1. Andi wan sëmbë musu du ufö a bigi mbei wan wosu?

BOO taa wan sëmbë kë mbei wan wosu. A sabi un pei wosu a kë mbei. I si kuma a o go a wan wënkë wantewante, nöö a bai wantu soni, nöö a bigi mbei di wosu ö? Wë nönö. Ufö a bigi mbei di wosu, a musu sindo luku un mëni möni a abi. Faandi mbei u taki sö? U di a musu sabi ee a abi möni tjika faa sa mbei di wosu fëën kaba. Ee a du di soni aki, nöö a o sa mbei di wosu fëën kaba.

2. Te i luku Lukasi 14:27-30, nöö fuun soni i musu pakisei ufö i tei dopu?

² Di lobi di i abi da Jehovah, ku di tei di i ta tei dee soni dee a du da i u bigi, ta mbei taa i kë dopu ö? Ee sö a dë, nöö i dë kuma di sëmbë di kë mbei wan wosu. Faandi mbei u sa taki sö? Luku dee soni di Jesosi bi taki a Lukasi 14:27-30. (Lesi ën.) Jesosi bi piki u andi a kë taki u dë wan bakama fëën. Ee u kë dë wan bakama fëën, nöö u musu dë kabakaba u hoi dou te soni ta miti u, söseei u musu dë kabakaba u disa so soni (Luk. 9:23-26; 12:51-53). Fëën mbei ufö i tei dopu, nöö a bunu fii sabi andi ku andi sa miti i te i toon wan bakama u Keesitu. A sö wan fasi joo sa dini Gadu go dou baka te i dopu.

3. Fuun soni woo taki a di woto aki?

³ U ta tja sömëni fuka, u di u dë bakama u Keesitu, söseei u ta disa sömëni soni di u bi ta du tu. Ma dee soni dë musu tapa wan sëmbë fu an tei dopu ö? Wë nönö! Te wan sëmbë tei dopu, nöö a ta feni sömëni gaan bunu nöunöu kaa, söseei a di ten di ta ko a o feni möön gaan bunu seei. Boo luku wantu fanöudu hakisi di nama ku dopu. De o heepi i fii sabi ee i kaba u tei dopu.

4. (a) Andi da di buta di wan sëmbë ta buta hën libi a Gadu maun? (b) Te u luku Mateosi 16:24, nöö andi a kë taki taa wan sëmbë musu „disa di soni di hënseei kë”?

⁴ Andi da di buta di wan sëmbë ta buta hën libi a Gadu maun? Ufö i tei dopu, i musu buta i libi a Gadu maun. I ta buta i libi a Gadu maun te i ta begi Jehovah ku hii i hati, ta piki ën taa joo ta dini ën hii i libi longi. Te i buta di libi fii a Gadu maun, nöö i musu ’disa di soni di iseei kë’ (Lesi Mateosi 16:24.) Te i du di soni aki kaa, nöö i da u Jehovah. Di soni aki da wan gaandi di u ta abi (Lom. 14:8). Hën da i piki ën taa sensi di i buta di libi fii nëën maun, nöö ja o ta buta pakisei a soni fu iseei nöö, ma joo ta möön buta pakisei a di dini fëën. Di buta di i buta i libi a Gadu maun da wan gaan soni di i paamusi Gadu. Jehovah an ta duwengi u fuu du di soni aki. Ma te u buta u libi nëën maun, nöö a ta hoi taa woo ta du dee soni dee u paamusi ën.​—Ps. 116:12, 14.

5. Unfa di buta di wan sëmbë ta buta hën libi a Gadu maun, tooka ku di tei di wan sëmbë ta tei dopu?

⁵ Unfa di buta di wan sëmbë ta buta hën libi a Gadu maun tooka ku di tei di wan sëmbë ta tei dopu? Boiti Jehovah, na wan sëmbë ta sabi taa i buta i libi a Jehovah maun. Ma te joo tei dopu, nöö woto sëmbë ta si. A lo’ u pasa taa sëmbë ta dopu a dee keling-komakandi fuu, nasö a dee könklësi fuu. Te i ta tei dopu, nöö i ta lei wotowan taa i buta i libi a Gadu maun kaa. * Di dopu di i ta tei dopu ta lei wotowan taa i lobi Jehovah i Gadu ku hii i hati, ku hii i libi, ku hii i fusutan, söseei ku hii i kaakiti. I ta lei tu taa i dë kabakaba u dini ën u teego.​—Maik. 12:30.

6-7. Andi da tu soni di mbei u musu tei dopu, te i luku 1 Petuisi 3:18-22?

⁶ A dë fanöudu tuutuu taa wan sëmbë tei dopu ö? Luku di soni di sikifi a 1 Petuisi 3:18-22. (Lesi ën.) Leti kumafa di mbei di Noa bi mbei di gaan boto bi lei taa a bi ta biibi Gadu, sö nöö di tei di joo tei dopu ta lei sëmbë taa i butu di libi fii a Gadu maun. Ma a dë fanöudu tuutuu taa wan sëmbë tei dopu ö? Wë aai, a dë fanöudu. Petuisi bi taki faandi mbei di soni aki dë sö. Di fosu soni hën da, di tei di u ta tei dopu sa mbei u „feni heepi a Gadu.” Di tei di u tei dopu, sa heepi u ee u ta du soni u lei taa u ta biibi Jesosi. A sa heepi u tu ee u ta biibi taa a dëdë da u, taa a weki go a liba ala, söseei taa a dë a „letimaun së u Gadu”.

⁷ Di u tu soni hën da, di tei di wan sëmbë ta tei dopu, ta mbei a ko abi wan „limbolimbo hati.” Gadu ta tei u ko apaiti sëmbë fëën te u buta u libi nëën maun, nöö u tei dopu. U di u ta tjali tuutuu u dee zöndu fuu, söseei u di u ta biibi taa Jesosi ko paka paima da u, mbei Gadu sa da u paadon u dee zöndu fuu. A sö wan fasi u sa ko abi wan limbolimbo háti a Gadu fesi.

8. Andi musu dë di soni di mbei u kë tei dopu?

⁸ Andi musu mbei i kë tei dopu? Di i bi ta lei soni u Bëibel, hën i bi ko sabi unfa Jehovah dë ku di fasi fa a ta du soni. I bi ko lobi dee soni dee i bi lei, nöö i bi ko lobi Jehovah möön gaanfa. Di möön gaan soni di musu mbei i kë tei dopu, da di lobi di i lobi Jehovah.

9. Andi a kë taki u dopu a di në u di Tata, u di Womi Mii ku di santa jeje, kumafa Mateosi 28:19, 20 ta taki?

⁹ Wan woto soni di bi mbei i bi kë tei dopu, hën da u di i bi ko fusutan dee lei u Bëibel, nöö i bi ko biibi dee soni dee i bi lei. Buta pakisei a di soni di Jesosi bi taki di a bi piki u taa u musu heepi sëmbë u de ko dë  bakama fëën. (Lesi Mateosi 28:19, 20.) Jesosi bi taki taa dee sëmbë dee o tei dopu, musu dopu „a di në u di Tata, u di Womi Mii ku di santa jeje.” Andi di soni aki kë taki? Wë a kë taki taa ku hii i hati i musu biibi dee soni di di Bëibel ta taki u Jehovah, u Jesosi, di Womi Mii fëën, ku dee soni di a ta taki u di santa jeje. Dee soni di Bëibel ta taki sa heepi u gaanfa (Heb. 4:12). Boo taki u wantu u dee soni di di Bëibel ta lei u.

10-11. Un soni u di Tata fuu i ko ta biibi?

¹⁰ Pakisei di ten di i bi lei soni u di Tata fuu. I bi lei taa di në fëën „da Jehovah”, taa hën da „di kaba Hei Wan u hii mundu”, söseei taa hën wanwan da di „tuutuu Gadu” (Ps. 83:18; Jes. 37:16). Hën da di Sëmbë di mbei u, nöö a ta „puu u a fuka” (Ps. 3:8; 36:9). A seeka soni u puu u a zöndu ku dëdë basu, nöö a seeka soni fuu sa feni di libi u teego (Joh. 17:3). Te i buta i libi a Gadu maun, söseei te i tei dopu, nöö i ta toon wan Jehovah Kotoigi (Jes. 43:10-12). Joo ko dë a di wosudendu u sëmbë di ta dini Gadu, söseei di ta wai seei u de tja di në u Gadu. Dee sëmbë aki ta wai te de ta mbei sëmbë ko sabi di në fëën.​—Ps. 86:12.

¹¹ A dë wan gaandi di u abi te u ta fusutan dee soni di di Bëibel ta lei u u di Tata! Te i ta libi ku dee lei aki, nöö ku hii i hati joo kë buta i libi a Gadu maun, nöö i tei dopu.

12-13. Un soni u di Womi Mii i ko ta biibi?

¹² Unfa i bi fii di i bi ko fusutan so soni u di Womi Mii u Gadu? Wë i bi ko lei taa baka Jehovah, nöö Jesosi da di apaiti sëmbë a hii di mundu. A bi dë kabakaba u dëdë paka paima da u. Te u ta lei taa u ta biibi taa Jesosi ko paka paima da u, nöö Gadu sa da u paadon u dee zöndu fuu, u ku Gadu sa ko dë gaan mati, nöö woo sa libi u teego tu (Joh. 3:16). Jesosi da di Gaan Mindima fuu. A kë taa u feni wini u di lusupaima, söseei fuu ku Gadu ko dë gaan mati (Heb. 4:15; 7:24, 25). Jesosi da Könu u di Könuköndë u Gadu, nöö Jehovah o wooko ku Jesosi faa mbei di në fëën ko santa, faa puu hogidu a goonliba, söseei a o mbei u feni gaan bunu a di Paladëisi u teego (Mat. 6:9, 10; Ako. 11:15). A Jesosi baka u musu ta waka (1 Pet. 2:21). U musu ta waka a Jesosi baka, u di hii ën libi longi a bi ta du dee soni di Gadu bi kë faa du.​—Joh. 4:34.

¹³ Te i ta biibi dee soni di di Bëibel ta lei u u Jesosi, nöö i ta ko lobi ën möön gaanfa. Di lobi di joo ko lobi ën, o mbei taa hii i libi longi, joo kë du andi Gadu kë fii du. Te u kaba fëën, joo kë buta i libi a Gadu maun, nöö i tei dopu.

14-15. Un soni u di santa jeje i ko ta biibi?

¹⁴ Unfa i bi fii di i bi ko fusutan so soni u di santa jeje? Wë i bi ko lei taa di santa jeje an dë wan sëmbë, ma a dë di kaakiti u Gadu. Jehovah bi wooko ku di santa jeje u mbei libisëmbë sikifi di Bëibel, nöö di jeje aki ta heepi u fuu fusutan dee soni dee u ta lesi a di Bëibel, söseei a ta heepi u fuu du dee soni dee u ta lei (Joh. 14:26; 2 Pet. 1:21). Ku di santa jeje, Jehovah ta da u „di gaan kaakiti” fëën (2 Kol. 4:7). Di jeje aki ta da u taanga fuu paaja di bunu buka, fuu pasa tesi, fuu hoi dou te u lasi hati, söseei a ta heepi u fuu hoi dou te fuka ta miti u. A ta heepi u fuu ko abi dee fasi di di santa jeje ta mbei sëmbë ko abi (Gal. 5:22). Dee sëmbë dee ta futoou Gadu, söseei dee ta hakisi Gadu di santa jeje fëën, de Gadu ta dëën.​—Luk. 11:13.

¹⁵ Dee dinima u Jehovah ta feni taanga seei, u di de sabi taa di santa jeje u Gadu ta heepi de u de dini Gadu! Te i ta biibi dee soni dee i ta lei u di santa jeje, nöö joo kë buta i libi a Gadu maun, nöö i tei dopu.

16. Andi u lei a di woto aki?

 ¹⁶ Di buta di i buta i libi a Gadu maun, ku di tei di i tei dopu, da wan gaan fanöudu soni. Kumafa u bi lei kaa, i musu dë kabakaba u hoi dou te soni o miti i, söseei i musu dë kabakaba u disa so soni. Ma dee bunu dee joo feni bakaten, o pasa hii dee soni dë. Di dopu di joo tei dopu sa mbei i feni libi, nöö a ta heepi i fii abi wan limbo háti a Gadu fesi. Di möön gaan soni di musu mbei i kë tei dopu, hën da u di i lobi Jehovah Gadu. Nöö ku hii i hati i musu biibi dee soni di di Bëibel ta taki u di Tata, di Womi Mii, ku di santa jeje. Te i luku hii dee soni di u taki a di woto aki, nöö unfa i bi o piki di hakisi aki: „Mi kaba u mi tei dopu ö?”

17. Andi ku andi wan sëmbë musu du ufö a tei dopu?

¹⁷ Ee i ta fii taa i kaba fii tei dopu, nöö hën da i du wantu fanöudu soni kaa, sö taa i ku Jehovah sa ko dë gaan mati. * U di i ta lei soni u Bëibel hii juu, mbei i bi ko sabi hia soni u Jehovah ku Jesosi. I bi ko abi biibi (Heb. 11:6). I ta biibi dee soni dee Jehovah paamusi u dee dë sikifisikifi a di Bëibel. Nöö i ta biibi tu taa di paka di Jesosi paka paima da u, sa puu u a zöndu ku dëdë basu. I tjali u dee zöndu dee i bi du, nöö i bi hakisi Jehovah faa da i paadon. I bia libi, nöö i ko ta libi a wan fasi di ta kai ku Gadu (Tjab. 3:19). I ta dë kabakaba u konda soni u di biibi fii da wotowan. I toon wan peleikima di an dopu jeti, hën i bigi peleiki makandi ku dee baaa ku dee sisa u di kemeente (Mat. 24:14). Jehovah ta wai ku i u di i du dee fanöudu soni aki. I ta mbei hati fëën piizii seei.​—Nöng. 27:11.

18. Un woto soni i musu du ufö i sa tei dopu?

¹⁸ Ufö i tei dopu, i musu du woto soni jeti. Kumafa u si kaa, i musu buta i libi a Gadu maun. Te i dë i wanwan a wan kamian, nöö i musu begi Jehovah, nöö i paamusi ën taa hii i libi longi joo ta piki hën buka (1 Pet. 4:2). Baka di dë, i sa piki di fesima u dee gaanwomi taa i kë tei dopu. Di fesima o hakisi woto gaanwomi u de sindo ku i. Ja musu fëëë te dee gaanwomi o ko fan ku i. Dee baaa aki sabi i, nöö de lobi i tu. De o hakisi i soni u Bëibel di i bi lei kaa. De ta luku ee i fusutan dee soni dee i bi lei, söseei de kë fii fusutan taa di buta di i buta i libi a Gadu maun, ku di tei di i kë tei dopu, da wan gaan fanöudu soni. Ee de si taa i kaba u tei dopu, nöö de o piki i taa i sa tei dopu a wan keling-komakandi nasö a wan könklësi di o hoi.

19-20. Andi i musu du baka te i tei dopu, nöö unfa i sa du ën?

¹⁹ Andi i musu du baka di i tei dopu? * Hoi a pakisei taa i paamusi Jehovah wan soni di i  buta i libi nëën maun, nöö a kë fii hoi iseei a di soni di i paamusi ën. Fëën mbei te i dopu kaa, nöö i musu hoi iseei a di soni di i paamusi Jehovah. Unfa i sa du di soni aki?

²⁰ I musu mbei möiti fii dë mati u dee baaa ku dee sisa u di kemeente. Te i tei dopu, nöö i ta ko dë wan u „dee otowan dee ta biibi Masa Jesosi” (1 Pet. 2:17). Dee baaa ku dee sisa a di kemeente dë kuma famii fii. Te i nango hii juu a dee komakandi, nöö i ku dee baaa ku dee sisa o ko dë möön gaan mati. Lesi di Wöutu u Gadu hiniwan daka, nöö i pakisei fundu fëën (Ps. 1:1, 2). Te i lesi wan pisi u Bëibel, nöö i musu pakisei fundu u di soni di i lesi. Dee soni dee joo lesi o dou i hati. I musu ta begi hii juu (Mat. 26:41). Di begi di i ta begi ku hii i hati o mbei i ku Jehovah ko dë möön gaan mati. ’A di fosu kamian i musu biinga fii ta dë a di Tii u Masa Gadu dendu’ (Mat. 6:33). I sa ta du di soni aki, te i ta buta di peleikiwooko a di fosu kamian a i libi. Te i ta peleiki hii juu, di biibi fii o ko taanga, nöö joo sa heepi sëmbë u de feni di libi u teego tu.​—1 Tim. 4:16.

21. Un wini joo feni te i tei dopu?

²¹ Di buta di i buta i libi a Gadu maun ku di tei di i tei dopu, da dee möön gaan soni dee joo du a i libi. A dë sö tuu taa soni o sa ta taanga da i so juu. Ma ee i hoi dou, joo feni wini fëën! Hiniwan fuka di ta miti i a di goonliba aki, dë „fu wan pisiten nöö” (2 Kol. 4:17). Ma di tei di joo tei dopu o jabi pasi da i fii feni wan möön bëtë libi nöunöu kaa, nöö a di ten di ta ko joo feni di „tuutuu libi” (1 Tim. 6:19). Wë u ta da i taanga fii pakisei fundu u di fasi fa joo piki di hakisi aki: „Mi kaba u mi tei dopu ö?”