HII u tuu ta biibi taa Jehovah ta tja dee sëmbë fëën a di ten aki, söseei taa hën ta da de andi de abi fanöudu u de ku ën sa ko dë gaan mati a di pisiten u dee lasiti daka aki (2 Tim. 3:1). Hii fa a dë sö, hiniwan fuu musu du wan soni te u jei di tutu böö. U sa tei di ten fuu aki maaka ku di u dee Isaëli sëmbë di de bi dë a di sabana. De bi musu du wan soni te de bi jei di tutu ta böö.

Jehovah bi piki Mosesi taa a bi musu mbei tu tutu ku soofu, „u kai de sëmbë ko a wan, söseei u mbei dee sëmbë booko dee tenti u de” (Nöb. 10:2). Dee mindima bi musu böö dee tutu aki a peipei fasi u dee sëmbë bi sa sabi andi de bi musu du (Nöb. 10:3-8). A di ten aki, Gadu ta piki dee sëmbë fëën a peipei fasi unfa a kë taa de musu du soni. A di woto aki woo luku dii fasi fa Jehovah ta piki u soni, söseei woo luku unfa u sa tei dee fasi aki maaka ku dee tutu di de bi ta böö a di ten u dee Isaëli sëmbë. U sa taki taa dee dii soni aki nama ku di kai di de ta kai u a di ten aki fuu go a dee gaan komakandi, di da di de ta dee baaa dee ta tei fesi lei a di fasi fa de musu ta du soni, söseei a nama ku di tooka di de ta tooka soni a hii dee kemeente u soni sa du a wan möön bunu fasi.

Te Jehovah bi kë taa „hii dee sëmbë” bi musu ko makandi a di dööbuka u di tenti u Gadu a di së u sonu kumutu, nöö dee mindima bi musu böö dee tu tutu (Nöb. 10:3). Hii dee lö dee bi dë lontu di tenti u Gadu a fö kulupu, bi ta jei dee tutu. Dee sëmbë dee bi dë zuntu ku di tenti u Gadu bi sa go wantewante a di dööbuka u di tenti u Gadu. Wotowan bi dë möön longi, nöö a bi o tei möön ten, söseei de bi musu mbei möön möiti u dou a di dööbuka u di tenti u Gadu. Aluwasi wan sëmbë bi dë a longi nasö a bi dë a zuntu, Jehovah bi kë taa hii sëmbë bi musu ko makandi, söseei a bi kë taa hii sëmbë bi musu feni wini fëën.

A di ten aki wa ta ko makandi a di tenti u Gadu dööbuka, ma hii u tuu musu ta ko makandi ku dee sëmbë u Gadu. Dee komakandi aki da dee könklësi ku woto apaiti komakandi di ta hoi, ka u ta ko sabi andi u musu du ku unfa u musu du soni. A hii së u goonliba, dee sëmbë u Jehovah ta lei di wan seei soni. Fëën mbei dee sëmbë dee nango a dee komakandi aki, ta wai seei u dë makandi kuma wan famii. Wotowan ta kumutu a longi kamian möön wotowan, u de go a dee komakandi aki. Ma na wan u dee sëmbë di nango a dee komakandi aki ta si kuma de ta lasi ten.

Wë unfa a dë ku dee kulupu dee dë a gaan longi kamian ka de an sa ta ko a dee gaan komakandi ku hii dee woto baaa ku sisa? Wë dee soni di könima mbei a di ten aki, ta mbei taa dee baaa ku dee sisa fuu aki sa ta feni wini u dee komakandi tu. Wan woto dë di ta lei taa sö di soni aki dë tuu. Di hedikantoo bi manda wan baaa go a di köndë Benin, hën di bëikantoo u Benin bi seeka soni sö taa söwan 21 baaa ku sisa ku woto sëmbë di ta lei soni u Bëibel bi sa haika di taki di di baaa bi hoi.  Dee baaa aki bi ta libi a di foto de kai Arlit di dë a di köndë Niger. Di köndë aki dë a di Sahara sabana. Hii fa de bi dë a sö wan longi kamian, tökuseei de bi ta fii taa de bi dë makandi ku dee 44.131 woto baaa ku sisa dee bi dë a di gaan komakandi. Wan baaa bi sikifi taa: „A ta bigi da u seei taa un bi seeka soni da u fuu bi sa jei dee taki aki. Di soni aki ta lei u unfa un lobi u tjika.”

Te dee mindima bi böö wan kodo tutu nöö, nöö dee gaanwomi wanwan, nasö dee fesima u dusu sëmbë nöö bi musu go a di dööbuka u di tenti u Gadu (Nöb. 10:4). Te de bi dou dë, nöö Mosesi bi ta piki de andi de bi musu du, ku unfa de bi musu du ën. Di soni aki bi o heepi de u de tja di faantiwöutu u de möön bunu a di lö u de. Ee i bi dë wan u dee fesima aki, ja bi o du hii soni di i sa du fii bi sa dë a di komakandi aki ö?

A di ten aki dee gaanwomi u kemeente an dë „fesima”, nöö de an ta pëë basi da dee sikapu di Gadu buta de u de luku (1 Pet. 5:1-3). Ma de ta wooko taanga u luku de. Fëën mbei de an ta naanaa te de kai de u de go tei lei a di Gaanwomi-Siköö. A di Siköö aki dee gaanwomi ta lei unfa de sa du soni a wan möön bunu fasi u de sa heepi di kemeente. Dee lei aki ta heepi dee gaanwomi u de ko möön gaan mati ku Jehovah, nöö di kemeente seei ta feni wini fëën tu. Aluwasi ja bi go a wan u dee siköö aki seei, tökuseei i sa feni wini u dee soni di dee gaanwomi bi lei a di siköö.

So juu a bi ta pasa taa dee mindima u Isaëli bi ta böö di tutu wan hii woto fasi. Di soni aki bi ta lei taa Jehovah bi kë taa hii dee Isaëli sëmbë bi musu booko dee tenti u de, sö taa de bi sa bigi waka (Nöb. 10:5, 6). Di soni aki an bi ta pasa fanjanfanjan, hii sëmbë bi ta wooko taanga, söseei a bi ta dë u si taa soni bi seeka bunu. A bi o ta pasa so pasi taa so u dee Isaëli sëmbë bi o ta naanaa u di de an kë foloisi go a wan woto kamian. Faandi mbei de bi o ta naanaa?

Kandë wotowan bi o ta feni taa de an bi pena dë longi seei a di kamian, nöö de musu toona foloisi baka. Söseei de bi sa ta feni taa de an ta piki de a fesi. „So juu di bundji bi ta fika a wan kamian mamate te go miti sapate.” So juu a bi ta dë „tu daka, wan liba, nasö möön longi” ufö de bi musu foloisi baka (Nöb. 9:21, 22). Un mëni pasi dee Isaëli sëmbë bi musu foloisi? Kapitë 33 u di Bëibel buku Nöbu ta taki taa dee Isaëli sëmbë bi libi a söwan 40 kamian.

A bi ta pasa taa so sëmbë bi ta feni wan kamian ka kötö dë, nöö de bi ta mbei di tenti u de dë. Di soni dë bi o suti seei a wan „sabana di bi ta mbei sëmbë ta fëëë gaanfa” (Deto. 1:19). Ee wan sëmbë bi o pakisei taa a o kumutu dë go a wan woto kamian di bi o hogi möön ka i sai dë, nöö di soni dë bi sa mbei an kë kumutu dë.

Te dee lö bi bigi ta kumutu ka de sai dë, nöö kandë wotowan bi o sa si kuma a ta tei longi poi ufö di juu u de dou u de bigi foloisi. Hii de tuu bi ta jei te di tutu bi böö taa de musu foloisi, ma na hii de tuu bi sa kumutu dë a di wan seei juu. Te di tutu bi böö di fosu pasi, nöö di lö u Juda, Isakali, ku Zebulon di dë a di së u sonu kumutu, bi musu bigi hopo u de go (Nöb. 2:3-7; 10:5, 6). Te de bi go kaa, nöö dee mindima bi o böö di tutu di u tu pasi, u piki dee dii lö dee bi dë a libasë u di tenti u Gadu taa de sa go. Dee mindima bi ta du di soni aki u te hii dee lö bi go kumutu dë.

Kandë ja dë tifeedi ku so soni di tooka a di ölganisaasi. I sa ta pakisei taa te a hia soni ta tooka a di ölganisaasi. Nasö a kan taa i bi lobi di fasi fa soni bi ta du a di ölganisaasi, nöö i kë taa u du soni a di lö fasi dë go dou. Kandë a ta taanga da i fii ko guwenti di njunjun fasi u du soni. A sa taanga da i fii abi pasensi. An dë fuu fëëë, ee u mbei möiti u du andi u musu du, nöö woo si taa useei ta feni wini fëën, söseei Jehovah o ta wai ku u.

A di ten u Mosesi Jehovah bi tja milionmilion womi, mujëë ku miii pasa a di sabana. Ee na Jehovah hën bi dë ku de, de an bi o sa fika a libi. A di ten aki, di biibi fuu an ta poi kaba a sösö u di Jehovah ta tjubi u. Jehovah ta tja u pasa dee hogi ten aki. A ta heepi u fuu ku ën ko dë gaan mati, söseei fuu abi wan taanga biibi! Be a dë sö taa hii u tuu du andi u musu du te u jei dee tutu dee ta böö te a longi ala, kumafa dee Isaëli sëmbë seei bi ta du andi de bi musu du te de bi jei dee tutu böö!