1, 2. Andi hiniwan fuu musu dë seiki fëën? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

KUMAFA u bi luku a di woto di pasa, nöö Didibi bi taki wan soni u lei taa Jehovah an abi di leti u tii libisëmbë. A taki taa Jehovah an ta tii a wan leti fasi, söseei taa libisëmbë bi o möön dë waiwai te de bi o ta tii deseei. Saatan bi abi leti ö? Pakisei unfa a bi o dë ee libisëmbë bi sa tii deseei, nöö de bi sa libi u teego. De bi o ta möön piizii möön te Gadu bi o ta tii de u? I bi o ta möön piizii ee i bi sa libi u teego söndö u Gadu ta tii i ö?

² Na wan sëmbë sa piki dee hakisi aki da i. Hiniwan fuu musu pakisei di soni aki bunu. Nöö a musu ko dë gbelingbelin u si taa di fasi fa Jehovah ta tii da di möön bunu wan, söseei taa a fiti fuu dini ën ku hii u hati. U sa dë seiki u di soni aki, u di a sikifi a di Bëibel. Boo luku andi di Bëibel ta  taki u di leti di Jehovah abi u tii hii di mundu.

3. Faandi mbei Jehovah hën abi di leti u dë di Möön Hei Tiima?

³ Jehovah da di Möön Hei Tiima u mundu, u di hën da di Gadu di abi hii makiti, nöö hën mbei hii soni (1 Kloniki 29:11; Tjabukama 4:24). Dee 144.000 könu dee o tii makandi ku Keesitu, bi taki a wan wojolimbo sunjan taa: „Ke Masa Gadu o, i bigi. I nöö waiti tjika fii kisi gafa e. I wanwan fiti fii kisi hei, ku makiti a mundu o. Biga fa i sai naandë, nöö i wë mbei hii soni u mundu tuu. Nöö fu di i bi kë sö, nöö hën mbei i mbei de buta fa i si de sai dë. Sö de ta gafëën ta taki” (Akoalimbo 4:11). Jehovah hën mbei hii soni. Fëën mbei a abi di leti u tii hii sëmbë, aluwasi a liba ala, nasö a goonliba aki.

4. Faandi mbei di taki di u sa taki da useei an ta da u di leti fuu hopo fia ku Gadu?

⁴ Saatan an mbei na wan soni. Fëën mbei an abi di leti u tii di mundu. Saatan ku Adam ku Eva an bi piki Jehovah buka di de bi hopo fia ku ën, di sëmbë di abi di leti u tii (Jelemia 10:23). Di taki di de bi sa taki da deseei bi da de di leti u de an tei Jehovah kuma di Tiima u de u? Wë nönö. Di taki di wan sëmbë sa taki da hënseei ta dëën di leti faa taki andi a o du ku ën libi, ma an ta dëën di leti u hopo fia ku Jehovah di Gadu di mbei ën. A dë gbelingbelin u si taa te wan sëmbë ta hopo fia ku Gadu, hën da an ta wooko bunu ku di taki di a sa taki da hënseei.

5. Faandi mbei dee soni dee Gadu buta taa a o du ta bunu hii juu?

⁵ Luku wan woto soni di mbei taa Jehovah hën abi di leti u tii. Wë a ta wooko ku di makiti di a abi a wan leti fasi. A ta piki u taa: „Mi Jehovah da di sëmbë di ta libi bunu ku sëmbë, di sëmbë di ta kuutu soni a wan leti fasi, söseei di sëmbë di ta du soni a wan leti fasi a goonliba. Dee soni aki sö mi lobi” (Jelemia 9:24). Jehovah an abi dee wëti u libisëmbë fanöudu u heepi ën faa sabi andi bunu. Ma hën ta taki andi bunu. Te a ta buta wëti da libisëmbë, nöö de ta nama ku di fasi fa a ta du soni a wan leti fasi. Di psalöm sikifima bi taki taa: „Di goonsei u di könubangi fii ku di leti fasi fa i ta kuutu soni da letidu.” Fëën mbei hii dee wëti, ku dee mama wëti, söseei hii dee soni di Jehovah buta taa a o du, da bunu soni (Psalöm 89:14; 119:128). Saatan bi taki taa Jehovah da wan Tiima di an ta tii a wan leti fasi. Ma tökuseei Saatan an sa tja leti libi ko a goonliba.

6. Andi da wan soni di mbei Jehovah hën abi di leti u tii?

⁶ Wan woto soni di ta lei taa Jehovah hën abi di leti u tii, hën da u di a abi di köni u sölugu hii di mundu. U ta si di soni  aki te u luku unfa a bi da di Womi Mii fëën di kaakiti u kula siki di na wan data bi sa kula (Mateosi 4:23, 24; Maikusi 5:25-29). Hii fa dee soni aki dë foombo soni da u, tökuseei de an bi dë foombo soni da Jehovah. A ta fusutan unfa di sinkii fuu ta wooko, nöö a sa kula hiniwan soni di pasa ku di sinkii. A sa mbei dëdë sëmbë toona ko a libi baka tu, söseei a sa tapa soni kuma gaan ventu nasö gaan wata.

7. Na un fasi Jehovah köni möön hiniwan sëmbë di dë a di goonliba u Saatan?

⁷ Di goonliba di Saatan ta tii an sa mbei sëmbë ku sëmbë libi fiifii ku deseei, aluwasi de dë sëmbë u wan köndë nasö sëmbë u tookatooka köndë. Jehovah wanwan abi di köni u mbei sëmbë ku sëmbë libi fiifii ku deseei a hii së u goonliba (Jesaaja 2:3, 4; 54:13). U ta fii kumafa apösutu Paulosu bi ta fii, di a bi taki taa: „Ke maingë, un luku fa di köni u Gadu fundu tjika! Un luku fa a sabi soni tjika maingë! Un luku fa a gudu tjika. Fa a ta kuutu soni buta, na wan sëmbë seei sa dë u suku fini nëën te a fusutëën möönsö. Na wan sëmbë sa fusutan tu fa Gadu ta buta soni faa waka!”—Loomë 11:33.

8. Unfa i ta si di fasi fa Jehovah ta tii?

⁸ Kumafa u bi si kaa, nöö di Bëibel ta lei u gbelingbelin taa Jehovah hën abi di leti u tii. A ta lei u tu faandi mbei a dë di möön bunu Tiima. Wan u dee soni di ta lei u taa a dë di möön bunu Tiima, hën da u di a ta tii ku lobi. U ta fii taa u ku ën dë gaan mati te u ta pakisei unfa a „abi tjalihati u sëmbë, nöö a lobi sëmbë tu. Hati fëën an ta boonu hesi, a abi bunuhati pasa maaka, nöö hii juu a ta du dee soni dee a ta taki” (Ëkisodesi 34:6). Gadu ta lesipeki u. A ta sölugu u möön leki fa u bi o sa sölugu useei. Didibi bi taki taa Jehovah an ta da dee dinima fëën bunu soni, ma mindi a ta mindi soni. Gadu bi da u di wan kodo Womi Mii fëën, sö taa u sa feni di libi u teego.—Lesi Psalöm 84:11; Loomë 8:32.

9. Unfa u du sabi taa Gadu ta booko hën hedi ku hiniwan fuu apaiti?

⁹ Jehovah lobi hii dee sëmbë fëën tuu. Ma a ta buta pakisei a hiniwan u de apaiti tu. Pakisei andi bi pasa na awooten. Söwan dii höndö jaa longi Jehovah bi buta kuutuma u tii dee sëmbë fëën, nöö a bi mbei de wini dee felantima u de. Hii fa dee soni aki bi ta pasa, tökuseei Jehovah bi ta buta pakisei a hiniwan u de apaiti. Wan u dee sëmbë aki da di mujëë de kai Luti. An bi dë wan Isaëli sëmbë, nöö a bi go disa sömëni soni faa sa toon wan dinima u Jehovah. Jehovah bi mbei a feni wan manu, söseei a bi mbei a pai wan womi mii. Boiti di dë, di womi mii u Luti bi dë a di famii di bi o pai di Mësiasi. Jehovah bi mbei de sikifi di woto u Luti a Bëibel tu, nöö di buku dë ta tja di në fëën. Unfa i  pakisei taa Luti o fii te a ko a libi baka, nöö a ko jei taa sö soni bi pasa?—Luti 4:13; Mateosi 1:5, 16.

10. Faandi mbei u sa taki taa Jehovah an dë wan hogihati Tiima?

¹⁰ Jehovah an dë wan hogihati Tiima. Dee sëmbë dee ta piki ën buka ta dë fiifii, söseei de ta dë waiwai (2 Kolenti 3:17). Dafiti bi taki taa Jehovah „dë wan Gadu di hia sëmbë ta gafa, nöö a abi hei. Ka a ta dë, naandë kaakiti ku piizii dë” (1 Kloniki 16:7, 27). Di psalöm sikifima de kai Etan bi sikifi taa: „Dee sëmbë dee sabi andi a kë taki u kai piizii wolo, o ta dë waiwai. Jehovah o, de ta waka a di limbo di ta sëndë kumutu a i fesi. Di në fii ta mbei de ta piizii hii daka. Di letidu fii ta mbei de ta ko möön hei.”—Psalöm 89:15, 16.

11. Unfa u sa ko ta möön biibi taa di tii u Jehovah da di möön bunu wan?

¹¹ Möön u ta pakisei fundu u di fasi fa Jehovah abi bunuhati tjika, möönmöön woo abi di biibi taa di tii fëën da di möön bunu wan. U ta fii kumafa di psalöm sikifima bi ta fii di a bi piki Gadu taa: „Biga wan kodo daka a di djai fii dendu, bunu möön wan dusu jaa a wan woto kamian!” (Psalöm 84:10) Jehovah hën mbei u. Fëën mbei a sabi finifini andi o ta mbei u ta dë waiwai. A ta da u soni möön fa u bi mëni seei. Hiniwan soni di Jehovah ta hakisi u fuu du ta tja bunu ko da u. Ee a dë taa u musu disa soni fuu dini ën, tökuseei hii juu woo ta dë waiwai te u piki Jehovah buka.—Lesi Jesaaja 48:17.

12. Andi da di möön gaan soni di mbei u ta lei taa u ta tei di së u di tii u Jehovah?

¹² U ta lei a di Bëibel taa baka di Dusu Jaa Tii u Keesitu, nöö so sëmbë o hopo fia ku Jehovah taa an abi di leti u tii hii soni (Akoalimbo 20:7, 8). Andi o mbei de du di soni aki? A di ten dë, Didibi o pooba u mbei sëmbë pakisei deseei nöö, kumafa a bi naa du ën. Kandë a o pooba u mbei sëmbë biibi taa de sa libi u teego söndö u de piki Jehovah buka. Wë nöiti di soni aki o dë sö. Ma u musu hakisi useei di soni aki: ’Mi o biibi di soni dë u?’ Ee u lobi Jehovah tuutuu, söseei ee u dë seiki taa a ta du bunu soni, söseei taa a abi di leti u tii hii di mundu, nöö nöiti woo biibi sö wan soni. Woo kë u Jehovah tii u u teego, di Gadu di ta tii a wan lobihati fasi.

13. Unfa u ta du soni u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni?

¹³ Kumafa u bi si kaa, nöö Jehovah hën abi di leti u tii hii soni, söseei di fasi fa a ta tii da di möön bunu wan. A fiti taa u ta du soni u lei taa hën abi di leti u tii. U ta du soni u lei taa u Jehovah hën abi di leti u tii hii soni, te u ta hoi useei nëën, söseei te u ta djeesi ën. Te u ta du hii möiti u du soni kumafa Jehovah bi o du ën, nöö u ta lei taa u lobi di fasi fa a ta tii, söseei taa u ta tei di së u di tii fëën.—Lesi Efeise 5:1, 2.

14. Unfa dee gaanwomi ku dee hedima u dee wosudendu sa djeesi Jehovah?

¹⁴ U ta lei a di Bëibel taa hii juu Jehovah ta wooko ku di kaakiti fëën a wan lobihati fasi. Dee hedima u dee wosudendu ku dee gaanwomi u kemeente di lobi di tii u Jehovah o djeesi ën, nöö de an o abi hogihati, nasö de an du soni u basi wotowan.  Apösutu Paulosu bi mbei möiti seei u djeesi Gadu, ku di Womi Mii fëën (1 Kolenti 11:1). An bi ta da wotowan sen, nöö an bi ta duwengi de u du bunu soni. Ma a wan suti fasi a bi ta da de degihati u du bunu soni (Loomë 12:1; Efeise 4:1; Filemon 8-10). Te Paulosu bi ta du sö, nöö a bi ta djeesi Jehovah. Te u ta libi ku wotowan a wan fasi di ta lei taa u lobi de, nöö u ta lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni.

15. Na un fasi u ta lei taa Jehovah hën abi di leti u tii te u musu lesipeki dee sëmbë dee abi faantiwöutu?

¹⁵ U ta lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni te u ta lesipeki dee sëmbë dee a da faantiwöutu, söseei te u ta wooko makandi ku de. Aluwasi wa ta kaba fusutan wan soni di de buta taa de o du, tökuseei woo ta wooko makandi ku de. Na sö dee sëmbë u di goonliba aki ta du ën, ma sö uu ta du ën, u di u ta tei Jehovah kuma di Tiima fuu (Efeise 5:22, 23; 6:1-3; Hebelejën 13:17). Te u kaba fëën u ta dë waiwai, u di Gadu kë da u di möön bunu soni.

16. Unfa dee soni dee u ta du sa lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni?

¹⁶ Wan woto fasi fa u sa du soni u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni, hën da te a nama ku dee soni dee u buta taa woo du. Jehovah an ta piki u andi u musu du a hiniwan soni a u libi. Ma a ta piki u  unfa hën a ta pakisei. Di soni aki ta heepi u fuu sabi andi u musu du. Jehovah an ta piki Keesitu sëmbë finifini andi de musu bisi, ku andi de an musu bisi. Ma a ta piki u taa u musu bisi soni a wan lesipeki fasi di fiti wan Kotoigi fëën (1 Timoteo 2:9, 10). A kë fuu pakisei unfa dee soni dee u ta du sa toobi wotowan (1 Kolenti 10:31-33). Te u ta du soni di ta kai ku di fasi fa Jehovah ta si soni, nöö u ta lei taa u lobi di tii fëën, söseei taa u ta tei di së u di tii fëën.

17, 18. Unfa wan womi ku hën mujëë sa lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni?

¹⁷ Boo luku wan fasi fa Keesitu sëmbë di tööu sa lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni. Kandë di tööu libi u wan womi ku hën mujëë an ta waka kumafa de bi mëni. Kandë de ta abi gaan toobi. Ee a dë sö, nöö de sa feni wini te de ta pakisei unfa Jehovah bi libi ku dee Isaëli sëmbë fu awooten. Jehovah bi ta si hënseei kuma di manu u dee sëmbë fëën (Jesaaja 54:5; 62:4). Sömëni pasi dee Isaëli sëmbë bi du soni u hati Jehovah. A bi dë kuma wan tööu libi ka soni an bi ta waka bunu. Ma Jehovah an bi kë go disa dee Isaëli sëmbë. Ma a bi da de paadon sömëni pasi, nöö a bi hoi hënseei a di soni di a bi paamusi de.—Lesi Psalöm 106:43-45.

¹⁸ Dee Keesitu sëmbë dee tööu dee lobi Jehovah, ta mbei möiti u djeesi ën. Aluwasi soni an ta waka bunu a di tööu libi u de, tökuseei de an ta suku wan fasi u de sa booko di tööu u de te di Bëibel an da de pasi u du ën. De sabi taa Jehovah ta si di soi di wan sëmbë ta soi te a tööu kuma wan gaan soni, nöö a kë taa wan womi nasö wan mujëë musu „libi” ku di sëmbë di hën ku hën tööu u nöömö. Di wan kodo fasi fa di Bëibel ta da sëmbë pasi u de booko tööu, söseei u de sa toona tööu baka, hën da te wan u de waka da di wotowan fëën (Mateosi 19:5, 6, 9). Te Keesitu sëmbë ta du hii soni di de sa, u mbei soni waka bunu a di tööu libi u de, nöö a sö wan fasi de ta lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni.

19. Andi u musu du te u mbei wan föutu?

¹⁹ Hii u tuu da zöndu libisëmbë, nöö so juu u ta du soni di ta hati Jehovah. A sabi di soni aki, nöö fëën mbei a da u di lusupaima. Te u mbei wan föutu, nöö u musu hakisi Jehovah faa da u paadon (1 Johanisi 2:1, 2). Na tjali nöö u musu ta tjali u di föutu di u mbei nöö a kaba, ma u musu lei wan soni u di föutu di u mbei. U kë dë gaan mati ku Jehovah u nöömö. A o da u paadon, söseei a o heepi u fuu ku ën ko bunu baka, sö taa u sa dini ën go dou.—Psalöm 103:3.

20. Faandi mbei nöunöu kaa u musu ta du soni u lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni?

²⁰ A di njunjun goonliba, Jehovah o ta tii hii sëmbë, nöö a o lei de di leti fasi fa a ta du soni (Jesaaja 11:9). Ma nöunöu kaa u sa lei sömëni soni u di fasi fa a ta pakisei, söseei u di fasi fa a kë fuu du soni. Abiti möön na wan sëmbë o taki taa Gadu an abi di leti u tii. Fëën mbei boo du hii soni di u sa du fuu lei taa Jehovah hën abi di leti u tii hii soni, u di woo ta piki ën buka, ta dini ën ku hii u hati, söseei u di woo ta djeesi ën a hii soni di u ta du.