1. Un pei fuka ta miti dee sëmbë u Jehovah?

 I ABI wan fuka ta tja u? Kandë wan sëmbë a di kemeente du wan soni di hati i (Jak. 3:2). Nasö kandë wan sëmbë di i ku ën ta wooko a di wan kamian, nasö di i ku ën ta sindo a di wan kalasi, ta mbei i fa, u di i ta dini Jehovah (1 Pet. 4:3, 4). Nasö kandë dee famii fii ta suku u tapa i fu ja go a komakandi, nasö fu ja taki soni u di biibi fii möön (Mat. 10:35, 36). Wë te wan fuka ta hebi da i fii tja, nöö kandë ja o kë dini Jehovah möön. Ma i sa dë seiki taa aluwasi un fuka ta miti i, Jehovah o da i di köni ku di kaakiti di i abi fanöudu fii sa hoi dou.

2. Unfa di lesi di u ta lesi di Wöutu u Gadu sa heepi u te u luku Loomë 15:4?

² Jehovah bi mbei sëmbë sikifi a di Wöutu fëën unfa zöndu libisëmbë bi ta hoi dou, hii fa fuka bi ta miti de. Faandi mbei a bi du di soni aki? Wë a bi du ën sö taa u sa lei wan soni a de. Fëën mbei Jehovah bi mbei apösutu Paulosu sikifi di soni di dë a Loomë 15:4. (Lesi ën.) Te u ta lesi dee lö woto aki, nöö de ta da u kötöhati, söseei de ta mbei u dë ku di mëni taa soni o waka bunu da u a di ten di ta ko. Ma ee u kë ta feni wini u dee woto aki, nöö na lesi nöö u musu ta lesi di Bëibel. Ma u musu dëën pasi faa tooka di fasi fa u ta pakisei, ku di fasi fa u ta fii. Andi sa heepi u te u kë sabi andi u musu du te u dë a wan fuka? U sa du dee fö soni aki: (1) Begi, (2) Pakisei luku unfa soni bi o sa dë, (3) Kai pakisei, ku (4) Du andi i lei. Woo taki unfa u sa du hiniwan u dee soni aki. b Baka di dë, nöö woo luku unfa  u sa wooko ku dee fö soni aki, u öndösuku soni u Könu Dafiti ku apösutu Paulosu.

3. Andi i musu du ufö i bigi lesi di Bëibel, nöö faandi mbei i musu du di soni dë?

³ (1) Begi. Ufö i bigi lesi di Bëibel, nöö hakisi Jehovah faa heepi i fii sa feni wini u dee soni dee i ta lesi. Ee i ta suku wan soni di sa heepi i ku wan fuka fii, nöö hakisi Jehovah faa heepi i fii sa feni mama wëti a di Wöutu fëën, di sa heepi i fii saandi i musu du.​—Fil. 4:6, 7; Jak. 1:5.

4. Andi sa heepi i fii sa möön fusutan unfa soni bi waka, te i ta lesi di Bëibel?

⁴ (2) Pakisei luku unfa soni bi o sa dë. Jehovah mbei u a sö wan fasi taa u sa ta pakisei unfa soni bi o sa dë. Fii sa möön fusutan unfa soni bi waka te i ta lesi di Bëibel, nöö pooba u pakisei luku unfa soni bi o dë, ee ju bi dë di sëmbë di i ta lesi soni fëën dë. Pooba u si dee soni di di sëmbë bi ta si, söseei dee a bi ta fii.

5. Andi a kë taki taa wan sëmbë ta kai pakisei a wan soni, nöö unfa a sa du di soni dë?

⁵ (3) Kai pakisei. Te wan sëmbë ta kai pakisei a wan soni, hën da a ta pakisei fundu u di soni di a lesi, söseei a ta luku unfa a sa libi ku di soni di a lei. Te i ta du di soni aki, nöö a ta heepi i fii ko fusutan di soni di i ta lesi möön bunu. Ja o feni wini u di lesi di i ta lesi di Bëibel, ee ja ta kai pakisei a dee soni dee i ta lesi. Fii sa ta kai pakisei a dee soni dee i ta lesi, i sa ta hakisi iseei dee soni aki: ’Andi di sëmbë di mi ta lesi soni fëën bi du, di a bi abi bookohedi? Unfa Jehovah bi heepi ën? Unfa dee soni dee mi lei dë, sa heepi mi u mi hoi dou te fuka ta miti mi?’

6. Faandi mbei u musu ta du dee soni dee u ta lei?

⁶ (4) Du andi i lei. Jesosi bi taki taa ee wa ta du dee soni dee u ta lei, nöö woo dë kuma wan womi di mbei di wosu fëën a sandu liba. A ta wooko taanga u mbei di wosu fëën, ma an ta tja heepi ko dëën. Faandi mbei u taki sö? Wë u di ee gaan ventu nasö gaan wata ko, nöö a o booko di wosu fëën. (Mat. 7:24-27) Wë kandë u ta begi, ta pakisei luku unfa soni bi o sa dë, söseei kandë u ta kai pakisei a dee soni dee u ta lesi, ma ee wa bi o ta du dee soni dee u ta lei, nöö a bi o dë kuma u sösö u ta du dee soni aki. Di biibi fuu an o taanga tjika fuu sa hoi dou te tesi miti u. Ma ee u ta lei soni u Bëibel, söseei ee u ta du dee soni dee u ta lei, nöö woo ta du soni a wan möön bunu fasi, woo ko ta möön dë bööböö, söseei woo ko abi wan möön taanga biibi (Jes. 48:17, 18). Boo luku andi u sa lei a Könu Dafiti, ku dee fö soni aki a pakisei.

7. Na un woto u Bëibel woo buta pakisei?

⁷ Wan famii fii nasö wan mati fii du wan soni di hati ö? Wë ee sö, nöö di woto u Absalöm, di womi mii u Könu Dafiti, sa heepi i. Absalöm bi hopo fia ku hën tata, nöö a bi suku u puu hën tata fu an dë könu möön, sö taa a bi sa toon könu nëën kamian.​—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8. Andi i sa du u Jehovah heepi i?

⁸ (1) Begi. Ufö i lesi di woto u Absalöm, nöo piki Jehovah unfa i ta fii u di libi di de libi hogi ku i (Ps. 6:6-9). Konda hii soni dëën, nöö hakisi ën faa lei i mama wëti di sa heepi i fii sa sabi andi i musu du.

9. Andi bi miti Dafiti?

⁹ (2) Pakisei unfa soni bi o sa dë. Pakisei unfa soni bi o sa dë da Könu Dafiti. Sömëni jaa longi Absalöm bi ta mbei möiti u sëmbë ko lobi ën (2 Sam. 15:7). Di Absalöm feni di okasi, hën a manda sëmbë go da dee Isaëli sëmbë taanga u de tei hën së, sö taa a sa toon könu. Dafiti bi abi wan gaan mati fëën de kai Akitofëli, di ta dëën köni faa du soni. Te u kaba fëën, di mati fëën dë seei Absalöm feni  ganjan. Absalöm bi buta hënseei ko könu, nöö a bi suku u kii Dafiti di a bi dë ku wan gaan suwaki (Ps. 41:1-9). Dafiti bi ko fusutan taa sö Absalöm bi kë du, hën a lowe kumutu a Jelusalen. Bakaten hën dee sodati u Absalöm ku dee u Dafiti bigi feti ku deseei. Dee sodati u Dafiti bi wini di feti, hën de kii Absalöm.

10. Unfa Könu Dafiti bi sa du soni?

¹⁰ Pakisei unfa Dafiti bi ta fii di hii dee soni aki bi ta miti ën. A bi lobi Absalöm, söseei a bi ta futoou Akitofëli. Ma tökuseei hii dee tu sëmbë aki tuu bi hopo fia ku ën. De bi du soni di bi hati ën gaanfa seei, nöö de bi kë kii ën. A bi sa pasa taa Dafiti an futoou dee woto mati fëën möön. A bi sa pakisei taa de tuu tei Absalöm së, söseei a bi sa bigi pakisei hënseei nöö, nasö a bi sa bigi pakisei faa fusi kumutu a di foto hën wanwan. Nasö a bi sa lasi hati. Ma Dafiti an du na wan u dee soni aki. A bi hoi dou, hii fa dee fuka aki bi ta miti ën. Unfa a du waka taa a bi sa du di soni aki?

11. Andi Dafiti bi du di soni bi ta taanga dëën?

¹¹ (3) Kai pakisei. Un mama wëti u sa feni a di woto u Dafiti ku Absalöm? Hakisi iseei di soni aki: „Andi Dafiti bi du u heepi hënseei?” Dafiti an bi fëëë, söseei an bi go du soni söndö faa pakisei. An bi booko hën hedi sö tee ku soni, taa an bi sa taki andi a bi o du. Ma a bi begi Jehovah faa heepi ën, söseei a bi hakisi dee mati fëën u de heepi ën. Nöö an bi biabia u du di soni di a bi musu du. Hii fa di soni di bi pasa ku Dafiti bi hati ën gaanfa seei, tökuseei an bi buta taa an o ta futoou wotowan möön, söseei an bi mbei a ko ta buuse wotowan. Ma a bi buta futoou a Jehovah, nöö a bi ta futoou dee mati fëën go dou.

12. Andi Jehovah bi du u heepi Dafiti?

¹² Unfa Jehovah bi heepi Dafiti? Ee i öndösuku unfa soni bi waka, nöö joo ko si taa Jehovah hën bi da Dafiti di kaakiti faa bi sa hoi dou di di fuka aki bi ta miti ën (Ps. 3:1-8). Jehovah bi mbei soni waka bunu da Dafiti, söseei a bi heepi dee mati u Dafiti, di de bi ta feti da Dafiti, u sëmbë an feni di könu u de kii.

13. Unfa u sa djeesi Dafiti ee wan sëmbë du wan soni di hati u gaanfa seei? (Mateosi 18:15-17)

¹³ (4) Du andi i lei. Hakisi iseei di soni aki: ’Unfa mi sa djeesi Dafiti?’ Wantewante i sa du wan soni u seeka wan bookohedi di i abi. A ta dë fa soni dë, nöö i musu du di soni di sikifi a Mateosi kapitë 18 kumafa a sikifi dë, nasö i sa wooko ku dee mama wëti dee sikifi dë. (Lesi Mateosi 18:15-17.) Ma ja musu du soni hesi poi te hati fii boonu. I musu begi Jehovah faa da i di kötöhati fëën, söseei faa da i di köni di sa heepi i fii sabi andi i musu du. Na lasi futoou a dee mati fii. Ma tei di heepi di de kë heepi i (Nöng. 17:17). Di möön fanöudu soni, hën da i musu wooko ku dee soni di Jehovah ta piki i a di Wöutu fëën.​—Nöng. 3:5, 6.

14. Na un ten 2 Timoteo 1:12-16; 4:6-11, 17-22 sa da i taanga?

¹⁴ Dee famii fii ta du ku i u di i ta dini Jehovah u? I ta libi a wan köndë ka lanti tapa di wooko u dee sëmbë u Jehovah, nasö ka de ta du ku de gaanfa u? Ee sö a dë, nöö i sa feni taanga te i lesi 2 Timoteo 1:12-16 ku 4:6-11, 17-22. c Paulosu bi sikifi di pisi u Bëibel aki di a bi dë a dunguwosu.

15. Andi i sa hakisi Jehovah?

¹⁵ (1) Begi. Ufö i lesi di woto u Paulosu, nöö piki Jehovah dee fuka fii, söseei piki ën tu unfa i ta fii. Konda hii soni finifini dëën. Baka di dë, nöö i hakisi ën faa heepi i fii sa si mama wëti a di woto u Paulosu, di sa heepi i fii sabi andi i musu du.

16. Andi bi miti Paulosu?

 ¹⁶ (2) Pakisei unfa soni bi o sa dë. Pakisei taa i bi dë Paulosu. A dë a dunguwosu a Loomë. Na fosu pasi di de söötö ën a dunguwosu, ma di pasi aki a dë seiki taa de o kii ën. So u dee mati fëën, an dë ku hën a wan së möön, nöö sinkii fëën seei wei tu.​—2 Tim. 1:15.

17. Andi Paulosu bi sa du?

¹⁷ Paulosu bi sa pakisei taa ee an bi ko dë wan Keesitu sëmbë di bi ta du di diniwooko fëën fajafaja, nöö kandë de an bi o söötö ën. Hati fëën bi sa boonu ku dee womi u Asia di an bi dë ku ën a wan së möön, nöö a bi sa pasa taa an bi ko ta futoou dee woto mati fëën möön. Ma Paulosu an bi du na wan u dee soni aki. Faandi mbei a bi ta futoou dee mati fëën jeti, söseei faandi mbei a bi ta hoi jeti taa Jehovah o mbei a feni gaan bunu?

18. Andi Paulosu bi du di soni bi ta taanga dëën?

¹⁸ (3) Kai pakisei. Hakisi iseei di soni aki: „Andi bi heepi Paulosu?” Wë hii fa Paulosu bi sabi taa a bi o dëdë, tökuseei a bi sabi taa a dë fanöudu seei u du soni u tja gafa ko da Jehovah. Nöö a bi ta pakisei unfa a sa da wotowan taanga. A bi ta futoou Jehovah, u di a bi ta begi ën hii juu (2 Tim. 1:3). Paulosu an bi ta dë ta pakisei soni u dee baaa dee bi go disëën nöömö, ma a bi tei ën u bigi taa dee mati fëën bi ta heepi ën. Boiti di dë Paulosu bi ta lei soni a di Wöutu u Gadu go dou (2 Tim. 3:16, 17; 4:13). Nöö di möön fanöudu soni, hën da a bi sabi taa Jehovah ku Jesosi lobi ën. A bi sabi taa de an go disëën, nöö a bi dë seiki taa de bi o pakëën u di möiti di a bi ta mbei faa du di diniwooko fëën fajafaja.

19. Unfa Jehovah bi heepi Paulosu?

¹⁹ Jehovah bi piki Paulosu taa a bi o abi u hoi dou, u di sëmbë bi o du ku ën u di a dë wan Keesitu sëmbë (Tjab. 21:11-13). Unfa Jehovah bi heepi Paulosu? Wë Jehovah bi piki dee begi u Paulosu, nöö a bi da Paulosu kaakiti (2 Tim. 4:17). Paulosu bi dë seiki taa a bi o feni di paka u di fasi fa a bi wooko taanga. Jehovah bi mbei dee mati fëën heepi ën tu ku soni di a bi abi fanöudu.

20. Unfa u sa djeesi Paulosu, te u luku di soni di sikifi a Loomë 8:38, 39?

²⁰ (4) Du andi i lei. Hakisi iseei di soni aki: ’Unfa mi sa djeesi Paulosu?’ Wë kuma Paulosu u musu dë ku ën mëni taa sëmbë o du ku u u di u ta dini Jehovah (Maik. 10:29, 30). Ee u kë hoi useei a Jehovah te dee fuka aki ta miti u, nöö u musu ta begi Jehovah, söseei u musu ta lei soni a di Wöutu fëën hii juu. Nöö di möön fanöudu soni di u musu ta hoi a pakisei, hën da hii juu u musu du soni u tja gafa ko da Jehovah. U sa dë seiki taa nöiti Jehovah o go disa u, nöö na wan soni sa tapëën fu an lobi u möön.​—Lesi Loomë 8:38, 39; Heb. 13:5, 6.

21. Andi bi heepi Aya ku Hector ku dee bookohedi di de bi abi?

²¹ Aluwasi un fuka ta miti u, tökuseei dee woto a Bëibel sa da u di taanga di u abi fanöudu fuu sa hoi dou. Wan sisa de kai Aya, di ta du di pioniliwooko a di köndë Japan, bi taki taa di woto u Jona, bi heepi ën fu an ta fëëë möön u peleiki a kamian ka hia sëmbë ta waka pasa. Wan njönku baaa de kai Hector ta libi a di köndë de kai Indonesia, nöö hën mama ku hën tata an ta dini Jehovah. A bi taki taa di woto u Luti bi mbei a bi kë ko sabi möön soni u Jehovah, söseei a bi mbei a bi kë dini ën.

22. Unfa i sa feni wini u di luku di i ta luku fëlön, nasö di lesi di i ta lesi woto u sëmbë u Bëibel, a di pisi „Teki na eksempre fu sma di ben abi bribi”?

²² Naasë i sa feni woto u Bëibel di o da i di taanga di i abi fanöudu? Dee fëlön ku dee woto u Bëibel dee u sa ta haika, ku di pisi de  kai „Teki na eksempre fu sma di ben abi bribi” di dë a di website fuu, sa heepi u fuu ko möön fusutan dee woto u sëmbë dee dë a di Bëibel. d Ufö i luku wan u dee woto aki nasö ufö i lesi wan u de, nöö hakisi Jehovah faa heepi i fii feni soni di sa heepi i. Pakisei unfa a bi o dë ee ju bi dë di sëmbë di i ta luku woto fëën dë. Pakisei fundu u dee soni di dee dinima u Jehovah aki bi du, söseei unfa Jehovah bi heepi de ku dee bookohedi di de bi abi. Nöö du di soni di i lei a di woto dë. Da Jehovah tangi u di fasi fa a bi heepi i. Nöö lei taa i ta tei ën u bigi taa a heepi i, u di iseei o toona suku fasi fa i sa da wotowan taanga, söseei fa i sa heepi de tu.

23. Andi Jehovah paamusi u taa a o du da u te u luku Jesaaja 41:10, 13?

²³ Saatan hën ta tii di goonliba aki, nöö a sa ta taanga da u seei, nasö so juu wa ta sabi andi u musu du (2 Tim. 3:1). Ma an dë fuu fëëë. Jehovah sabi andi ta miti u. A paamusi u taa a o ta hoi u ku hën leti së maun, te soni ta taanga da u. (Lesi Jesaaja 41:10, 13.) U sa dë seiki taa Jehovah o heepi u, nöö di Wöutu fëën o da u di taanga di u abi fanöudu fuu hoi dou, aluwasi un fuka ta miti u.