kamian u Trinidad. A bi bunu seei! Hii dee soni aki bi da mi taanga u mi tei dopu di mi bi abi 16 jaa.

Dee soni dee bi pasa bi da mi di taanga u go du di sëndëlengiwooko. Mi bi kë du di soni dë jeti di mi bi foloisi go a di köndë Aruba, a di jaa 1944, u go wooko makandi ku baaa Edmund W. Cummings. A di jaa 1945, teni sëmbë bi ko mëni di dëdë u Jesosi makandi ku u, nöö di soni dë bi da u piizii seei. Di jaa baka di dë, hën di fosu kemeente bi hopo a di paati aki.

Kölö sö baka di dë, mi bi peleiki da wan mujëë di mi ku ën bi ta wooko a di wan kamian de kai Oris Williams. Oris bi ta fia ku mi u lei taa dee soni dee a bi ta biibi bi dë di tuu. Baka di a bi ko lei soni u Bëibel, a bi ko si andi di Bëibel ta lei tuutuu, hën a tei dopu a 5 u jailiba u di jaa 1947. Baka wan pisiten u bi ko lobi useei, hën u tööu. A bi bigi du di pioniliwooko a ëlufumu-liba u di jaa 1950. Oris bi mbei taa di libi u mi bi ko möön suti.

A di jaa 1955 de bi kai u fuu go a di Giliati-siköö. Mi ku Oris bi disa di wooko fuu, u bi sei di wosu fuu ku dee woto soni fuu, söseei u bi foloisi kumutu na Aruba, fuu bi sa seeka soni u go a di siköö. A 29 u baimatu-liba u di jaa 1956, u bi kaba di u 27 kalasi u di Giliati-siköö, hën de manda u go a Nigelia.

Te u ta pakisei di ten dë, nöö Oris ta taki taa: „Di jeje u Jehovah sa heepi wan sëmbë faa sa libi ku dee booko hedi dee ta miti ën te a ta du di sëndëlengiwooko. Mi manu bi kë du di sëndëlengiwooko seei, ma ma bi kë du ën. Mi bi kë pai mii, nöö mi kiija de. Ma mi bi ko tooka pakisei di mi ko fusutan unfa a fanöudu tjika u paaja di bunu buka. Baka di u kaba di Giliati-siköö, mi bi dë kabakaba u du di sëndëlengiwooko. Di u bi ta subi a di boto de ta kai Queen Mary, hën baaa Worth Thornton, di bi dë a di kantoo u baaa Knorr, bi piki u taa: ’Un waka bunu o!’ A bi piki u taa u bi o wooko a Bëtëli. Hën mi taa: ’Aai baa!’ Ma tökuseei mi bi ko lobi Bëtëli seei, nöö de bi da mi peipei wooko u du ala. Di wooko di mi bi möön lobi da di wooko di de bi da mi u da sëmbë di ta ko a Bëtëli wan suti ko. Mi lo’ sëmbë, nöö di wooko aki bi ta heepi mi u mi bi sa miti möön hia baaa ku sisa u Nigelia. Te de bi dou dë, nöö sömëni u de bi ta dë ku gudugudu a sinkii, de bi ta wei, söseei hangi ku dëëwata bi ta kisi de. Mi bi ta wai seei u heepi de u de kisi de seei baka, söseei u da de kötöhati. Hii dee soni aki bi dë wooko di u bi ta du da Jehovah, nöö a bi ta mbei mi ta dë waiwai.” Awa, hii dee wooko aki bi mbei taa di biibi fuu ko möön taanga.

U bi toona go a Trinidad a di jaa 1961, u go a wan piizii di u bi hoi ku dee wotowan u di famii. Baaa Brown bi konda so u dee soni di bi miti ën na Afiikan. Hën miseei konda unfa di wooko bi nango a fesi a Nigelia. Baaa Brown bi tuwë maun a mi gangaa baaku, hën a piki mi tata taa: „Johnny, nöiti i go na Afiikan, ma Woodworth go!” Hën mi tata taki taa: „I musu hoi dou Worth! Hoi dou e baa!” Di degihati di dee sëmbë aki bi da mi, bi mbei mi bi kë du di wooko di Jehovah bi da mi u du, möön bunu.

A di jaa 1962 mi bi kisi di gaandi u go a di u 37 kalasi u di Giliati-siköö. Di siköö aki bi o hoi 10 liba longi. A di ten dë Baaa Wilfred Gooch, di bi dë di baaa di bi ta tei fesi a di bëikantoo u Nigelia, bi go a di u 38 Giliati-siköö di bi hoi, nöö de bi mandëën go a Ingisiköndë. Baka di a go, hën mi  bi ko dë di baaa di ta tei fesi a di bëikantoo u Nigelia. Mi bi nango a dee peipei kamian u ko lei sabi dee baaa ku dee sisa u Nigelia möön bunu, leti kumafa Baaa Brown bi ta du ën. Hii fa de an bi abi gaansë u dee soni di dee sëmbë u dee gudu köndë ta abi, tökuseei de bi ta dë waiwai, söseei de bi ta dë tifeedi ku dee soni di de bi abi. Di soni aki ta lei taa wan sëmbë aan fu abi hia gudu ufö a sa ta dë waiwai. Aluwasi unfa di libi u de bi dë, tökuseei hii dee tuu bi ta dë limbolimbo a dee komakandi. Te de bi ta ko a dee könklësi, nöö sömëni u de bi ta ko ku toloki nasö ku dee piki besi di de ta kai bolekajas *. De bi ta sikifi soni a dee besi aki sinkii. A wan u de, de bi sikifi taa: „Pikipiki tjuba hën ta fuu kiiki.”

Di soni di de bi sikifi a di besi, dë sö tuutuu! Hii dee möiti dee hiniwan fuu ta mbei, bi ta heepi. Useei bi ta du andi u sa du. A di jaa 1974, Nigelia bi ko dë di fosu köndë di bi abi 100.000 peleikima, baka Amëëkanköndë. Di wooko bi go a fesi seei!

A di pisiten dë, feti bi bigi a di köndë a di jaa 1967 te go miti di jaa 1970. Sömëni liba longi dee baaa fuu dee ta libi a Biafran, di dë a di woto së u di Niger lio, an bi sa ko a di bëikantoo. U bi musu ta tja buku ku woto soni go da de. Kumafa u bi taki kaa a di bigi u di woto, nöö u di u bi begi Jehovah, söseei u di u buta hii u futoou nëën, mbei u bi aba di lio sömëni pasi.

Mi sabi jeti unfa u bi ta aba di Niger lio hii fa hogi bi sa miti u. Sodati bi sa kii u, u bi sa kisi siki nasö woto hogi soni bi sa miti u. A bi taanga u pasa dee hia hogihati sodati dee bi ta hoi wakiti, ma a bi möön taanga u pasa a di pisi u Biafran ka de bi tapa di pasi. Wan pasi mi bi aba di lio Niger a ndeti ku boto. Mi bi kumutu a di foto Asaba go te a di foto Onitsha, nöö baka di dë, mi bi go da dee baaa dee ta tei fesi a di foto Enugu taanga. Wan woto pasi mi bi go da dee gaanwomi dee ta libi a di foto Aba, taanga, u di de bi ta libi a di pisiwata ka lanti bi taki taa di köndë bi musu dë a dungu. Di u bi ta hoi komakandi a di foto Port Harcourt, u bi musu tapa di komakandi fuu ku begi hesihesi, u di dee sodati u di köndë bi ko feti pasa di pasi ka de bi tapa a Bafrian.

Dee komakandi aki bi dë fanöudu u lei dee baaa ku dee sisa fuu unfa Jehovah lobi de tjika, u heepi de u de an tei së, söseei u heepi de u de sa ta libi fiifii makandi. Dee baaa ku sisa u Nigelia bi pasa di feti aki. De bi lei taa de abi di lobi di ta mbei taa de an ta buuse woto lö, söseei taa de bi dë wan, kumafa Keesitu sëmbë musu dë wan. A bi dë wan gaandi da mi u dë makandi ku de a dee taanga ten dë!

A di jaa 1969, Baaa Milton G. Henschel bi dë di fesima u di keling-komakandi de kai „Peace on Earth” (Bööböö libi o dë a goonliba). De bi hoi ën a Yankee Stadium, a di foto New York. Mi bi ta heepi ën, nöö mi bi lei sömëni soni nëën. A bi ko a di soifi ten, u di a di jaa 1970, u bi hoi di keling-komakandi de kai „Men of Goodwill” (Sëmbë di abi bunuhati). U bi hoi ën a di foto Lagos, a Nigelia. U di di keling-komakandi aki bi hoi kölö sö baka di feti, mbei u sa taki taa Jehovah hën bi mbei taa hii soni bi waka bunu. De bi puu di komakandi aki a 17 töngö, nöö 121.128 sëmbë bi ko. Wa bi hoi sö wan gaan komakandi wan daka. Baaa Knorr, Baaa Henschel ku dee woto sëmbë di bi juu opolani kumutu na Amëëkanköndë ku Ingisiköndë u ko a di komakandi aki, bi si fa 3775 sëmbë bi tei dopu. Sensi di Pensiti daka na awooten, nöiti möön sömëni sëmbë bi tei dopu a wan daka dendu! A di ten di mi bi ta heepi u seeka soni da di komakandi dë, mi bi abi soni u du hia möön hii woto ten a mi libi. Dee peleikima bi ko hia seei tee!

A dee möön leki 30 jaa dee mi bi dë a Nigelia, mi bi lobi di keling-wooko di mi bi ta du a West-Afrika. Dee sëndëlengi bi ta wai seei taa u bi buta pakisei a hiniwan u de apaiti, söseei taa u bi ta da de taanga, nöö de bi ta tei ën u bigi! Mi bi ta wai seei u piki de taa wa fëëkëtë de! Di wooko aki bi heepi mi u si taa di möön bunu fasi u heepi wan sëmbë u go a fesi a di biibi, söseei fuu sa ta libi fiifii makandi ku useei a di ölganisaasi, hën da te u ta lei di sëmbë taa u ta booko u hedi ku ën.

Di feti bi hebi a di köndë seei, nöö sömëni siki bi dë tu. Ma u di Jehovah bi heepi u, mbei u bi sa  pasa dee fuka dee bi ta miti u. U bi ta si taa Jehovah bi dë ku u. Oris ta taki taa:

„Sömëni pasi malalia bi kisi u. A bi pasa wan pasi seei taa Worth bi faau go a hatiwosu a Lagos. Dee data bi piki mi seei taa a bi o lasi hën libi, ma kölöku taa di soni dë an pasa! Di a bi kisi hënseei baka, hën a bi konda soni u di Könuköndë u Gadu da di data di bi ta luku ën. Di data aki de bi ta kai munëi Nwambiwe. Bakaten, mi ku Worth bi go luku ën u lei ën soni u Bëibel. A bi ko a di tuutuu biibi, nöö bakaten a bi ko dë wan gaanwomi a di foto Aba. Miseei bi heepi sömëni sëmbë u de ko toon sëmbë di ta dini Jehovah fajafaja. Mi bi heepi sëmbë di bi dë a di Moslim biibi ku hii de hati tu. Ma di soni di bi ta da u möön piizii, da di lei di u bi ko lei sabi dee sëmbë u Nigelia, di fasi fa de ta libi, dee guwenti u de ku di töngö di de ta fan. U bi ko lobi dee soni aki tuutuu.”

Wan woto soni di u bi lei da: Ee u bi kë go a fesi a di biibi, nöö u bi musu lei u lobi dee baaa ku dee sisa fuu aluwasi di fasi fa de ta libi bi tooka gaanfa ku di fasi fa u ta libi.

Baka di u bi wooko a Bëtëli a Nigelia, u bi kisi wan woto wooko u du a di jaa 1987. U bi musu du di sëndëlengi wooko a di hanse paati de kai St. Lucia. U bi lobi di wooko aki seei, ma u bi abi woto fuka. Na Afiikan wan womi bi ta tööu ku hia mujëë, ma a St. Lucia womi ku mujëë bi ta libi ku deseei söndö tööu. Di Wöutu u Gadu bi heepi sömëni u dee sëmbë dee u bi ta lei soni u Bëibel u de tooka soni a de libi.

Baka wantu jaa wa bi sa du sö hia a di diniwooko möön u di u bi ta ko gaandi. A di jaa 2005 di tii kulupu bi manda u go a di hedikantoo a Brooklyn, di dë a New York, na Amëëkanköndë. Hiniwan daka mi ta da Jehovah tangi taa mi bi tööu ku Oris. A lasi libi a di jaa 2015, nöö a ta hati mi seei taa a dëdë. A bi dë di möön bunu mujëë da mi, nöö mi bi lobi ën seei. Mi bi lobi ën hii dee 68 jaa dee u bi dë makandi. U bi ko fusutan taa ee wan sëmbë kë abi wan piizii tööu libi, nasö ee wan sëmbë kë dë ku piizii a di kemeente, nöö a musu ta lesipeki dee sëmbë dee ta tei fesi, a musu ta da wotowan paadon, a musu abi sakafasi, söseei a musu ta lei taa a abi dee fasi di di santa jeje u Gadu ta mbei sëmbë ko abi.

Te u bi lasi hati nasö te u bi ta fii bookosaka, nöö u bi ta hakisi Jehovah faa heepi u fu wa disa di wooko fëën u go du woto soni. Hiniwan juu te u bi ta mbei möiti u du di wooko fëën go dou, u bi ta si taa soni bi ta ko möön bunu. Ma di möön bunu soni dë a pasi ta ko!​—Jes. 60:17; 2 Kol. 13:11.

Jehovah bi mbei dee gaansëmbë u mi ku woto sëmbë jeti feni gaan bunu, u di a bi mbei soni waka bunu ku di wooko di de bi du a Trinidad ku Tobago. Söwan 9892 sëmbë tei di tuutuu lei. Na Aruba, sömëni baaa ku sisa bi mbei möiti u da dee woto baaa ku sisa taanga a di kemeente ka mi bi dë. A di ten aki 14 gaan kemeente dë a di paati dë. Söwan 381.398 peleikima dë a Nigelia nöunöu. Nöö a di paati de kai St. Lucia, söwan 783 peleikima ta wooko u mbei di wooko u di Könuköndë u Jehovah go a fesi.

Nöunöu mi pasa 90 jaa kaa. Psalöm 92:14 ta taki u dee sëmbë dee dë a di wosu u Jehovah taa: „De o ta göö bunu, aluwasi de hedi uwii ko weti. Hii juu de o ta dë fatufatu, söseei de o ta hanse.” Mi ta wai seei taa mi bi sa du soni da Jehovah. Dee gaan gudu dee mi bi feni bi da mi taanga u mi dini Jehovah ku hii mi hati. U di Jehovah an ta disa dee sëmbë dee a lobi mbei mi bi „dë kuma wan pau di ta buta folo di dë paandipaandi a di djai u di wosu u Gadu”.​—Ps 92:13.