1, 2. (a) Un fanöudu soni nama ku hii libisëmbë? (b) Faandi mbei di soni aki dë wan gaan fanöudu soni da u?

A DI ten aki, sömëni sëmbë ta si möni kuma di möön fanöudu soni. Hën de ta möön pakisei, söseei ku ën de ta möön booko de hedi. De ta tei hii de ten u du soni u ko abi möön möni, nasö u tjubi di möni u de. Ma woto sëmbë ta si di famii u de, di gösöntu u de, nasö dee maaka di de kë dou kuma di möön fanöudu soni a de libi.

² Wan soni dë fanöudu möön dee soni aki. Di soni aki da di lei di u musu lei taa Jehovah hën abi di leti u tii. Nöiti u musu puu u pakisei a di fanöudu soni aki. Ee wa ta köni, nöö dee sömëni soni dee u ta du, nasö dee bookohedi fuu sa mbei taa u ko fëëkëtë taa di soni aki da di möön fanöudu soni. Ee u ta du soni u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii, nöö woo saanfa u musu libi ku dee bookohedi fuu, söseei u ku Jehovah o ko dë möön gaan mati.

3. Andi Saatan bi taki u di tii u Gadu?

³ Saatan Didibi taki taa Jehovah an abi di leti u tii. Saatan kë u hii libisëmbë biibi taa Jehovah an dë wan bunu Tiima, söseei taa an kë u soni waka bunu da u. Saatan bi taki wan soni di bi da sëmbë di pakisei taa de o ta dë möön waiwai ee de ta tii deseei (Kenesesi 3:1-5). Söseei a bi taki taa libisëmbë an ta hoi deseei a Gadu, söseei taa ee di libi ko taanga da de, nöö de an o këën kuma di Tiima u de möön (Jöpu 2:4, 5). Fëën mbei Jehovah ta mbei ten pasa fuu sa si taa soni an o go bunu ee na hën ta tii u.

4. Faandi mbei di soni di Saatan bi taki u di leti di Jehovah abi u tii musu seeka?

⁴ Jehovah sabi taa Didibi bi ta mindi soni dëën. Nöö faandi mbei a da Didibi pasi faa lei ee a abi leti? Wë di piki u di hakisi aki nama ku dee ëngëli a liba ala, söseei ku dee sëmbë a goonliba aki tuu. (Lesi Psalöm 83:18.) Adam ku Eva an bi kë u Jehovah tii de möön, nöö sömëni woto sëmbë bi du di wan seei soni tu. Di soni aki bi sa mbei taa so sëmbë pakisei taa Didibi abi leti. Solanga di soni di Saatan bi taki u di leti di Jehovah abi u tii an seeka, nöö dee ëngëli ku libisëmbë an o sa libi bööböö, söseei de an o sa libi makandi kuma wan famii. Ma te dee ëngëli ku libisëmbë ko si taa Jehovah hën abi di leti u tii, nöö de o libi u teego a di tii aki basu. Bööböö libi o dë a hii së u di mundu.—Efeise 1:9, 10.

5. Unfa di soni di Saatan bi taki u di leti di Jehovah abi u tii nama ku u?

⁵ Di leti di Gadu abi u tii o ko dë gbelingbelin u si, nöö di tii u Saatan ku libisëmbë an o dë möön. Soni o waka bunu te Gadu o mbei di Mësiasi tii di Könuköndë fëën. Dee sëmbë dee o hoi deseei a Gadu o lei taa libisëmbë sa hoi deseei a di tii u Gadu (Jesaaja 45:23, 24). U kë dë wan u dee sëmbë aki ö? Wë ee u kë dë wan u dee sëmbë aki, nöö u musu ko fusutan faandi mbei di soni di Saatan taki, dë wan gaan fanöudu soni.

6. Unfa di lei di u musu lei taa Jehovah hën abi di leti u tii dë fanöudu tjika?

⁶ Di lei di u musu lei taa Jehovah hën abi di leti u tii, dë fanöudu möön di libi di u musu feni. Ma di soni aki an kë taki taa di libi di u musu feni an dë fanöudu, nasö taa Jehovah an ta booko hën hedi ku u. Unfa u du sabi di soni aki?

7, 8. Unfa di lei di u musu lei taa Jehovah hën abi di leti u tii o tja wini ko da u?

⁷ Jehovah lobi libisëmbë gaanfa seei. A lobi u sö gaanfa taa a manda di Womi Mii fëën ko dëdë da u fuu sa feni teego libi (Johanisi 3:16; 1 Johanisi 4:9). Ee Jehovah an bi o hoi hënseei a di soni di a paamusi u da di ten di ta ko, nöö Saatan ku dee sëmbë fëën bi o abi leti. Saatan taki taa Jehovah  ta mindi soni, nöö an ta kë da libisëmbë bunu soni, söseei taa an ta tii de a wan bunu fasi. Dee sëmbë dee dë ku Saatan a wan së ta mbei Jehovah fa ku dee soni dee a paamusi u, nöö de ta taki taa: „Wë di Jesosi bi paamusi taa a o toona ko a di goonliba aki, nöö naasë a dë? Dee gaan sëmbë fuu bi dëdë gaanduwe kaa ma soni an tooka möönsö. Biga sensi Gadu mbei goonliba tee kisi di ten aki, nöö hii soni dë di wan seei fasi eti” (2 Petuisi 3:3, 4). Ma Jehovah o hoi hënseei a dee soni dee a paamusi u. A seti soni sö taa te a o du soni u lei taa hën abi di leti u tii, nöö a o mbei dee sëmbë dee ta piki ën buka feni libi. (Lesi Jesaaja 55:10, 11.) Di leti di Jehovah abi u tii nama ku lobi. Fëën mbei u sa dë seiki taa hii juu a o lobi dee dinima fëën dee ta hoi deseei nëën.—Ëkisodesi 34:6.

⁸ A dë sö tuu taa di leti di Jehovah abi u tii dë fanöudu, ma an kë taki taa di libi di u musu feni an dë fanöudu dëën. Jehovah ta booko hën hedi ku u gaanfa. U musu ta hoi a pakisei andi da di möön fanöudu soni, nöö u musu saka useei a di tii u Jehovah basu ku hii u hati.

9. Andi Saatan bi taki u Jöpu? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

⁹ A dë fanöudu taa u ta si di leti di Jehovah abi u tii a di soifi fasi. U sa si ën a wan soifi fasi te u ta lesi di buku u Jöpu. A dë wan u dee fosu Bëibel buku di de sikifi. A di buku aki u ta lesi taa Saatan bi taki taa ee Jöpu tja sitaafu, nöö an o dini Gadu möön. Saatan bi hakisi Gadu faa mbei Jöpu tja sitaafu. Jehovah an bi o du di soni aki, ma a disa Saatan be a pooba Jöpu luku. A bi piki Saatan taa: „I sa du andi i kë ku hii dee soni dee a abi.” (Lesi Jöpu 1:7-12.) Kölö sö baka di dë, hën dee futuboi u Jöpu dëdë, nöö a bi lasi hii dee gudu fëën. Baka di dë, hën a ko jei taa dee teni mii fëën dëdë. Saatan bi mbei a djei kuma Gadu hën bi ta du dee soni aki ku Jöpu (Jöpu 1:13-19). Baka di dë, hën Saatan mbei Jöpu siki wan gaan siki (Jöpu 2:7). Nöö di soni di bi mbei soni ko möön hogi, hën da di mujëë u Jöpu seei ku dee dii mati fëën tuu bi taki soni di bi hati ën, söseei di bi mbei a fii booko saka.—Jöpu 2:9; 3:11; 16:2.

10. (a) Unfa Jöpu bi lei taa a ta hoi hënseei Gadu? (b) Faandi mbei Jehovah bi musu fan ku Jöpu?

¹⁰ Di soni di Saatan bi taki bi dë sö tuu ö? Wë nönö. Hii fa gaan hogi soni bi miti Jöpu, tökuseei an bi disa Jehovah (Jöpu 27:5). Ma wan pisiten Jöpu bi fëëkëtë andi bi dë fanöudu tuutuu, nöö a bi ta pakisei hënseei nöö. A bi ta taki nöömö taa an bi du na wan hogi. Jöpu bi ta si kuma a bi musu u sabi faandi mbei a ta tja sitaafu (Jöpu 7:20; 13:24). Kandë u ta fusutan unfa Jöpu bi ta fii. Ma tökuseei Jehovah bi sabi taa Jöpu an bi ta si soni a wan soifi fasi. Fëën mbei a bi fan ku ën. Unfa a bi du di soni aki?

11, 12. Andi Jehovah bi heepi Jöpu faa ko fusutan? Andi Jöpu bi du?

¹¹ U sa lesi andi Jehovah bi piki Jöpu a kapitë 38 te go miti 41 u di buku Jöpu. Jehovah an bi konda da Jöpu faandi mbei a ta tja sitaafu. Ma Jehovah bi kë faa fusutan taa a hei gaanfa möön ën. A bi lei Jöpu taa woto soni dë di dë möön fanöudu möön dee fuka fëën. (Lesi Jöpu 38:18-21.) Dee soni dee Jehovah bi piki Jöpu bi heepi ën faa tooka di fasi fa a bi ta pakisei.

 ¹² Te u luku di fasi fa Jehovah bi fan ku Jöpu, hii fa sömëni soni bi miti ën, nöö u bi o taki taa Jehovah an bi musu fan sö ku ën u? Wë nönö. Jöpu seei an bi pakisei sö tu. Jöpu bi fusutan di lai di Jehovah bi dëën, nöö a bi tei ën u bigi tu. Jöpu bi taki taa: „Mi ta hakisi i fii fëëkëtë di soni di mi taki. Luku fa mi ta sindo a goon aki a sindja liba, u lei taa mi ta tjali” (Jöpu 42:1-6). Ufö Jöpu bi taki di soni aki, hën wan njönku kijoo de kai Elihu bi heepi ën faa tooka di fasi fa a bi ta pakisei (Jöpu 32:5-10). Baka di Jöpu bi haika dee lai di Jehovah bi dëën a wan lobihati fasi, hën a bi tooka di fasi fa a bi ta pakisei. Jehovah bi mbei woto sëmbë ko sabi taa a ta wai ku di fasi fa Jöpu bi hoi hënseei nëën.—Jöpu 42:7, 8.

13. Unfa di lai di Jehovah bi da Jöpu bi heepi ën di an bi ta tja sitaafu möön?

¹³ Dee soni dee Jehovah bi piki Jöpu bi tja wini ko dëën, te dou di ten di an bi ta tja sitaafu möön. „Jehovah mbei Jöpu feni gaan bunu möön leki fa a bi abi a di bigi.” Bakaten a bi toona „pai seibi womi mii, ku dii mujëë mii” (Jöpu 42:12-14). Hii fa Jöpu bi lobi dee mii aki, tökuseei a musu u ta hangi dee mii fëën dee dëdë. Nöö kandë an bi fëëkëtë dee hogi soni dee bi miti ën ku di famii fëën. Ee Jöpu bi sabi faandi mbei dee fuka aki bi ta miti ën, nöö kandë a bi sa pakisei faandi mbei Gadu da pasi taa a bi musu tja sitaafu sö gaanfa. Ee Jöpu bi ta pakisei di soni aki, nöö kandë a bi pakisei di soni di Jehovah bi piki ën. Di soni dë bi o dëën kötöhati, söseei a bi o heepi ën faa si soni a di soifi fasi.—Psalöm 94:19.

14. Andi u sa lei a di soni di bi miti Jöpu?

¹⁴ Te u ta pakisei fundu u di soni di bi pasa ku Jöpu, nöö a sa heepi u fuu tooka di fasi fa u ta pakisei, söseei a sa da u kötöhati. Di buku Jöpu da wan u dee buku di Jehovah bi mbei sëmbë sikifi ’fu de lei u soni. Biga te u lesi fa dee sëmbë u fesiten bi abi degihati ta hoi pasensi, nöö a ta da u degihati  tu fuu hoi dou ta luku dee soni dee Gadu bi paamusi u taa de o pasa nöömö’ (Loomë 15:4). A ta lei u taa wa musu ta buta pakisei tumisi a dee fuka fuu tee taa wa ta buta pakisei möön a di lei di u musu lei taa Jehovah hën abi di leti u tii. Leti kumafa Jöpu bi lei taa Jehovah hën abi di leti u tii, u di a bi ta hoi hënseei nëën hii fa di libi bi ko taanga dëën, sö nöö useei musu ta du ën tu.

15. Un wini u ta feni te u hoi dou aluwasi fuka ta miti u?

¹⁵ Di soni di bi miti Jöpu sa da u kötöhati, u di a ta lei u taa te fuka ta miti u, nöö an ta miti u u di Jehovah hati boonu ku u. Te fuka ta miti u, nöö a ta da u di okasi fuu lei taa Jehovah hën abi di leti u tii (Nöngö 27:11). Te u ta hoi dou te fuka ta miti u, nöö Jehovah ta wai ku u, söseei woo ta möön biibi dee soni dee a paamusi u da di ten di ta ko. (Lesi Loomë 5:3-5.) Di woto u Jöpu ta lei u taa „Gadu abi tjalihati u sëmbë” (Jakobosi 5:11). Ee u ta du soni u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii, nöö a o paka u. Te u sabi di soni aki, nöö woo ’sa tei hii dee soni dee ta miti u ku pasensi, ku wai a hati seei’.—Kolosën 1:11.

16. Faandi mbei u musu ta mëni hii juu taa di lei di u musu lei taa Jehovah hën abi leti di u tii, da wan gaan fanöudu soni?

¹⁶ A dë sö tuu taa a sa taanga da u fuu ta lei taa Jehovah hën abi di leti u tii, te fuka ta miti u. Ee u ta buta pakisei a dee fuka fuu tumisi, nöö dee möön piki fuka seei sa dë wan gaan soni da u. Fëën mbei hii juu u musu ta mëni unfa a dë fanöudu tjika u tei di së u di tii u Gadu, aluwasi un fuka ta miti u.

17. Unfa di du di u ta du di peleikiwooko fajafaja ta heepi u fuu buta pakisei a di möön fanöudu soni?

¹⁷ Te u ta du di peleikiwooko fajafaja, nöö a sa heepi u fuu toona mëni andi da di möön fanöudu soni. Buuu bi naki wan sisa  de kai Renee, nöö a bi ta fii pen hiniwan daka, söseei a bi abi di siki de kai kankël. Di a bi dë a hatiwosu, hën a bi peleiki da dee sëmbë dee bi ta wooko naandë. A bi ta peleiki da dee woto suwakima ku dee sëmbë dee bi ta ko luku de. Wan pasi di Renee bi dë a hatiwosu tu wiki ku hafu, hën a bi peleiki 80 juu. Hii fa Renee bi sabi taa a bi o dëdë, tökuseei an bi fëëkëtë andi da di möön fanöudu soni. U di a bi ta du soni u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii, mbei a bi ta dë waiwai.

18. Un soni di woto u Jennifer ta lei u di nama ku di lei di u musu ta lei taa Jehovah hën abi di leti u tii?

¹⁸ U sa du soni tu u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii, hii fa u ta abi pikipiki bookohedi. Dii daka longi wan sisa de kai Jennifer bi dë a wan opolani goon ta wakiti di opolani di musu tjëën go a wosu. U di di opolani an bi ta ko möönsö, mbei Jennifer bi ko wei, nöö a bi ta fii kuma a dë hën wanwan. Wë Jennifer bi sa dë ta tjali u di soni di bi miti ën. Ma an bi dë ta tjali. A bi begi Jehovah faa heepi ën u konda soni u di bunu buka da dee sëmbë dee bi ta wakiti tu. Te u kaba fëën, hën a bi peleiki da sömëni sëmbë, söseei a bi paati sömëni buku. Jennifer bi taki taa: „Mi bi ta fii taa Jehovah bi mbei soni waka bunu da mi, hii fa di soni aki bi miti mi, nöö a bi da mi di kaakiti di mi bi abi fanöudu u konda soni u di në fëën.”

19. Unfa i sa sabi ambë da dee tuutuu dinima u Gadu?

¹⁹ Dee sëmbë u Jehovah nöö ta fusutan tuutuu unfa a dë fanöudu tjika u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii. Di soni aki ta mbei u sabi ambë da dee tuutuu dinima u Gadu. Fëën mbei hiniwan fuu musu ta du soni u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii.

20. Unfa Jehovah ta si hii dee soni dee i ta du u lei taa hën abi di leti u tii?

²⁰ Jehovah ta si hii dee soni dee i ta du u lei taa hën abi di leti u tii te i ta dini ën go dou aluwasi fuka ta miti i, nöö a ta tei ën u bigi tu (Psalöm 18:25). Di woto di ta ko, o lei u faandi mbei a fiti fuu du soni u lei taa u ta tei di së u di tii u Jehovah, söseei unfa u sa du di soni aki möön gaanfa.