1, 2. (a) Unfa Jesosi bi piki di Petuisi piki ën faa pakisei hënseei? (Luku di peentje a bigi u di woto.) (b) Faandi mbei Jesosi bi piki ën sö?

DEE apösutu u Jesosi bi foondo seei! De bi mëni taa Jesosi bi o toona seti di könuköndë u Isaëli, ma Jesosi bi piki de taa an o tei longi möön nöö a o tja pena u te a dëdë. Apösutu Petuisi bi taki taa: „Masa, na taki dee lö soni dë e. Biga de an o sa pasa ku i seei, kwetikweti.” Hën Jesosi piki ën taa: „Waka pasa kumutu a mi fesi dë e, ju didibi Saatan. I dë kuma wan sitonu a pasi da mi u mi naki futu kai kumutu a di pasi Gadu buta da mi u mi waka. Biga fa i fan dë, nöö na Gadu da i di pakisei dë e. Libisëmbë pakisei nöö di dë.”​—Mateosi 16:21-23; Tjabukama 1:6.

² Jesosi bi taki di soni aki u di a bi kë lei gbelingbelin taa di fasi fa Jehovah ta pakisei tooka ku di fasi fa dee sëmbë u di goonliba u Saatan ta pakisei (1 Johanisi 5:19). Petuisi bi da Jesosi taanga faa pakisei hënseei nöö, leti kumafa gaansë u sëmbë u di goonliba aki ta pakisei. Ma Jesosi bi sabi taa Jehovah bi kë faa seeka hënseei da di sitaafu di a bi o tja, ku di dëdë di a bi o dëdë bakaten. Di fasi fa Jesosi bi piki Petuisi bi lei  gbelingbelin taa a bi ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, nöö an bi kë ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei.

3. Faandi mbei a taanga fuu ko ta pakisei kumafa Jehovah ta pakisei, nöö faandi a ta taanga fu wa pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei?

³ Unfa a dë ku u? U ta pakisei kumafa Jehovah ta pakisei ö, naa u ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei? U dee Keesitu sëmbë ta mbei taanga möiti u dee soni dee u ta du sa ta kai ku Gadu. Ma unfa a dë ku di fasi fa u ta pakisei? U ta mbei taanga möiti fuu sa ko ta pakisei kumafa Jehovah ta pakisei ö, nasö fuu ko ta si soni kumafa a ta si soni ö? Di soni aki sa dë wan taanga soni. Ma an taanga u ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei. Di soni aki dë sö, u di di lö fasi u pakisei aki dë a hii së u di goonliba (Efeise 2:2). Dee sëmbë u di goonliba aki lo’ u buta pakisei a deseei, nöö a sa pasa taa u ko ta pakisei sö tu. U sa taki taa a taanga fuu ko ta pakisei kumafa Jehovah ta pakisei, ma an taanga fuu ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei.

4. (a) Andi o pasa ku u ee u da di goonliba u Saatan pasi faa tooka di fasi fa u ta pakisei? (b) Andi woo lei a di woto aki?

⁴ Ee u mbei di goonliba aki mbei u ko ta pakisei kumafa de ta pakisei, nöö woo ko ta pakisei useei nöö. Woo kë ta taki da useei andi da bunu ku andi da hogi (Maikusi 7:21, 22). Fëën mbei a bunu seei fuu ko ta pakisei kumafa Gadu ta pakisei, ka fuu ta pakisei kumafa libisëmbë ta pakisei. Di woto aki o heepi u fuu du di soni aki. Woo luku faandi mbei a bunu fuu ta si soni kumafa Jehovah ta si soni. Woo ko si taa na tapa di soni aki ta tapa u fu du soni, ma wini a o tja ko da u. Woo luku tu unfa u sa ta köni u di goonliba u Saatan an tooka di fasi fa u ta pakisei. A di woto di ta ko, woo luku unfa u sa ko sabi unfa Jehovah ta pakisei u so soni, söseei woo lei unfa u sa ko ta pakisei kumafa a ta pakisei.

5. Faandi mbei so sëmbë an ta kë u na wan sëmbë ko tooka di fasi fa de ta pakisei?

⁵ So sëmbë an ta kë u na wan sëmbë tooka di fasi fa de ta si soni. De lo’ u taki taa: „Ma kë u sëmbë piki mi unfa mi musu si soni.” Boo taa dee sëmbë aki ta kë taki da deseei andi de kë du, söseei de ta kë lei taa de abi leti u du sö. De an kë u wotowan abi taki a de liba, nasö u wotowan duwengi de u de ko dë kuma dee woto sëmbë. * (Luku di pisi a basu.)

6. (a) Andi Jehovah ta da u pasi fuu du? (b) Di soni aki kë taki taa u sa du hii soni di u kë u?

⁶ A bunu fuu hoi a pakisei taa ee u ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, nöö an kë taki taa wa o abi wan fasi fa u ta pakisei tu. 2 Kolenti 3:16 ta taki taa: ’Di jeje u Gadu, hën nöö sa mbei sëmbë ko fii.’ Jehovah ta da u pasi fuu taki da useei un pei sëmbë u kë ko dë. U sa abi soni fuu apaiti di u lobi, söseei u sa abi soni di u lo’ u du di ta da u piizii. Jehovah hën mbei u a di lö fasi aki. Ma di soni aki an kë taki taa u sa du hii soni di u kë du. (Lesi 1 Petuisi 2:16.) Te u musu luku ee wan soni bunu nasö ee an bunu, nöö Jehovah kë fuu wooko ku di Wöutu fëën fuu ko sabi andi u musu du. Di soni aki ta tapa u fuu du soni ö, naa a ta tja wini ko da u?

7, 8. Di ko di u ta ko si soni kumafa Jehovah ta si soni ta tapa u fuu piizii u di libi ö? Konda wan woto.

 ⁷ Boo taa mama ku tata ta mbei möiti u lei dee mii u de bunu soni. Kandë de ta lei de u de ta taki tuutuu soni, u de ta wooko taanga, söseei u de ta booko de hedi ku wotowan. Di soni aki an ta tapa dee mii u de du soni. Ma seeka mama ku tata ta seeka dee mii u de u de ko abi wan bunu libi bakaten. Te dee mii ko bigi kaa, nöö de go ta libi de wanwan, nöö de o sa ta taki da deseei unfa de bi o kë du soni. Wë ee de libi ku dee bunu soni di de mama ku de tata lei de, nöö de o sa möön du soni a wan bunu fasi, nöö di soni dë sa mbei de koti pasi da sömëni bookohedi, ku sömëni fuka, söseei de an o bai sabi sö u dee soni di de bi du.

⁸ Wë leti kumafa wan bumbuu mama ku wan bumbuu tata kë u soni waka bunu da dee mii u de, sö nöö Jehovah kë u dee mii fëën abi di möön bunu libi di dë (Jesaaja 48:17, 18). Fëën mbei a ta lei u unfa u musu ta tja useei, ku unfa u musu ta libi ku wotowan. A kë fuu ko ta si soni kumafa a ta si soni, söseei a kë fuu libi ku dee wëti dee a buta da u. Di soni aki an ta tapa u fuu piizii u di libi, ma a ta mbei u ko köni, nöö a ta heepi u fuu du soni a wan bunu fasi (Psalöm 92:5; Nöngö 2:1-5; Jesaaja 55:9). Woo sa ta du soni di u lobi jeti, ma a di wan seei ten woo ta du soni di ta mbei u ta dë waiwai (Psalöm 1:2, 3). Te u ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, nöö u ta feni wini fëën a sömëni fasi!

9, 10. Andi ta lei taa dee pakisei u Jehovah hei möön di u dee sëmbë u di goonliba aki?

⁹ Wan woto soni di mbei u kë ko ta pakisei kumafa Jehovah ta pakisei, hën da u di dee pakisei u Jehovah hei möön di u dee sëmbë u di goonliba aki. Di goonliba u Saatan ta lei sëmbë unfa de musu ta tja deseei, unfa de musu ko abi wan piizii wosudendu libi, unfa de sa feni wan bumbuu wooko, söseei unfa soni sa waka bunu a woto soni u de libi. Ma gaansë u dee soni aki an ta kai ku di fasi fa Jehovah ta pakisei. Dee sëmbë u di goonliba aki ta da sëmbë taanga u de pakisei deseei nöö. De ta mbei sëmbë ko si kuma fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni an hogi. Nöö so juu de ta piki womi ku mujëë di tööu taa de o ta möön dë waiwai ee de paati, nasö ee de booko tööu, aluwasi na u wan gaan soni hedi. Di soni aki an ta kai ku dee soni di di Bëibel ta taki. Dee soni di dee sëmbë u di goonliba aki ta taki, bunu da di ten fuu aki, möön dee soni di di Bëibel ta taki ö?

¹⁰ Jesosi bi taki taa: „Dee bunu soni dee wan sëmbë ta du, ta lei taa a köni” (Mateosi 11:19, NW). Wë hii fa dee sëmbë u di goonliba aki mbei sömëni njunjun computer soni, tökuseei di soni dë an puu dee soni dee ta tapa u fuu ta dë waiwai. Soni kuma gaan feti, di buuse di sëmbë ta buuse sëmbë u wan woto köndë nasö u wan woto lö. Boiti di dë, dee sëmbë u di goonliba aki ta si fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni kuma wan bunu soni. Ma sömëni sëmbë ta taki tu taa di soni aki ta poi wosudendu libi, a ta mbei sëmbë kisi siki, söseei a ta mbei woto soni miti de.  Ma unfa a dë ku dee soni dee Jehovah ta piki u? Keesitu sëmbë di ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, ta abi wan möön suti wosudendu libi, de ta abi wan möön bunu gösöntu, söseei de ta dë bunu ku hii dee baaa ku dee sisa u de a hii së u goonliba (Jesaaja 2:4; Tjabukama 10:34, 35; 1 Kolenti 6:9-11). Di soni aki ta lei gbelingbelin taa dee pakisei u Jehovah hei möön di u dee sëmbë u di goonliba aki.

11. Ambë Mosesi bi ta djeesi a di fasi fa a ta pakisei, nöö unfa soni bi waka dëën?

¹¹ Dee dinima u Jehovah u di ten di pasa, bi sabi taa dee pakisei u Jehovah möön hei. Hii fa de bi lei Mosesi ’hii dee köni u dee sëmbë u Egepiti’, tökuseei a bi sabi taa a Jehovah tuutuu köni ta kumutu (Tjabukama 7:22; Psalöm 90:12). Fëën mbei a bi hakisi Jehovah taa: „Lei mi di pasi fii” (Ëkisodesi 33:13). U di Mosesi bi mbei Jehovah tooka di fasi fa a bi ta pakisei, mbei Jehovah bi mbei a du gaan foombo soni, sö taa dee soni dee a bi abi a pakisei bi sa pasa tuutuu, söseei a bi mbei de sikifi soni u Mosesi a di Bëibel di ta lei taa Mosesi da wan womi di bi abi wan taanga biibi.​—Hebelejën 11:24-27.

12. Ku andi Paulosu bi ta wooko te a bi musu luku andi a o du?

¹² Apösutu Paulosu bi dë wan köni womi. A bi go a siköö, nöö kandë a bi ta fan möön leki tu töngö (Tjabukama 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3). Ma tökuseei an bi ta wooko ku di köni u di goonliba aki, ma a bi ta wooko ku dee soni dee dë a di Wöutu u Gadu. (Lesi Tjabukama 17:2; 1 Kolenti 2:6, 7, 13.) Di soni dë bi mbei soni bi ta waka bunu dëën a di diniwooko di a bi ta du, nöö a bi ta wakiti di ten ka a bi o feni di paka di o dë u teego.​—2 Timoteo 4:8.

13. Ambë musu luku ee woo tooka di fasi fa u ta pakisei fuu ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni?

¹³ U ta si tuutuu taa di pakisei u Gadu hei möön di u dee sëmbë u di goonliba aki. Ee u ta libi ku dee wëti u Gadu, nöö woo dë waiwai tuutuu, söseei soni o waka bunu da u tu. Ma Jehovah an o duwengi u fuu ko ta pakisei kuma hën. Di köni saafu di dë u futoou an dë basi a u liba ta tii di pakisei fuu, nöö dee gaanwomi seei an ta du ën tu (Mateosi 24:45; 2 Kolenti 1:24). Hiniwan fuu musu luku da hënseei ee a o tooka di fasi fa a ta pakisei, sö taa a sa ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni. Ma unfa u sa du di soni aki?

14, 15. (a) Andi u musu ta pakisei fundu fëën, fuu ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni? (b) Faandi mbei wa musu kë ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei. Konda wan woto.

¹⁴ Loomë 12:2 taki taa: „Wan musu ta djeesi dee sëmbë u di goonliba aki dee na sabi Gadu a dee soni de ta du. Ma i musu da Gadu pasi faa tooka di pakisei fii, be i ko abi wan hii oto pakisei. Nöö joo sabi u wegi soni luku fii sabi andi Gadu kë. Biga di soni Gadu kë, a dë wan gaan bumbuu soni e. A dë wan gbelingbelin soni da i fii tei ku piizii.” Di tëkisi aki ta lei u taa hiniwan fuu sa tooka di fasi fa u bi ta pakisei, fuu ko ta si soni kumafa Gadu ta si soni. Kandë u ko ta si soni a wan pei fasi u di u feni ën a u mama nasö u tata sensi di de pai u, nasö u di so soni pasa a u libi. Ma tökuseei u sa tooka di fasi fa u ta si soni. Woo sa tooka di fasi fa u ta pakisei te u ta pakisei soni di fiti. Ee u ta pakisei fundu u di fasi fa Jehovah ta si soni, nöö woo ta dë seiki taa di fasi fa a ta si soni hën da di bunu wan hii juu. Nöö woo ta kë ta si soni kumafa a ta si soni.

 ¹⁵ Ma ee u kë ko ta pakisei kumafa Jehovah ta pakisei, nöö wa musu ta „djeesi dee sëmbë u di goonliba aki dee na sabi Gadu”. Hën da wa musu ta luku soni, ta lesi soni nasö ta haika soni di an ta kai ku di fasi fa Gadu ta pakisei. A dë fanöudu seei fuu tei di lai aki. Boo buta pakisei a wan woto di nama ku soni u njan, di o heepi u fuu ko fusutan unfa di soni aki dë fanöudu tjika. Wan sëmbë di kë dë gösöntu sa buta taa soni di dë gösöntu nöö a o ta njan. Ma ee hii juu a ta njan soni di an dë gösöntu, nöö a o dë taa u sösö a ta mbei möiti! A di wan seei fasi a bi o dë taa u sösö u ta mbei möiti u lei soni u di fasi fa Jehovah ta pakisei, ee u bi o ta da pasi u soni mbei u ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei.

16. Fuun pei soni u musu tjubi useei da?

¹⁶ U sa köni tee wa ta pakisei wan tjë sö seei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei ö? Wë nönö. U di wa sa kumutu a di goonliba aki go libi a wan woto kamian (1 Kolenti 5:9, 10). Te u ta peleiki seei, woo ta jei sëmbë di o ta dë ku föutu pakisei nasö woo ta jei te de o ta taki poipoi soni di de ta biibi. Ma hii fa woo ta jei dee soni dë so juu, tökuseei wa a’ fu ta sindo ta pakisei de, nöö wa a’ fu ko ta pakisei sö tu. U musu djeesi Jesosi, u di wa o pakisei kumafa Saatan kë fuu ta pakisei. Nöö woo ta tjubi useei tu te u ta köni fu wa go nama ku soni di sa mbei u ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei.​—Lesi Nöngö 4:23.

17. Andi u sa du fu wa go nama ku soni di sa mbei u ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei?

¹⁷ Wan soni di u musu du, hën da u musu ta tei bumbuu mati. Di Bëibel ta piki u taa ee u ku sëmbë di an ta dini Jehovah ko dë gaan mati, nöö woo ko ta pakisei kumafa de ta pakisei (Nöngö 13:20; 1 Kolenti 15:12, 32, 33). U musu ta köni tu ku dee soni dee u ta tei u mbei piizii. Te u ta köni fu wa haika soni nasö luku soni di ta da sëmbë taanga u ko lobi hogidu, fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni, nasö di lei de kai evolutie, nöö wa o ta poi u fusutan ku soni di an ta kai ku Gadu.​—2 Kolenti 10:5.

18, 19. (a) Faandi mbei u musu ta köni ku soni di sa mbei u ko ta pakisei kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei, hii fa so juu dee soni aki sa ta djei bunu soni? (b) Andi ku andi u musu hakisi useei, nöö faandi mbei u musu du ën?

 ¹⁸ U musu sabi andi dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei, hii fa so juu di fasi fa de ta si soni an ta dë gbelingbelin u si. Te u ko sabi ën kaa, nöö u musu ta köni fu wa ko ta pakisei sö. So juu de ta da njunsu a sö wan fasi taa de ta tei wan politiki paatëi së. Nöö so soni di de ta lei a teefei ta da sëmbë taanga u de du soni di dee sëmbë u di goonliba aki ta lobi. So fëlön ku so buku ta da sëmbë taanga u de pakisei deseei nöö, nasö u de ta pakisei dee famii u de nöö. Dee soni aki ta mbei sëmbë ko ta si kuma a dë wan bunu soni u pakisei sö, nöö de sa ko ta si seei kuma sö wan fasi u pakisei da di möön bunu fasi. Ma di lö fasi u si soni aki an ta kai ku di Bëibel. Di Bëibel ta taki taa u ku dee famii fuu o abi wan piizii libi te u lobi Jehovah möön hii woto soni (Mateosi 22:36-39). So woto di de ta konda da piki mii, so teeken fëlön, ku so soni di dee mii sa tei mbei piizii, sa bunu. Ma tökuseei pikipiki dee soni dë sa mbei dee mii ko ta si kuma an dë wan föutu soni u tja deseei a wan fasi di an fiti.

¹⁹ Di soni aki an kë taki taa a dë wan föutu soni u ta piizii. Ma u musu hakisi useei dee soni aki: ’Mi ta fusutan te sëmbë u di goonliba aki kë da mi taanga u pakisei kumafa de ta pakisei ö? Mi ta tjubi miseei ku dee mii u mi da so soni di de ta lei a teefei nasö di sëmbë ta sikifi ö? Mi ta heepi dee mii u mi u de ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, sö taa dee soni di de ta jei nasö di de ta si, an mbei de ko ta si soni kuma dee sëmbë u di goonliba aki ö?’ Ee u sabi unfa Gadu ta pakisei ku unfa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei, nöö wa o ta „djeesi dee sëmbë u di goonliba aki dee na sabi Gadu”.

20. Andi sa mbei u ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, nasö kumafa Saatan ta si soni?

²⁰ U musu hoi a pakisei taa Jehovah ta lei u soni, ma di goonliba u Saatan seei ta lei sëmbë soni tu. Undi u de ta lei i fa i musu si soni? Wë di së di i tei, hën o lei i soni. Ee u ta tei di fasi fa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei, nöö woo ko ta pakisei useei nöö. Fëën mbei a dë fanöudu fuu ta köni ku dee soni dee u ta luku, dee soni dee u ta lesi, dee soni dee u ta haika, söseei u musu ta köni ku dee soni dee u ta pakisei.

21. Andi woo luku a di woto di ta ko?

²¹ A di woto aki, u bi lei taa ee u kë ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, nöö u musu ta köni ku di fasi fa dee sëmbë u di goonliba aki ta pakisei. U musu ta pakisei fundu tu u dee soni Gadu ta pakisei, fuu sa ko ta pakisei kumafa a ta pakisei. A di woto di ta ko, woo luku unfa u sa du di soni dë.