I ta mbei möiti fii ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni ö?
„I musu da Gadu pasi faa tooka di pakisei fii, be i ko abi wan hii oto pakisei.”—LOOMË 12:2.
1, 2. Konda wan woto di ta lei u, andi ta pasa te u ta lei soni u Jehovah go dou?
BOO taa wan sëmbë da wan mii wan kado, hën di mii mama ku hën tata piki di mii faa piki di sëmbë taa: „Gaantangi fii e.” Wë u sa taki taa di mii ta da di sëmbë di dëën di kado tangi, u di de piki ën faa du ën. Ma te di mii ta ko möön bigi, nöö a ta ko fusutan faandi mbei hën mama ku hën tata ta si ën kuma wan gaan soni u da sëmbë tangi, te de du wan soni da i. Te u kaba fëën, di mii o ko ta da sëmbë tangi u di hën mama ku hën tata bi lei ën u du di soni aki.
2 U sa taki taa sö nöö a bi dë ku u tu. Di u bi bigi lei soni u di tuutuu lei, hën u ko fusutan unfa a dë fanöudu tjika fuu hoi dee wëti u Jehovah. Ma möön u ta lei soni u Jehovah, möön u ta ko sabi unfa a ta si soni. Di soni aki kë taki taa u ta ko sabi andi a lobi, andi an lobi, ku unfa a ta si so soni. Te u ta du soni, söseei te u ta pakisei soni di ta kai ku Jehovah, nöö u ta lei taa u ta si soni kumafa Jehovah ta si soni.
3. Faandi mbei a sa ta taanga da u fuu si soni kumafa Jehovah ta si soni?
3 Hii fa u ta wai te u ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni, tökuseei a sa ta taanga da u fuu du di soni aki u di u da zöndu
libisëmbë. U sabi unfa Jehovah ta si hogilibi, u sabi unfa a ta si di lobi di sëmbë ta lobi gudu, di fasi fa sëmbë ta wooko ku buuu, söseei u sabi unfa a ta si di du di sëmbë musu ta du di peleikiwooko, ku woto soni jeti. Ma so juu a sa ta taanga da u fuu fusutan faandi mbei Jehovah ta si dee soni dë sö. Wë nöö unfa u sa ko ta si soni möön gaanfa kumafa Jehovah ta si soni? Nöö unfa di soni aki sa heepi u fuu du soni a wan bunu fasi nöunöu kaa, söseei a di ten di ta ko?UNFA U SA KO TA SI SONI KUMAFA GADU TA SI SONI?
4. Andi da di da di u musu da Gadu pasi faa tooka di pakisei fuu, be u ko abi wan hii woto pakisei?
4 Lesi Loomë 12:2. A di tëkisi aki apösutu Paulosu ta taki andi u musu du fuu sa ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni. A bi taki taa wa „musu ta djeesi dee sëmbë u di goonliba aki dee na sabi Gadu a dee soni de ta du”. Wë kumafa u bi si a di woto di pasa, nöö di soni aki kë taki taa wa musu ta si soni kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta si soni, söseei wa musu ta tja useei kumafa de ta tja deseei. Paulosu bi taki tu taa u musu da Gadu pasi faa tooka di pakisei fuu, be u ko abi wan hii woto pakisei. Di soni aki kë taki taa u musu ta lei soni a di Wöutu u Gadu, u musu ko fusutan andi di Wöutu fëën ta taki, u musu ta pakisei fundu u dee soni dë, söseei u musu mbei hii möiti fuu ko ta si soni kuma hën.
5. Konda unfa di lei di u ta lei soni u Bëibel tooka ku di lesi di u ta lesi soni a di Bëibel.
5 Di biinga di u ta biinga lesi wan soni hesihesi, nasö di buta di u ta buta maaka a dee buku fuu te u ta seeka useei, an tjika fuu taki taa u ta lei soni u Bëibel. Te u ta lei soni u Bëibel, nöö u ta mbei möiti fuu ko sabi Jehovah möön bunu, u ta mbei möiti fuu ko sabi dee soni dee a ta du, söseei u ta mbei möiti fuu ko sabi unfa a ta si soni. U ta mbei möiti tu fuu ko fusutan faandi mbei Jehovah ta piki u fuu du wan soni, söseei faandi mbei a ta piki u fuu musu ta köni ku so soni. U ta luku tu andi ku andi u musu tooka a u libi, söseei a di fasi fa u ta si soni. Kandë na hii juu woo sa ta pakisei fundu u hii dee soni aki te u ta lei soni u Bëibel. Ma hiniwan pasi te u kaba lei soni u Bëibel, nöö a bunu fuu ta tei ten, aluwasi ee hafu u di ten di u ta tei u lei soni u Bëibel seei, nöö u pakisei fundu u dee soni dee u lesi.—Psalöm 119:97; 1 Timoteo 4:15.
6. Andi ta pasa te u ta pakisei fundu u dee soni dee u ta lei a di Wöutu u Gadu?
6 Te u abi di guwenti u ta pakisei fundu u dee soni dee u ta lei a di Wöutu u Gadu, nöö wan soni ta pasa. U ta ko ’sa’ u wegi soni luku’, nöö u ta ko si taa di fasi fa Jehovah ta si soni bunu seei. U ta bigi ko fusutan unfa Jehovah ta si soni. Te u kaba fëën, nöö u ta ko si taa a ta si soni a di bunu fasi. Fëën mbei u ta da Gadu pasi faa tooka di pakisei fuu, be u ko abi wan hii woto pakisei. Te u ta du di soni aki, nöö pikipiki woo ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni.
DEE SONI DEE U TA PAKISEI, DE U TA DU
7, 8. (a) Unfa Jehovah ta si gudu? (Luku dee peentje a bigi u di woto.) (b) Andi o dë di möön fanöudu soni da u ee u ta si gudu kumafa Jehovah ta si ën?
7 Di fasi fa u ta du soni ta nama ku di fasi fa u ta si soni (Maikusi 7:21-23; Jakobosi 2:17). Boo luku wantu soni di ta heepi u fuu fusutan di soni aki möön bunu. Di woto di ta taki u di pai di de pai Jesosi ta lei u unfa Jehovah ta si gudu. Gadu bi mbei Josëfu ku Malia kiija di Womi Mii fëën, hii fa de an bi abi hia möni (Leifitiki 12:8; Lukasi 2:24). Di Malia pai Jesosi, hën a „kandi ën buta a wan këdë dendu ka sëmbë ta buta ahun da dee mbeti ta njan. Biga a mbeti wosu de bi buta de fu de duumi, fu di kamian an bi dë a di lantiwosu möön” (Lukasi 2:7). Ee Jehovah bi kë, nöö a bi sa mbei de pai Jesosi a wan möön bunu kamian. Ma Jehovah bi kë u sëmbë di ta buta di dini di de ta dini ën a di fosu kamian, kiija Jesosi. Di soni dë hën Jehovah bi ta si kuma di möön fanöudu soni.
8 Di woto di ta taki u di pai di de pai Jesosi aki ta lei u unfa Jehovah ta si gudu. So mama ku tata ta kë u dee mii u de ko abi dee möön bunu soni, aluwasi ee a sa mbei dee mii ku Jehovah an dë gaan mati möön. Ma an dë u taki taa Jehovah ta si di dë di u ku ën dë mati kuma di möön fanöudu soni. I ta si di soni aki kumafa Jehovah ta si ën u? Andi sëmbë ta si te de luku di fasi fa i ta du soni?—Lesi Hebelejën 13:5.
9, 10. Unfa u sa lei taa u ta si di mbei di u sa mbei wotowan kumutu a di biibi, kumafa Jehovah ta si ën?
9 Wan woto soni, hën da di fasi fa Jehovah ta si di mbei di wan sëmbë ta mbei wan wotowan du zöndu nasö di du di wan sëmbë ta du soni di sa mbei wan wotowan an dini Jehovah möön. Jesosi bi taki taa: „Ja si fa di mii aki dë nö? [An kisi fusutan fu soni fu mi wan bëtë eti.] Nöö ee sö wan sëmbë ko biibi a mi, nöö hën i mbei a du wan soni faa kumutu a Gadu pasi, nöö gaan hogi seei i du dë e. A bi sa möön bëtë da i de bi tai wan gaan gindi sitonu a i gangaa te de kaba, nöö de tja i go tuwë a di möön fundu kamian u di ze dubuu piii. Biga mi taki da unu taa di sitaafu naandë an hogi kuma di joo kisi ee i mbei wan lagi sëmbë kuma di i si aki kumutu a Gadu pasi” (Maikusi 9:42). Jesosi ta si di soni aki kuma wan gaan hogi soni seei! Nöö u sabi taa Jesosi ta si soni kumafa hën Tata ta si soni. Fëën mbei u sa taki taa Jehovah ta si ën kuma wan gaan hogi soni te wan sëmbë mbei wan wotowan disa u waka a Jesosi baka.—Johanisi 14:9.
10 U ta si di mbei di u sa mbei wotowan kumutu a di biibi kumafa Jehovah ku Jesosi ta si ën u? Andi sëmbë ta si te de luku di fasi fa u ta du soni? Kandë u lo’ u bisi soni a wan pei fasi, nasö kandë u lo’ u seeka sinkii a wan pei fasi. Ma andi woo du ee di fasi fa u ta bisi soni nasö di fasi fa u ta seeka sinkii ta toobi so baaa ku sisa a di kemeente, nasö ee a sa mbei de ko ta pakisei fanafiti soni a di së u manu ku mujëë? Di lobi di u lobi dee baaa ku dee sisa fuu, o mbei u ko ta bisi soni a wan woto fasi ö?—1 Timoteo 2:9, 10.
11, 12. Unfa di duwengi di woo ko sa’ u duwengi useei ku di buuse di woo ko ta buuse dee soni dee Jehovah ta buuse, sa heepi u?
11 Wan woto soni, hën da Jehovah buuse hogilibi (Jesaaja 61:8). An dë u taki taa Jehovah sabi taa so juu a ta taanga da u fuu du bunu soni u di u da zöndu libisëmbë. Ma tökuseei a kë fuu buuse hogilibi, kumafa hënseei buuse ën. (Lesi Psalöm 97:10.) Ee u ta pakisei di soni mbei Jehovah ta buuse hogilibi, nöö a o heepi u fuu ko ta si soni kumafa hënseei ta si soni, söseei a o heepi u fuu koti pasi da soni di an bunu.
So soni an bunu, hii fa di Bëibel an ta taki soni u de finifini
* (Luku di pisi a basu.) Ma sö Jehovah ta si di soni dë u? Hoi a pakisei taa Jehovah an lobi hogilibi na wan pikisö seei, ma a ta buuse ën. Fëën mbei boo mbei möiti fuu ko sa’ u duwengi useei, söseei fuu ko ta buuse dee soni dee Jehovah ta buuse, sö taa u sa koti pasi da hii pei hogilibi.—Loomë 12:9.
12 Ee u ta mbei möiti fuu ko ta buuse hogilibi, nöö a o heepi u fuu ko si taa so soni an bunu, hii fa di Bëibel an ta taki soni u de finifini. A di ten aki, sëmbë ko abi wan baja de ta baja a woto sëmbë futuliba, nöö di lö fasi u baja dë an ta kai ku Jehovah. So sëmbë ta si kuma di soni aki an hogi, u di an dë kuma duumi de ta duumi ku wotowan.PAKISEI NÖUNÖU KAA ANDI JOO DU A DI TEN DI TA KO
13. Faandi mbei nöunöu kaa u musu ko sabi unfa Jehovah ta si soni?
13 Te u ta lei soni u Bëibel, nöö u musu buta pakisei a di fasi fa Jehovah ta si soni, u di di soni aki sa heepi u fuu du soni a wan köni fasi. Nöö ee wan daka wan soni ko pasa ka u musu taki andi woo du, nöö an o dë wan gaan soni da u poi (Nöngö 22:3). Boo luku wantu woto di sikifi a di Bëibel.
14. Andi u ta lei a di fasi fa Josëfu bi piki di mujëë u Potifali?
14 Josëfu bi du wan soni wantewante di di mujëë u Potifali bi kë faa duumi ku ën. An dë u taki taa Josëfu bi pakisei fundu u di fasi fa Jehovah ta si di tööu libi. (Lesi Kenesesi 39:8, 9.) Josëfu bi piki di mujëë u Potifali taa: „Unfa mi sa du sö wan gaan hogi faa ko dë taa mi du zöndu a Gadu wojo?” Di soni di Josëfu bi taki ta lei taa a bi ko ta pakisei kumafa Gadu ta pakisei. Unfa a dë ku u? Andi i bi o du ee wan sëmbë di i ku ën ta wooko a di wan kamian ta pidi i? Ee nasö andi i bi o du ee wan sëmbë manda wan fanafiti soni ko a di tëlëfön fii? * (Luku di pisi a basu.) An o taanga da u fuu hoi useei a Jehovah ee u bi ko sabi kaa unfa a ta si soni, ee u bi ko si taa di fasi fa a ta si soni bunu, söseei ee u sabi kaa andi woo du.
15. Unfa u sa hoi useei a Jehovah kumafa dee dii Hebelejën womi bi du ën?
15 Boo luku di woto u dee dii Hebelejën womi. De bi ta kai de Sadaki, Mësaki ku Abetineko. Könu Nebukatnesali bi piki de taa de musu dini di goutu pindi di a bi mbei. Ma de bi piki di könu taa de an bi o sa du di soni aki. Di piki di de bi piki di könu gbelin taa de an bi o du di soni aki, ta lei taa de bi pakisei a fesi kaa andi bi o sa pasa ee de bi hoi deseei a Jehovah (Ëkisodesi 20:4, 5; Daniëli 3:4-6, 12, 16-18). Unfa a dë a di ten fuu aki? Andi i bi o du ee di basi fii hakisi i fii buta wan möni sö taa de sa hoi wan soni di nama ku poipoi biibi? A bi o bunu fuu pakisei fundu nöunöu kaa u di fasi fa Jehovah ta si dee lö soni aki, ka fuu wakiti u te di soni pasa ku u ufö u du ën. Te u du sö, nöö ee sö wan soni ko miti u, nöö an o taanga da u sö fuu du soni a wan bunu fasi, kumafa dee dii Hebelejën womi bi du ën.
16. Unfa di fusutan di u ta fusutan unfa Jehovah ta si soni, ta heepi u fuu dë seekaseeka te u siki go a data?
16 Te u ta pakisei fundu u di fasi fa Jehovah ta si soni, nöö di soni dë sa heepi u fuu hoi useei nëën ee a ko dë taa u siki go a data. An dë u taki taa wa o tei buuu nasö wan u dee fö soni di de ta puu tei nëën (Tjabukama 15:28, 29). Ma hiniwan Keesitu sëmbë musu wooko ku dee mama wëti u Bëibel u luku andi a o du ee de kë kulëën ku wan soni di ta nama ku buuu. Na un ten u musu luku andi woo du? I si kuma te u dë a hatiwosu ta fii pen ufö u musu du di soni aki ö? Wë nönö. Nöunöu kaa u musu öndösuku soni luku, nöö u fuu di pampia di ta lei taa wa kë buuu, u heepi dee data u de fusutan gbelingbelin andi u kë, söseei u musu fan ku di data fuu. * (Luku di pisi a basu.)
17-19. Konda faandi mbei a dë fanöudu fuu ko sabi unfa Jehovah ta si soni nöunöu kaa.
17 Buta pakisei a di piki di Jesosi bi piki Petuisi wantewante di Petuisi bi piki ën wan soni di an bi fiti. Petuisi bi piki Jesosi taa: „Masa, na taki dee lö soni dë e. Biga de an o sa pasa ku i seei, kwetikweti.” Wë u ta si taa Jesosi bi pakisei a fesi kaa andi Gadu bi kë faa du, söseei u ta si tu taa a bi pakisei fundu u dee tjabukama woto dee ta taki unfa libi fëën bi o waka a goonliba aki. Di sabi di a bi sabi dee soni aki bi heepi ën faa hoi hënseei a Jehovah, söseei a bi heepi ën faa dë kabakaba u dëdë paka zöndu da hii u tuu.—Lesi Mateosi 16:21-23.
18 Gadu kë fuu ku ën ko dë mati, söseei a kë fuu mbei hii möiti fuu konda soni u di bunu buka da sëmbë (Mateosi 6:33; 28:19, 20; Jakobosi 4:8). Ma a sa pasa taa so sëmbë di kë bunu fuu o kë tapa u leti kumafa Petuisi bi kë tapa Jesosi. Kandë di basi fii kë da i möön hia möni, ma i sabi taa a o dë fii wooko möön longi, söseei taa ja o abi ten sö möön fii nango a dee komakandi, söseei a di peleikiwooko ku dee baaa ku dee sisa u di kemeente. Nasö andi joo du ee i nango a siköö jeti, hën dee sëmbë dee ta lei i soni a siköö da i di okasi fii go a wan möön hei siköö, hii fa a o dë fii musu foloisi go dë a wan woto kamian? Wë ee di soni aki pasa, nöö a bi o bunu fii begi, fii öndösuku soni a dee buku fuu, söseei a bi o bunu fii fan ku dee sëmbë fii nasö ku dee gaanwomi, ufö i taki andi joo du. A bi o bunu fii ko sabi nöunöu kaa unfa Jehovah ta si dee soni aki, söseei fii mbei möiti fii ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni. Nöö ee wan daka sëmbë ko a i ku dee taki aki, nöö an o taanga da i fii sabi andi i musu du. Joo sabi andi i musu du, u di i bi buta kaa taa joo buta hii i pakisei a di dini di i ta dini Jehovah.
19 Kandë woto soni dë di o sa mbei a taanga da i fii hoi iseei a Jehovah. A dë sö tuu taa wa o sa seeka useei a fesi da hii soni di sa miti u. Ma ee te u ta lei soni u Bëibel, nöö u ta tei ten u pakisei fundu u di fasi fa Jehovah ta si soni, nöö wa o fëëkëtë dee soni dee u lei, ma woo sa libi ku dee soni dë, aluwasi andi ko pasa. Fëën mbei te u ta lei soni u Bëibel, nöö boo mbei möiti fuu ko fusutan unfa Jehovah ta si soni, boo mbei möiti fuu ko ta si soni kumafa hënseei ta si soni, söseei boo mbei möiti fuu ta pakisei luku unfa dee soni dee u ta lei sa heepi u fuu du soni a wan köni fasi nöunöu kaa, söseei a di ten di ta ko.
DEE BUNU DEE JOO FENI TE I KO TA SI SONI KUMAFA JEHOVAH TA SI SONI
20, 21. (a) Faandi mbei di taki di woo sa taki da useei andi u kë du, o ta mbei u ta dë waiwai te u dë a di njunjun goonliba? (b) Andi u sa du fuu sa ta dë waiwai nöunöu kaa?
20 Hii u tuu dë seei ta wakiti u di njunjun goonliba dou. Gaansë fuu o libi u teego a di Paladëisi a goonliba aki. Te di Könuköndë u Gadu o tii hii di goonliba, nöö wa o ta tja fuka möön. Woo ko ta möön si soni kumafa Jehovah ta si soni, söseei woo sa taki da useei jeti andi u kë.
21 Ma di soni aki an kë taki taa woo sa du hii soni di u kë. Dee sëmbë dee o libi a di ten dë o abi saapi fasi, nöö de o ta luku ee dee soni di de kë du ta kai ku dee wëti u Jehovah, söseei ee de ta kai ku di fasi fa Jehovah ta si soni. Di soni aki o mbei taa woo ta dë waiwai seei, söseei woo ta dë bööböö tu (Psalöm 37:11). Ma hii fa di ten dë an dou jeti, tökuseei u sa ta dë waiwai nöunöu kaa u di u ta mbei möiti fuu ko ta si soni kumafa Jehovah ta si soni.
^ pal. 12 A sa pasa taa di sëmbë di ta baja a di woto sëmbë futuliba an bisi bumbuu soni nëën sinkii, nöö a ta du kuma duumi a ta duumi ku di sëmbë di a ta sindo nëën futuliba. A abi fa soni bi waka, nöö dee gaanwomi sa hoi taa wan sëmbë du fanafiti soni a di së u manu ku mujëë, nöö de o hoi wan kuutu komite. Ee wan Keesitu sëmbë ta baja dee lö baja aki, nöö a musu go suku heepi a dee gaanwomi.—Jakobosi 5:14, 15.
^ pal. 14 Di manda di sëmbë ta manda fanafiti bosikopu, nasö footoo nasö fëlön da wotowan a tëlëfön, de ta kai sexting. A a’ fa soni dë, nöö dee gaanwomi sa hoi wan kuutu komite. A pasa kaa taa lanti bi kuutu so njönkuwan u di de bi manda fanafiti soni u womi ku mujëë da sëmbë a tëlëfön nasö a woto soni, u di di soni dë bi lei taa de an bi hoi deseei a lanti wëti. Ee i kë sabi möön soni u di woto aki, nöö go a di website fuu jw.org, nöö i lesi di woto „Wat moet ik weten over sexting?”, di dë a di pisi „Vragen van jongeren”. (Go a di pisi WAT DE BIJBEL LEERT > JONGEREN.) Nasö i sa lesi di woto „Hoe praat u met uw kind over sexting?”, di dë a di Ontwaakt! u ëlufumu-liba 2013, bladsëidë 4, 5.
^ pal. 16 Ee i kë sabi un mama wëti u Bëibel sa heepi i, nöö luku di buku Meki Gado tan lobi yu, bladsëidë 246-248.