Skip to content

Skip to table of contents

Bunuhati​—Unfa i sa ko abi ën?

Bunuhati​—Unfa i sa ko abi ën?

Hiniwan fuu ta kë u sëmbë si u u bumbuu sëmbë. Ma a sa ta taanga da u fuu ko abi bunuhati a di ten aki. Sömëni sëmbë an „lobi na wan soni di dë bumbuu möönsö” (2 Tim. 3:3). Deseei ta kë taki andi da bunu, ku andi da hogi. A dë kuma de ta taki taa: „Bunu da hogi, nöö hogi da bunu” (Jes. 5:20). A sa ta taanga da u u lei taa u abi bunuhati, u di de kiija u a wan pei fasi, nasö u di u da zöndu libisëmbë. Kandë u sa ta fii kumafa di sisa de kai Anne * bi ta fii. Di sisa aki ta dini Jehovah sömëni jaa longi kaa. A taki taa: „A ta taanga da mi u mi si miseei kuma wan bunuhati sëmbë.”

Wë u ta wai seei taa hiniwan fuu sa ko abi bunuhati! Di santa jeje u Gadu hën ta mbei u ko abi di fasi aki, nöö di jeje dë taanga möön hiniwan soni u di goonliba aki di sa tapa u fu wa ko abi di fasi aki, söseei a taanga möön dee zöndu fii fuu. Boo luku andi da bunuhati, nöö woo luku unfa u sa lei möön gaanfa taa u abi di fasi aki.

ANDI DA BUNUHATI?

Te wan sëmbë abi bunuhati, hën da an ta du hogi. A ta hoi wëti, nöö hii juu a ta du soni a wan leti fasi. Wan sëmbë di abi bunuhati, ta mbei möiti hii juu faa heepi wotowan, söseei faa du bunu soni da de.

Kandë i si kaa fa wan sëmbë ta du bunu soni da dee mati fëën, nasö da dee famii fëën. Ma di soni aki wanwan ta lei taa a dë wan bunuhati sëmbë u? A dë sö tuu taa na hii juu u sa ta lei taa u abi di fasi aki, u di di Bëibel taki taa „na wan bunuhati sëmbë dë a goonliba di ta du bunu soni hii juu, söseei di an ta du zöndu” (Peleik. 7:20). Apösutu Paulosu bi taki taa: „Mi ko sabi taa fa mi dë aki, ma sa du na wan bumbuu soni möönsö a mundu e. Di lö soni dë an dë a di fasi u mi seei” (Lom. 7:18). Wë di soni aki ta lei u taa u musu mbei Jehovah heepi u fuu ko abi di fasi aki.

JEHOVAH ABI BUNUHATI

Jehovah Gadu hën ta taki andi bunu ku andi an bunu. Di Bëibel ta taki taa: „I da wan bunuhati Gadu, nöö i ta du bunu soni tu. Lei mi dee wëti fii” (Ps. 119:68). Boo buta pakisei a dee tu soni di di tëkisi aki ta lei u u di bunuhati di Jehovah abi.

Jehovah da wan bunuhati Gadu. Jehovah bunu sö tee taa an o sa pasa wan daka taa a tooka. Nöö hii dee woto fasi dee a abi nama ku di bunuhati di a abi. Pakisei di soni di bi pasa di Jehovah bi piki Mosesi taa: „Mi o mbei hii dee bunu fasi u mi pasa a i fesi.” Jehovah bi lei Mosesi dee bunu fasi fëën, hën a jei wan töngö ta taki unfa Jehovah dë. Di töngö bi taki taa: „Jehovah, Jehovah, wan Gadu di abi tjalihati u sëmbë, nöö a lobi sëmbë tu. Hati fëën an ta boonu hesi, a abi bunuhati pasa maaka, nöö hii juu a ta du dee soni dee a ta taki. A ta du bunu da dusudusu sëmbë, a ta da sëmbë paadon te de mbei wan föutu, te de du hogi, söseei te de du wan zöndu. Ma an ta puu di sitaafu u dee sëmbë dee ta mbei föutu. An o du di soni dë kwetikweti.” (Ëki. 33:19; 34:6, 7). Di soni aki ta lei u taa Jehovah bunu a hii futu. Hii fa Jesosi bi dë wan bumbuu sëmbë, tökuseei a bi taki taa: „Bumbuu sëmbë an dë boiti Gadu wanwan nöö.”​—Luk. 18:19.

U ta si di bunuhati u Jehovah a dee soni dee a mbei

Dee soni Jehovah ta du, da bunu soni. Hii soni di Jehovah ta du, ta lei taa a abi bunuhati. Di Bëibel ta taki taa: „Jehovah ta du bunu da hii soni di dë a libi. Nöö a abi tjalihati u hii dee soni dee a mbei” (Ps. 145:9). U di Jehovah abi bunuhati, mbei a ta du soni a wan leti fasi. A mbei libisëmbë, söseei a ta da de dee soni di de abi fanöudu (Tjab. 14:17). A ta lei tu taa a abi bunuhati te a musu da u paadon. Di psalöm sikifima bi taki taa: „Jehovah, i da wan bunu Gadu, nöö i dë kabakaba u da sëmbë paadon” (Ps. 86:5). U sa dë seiki taa „Jehovah an o tjubi na wan bunu soni da dee sëmbë dee ta dini ën ku hii de hati.”​—Ps. 84:11.

„LEI U DU BUNU SONI”

Jehovah mbei u kumafa hënseei dë. Fëën mbei u sa ko dë bunuhati sëmbë di ta du bunu soni tu (Ken. 1:27). Ma tökuseei di Wöutu u Gadu ta da dee dinima u Gadu taanga u de „lei u du bunu soni” (Jes. 1:17). Ma unfa u sa ko abi bunuhati? Luku dii soni di sa heepi u fuu ko abi di fasi aki.

Di fosu soni di u musu du, hën da u musu begi Jehovah hakisi ën faa da u di santa jeje fëën. Di santa jeje u Gadu ta heepi Keesitu sëmbë u de ko ta libi bunu a Gadu wojo (Gal. 5:22). Di santa jeje sa heepi u fuu ko ta lobi bunu soni, nöö a ta heepi u fuu buuse hogi soni (Lom. 12:9). Di Bëibel ta lei u taa Jehovah sa da u ’kaakiti tu, fu ee u kë du wan bunu wooko nöö u musu sa du ën. Ee u kë taki wan bunu soni nöö u sa taki ën.’​—2 Tes. 2:16, 17.

Di u tu soni, hën da u musu ta lesi di Wöutu u Gadu. Te u ta du sö, nöö Jehovah o lei u fuu „ko fusutan unfa u musu du hiniwan bunu soni”, nöö a ta seeka u fuu sa du „hiniwan bumbuu wooko” (Nöng. 2:9; 2 Tim. 3:17). Te u ta lei soni u Bëibel, söseei te u ta pakisei fundu u dee soni dee u ta lesi, nöö u ta fuu u hati ku bunu soni di nama ku Gadu, söseei u ta fuu u hati ku dee soni dee a abi a pakisei faa du da u. A o dë kuma u ta lai gudu a u hati, di u sa wooko ku de bakaten.​—Luk. 6:45; Ef. 5:9.

Di u dii soni, hën da u ta mbei möiti fuu ta „djeesi dee sëmbë dee ta du bunu” (3 Joh. 11). U sa feni woto u dee sëmbë aki a di Bëibel. A dë sö tuu taa dee möön bunu sëmbë dee u sa djeesi da Jehovah ku Jesosi. Ma u sa djeesi sëmbë di wotowan sabi kuma bunuhati sëmbë tu. Tu u dee sëmbë aki da Tabita ku Banabasi (Tjab. 9:36; 11:22-24). I sa feni wini a dee bunu fasi u dee tu sëmbë aki, ee i luku andi Bëibel ta taki u de. Te i ta lesi soni u de, nöö luku andi de bi du u heepi wotowan. Luku andi iseei sa du u heepi wotowan a di wosudendu fii, söseei a di kemeente fii. Söseei luku unfa soni bi waka bunu da Tabita ku Banabasi, u di de bi du bunu da wotowan. Te i lesi di woto u de, nöö iseei o feni wini fëën tu.

U sa ta pakisei woto u sëmbë u di ten aki di abi bunuhati. Pakisei dee gaanwomi u dee kemeente di ta lei taa de ’lo’ bumbuu soni’. Söseei pakisei dee sisa dee ta hoi deseei a Gadu, u di de ta lei a dee soni di de ta taki ku dee soni di de ta du taa de abi bunuhati. Dee sisa aki ta lei wotowan „fu de libi bunu” (Tit. 1:8; 2:3). Wan sisa de kai Roslyn, ta taki taa: „Wan mati u mi ta mbei möiti seei u heepi wotowan a di kemeente, söseei a ta mbei möiti u da de taanga tu. A ta pakisei un fuka ta miti dee baaa ku dee sisa, nöö a ta da de pikipiki kado, söseei a ta heepi de a peipei fasi. Mi ta si ën kuma wan sëmbë di abi bunuhati tuutuu.”

Jehovah ta da dee sëmbë fëën taanga u de „suku bunu” (Amös. 5:14). Te u ta du di soni aki, nöö a o heepi u fuu ko ta lobi dee soni Jehovah ta si taa bunu, söseei a o heepi u fuu du bunu soni.

U ta mbei möiti fuu ko dë bumbuu sëmbë di ta du bunu soni

Te u kë du bunu da wotowan, nöö an dë fuu du gaan soni da de, söseei an ta dë fuu da de diidii soni. Ee u kë taa wan soni di u paandi musu göö, nöö wa o buta hia wata dëën wan kodo pasi nöö a kaba, ma sömëni pasi woo ta dëën di wata di a ta abi fanöudu. Sö nöö a dë tu taa te u ta du sömëni pikipiki soni da wotowan u heepi de, nöö di soni dë ta lei taa u abi bunuhati.

Di Bëibel ta da u taanga fuu dë „kabakaba” u du bunu da wotowan (2 Tim. 2:21; Tit. 3:1). Ee u ta buta pakisei a dee soni dee ta miti wotowan, nöö u sa ko feni wan fasi u du soni di sa „kai ku di otowan fuu, be a tja bunu ko dëën faa ko möön taanga a di biibi” (Lom. 15:2). Di soni aki sa kë taki taa u musu da de wan soni (Nöng. 3:27). Wë u sa kai wan sëmbë ko a u pisi u de ko njan wan piki soni, nasö fuu da useei degihati. Ee u sabi taa wan sëmbë dë ku suwaki, nöö u sa go luku ën, nasö u sa bëli ën. Wë sömëni soni dë di u sa du di „dë fanöudu fu sa heepi sëmbë tja de ko a fesi”.​—Ef. 4:29.

U kë ta du bunu da hii sëmbë, leti kumafa Jehovah ta du ën. Fëën mbei wa lobi sëmbë möön wotowan. Wan fasi fa u ta du di soni aki, hën da te u ta paaja di bunu buka u di Könuköndë da hii sëmbë. U ta du di soni di Jesosi bi piki u fuu du. A bi piki u taa dee sëmbë dee ta buuse u seei u musu ta du bunu da (Luk. 6:27). Nöiti a ta dë wan hogi soni fuu du bunu da wotowan, u di „na wan wëti ta kuutu dee soni aki” (Gal. 5:22, 23). Te u ta du bunu soni go dou, aluwasi sëmbë ta du ku u, nöö u sa mbei wotowan ko a di tuutuu lei, söseei de sa ko gafa Gadu.​—1 Pet. 3:16, 17.

U TA FENI WINI TE U TA DU BUNU SONI

„Di fasi fa dee bunuhati sëmbë ta tja deseei o mbei taa de feni gaan bunu” (Nöng. 14:14). Andi da so u dee wini dee woo feni? Te u ta du bunu da wotowan, nöö deseei o ta libi bunu ku u (Nöng. 14:22). Ma aluwasi a ko dë taa de an libi bunu ku u, tökuseei u musu ta du bunu da de go dou, nöö kandë de sa bia ko ta libi woto fasi.​—Lom. 12:20.

Te wa ta du hogi soni möön, hën u ko ta du bunu soni, nöö u ta feni wini fëën seei. Sömëni baaa ku sisa bi ko si di soni aki tu. Wan sisa de kai Nancy ta taki taa: „Di mi bi ta göö ta ko bigi, nöö ma bi ta booko mi hedi ku soni, mi bi ta libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni, söseei ma bi abi lesipeki da sëmbë. Ma di mi bi ko sabi andi Jehovah ta feni bunu, söseei di mi bigi piki hën buka a soni, hën mi bigi ko ta dë waiwai. Nöunöu mi ko ta si miseei woto fasi.”

Di möön gaan soni di mbei u musu ko abi bunuhati, hën da u di u kë u Jehovah wai ku u. Aluwasi sëmbë an ta si dee bunu soni dee u ta du, tökuseei u musu hoi a pakisei taa Jehovah ta si u. A ta si hii dee bunu soni dee u ta du, ku dee bunu soni dee u ta pakisei (Ef. 6:7, 8). Unfa Jehovah ta mbei u feni gaan bunu? „Jehovah lobi di sëmbë di ta du bunu” (Nöng. 12:2). Fëën mbei boo ta mbei möiti go dou fuu ko abi bunuhati. Jehovah paamusi u taa: „Ee wan sëmbë i ta libi bunu a Gadu wojo, nöö joo feni gafa a Gadu e, ku nëbai, ku kötöhati.”​—Lom. 2:10.

^ pal. 2 So u dee në u di woto aki tooka.