1. Konda wan woto di ta lei faandi mbei u musu da Jehovah pasi faa tii u.

 BOO taa i lasi a matu. Sömëni hogi sa miti i. Soni kuma taku mbeti sa kisi i, sindeki sa njan i, libilibi soni di ta njan sëmbë fu te de ko suwaki sa njan i tu, nasö i sa kai go a wan baaku. Wë an dë u taki taa i bi o wai seei, ee wan sëmbë di sabi di matu bunu dë makandi ku i u lei i fa i musu waka u hogi an miti i. Wë di goonliba aki dë leti kuma di matu dë. Sömëni hogi soni dë nëën di sa mbei u ku Jehovah an dë mati möön. Ma wa dë u wanwan, Jehovah dë ku u, nöö hën da di möön bunu sëmbë di sa tja u. Fëën mbei a o tja u pasa dee soni dee sa du hogi ku u, fu te u dou a di njunjun goonliba ka woo libi u teego.

2. Unfa Jehovah ta tii u?

² Unfa Jehovah ta tii u? Di möön fanöudu fasi fa a tii u, hën da ku di Wöutu fëën, di Bëibel. Boiti di dë, a ta wooko ku libisëmbë tu u tii u. Wan woto fasi fa a ta du ën tu, hën da di wooko di a ta wooko makandi ku „di köni saafu di dë u futoou”. De ta seeka soni da u fu di biibi fuu sa ko taanga, söseei fuu sa ta du soni ku köni (Mat. 24:45). Jehovah ta tei woto womi tu di taanga a di biibi u tii u. Dee womi dë da dee keling-gaanwomi ku dee gaanwomi u kemeente dee ta da u taanga, söseei dee ta lei u unfa u sa hoi dou te soni ta taanga da u. U ta tei ën u bigi seei taa Jehovah seeka soni u tii u a sö wan bunu fasi a dee lasiti daka aki! Dee soni aki ta heepi u fuu ku Jehovah dë mati go dou, sö taa u sa dë waiwai u nöömö.

3. Andi woo lei a di woto aki?

³ So juu a sa taanga da u fuu saka useei a di tii u Gadu basu, möönmöön te a ta wooko ku zöndu libisëmbë u piki u andi u musu du. Faandi mbei a sa taanga da u? Wë u di a sa pasa taa di soni di de taki an kai ku u. Nasö u sa si kuma di soni di de piki u fuu du an dë wan köni soni, nöö u sa ko ta pakisei taa sö  wan soni an sa kumutu a Jehovah. A dee pisiten dë, a ta dë fanöudu fuu ko dë seiki taa Jehovah hën ta tii dee sëmbë fëën, söseei taa hii juu woo ta feni wini te u ta du soni kumafa a ta lei u. Di woto aki o heepi u fuu ko dë seiki taa Jehovah hën ta tii dee sëmbë fëën tuutuu. Woo si unfa Jehovah bi ta tii dee sëmbë fëën na awooten, unfa a ta tii de a di ten aki, söseei woo si un wini woo feni te u ta du soni kumafa a ta lei u.

UNFA JEHOVAH BI TA TII DEE ISAËLI SËMBË?

4-5. Unfa Jehovah bi lei taa hën bi tei Mosesi u tii dee Isaëli sëmbë? (Luku di peentje.)

⁴ Jehovah bi tei Mosesi faa puu dee Isaëli sëmbë a Egepiti. A bi lei de gbelingbelin taa hën bi manda Mosesi u tii de. A bi buta wan bundji u ta tja de a didia, nöö a bi buta wan gaan faja u ta tja de a ndeti (Ëki. 13:21). Mosesi bi ta waka a dee soni dë baka, fu te a tja dee Isaëli sëmbë go dou a di Bë Ze. Ma dee sëmbë bi ko fëëë seei, u di de bi si kuma dee Egepiti sëmbë o feni de kii a di ze bandja. Fëën mbei de bi ta si kuma Mosesi an bi du soni a wan köni fasi. Ma di soni di Mosesi bi du an bi föutu. Jehovah hën bi mbei Mosesi tja de go dë (Ëki. 14:2). Te u kaba fëën, hën Jehovah puu de a fuka a wan gaan foombo fasi.​—Ëki. 14:26-28.

⁵ Söwan 40 jaa longi, Mosesi bi ta waka a di bundji ku di gaan faja baka, sö taa a bi sa tja dee sëmbë pasa a di sabana. a Wan pisiten Jehovah bi buta di bundji a di tenti u Mosesi liba, sö taa hii dee Isaëli sëmbë bi sa ta si ën (Ëki. 33:7, 9, 10). Mosesi bi ta jei di fan u Jehovah a di bundji, nöö a bi nango piki dee sëmbë andi Jehovah bi taki (Ps. 99:7). Dee Isaëli sëmbë bi sa si gbelingbelin taa Jehovah hën bi ta manda Mosesi u lei de andi de musu du.

6. Unfa dee Isaëli sëmbë bi ta si di fasi fa Jehovah bi ta tii de? (Nöbu 14:2, 10, 11)

⁶ Hii fa a bi dë gbelingbelin u si taa Jehovah hën bi ta manda Mosesi u tii dee Isaëli sëmbë, tökuseei gaansë u de an bi kë tei taa Jehovah hën bi mandëën faa heepi de. (Lesi Nöbu 14:2, 10, 11.) A bi pasa sömëni pasi taa de an bi kë tei Mosesi kuma di sëmbë di Jehovah bi buta u tii de. U di soni dë mbei Jehovah an bi da dee lö sëmbë dë pasi u de go a di paamusi köndë.​—Nöb. 14:30.

7. Ambë ku ambë bi ta saka deseei a di tii u Jehovah basu? (Nöbu 14:24) (Luku di peentje tu.)

⁷ So u dee Isaëli sëmbë bi ta saka deseei a di tii u Jehovah basu. Jehovah bi taki u Kaalëpu taa: „A ta du soni go dou kumafa mi kë.” (Lesi Nöbu 14:24.) A bi mbei Kaalëpu feni gaan bunu, söseei a bi dëën pasi fu hënseei bi sa taki naasë u di Paamusi Köndë a bi kë libi (Jos. 14:12-14). Dee Isaëli sëmbë dee Jehovah bi da pasi u de go a di Paamusi Köndë, bi ta saka deseei a di tii fëën basu tu. Di Josua bi tei Mosesi kamian, hën dee Isaëli sëmbë bi „ko abi gaan lesipeki da Josua fu te a dëdë” (Jos. 4:14). Te u kaba fëën, Jehovah bi mbei de denda go a di köndë di a bi paamusi de.​—Jos. 21:43, 44.

8. Konda unfa Jehovah bi ta tii dee sëmbë fëën a di ten u dee könu. (Luku di peentje tu.)

⁸ Baka wantu jaa, hën Jehovah buta kuutuma u heepi dee sëmbë fëën. Bakaten, hën a buta tjabukama u heepi de a di ten u dee könu. Dee könu dee bi ta hoi deseei a Jehovah, bi ta du soni kumafa dee tjabukama bi ta piki de. Di soni dë Könu Dafiti bi du, di di tjabukama de kai Naatan bi leti ën buta a pasi (2 Sam. 12:7, 13; 1 Klon. 17:3, 4). Könu Josafati bi ta du soni kumafa di tjabukama de kai Jahasiëli bi ta  taki, söseei a bi ta da dee sëmbë u Juda taanga u de „biibi dee soni di dee tjabukama u [Gadu] ta taki” (2 Klon. 20:14, 15, 20). Di dee sëmbë u Gadu bi dë ku fuka, hën Könu Esikia bi go suku heepi a di tjabukama Jesaaja (Jes. 37:1-6). Hiniwan pasi te dee könu bi du soni kumafa Jehovah bi lei de, nöö de bi ta feni gaan bunu, söseei soni bi ta waka bunu da dee sëmbë dee de bi ta tii (2 Klon. 20:29, 30; 32:22). An dë u taki taa hii sëmbë bi musu u fusutan taa Jehovah hën bi ta wooko ku dee tjabukama u tii dee sëmbë fëën. Ma tökuseei gaansë u dee könu, söseei gaansë u dee sëmbë dë an bi kë haika dee tjabukama u Jehovah.​—Jel. 35:12-15.

UNFA JEHOVAH BI TA TII DEE FESITEN KEESITU SËMBË?

9. Ambë Jehovah bi buta u tii dee fosu Keesitu sëmbë? (Luku di peentje tu.)

⁹ Baka di Jesosi bi weki ko a libi baka, hën Jehovah bi seti di kemeente u Keesitu sëmbë. Unfa a bi ta tii de a di ten dë? Jehovah bi buta Jesosi kuma hedima u di kemeente (Ef. 5:23). Ma Jesosi an bi ta fan ku hiniwan u dee bakama fëën u piki de unfa de musu du soni. A bi ta wooko ku dee apösutu, söseei ku dee gaanwomi dee bi dë a Jelusalen, u lei de unfa de musu du soni (Tjab. 15:1, 2). Boiti di dë, a bi buta gaanwomi a dee tookatooka kemeente, u lei dee sëmbë unfa de musu du soni.​—1 Tes. 5:12; Tit. 1:5.

10. (a) Unfa gaansë u dee fesiten Keesitu sëmbë bi ta du soni te de bi jei andi Gadu kë u de du? (Tjabukama 15:30, 31) (b) Faandi mbei de an bi bia baka da dee sëmbë dee Gadu bi buta u lei de soni? (Luku di pisi „ Faandi mbei so sëmbë an ta biibi taa Jehovah ta tei libisëmbë u tii dee sëmbë fëën?”)

¹⁰ Unfa dee fesiten Keesitu sëmbë bi ta si di fasi fa Jehovah bi ta tii de? Wë gaansë u de bi ta tei dee soni de bi ta lei de u bigi seei, söseei de an bi ta naanaa u hopo du de. Fuu taki ën, „di dee sëmbë lesi di biifi te de kaba, hën de wai. A da de hati seei”. (Lesi Tjabukama 15:30, 31.) Unfa Jehovah ta tii dee sëmbë fëën a di ten aki?

UNFA JEHOVAH TA TII U A DI TEN AKI?

11. Konda wan woto di ta lei unfa Jehovah bi lei dee sëmbë fëën soni wantu jaa pasa.

¹¹ Jehovah ta tii dee sëmbë fëën go dou a di ten aki jeti. A ta du ën ku di Bëibel, söseei ku di Womi Mii fëën di dë di hedima u di kemeente.  Soni dë di ta lei u gbelingbelin taa Gadu ta wooko ku libisëmbë go dou u lei u soni a di ten aki ö? Wë aai. Buta pakisei a wantu soni di bi pasa baka di jaa 1870. Wan womi de kai Charles Taze Russell ku wanlö mati fëën bi bigi fusutan taa soni o tooka gaanfa seei a di jaa 1914, u di di Könuköndë u Gadu bi o bigi tii a di ten dë (Dan. 4:25, 26). De bi ko fusutan di soni dë u di de bi buta hii de pakisei a dee tjabukama woto u Bëibel. Jehovah hën bi heepi de u de ko fusutan di soni dë u? Aai, an dë u taki. Dee soni dee bi pasa a goonliba a di jaa 1914 bi lei gbelingbelin taa di Könuköndë u Gadu bi bigi tii. Di Fosu Goonliba Feti bi bigi, taku siki bi bigi paaja hiahia, goon bi ta seki a sömëni kamian, söseei gaan hangi pena bi ko dë (Luk. 21:10, 11). Jehovah wë bi ta wooko ku dee bunuhati womi dë u heepi dee sëmbë fëën.

12-13. Andi dee baaa bi du a di pisiten u di u Tu Goonliba Feti, u mbei sëmbë ko sabi soni u Jehovah möön gaanfa?

¹² Buta pakisei tu a dee soni dee bi pasa a di pisiten u di u Tu Goonliba Feti. Dee baaa dee bi abi faantiwöutu a di Hedikantoo bi öndösuku Akoalimbo 17:8, hën de ko fusutan taa Amagedon an bi o ko wantewante baka di feti, ma sëmbë bi o ko ta libi fiifii ku deseei, sö taa dee Jehovah Kotoigi bi sa peleiki da de möön gaanfa. Ma hii fa sëmbë bi ta si kuma di soni di dee baaa bi ko fusutan dë an kan, tökuseei de bi seti di Giliati-siköö u lei sömëni baaa ku sisa soni, sö taa de bi sa manda de go du di sëndëlengiwooko a hii së u goonliba. Hii fa di feti an bi kaba jeti, tökuseei dee baaa bi ta manda sëmbë go a woto köndë u de go du di sëndëlengiwooko. Boiti di dë, di köni saafu di dë u futoou bi seti di Teokalasia siköö, b sö taa dee sëmbë u hii dee kemeente tuu bi sa ko toon möön bunu peleikima ku möön bunu leima. Dee soni aki bi heepi dee sëmbë u Gadu, u de dë kabakaba u du di wooko di Gadu bi da de.

¹³ U ta fusutan gbelingbelin taa Jehovah hën bi ta tii dee sëmbë fëën a dee taanga ten dë. Sensi di ten dë, hën dee Jehovah Kotoigi ta peleiki fiifii da sëmbë a sömëni tookatooka pisiwata u goonliba. Fuu taki ën, nöö di soni aki mbei taa sömëni sëmbë ko sabi Jehovah.

14. Faandi mbei u sa futoou dee soni di di ölganisaasi u Jehovah ku dee gaanwomi ta lei u? (Akoalimbo 2:1) (Luku di peentje tu.)

 ¹⁴ A di ten aki, dee baaa u di Tii Kulupu seei ta saka deseei a di tii u Keesitu basu tu. De kë taa dee soni di de ta piki dee baaa ku dee sisa, ta kai ku di fasi fa Jehovah ku Jesosi ta si soni. Nöö de ta wooko ku dee keling-gaanwomi ku dee gaanwomi u kemeente, u piki dee baaa ku dee sisa unfa de musu du soni. c Dee gaanwomi dee dë salufuwan ku dee woto gaanwomi dë a Keesitu „leti maun”. (Lesi Akoalimbo 2:1.) Ma hii de tuu da zöndu libisëmbë, nöö de ta mbei föutu. Mosesi ku Josua seei bi ta mbei föutu so juu. Dee apösutu seei bi ta mbei föutu tu (Nöb. 20:12; Jos. 9:14, 15; Lom. 3:23). Ma tökuseei u ta si gbelingbelin taa Keesitu ta tii di saafu di dë u futoou, ku dee gaanwomi u kemeente, nöö a o ta du di soni aki ’hii juu, u tee a kaba u di goonliba aki’ (Mat. 28:20). U sa futoou dee soni dee a buta dee baaa aki u lei u.

U TA FENI WINI TE WA TA WEI U SAKA USEEI A DI TII U JEHOVAH BASU

15-16. Andi i ta lei a dee woto u dee sëmbë dee bi mbei möiti, u du soni kumafa Jehovah ta lei u?

¹⁵ Te wa ta ko wei u du soni kumafa Jehovah ta lei u, nöö u ta feni wini nöunöu kaa. Di dee baaa bi da u taanga fu wa musu ta biinga a gudu baka, hën wan baaa de kai Andy, ku hën mujëë Rose bi mbei möiti u du soni kumafa de taki. d Te u kaba fëën de bi feni di gaandi u heepi mbei Könuköndë zali, ku woto kamian ka u ta dini Jehovah. Rose bi taki taa: „So juu u bi ta libi a wanlö gaan piki kamian ka boiwosu seei an bi ta dë. Boiti di dë, mi bi lo’ u puu footoo, ma mi bi abi u sei sömëni u dee camera u mi, ku wanlö woto soni di mi bi ta tei u puu footoo. Mi bi këë seei di mi bi sei de. Ma leti kuma Sala di mujëë u Abahamu, mi bi dë kabakaba u na ta tjali da dee soni dee mi disa u dini Jehovah” (Heb. 11:15). U wini baaa Andy ku hën mujëë Rose bi feni di de bi du dee soni dë? Wë sisa Rose bi taki taa: „U ta wai gaanfa seei, u di u dë seiki taa u ta da Jehovah hii soni di u abi. Di mi ku mi manu bi ta du di wooko di Jehovah bi da u fuu du, hën u bi ko fusutan piki sö möön bunu fa di libi o dë a di njunjun goonliba.” Baaa Andy seei bi taki taa: „U ta wai seei, u di u sabi taa u ta tei  hii u ten ku hii u kaakiti u du wooko da Jehovah.”

¹⁶ Na un woto fasi u ta feni wini te u ta du soni go dou kumafa Jehovah ta lei u? Wë u di dee baaa ta da u taanga fuu möön booko u hedi ku di wooko u Jehovah, mbei wan sisa de kai Marcia bi bigi du di pioniliwooko baka di a kaba siköö (Mat. 6:33; Lom. 12:11). Marcia bi taki taa: „Mi bi sa go lei soni a universiteit fö jaa longi söndö paka. Ma mi bi kë dini Jehovah möön gaanfa. Fëën mbei mi bi buta taa ma o go a universiteit, ma mi bi o lei u du wan wooko di bi o sa heepi mi u mi ta feni möni tjika, sö taa mi sa ta du di pioniliwooko. Di soni dë da wan u dee möön bunu soni di mi du a mi libi. Nöunöu mi ta du di kowoonu pioniliwooko, nöö mi ta dë waiwai seei. Boiti di dë, di wooko di mi ta du ta da mi pasi u mi sa wooko da Bëtëli, söseei a ta da mi pasi u mi sa du sömëni woto suti wooko da Jehovah.”

17. Un bunu woo feni te u ta du soni kumafa Jehovah ta lei u? (Jesaaja 48:17, 18)

¹⁷ So juu di ölganisaasi u Jehovah ta da u lai, u tjubi u da di lobi di sëmbë ta lobi möni, söseei a ta da u lai di ta lei unfa u musu ta köni fu wa du soni di sa mbei u pasa Jehovah buka. Te u ta du dee soni dë, nöö woo feni wini, u di u ta saka useei a di tii u Jehovah basu. Boiti di dë, woo abi wan limbo háti, nöö wa o abi dee bookohedi dee sömëni sëmbë ta abi (1 Tim. 6:9, 10). Te u ta du soni kumafa Jehovah ta lei u, nöö woo sa dini ën ku hii u hati, woo ta dë waiwai, söseei woo ta dë bööböö.​—Lesi Jesaaja 48:17, 18.

18. Faandi mbei i dë kabakaba u ta saka iseei a di tii u Jehovah basu go dou?

¹⁸ An dë u taki taa Jehovah o ta wooko ku libisëmbë go dou u tii u a di pisiten u di gaan fuka, ku di Dusu Jaa Tii (Ps. 45:16). Joo ta saka iseei a di tii u Jehovah basu go dou, hii fa a sa pasa taa joo ta kë du soni woto fasi ö? Wë ee u ta saka useei a di tii u Jehovah basu nöunöu kaa, nöö an o taanga da u fuu du ën a di ten di ta ko. Fëën mbei boo ta saka useei a di tii u Jehovah basu hii juu, söseei boo ta du soni kumafa dee womi dee a buta u luku u ta lei u (Jes. 32:1, 2; Heb. 13:17). Te u ta du sö, nöö u sa dë seiki taa Jehovah, di Sëmbë di ta lei u di pasi ka u musu waka, o heepi u fuu sa hoi gingin a di biibi fu te u dou a di njunjun goonliba, ka woo ta libi u teego.