1. Unfa u sa djeesi di lobihati Tata fuu de kai Jehovah?

NA PIKI lobi Jehovah lobi u (Joh. 3:16). U kë djeesi di lobihati Tata fuu Jehovah. Fëën mbei u ta mbei möiti fuu ta ’fii ku dee wotowan fuu ta lobi useei kuma baaa ku baaa, ta abi tjalihati da u na u’, ’möön gaanfa ku dee sëmbë dee ta biibi Masa kuma useei’ (1 Pet. 3:8; Gal. 6:10). Te dee sëmbë dee u ku de ta dini Jehovah makandi abi bookohedi, nöö u ta kë mbei möiti fuu heepi de.

2. Andi woo luku a di woto aki?

² Hiniwan sëmbë di kë ko dë a di gaan famii u Jehovah, o ta abi bookohedi (Maik. 10:29, 30). Möön di kaba u di goonliba aki ta zuntu, möön woo ta abi bookohedi. Unfa u sa ta heepi useei? Boo luku andi u sa lei a di woto u Lotu, Jöpu, ku Naomi. Woo taki tu u so u dee fuka dee ta miti dee baaa ku dee sisa fuu a di ten aki, söseei woo luku unfa u sa heepi de u de sa ta libi ku dee fuka dë.

3. Un gaan föutu Lotu bi mbei kumafa 2 Petuisi 2:7, 8 ta lei u, nöö andi bi ko pasa?

³ Lotu bi mbei wan gaan föutu di a bi go libi a dee sëmbë u Sodom dendu. Dee sëmbë dë bi ta libi fanafiti libi. (Lesi 2 Petuisi 2:7, 8.) Dee sëmbë u di kamian dë bi gudu, ma Lotu bi ko abi sömëni bookohedi seei di a foloisi go libi ala (Ken. 13:8-13; 14:12). A sa kan taa Lotu mujëë bi ko lobi dee gudu u di foto,  nasö a kan taa a bi ko lobi so u dee sëmbë u di foto sö tee taa a bi pasa Gadu buka. A bi ko lasi hën libi, di Gadu bi mbei wan gaan faja ko tjuma di pisiwata dë. Ma buta pakisei tu a dee tu mujëë mii u Lotu. De bi mbei buka u tööu ku womi di bi ta libi a Sodom. Dee womi aki bi ko lasi de libi tu. Lotu bi lasi di wosu fëën ku dee gudu fëën. Ma di möön hogi soni di bi miti ën, hën da a bi lasi di mujëë fëën tu (Ken. 19:12-14, 17, 26). Jehovah bi hoi pasensi da Lotu jeti di dee soni aki bi miti ën u? Wë aai.

4. Unfa Jehovah bi lei taa a bi hoi pasensi da Lotu? (Luku di peentje u di kafiti.)

⁴ Hii fa Lotu bi go libi a Sodom, tökuseei Jehovah bi abi tjalihati fëën tee taa a manda ëngëli go tjubi hën ku dee sëmbë fëën wosudendu. Ma ka u Lotu bi du di soni di dee ëngëli piki ën, hën a bi dë ta „naanaa”. Dee ëngëli bi panjan Lotu nëën maun gbaa hoi, hën de tja hën ku dee sëmbë fëën go a döösë u di foto (Ken. 19:15, 16). Dee ëngëli bi piki ën taa a bi musu kule go a dee kuun kamian. Ma ka faa bi piki Jehovah buka, hën a bia hakisi Jehovah ee a bi sa go a wan foto di bi dë zuntu ku di pisiwata dë (Ken. 19:17-20). Jehovah bi haika Lotu ku pasensi, hën a disëën faa go a di foto dë. Bakaten Lotu bi ko ta fëëë faa libi a di kamian dë, hën a foloisi go a di kuun kamian ka Jehovah bi piki ën taa a bi musu go sensi ten kaa (Ken. 19:30). Na piki pasensi Jehovah bi abi da Lotu! Unfa u sa djeesi Jehovah?

5-6. Unfa u sa djeesi Gadu te u luku di soni di sikifi a 1 Tesalonika 5:14?

⁵ Wë leti kumafa a bi pasa ku Lotu, sö nöö wan baaa nasö wan sisa fuu sa du soni di sa tja gaan bookohedi ko dëën. Ee di soni aki ko pasa, nöö andi u woo du? Wë te di soni aki ko pasa, nöö u bi o sa kë piki ën taa hënseei hën suku ën. Nöö u bi o abi leti u piki ën sö tu (Gal. 6:7). Ma u bi o sa du soni a wan möön bunu fasi. A bi o möön bunu fuu heepi ën kumafa Jehovah bi heepi Lotu. Unfa u sa du di soni aki?

⁶ Na manda nöö Jehovah bi manda dee ëngëli u de go piki Lotu andi bi o pasa, ma a bi manda de u de go heepi ën fu an lasi hën libi di Sodom bi o tjuma kaba a sösö. A di wan seei fasi, a sa dë fanöudu fuu bai wan baaa nasö wan sisa fuu a wan soni di u si taa sa tja hogi ko dëën. Kandë woo sa heepi ën a wan woto fasi tu. Aluwasi ee an du dee soni dee u lei ën a Bëibel wantewante, tökuseei u musu hoi pasensi dëën. U musu dë kuma dee tu ëngëli. U musu heepi di baaa nasö di sisa fuu go dou. Wa musu disëën. Na piki nöö u musu piki ën andi a musu du, ma u musu du wan soni u heepi ën tu (1 Joh. 3:18). Wë kandë a o dë fuu ta heepi ën pikipiki faa du dee soni dee u bi lei ën a Bëibel.​—Lesi 1 Tesalonika 5:14.

7. Unfa u sa djeesi Jehovah a di fasi fa a bi ta si Lotu?

⁷ Jehovah bi sa buta pakisei a dee suwaki fasi u Lotu. Ma an bi du di soni aki, ma a bi mbei apösutu Petuisi taki taa Lotu bi dë wan womi di bi ta libi a wan leti fasi a Gadu wojo. U ta wai seei taa Jehovah ta da u paadon te u mbei wan föutu! (Ps. 130:3) Useei sa djeesi Jehovah a di fasi fa a bi ta si Lotu. Ee u ta buta pakisei a dee bunu fasi di dee baaa ku dee sisa fuu abi, nöö woo ta möön abi pasensi ku de. Di soni aki o mbei an o taanga da de u de tei dee soni dee u ta piki de.

8. Andi di fii di u ta fii da wotowan, o mbei u du?

⁸ Hogi an bi miti Jöpu u di a bi mbei wan gaan föutu kumafa a bi pasa ku Lotu. Ma tökuseei sömëni fuka bi miti ën. A bi lasi hii dee soni dee a bi abi, sëmbë an bi ko ta lesipeki ën möön, söseei a bi ko dë ku suwaki tu. Ma di möön hogi soni di bi miti ën, hën da hii dee mii fëën tuu bi ko lasi libi. Dii mati u Jöpu bi  kuutu ën tu taa an bi ta libi bunu. Faandi mbei dee dii mati u Jöpu an bi lei taa de abi tjalihati fëën? Wë de an bi mbei möiti u de fusutan andi bi ta miti Jöpu. Di soni dë mbei de bi kuutu ën, hii fa an bi du na wan soni. Unfa u sa köni fu wa mbei di seei föutu aki sö tu? Hoi a pakisei taa Jehovah wanwan sabi hii soni di ta pasa a wan sëmbë libi. Te wan sëmbë di ta tjali ta konda dee fuka fëën da i, nöö haikëën bunu. Mbei möiti fii ko fusutan unfa a ta fii. Te i du sö, nëën ufö joo sa lei tuutuu taa i ta fii ku wan baaa, nasö wan sisa fii.

9. Andi wa o du ee u abi tjalihati u wotowan, nöö faandi mbei wa o du ën?

⁹ Te u abi tjalihati u sëmbë, nöö di soni dë o heepi u fu wa go ta konda di fuka u wan sëmbë da wotowan. Wan sëmbë di ta du di soni aki, an ta mbei sëmbë ku sëmbë libi fiifii ku deseei a di kemeente, ma a ta paati de (Nöng. 20:19; Lom. 14:19). Sö wan sëmbë an ta lei taa a abi bunu fasi, ma a ta lei taa a ta du soni söndö u pakisei. Boiti di dë, dee soni dee sö wan sëmbë ta taki sa hati wotowan, möönmöön ee a ko dë taa a go konda soni u wan sëmbë di bi ta tjali kaa (Nöng. 12:18; Ef. 4:31, 32). A bi o möön bunu fuu ta buta pakisei a dee bunu fasi u wotowan, söseei a bi o möön bunu fuu luku unfa u sa heepi de te de dë a fuka.

10. Andi di soni di sikifi a Jöpu 6:2, 3 ta lei u?

¹⁰ Lesi Jöpu 6:2, 3. So juu Jöpu bi ta taki soni söndö u pakisei. Ma bakaten a bi ko si taa dee soni dee a bi ta taki an bi bunu (Jöpu 42:6). A di ten aki seei, wan sëmbë di abi bookohedi sa taki soni söndö u pakisei tu, nöö di soni dë sa hati ën bakaten. Andi u musu du te a dë sö? Ka fuu kuutu di sëmbë, nöö u musu lei taa u abi tjalihati fëën. Hoi a pakisei taa Jehovah an bi mbei u fuu ta tja fuka, nasö fuu ta abi bookohedi. Fëën mbei u ta fusutan taa so juu a sa pasa taa wan sëmbë di ta dini Jehovah,  sa taki wan soni söndö u pakisei, te a dë ku wan gaan bookohedi. Aluwasi ee sö wan sëmbë taki soni u Jehovah di an dë sö tuutuu, nasö ee a taki soni fuu di an dë sö tuutuu, tökuseei hati fuu an musu boonu hesi poi, nöö wa musu tei ën u hogi tu.​—Nöng. 19:11.

11. Unfa dee gaanwomi sa djeesi Elihu te de o da wan sëmbë lai?

¹¹ So juu a sa dë fanöudu u heepi wan sëmbë di abi bookohedi, faa ko ta si soni woto fasi, nasö a sa dë fanöudu u bai ën a soni (Gal. 6:1). Unfa dee gaanwomi sa du di soni aki? De musu djeesi Elihu. Di womi aki bi haika Jöpu, nöö a bi lei taa a bi ta fii dëën (Jöpu 33:6, 7). Di Elihu bi ko fusutan unfa Jöpu bi ta si soni, ufö a bi dëën lai. Dee gaanwomi dee ta djeesi Elihu, o haika bunu te wan sëmbë ta konda di fuka fëën da de, söseei de o mbei möiti u fusutëën. A sö wan fasi, de o sa möön dou di sëmbë hati ku dee soni di de ta piki ën.

12. Unfa Naomi bi ta fii di hën manu ku dee tu womi mii fëën bi ko lasi libi?

¹² Naomi bi dë wan bumbuu mujëë di bi ta hoi hënseei a Jehovah. Ma di hën manu ku dee tu womi mii fëën ko lasi libi, hën a bi kë tooka di në fëën ko „Mara”, di kë taki „bita” (Luti 1:3, 5, 20, 21). Luti da wan mujëë di bi dë ku wan u dee womi mii u Naomi. Hii fa di womi mii u Naomi di Luti bi dë ku ën bi ko lasi libi seei, tökuseei Luti bi fika ku Naomi. Na heepi nöö Luti bi ta heepi Naomi a soni, ma a bi ta dëën kötöhati tu. Dee soni dee Luti bi ta taki da Naomi bi ta lei ën unfa a bi lobi ën tjika.​—Luti 1:16, 17.

13. Faandi mbei wan sëmbë di manu fëën, nasö di mujëë fëën lasi libi, abi heepi fanöudu?

¹³ Te wan baaa fuu mujëë lasi libi, nasö te wan sisa fuu manu lasi libi, nöö a ta dë fanöudu fuu heepi di baaa nasö di sisa fuu. Te tu sëmbë tööu, nöö u sa tei de maaka ku tu pau di ta göö bandja ku bandja. Möön dee jaa ta pasa, möön dee lutu u dee tu pau dë ta göö a de na de dendu. Te de hön wan u dee pau aki puu a di wotowan bandja, nöö di soni dë sa du wan soni ku di woto pau. Sö nöö a dë tu taa te wan womi mujëë, nasö te wan mujëë manu lasi libi, nöö di soni aki sa ta hati ën sömëni jaa longi. Wan sisa de kai Paula * manu bi ko lasi libi. A bi taki taa: „A bi dë seei kuma hii mi libi bi kaba a sösö, nöö a bi dë seei kuma saanfa-u-du u mi kaba. Di möön gaan mati u mi, mi bi lasi dë. Mi bi ta konda hii soni da mi manu. Mi ku ën bi lo’ u da woto lafu, nöö a bi ta heepi mi tu te mi bi dë ku wan bookohedi. Hii juu a bi ta haika mi te mi bi ta konda dee fuka u mi dëën. Mi bi ta fii seei kuma wan sëmbë bi koti mi paati a tu pisi.”

14-15. Unfa u sa da wan sëmbë kötöhati te hën manu, nasö te hën mujëë lasi libi?

¹⁴ Unfa i sa da wan sëmbë kötöhati te hën manu nasö hën mujëë lasi libi? Di fosu soni di i sa du, hën da i sa fan ku di sëmbë, hii fa a sa dë taa ja kaba sabi andi i musu taki. Paula bi taki tu taa: „Sëmbë an ta sabi andi de musu du, te de jei taa wan sëmbë u wan sëmbë lasi libi. De ta fëëë taa te de o go a di sëmbë, nöö kandë de o taki wan soni di o sa hati di sëmbë. Ma a ta möön hogi te sëmbë an feni wan soni taki da di sëmbë seei.” Wan sëmbë di ta tjali, an ta suku fuu taki wan apaiti soni dëën. Paula bi taki taa: „Mi bi ta tei ën u bigi seei te dee mati u mi bi ta piki mi taa: ’A ta hati mi seei taa di sëmbë fii dëdë.’”

¹⁵ Di mujëë u wan baaa de kai William, bi lasi libi wantu jaa pasa. William bi taki taa: „Mi lobi te sëmbë ta taki u dee bunu soni di mi mujëë bi ta du. Di soni aki ta mbei mi si taa sëmbë bi lobi ën, söseei taa de bi ta lesipeki ën. Te  sëmbë ta du dee soni aki, nöö a ta heepi mi gaanfa seei. A ta mbei mi fii bunu, u di mi bi lobi mi mujëë.” Wan mujëë di manu fëën dëdë, di de ta kai Bianca, bi taki taa: „Mi ta feni taanga te wotowan ta begi ku mi, söseei te de ta lesi wantu tëkisi da mi. Mi ta fii bunu te de ta taki u dee bunu soni di mi manu bi ta du, söseei mi ta fii bunu tu te de ta haika mi te mi ta konda soni fëën da de.”

16. (a) Andi u musu ta du da dee sëmbë dee sëmbë u de lasi libi? (b) Un faantiwöutu u abi, te u luku Jakobosi 1:27?

¹⁶ Leti kumafa Luti an bi disa Naomi möönsö, sö nöö useei an musu disa dee sëmbë dee sëmbë u de lasi libi. Paula di u bi taki fëën kaa, bi taki taa: „Kölö sö baka di mi manu lasi libi, hën sömëni sëmbë bi heepi mi, nöö de bi ta da mi kötöhati. Ma baka wan pisiten, nöö hii sëmbë bi bigi ta libi u de go dou kumafa de bi guwenti. Ma tökuseei di soni di bi pasa bi ta hati mi jeti. A dë wan gaan bunu soni seei te wotowan ta si taa wan sëmbë di sëmbë fëën dëdë, ta abi heepi fanöudu jeti, aluwasi di sëmbë fëën dëdë pasa liba kaa, nasö pasa jaa kaa.” A dë sö tuu taa sëmbë ku sëmbë tooka. So sëmbë ta kisi deseei hesihesi. Ma wotowan ta tjali jeti solanga de ta du wan soni di ta mbei de mëni di sëmbë u de di dëdë. Na hii sëmbë ta du soni di wan seei fasi te sëmbë u de lasi libi. Boo hoi a pakisei taa Jehovah da u di faantiwöutu fuu heepi dee sëmbë di de manu, nasö de mujëë lasi libi.​—Lesi Jakobosi 1:27.

17. Faandi mbei u musu ta heepi dee sëmbë dee manu u de, nasö mujëë u de go disa de?

¹⁷ So womi nasö so mujëë musu libi ku wan bookohedi, u di di sëmbë di de ku de tööu,  go disa de. Wan sisa de kai Joyce, di hën manu tuwë u wan woto mujëë hedi, bi taki taa: „Di booko di mi ku mi manu booko tööu hati mi gaanfa seei. Mi si kuma ee wan taku siki hën bi kii ën nasö ee wan woto soni hën bi kii ën, nöö an bi o hati mi sö. Ma na dee soni dë hën pasa. Disa seei mi manu go disa mi. Mi fii seei taa a booko mi saka.”

18. Andi u sa du u heepi dee mujëë dee an abi manu möön, ku dee womi dee an abi mujëë möön?

¹⁸ Te u ta du pikipiki soni da dee sëmbë dee an abi manu möön nasö dee an abi mujëë möön, nöö u ta lei de taa u lobi de tuutuu. A di pisiten dë de ta möön abi tuutuu mati fanöudu (Nöng. 17:17). Unfa i sa lei taa i da wan tuutuu mati? Wë i sa kai dee lö sëmbë aki ko a i pisi fuun njan wan soni makandi. I sa hakisi de tu ee i ku de sa du wan soni u mbei piizii makandi, nasö i sa hakisi de fii ku de peleiki makandi. Wan woto soni di i sa du tu, hën da so juu i sa kai de u de ko a di Wosudendu Dini fii tu. Te i ta du sö, nöö Jehovah o wai ku i, u di a dë „zuntu u dee sëmbë dee lasi hati”, söseei „a dë wan kuutuma di ta hopo taki da dee mujëë dee manu u de dëdë kaa”.​—Ps. 34:18; 68:5.

19. Andi 1 Petuisi 3:8 ta piki u fuu du?

¹⁹ Abiti möön te di Könuköndë u Gadu o tii di goonliba, nöö sëmbë an o „pakisei möön fa de bi ta tja fuka a fesiten”. Wë u ta wakiti di ten ka wa o ’mëni dee fesiten soni möön, nöö dee soni dë an o ta toobi u möön’ (Jes. 65:16, 17). Wë u di di ten dë an dou jeti, mbei u musu ta mbei möiti fuu ta heepi useei, nöö dee soni dee u ta taki ku dee soni dee u ta du, musu ta lei taa u lobi hii dee baaa ku dee sisa fuu.​—Lesi 1 Petuisi 3:8.