1-2. (a) Faandi mbei di biibi fuu musu dë kuma „wan gaan felu soni goboo sö”, te u luku Efeise 6:16? (b) Un hakisi woo piki a di woto aki?

I ABI wan biibi di dë kuma „wan gaan felu soni goboo sö” u? (Lesi Efeise 6:16.) Wë aai, an dë u taki taa i abi wan taanga biibi. Leti kumafa di goboo felu soni u wan sodati bi ta tjubi wan hii pisi fu hën sinkii, sö nöö di biibi fii ta tjubi i da di fanafiti libi u di goonliba aki. A ta tjubi i tu da di hogilibi u di goonliba aki, ku di libi di sëmbë ta libi a wan fasi di an ta kai ku Gadu.

² U ta libi „a dee lasiti daka u di goonliba aki”. Fëën mbei soni o ta miti u di sa mbei di biibi fuu ko suwaki (2 Tim. 3:1). Unfa i sa öndösuku iseei luku fii sa ko sabi ee i abi wan taanga biibi? Andi i sa du fii sa ta abi wan taanga biibi hii juu? Boo piki dee hakisi aki.

3. Andi dee sodati bi ta du ku di goboo felu soni u de, nöö faandi mbei de bi ta du di soni dë?

³ A fesiten, nöö de bi lo’ u palaki di goboo felu soni u dee sodati lontu ku mbeti kakisa. Dee sodati bi lo’ u buta fatu a di goboo soni u de dë, sö taa di mbeti kakisa an dëë, söseei de bi ta du ën u sukufu an kisi di felu. Ee wan sodati bi ko si taa wan soni bi du di goboo felu soni fëën, nöö a bi ta mbei möiti faa seekëën, sö taa a bi sa ta dë seekaseeka hii juu te a bi o go a feti. Unfa di soni aki nama ku di biibi fii?

4. Faandi mbei i musu ta wegi iseei luku fii ko sabi unfa di biibi fii dë, nöö unfa i musu du di soni dë?

⁴ Leti kumafa dee sodati fu awooten bi ta buta mëni a di goboo felu soni u de, nöö de bi ta seekëën faa bi sa ta dë bumbuu  te de bi o go a feti, sö nöö iseei musu ta buta mëni a di biibi fii tu, nöö i musu ta seekëën fii sa ta dë seekaseeka hii juu te feti dou a i. U dee Keesitu sëmbë ta feti ku dee taku jeje (Ef. 6:10-12). Na wan sëmbë sa buta mëni a di biibi fii da i. Unfa i sa dë seiki taa di biibi fii o sa heepi i fii hoi dou te tesi ko a i? Di fosu soni di i musu du fii ko sabi di soni dë, hën da i musu begi Gadu faa heepi i. Baka di dë, nöö i musu wooko ku di Bëibel faa heepi i fii si iseei kumafa Gadu ta si i (Heb. 4:12). Di Bëibel ta taki taa: „Buta futoou a Jehovah ku hii i hati. Na buta futoou a iseei” (Nöng. 3:5, 6). Buta pakisei a wan soni di bi pasa ku i a dee ten dee pasa aki, nöö luku unfa i bi du soni. I bi dë ku möni fuka u? I bi buta mëni a di soni di Jehovah ta paamusi u a Hebelejën 13:5, di i bi ta luku unfa i sa puu iseei a di fuka dë u? A sikifi a di tëkisi dë taa: „Ma o disa i seepi, kwetikweti. Na wan juu mi o disa i wanwan möönsö.” Di tëkisi dë bi heepi i fii bi sa dë seiki taa Jehovah bi o heepi i ö? Wë ee sö soni bi dë, hën da i ta seeka di biibi fii faa ta dë bumbuu.

5. Andi i sa ko si te i wegi iseei luku fii ko sabi unfa di biibi fii dë?

⁵ Te i wegi iseei luku fii ko sabi unfa di biibi fii dë, nöö i sa si soni di sa bigi da i. I sa ko si soni di ja bi buta mëni a de seei. Kandë i sa ko si taa dee bookohedi u di libi, di mindi di sëmbë ta mindi soni, ku di lasi di u ta lasi hati so juu, bi mbei di biibi fii ko suwaki. Ee i ko si taa di soni aki pasa ku i, nöö unfa i sa köni ku di biibi fii, fu an ko möön suwaki?

6. An föutu fuu ta booko u hedi ku so soni. Andi da wantu u dee soni dë?

⁶ A ta bunu fuu ta booko u hedi ku so soni. A bunu fuu ta luku unfa u sa du te nöö u libi bunu a Jehovah ku Jesosi wojo (1 Kol. 7:32). Ee u du wan gaan zöndu, nöö u ta booko u hedi u di u kë seeka soni fuu ku Gadu ko bunu baka (Ps. 38:18). U ta booko u hedi tu u di u kë u di sëmbë di u ku ën tööu musu ta wai ku u, söseei u di u ta kë heepi dee sëmbë fuu wosudendu ku dee baaa ku dee sisa fuu.​—1 Kol. 7:33; 2 Kol. 11:28.

7. Faandi mbei wa abi fu fëëë libisëmbë, te u luku Nöngö 29:25?

⁷ Hii fa an föutu fuu ta booko u hedi ku so soni, tökuseei ee u ta booko u hedi tumisi, nöö di soni dë sa mbei di biibi fuu ko suwaki. A sa pasa taa u ta booko u hedi hii juu ku soni u njan, nasö ku soni u bisi (Mat. 6:31, 32). Nöö u di wa o kë abi di lö bookohedi dë möön, mbei kandë woo kë mbei hii möiti fuu ko abi möön hia gudu. A sa pasa seei taa u ko lobi möni. Ee di soni dë ko pasa, nöö di biibi fuu o ko suwaki, nöö a sa mbei u ku Jehovah an dë mati möön (Maik. 4:19; 1 Tim. 6:10). Ma wan woto soni sa miti u tu. U sa ko ta booko u hedi gaanfa ku di fasi fa sëmbë ta si u. Di soni dë sa mbei u ko ta booko u hedi ku di mbei di sëmbë sa mbei u fa, nasö ku di du di sëmbë sa du ku u, möön fa u musu ta booko u hedi fu wa du soni di an ta kai ku Jehovah. Ee wa kë u di soni dë miti u, nöö u musu begi Jehovah faa da u di biibi ku di degihati di u abi fanöudu, fuu sa hoi dou.​—Lesi Nöngö 29:25; Lukasi 17:5.

8. Andi u musu du ee sëmbë ta taki mindimindi soni fuu?

⁸ A Saatan „mindi soni ku lëgëdë kumutu”, nöö a ta mbei dee sëmbë dee dë a di tii fëën basu, paaja mindimindi soni u Jehovah ku dee baaa ku dee sisa fuu (Joh. 8:44). Sëmbë di bia baka da di biibi, ta paaja mindimindi woto u di ölganisaasi u Jehovah, söseei de ta taki soni di an dë sö tuutuu. De ta du di soni aki a Internet, a teefei, ku woto soni jeti. Dee mindimindi woto dë, da wantu u dee „faja piiwa” u Saatan (Ef. 6:16). Andi u musu du ee wan sëmbë bigi ta taki soni u dee mindimindi woto dë da u?  Wa musu haika dee soni dë! Faandi mbei? U di u ta biibi Jehovah, söseei u di u ta futoou dee baaa ku dee sisa fuu. Awa, wa ta hulu na wan pikisö seei ku sëmbë di bia baka da di tuutuu biibi. Wa ta pena fia ku de, aluwasi andi de ta taki. Söseei wa ta suku u ko sabi andi de kë taki.

9. Andi sa pasa ku u te u lasi hati?

⁹ Di biibi fuu sa ko suwaki te u lasi hati. Te u abi bookohedi, nöö wa sa du kuma wa abi bookohedi. Di soni dë an bi o dë wan bunu soni. So juu a sa pasa taa u lasi hati. Ma wa musu tei dee bookohedi fuu ta pakisei hii juu. Ee u du di soni dë, nöö pakisei fuu an o dë möön a dee bunu soni dee Jehovah paamusi u taa a o da u (Ako. 21:3, 4). Di soni dë sa mbei u ko lasi hati sö tee taa u ko wei, nöö u disa di dini di u ta dini Jehovah (Nöng. 24:10). Ma soni an abi fu waka sö.

10. Andi i ta lei a di biifi di wan sisa bi sikifi?

¹⁰ Buta pakisei a di fasi fa wan sisa di ta dë na Amëëkanköndë ta buta mëni a di biibi fëën, hii fa a ta luku hën manu, u di hën manu suwaki gaanfa. A bi sikifi wan biifi manda da dee baaa u di hedikantoo, ka a ta taki taa: „So juu u bi ta booko u hedi, söseei u bi ta lasi hati tu, ma wa ta fëëkëtë dee soni dee Jehovah paamusi u. Mi dë ku tangi a hati seei u hii dee soni dee Jehovah ta da u, u da u taanga, söseei u mbei di biibi fuu ko möön taanga. U abi dee soni dë fanöudu tuutuu. De ta heepi u fuu sa ta dini Jehovah go dou, söseei de ta heepi u fuu sa pasa dee tesi dee Saatan ta tei u mbei di biibi fuu ko suwaki.” Di soni di di sisa aki taki, ta lei u taa u sa hoi dou aluwasi u lasi hati! Unfa u sa du di soni dë? I musu ta si di miti di tesi ta miti i kuma wan fasi fa Saatan ta pooba i. I musu ta futoou taa Jehovah o da i kötöhati. Söseei i musu ta tei dee soni dee a ta lei i u bigi.

11. Andi u musu ta hakisi useei ee u kë sabi ee di biibi fuu taanga?

¹¹ I ta si taa i musu ko abi wan möön taanga biibi te a nama ku so soni ö? I bi sa köni fu ja booko i hedi pasa maaka, dee liba dee pasa aki ö? I bi köni fu ja haika dee mindimindi woto di dee sëmbë dee bia baka da di tuutuu lei ta paaja u? I bi sa köni fu ja lasi hati di wan soni bi miti i ö? Ee i bi sa köni fu ja du dee soni aki, nöö u sa taki taa i abi wan taanga biibi. Ma tökuseei u musu ta köni, u di Saatan abi woto fetilai di a ta tei u ko feti ku u. Boo taki u wan u dee fetilai aki.

12. Andi sa pasa ee u ta booko u hedi poi ku gudu?

¹² Ee u lobi gudu poi, di biibi fuu o ko suwaki, nöö wa o du hii soni di u sa du da Jehovah möön. Apösutu Paulosu bi taki taa: „Nöö i sabi fa wan bumbuu sodati ta dë nö, womi? An ta waka ta hulu soni a së së möönsö möön na di wooko di a sai dë. Biga a kë u di oposii musu ta wai ku ën u di fa a ta wooko” (2 Tim. 2:4). Dee sodati u Loomë an bi musu ta du woto wooko. Andi bi sa pasa ee wan sodati bi go ta du woto wooko?

13. Faandi mbei wan sodati an musu mbei di bai di sëmbë ta bai soni ta sei puu hën pakisei a di feti?

¹³ Buta pakisei a di woto aki. Wanlö sodati ta seeka deseei u de go a feti, ma wan u dee sodati di ta feti makandi ku de, an dë makandi ku de. A dë a foto ta sei soni u njan a wan wojowojo. A sapate, dee woto sodati ta tei ten u luku ee dee fetilai u de dë bunu, söseei de ta seeka dee feti ufangi u de. Ma di sodati di ta sei soni u njan, ta seeka soni sö taa a sa go sei soni di woto daka. Di debooko fëën, te u de mëni, hën wanlö felantima ko feti ku de. Undi u dee sodati i si kuma o dë seekaseeka da di feti, söseei ku undi u dee sodati di oposii o wai? Nöö ee i bi dë wan u dee sodati di ta feti a di feti aki, na ambë bandja i bi o kë dë u feti di feti? I bi o kë dë a di sodati bandja di bi ta mbei njanjan soni puu hën pakisei a di feti ö, naa i bi o kë dë a dee sodati bandja dee bi ta seeka deseei da di feti?

14. Andi da di möön gaan soni da u dee sodati u Keesitu?

¹⁴ U dë kuma dee bunu sodati dee u bi taki a di woto. Di mbei di u kë mbei Jehovah ku Jesosi, dee oposii fuu, wai ku u, da di möön gaan soni da u. Di soni aki dë gaan soni da u möön hiniwan soni di u sa feni a di goonliba u Saatan. U ta mbei taanga möiti fuu abi ten ku kaakiti fuu sa ta dini Jehovah go dou. Söseei u ta mbei taanga möiti u hii dee fetilai fuu di Gadu da u, sa ta dë bunu hii juu.

15. Andi Paulosu bi piki u, nöö faandi mbei a bi piki u di soni dë?

¹⁵ Hii juu u musu ta dë setiseti ta wakiti! Faandi mbei u taki sö? Apösutu Paulosu bi taki taa ’wan sëmbë di ta suku faa ko gudu, o ta pusa ta kumutu tefa a disa di biibi fiaa’ (1 Tim. 6:9, 10).  Dee wöutu „pusa ta kumutu” ta lei taa a sa pasa taa u ko ta möön buta pakisei a di abi di u musu ko abi soni di wa abi fanöudu tuutuu. Ee a ko pasa sö, nöö ’sömëni sösö soni woo ta pakisei a u hati, nöö woo kë ta waka a de baka’ tu. U musu hoi a pakisei taa Saatan ta tei dee soni di hati fuu ta kë kuma fetilai di a ta tei u feti ku u sö taa di biibi fuu sa ko suwaki.

16. Andi di soni di sikifi a Maikusi 10:17-22 musu mbei u hakisi useei?

¹⁶ Boo taa u abi möni tjika u bai sömëni soni di u kë. A bi o föutu ee u ta bai soni di wa abi fanöudu tuutuu ö? Wë an abi fu dë sö. Ma buta pakisei a dee hakisi aki: Aluwasi ee u abi möni tjika fuu sa bai wan soni, di soni dë kë taki taa woo abi ten ku kaakiti tjika fuu sa ta seeka di soni dë u? A sa pasa taa u ko ta lobi dee gudu dë gaanfa poi ö? Di lobi di u lobi dee gudu fuu ta mbei u du soni kuma di womi di bi niinga u du möön soni da Gadu, di Jesosi bi kai ën u? (Lesi Maikusi 10:17-22.) U ta feni möön gaan bunu te wa ta suku fuu ko gudu, söseei te u ta tei di ten ku di kaakiti fuu u du soni da Gadu!

17. Andi wa musu fëëkëtë nöiti?

¹⁷ Nöiti u musu fëëkëtë taa u dë a wan feti, söseei taa u musu ta dë seekaseeka fu sa ta feti di  feti hiniwan daka (Ako. 12:17). Dee baaa ku dee sisa fuu an sa tja di goboo felu soni fuu da u. Useei musu tjëën.

18. Faandi mbei dee sodati fu awooten bi ta panjan di goboo felu soni u de hoi gingin?

¹⁸ Na awooten, de bi ta gafa wan sodati te a bi abi degihati u go a feti. Ma sen bi o kisi di sodati ee a bi toona ko a wosu söndö di goboo felu soni fëën. Wan womi u Loomë de kai Tacitus, di bi ta öndösuku soni, bi taki taa: „Ee wan sodati bi toona ko a wosu söndö di goboo felu soni fëën, nöö di soni dë bi o dë wan gaan sen soni.” Fëën mbei dee sodati bi ta mbei hii möiti u de panjan di goboo felu soni u de hoi gingin.

19. Andi u musu du fuu sa abi wan taanga biibi go dou?

¹⁹ Leti kumafa wan sodati bi ta panjan di goboo felu soni fëën hoi gingin, sö nöö useei sa abi wan taanga biibi go dou te u nango a dee komakandi hii juu, söseei te u ta konda soni u Jehovah ku di Könuköndë fëën da wotowan (Heb. 10:23-25). Boiti di dë, u musu ta lesi di Wöutu u Gadu hiniwan daka, söseei u musu ta begi Jehovah faa heepi u fuu du dee soni di di Wöutu fëën ta taki (2 Tim. 3:16, 17). Te u ta du dee soni aki, nöö Saatan an o sa feni wan fetilai di a sa tei u feti ku u te nöö a wini u (Jes. 54:17). Di biibi fuu di dë kuma wan goboo felu soni, o tjubi u. Woo wooko makandi ku dee baaa ku dee sisa fuu. Woo sa ta wini dee feti hiniwan daka. Ma di möön fanöudu soni, hën da woo feni di gaandi fuu sa dë ku Jesosi a wan së te a o feti wini Saatan ku dee bakama fëën.​—Ako. 17:14; 20:10.