Skip to content

Skip to table of contents

WOTO U WAN SËMBË

Hii juu mi bi ta luku andi Jehovah kë ufö mi du wan soni

Hii juu mi bi ta luku andi Jehovah kë ufö mi du wan soni

A WAN mamate, a di jaa 1984, hën mi kumutu a di waiti wosu fuu nango a wooko. U bi ta dë a wan guduma kamian a di foto Caracas, a di köndë Venezuela. Di mi bi dë a pasi nango, hën mi bi ta pakisei wan woto u di Wachttoren di bi ko a döö. A bi ta taki u di fa dee sëmbë dee u ku de ta dë a di wan pisiwata ta si u. Di mi bi ta luku dee wosu u di pisiwata ka u ta dë, hën mi bi ta hakisi miseei taa: ’Dee sëmbë u di pisiwata ka mi ta dë ta si mi nöö kuma wan sëmbë di ta wooko a banku, di abi hia möni ö? Naa de ta si mi kuma wan dinima u Gadu, di ta wooko a banku faa sa sölugu dee sëmbë fëën?’ Mi bi ko si taa dee sëmbë u di pisiwata ka mi bi ta dë, bi ta si mi nöö kuma wan sëmbë di ta wooko a banku, di ta du di wooko fëën bunu seei. Nöö ma bi lobi di soni dë. Fëën mbei mi bi buta taa mi o du wan soni.

De pai mi a 19 u sebitaa-liba u di jaa 1940, a Amioûn, di dë a di köndë Libanon. Wantu jaa baka di dë, hën mi ku dee sëmbë u mi foloisi go a di foto Tripoli, ka dee kiija mi a wan bunu wosudendu di sabi Jehovah, söseei di lobi ën. Mi mama ku mi tata bi abi feifi mii. De bi abi dii mujëë mii ku tu womi mii. Nöö mi bi dë di möön pikiwan. Na wooko feni möni hën bi dë di möön fanöudu soni da mi mama ku mi tata. Di soni di bi dë di möön fanöudu soni da u, bi dë di lei di u bi ta lei soni u Bëibel, di go di u bi nango a dee komakandi, ku di heepi di u bi ta heepi woto sëmbë u de ko sabi Gadu.

Sömëni salufu Keesitu sëmbë bi dë a di kemeente ka u bi dë. Wan u de de bi ta kai Michel Aboud, nöö hën bi ta hoi di buku studie fuu. A bi ko sabi soni u di tuutuu lei a New York, hën a bigi du di peleikiwooko a Libanon a di jaa 1921. Mi ta mëni jeti fa a bi ta libi bunu ku tu sisa di bi kumutu a di Giliati-siköö. A bi ta lesipeki de tuutuu, nöö a bi ta heepi de a soni. Wan u dee sisa dë de bi ta kai Anne Beavor, nöö di wotowan de bi ta kai Gwen Beavor. De bi ko dë gaan mati fuu. Mi bi wai seei di mi bi miti Anne na Amëëkanköndë sömëni jaa baka di dë. Wantu ten baka di dë, mi bi miti Gwen. A bi tööu ku wan baaa de kai Wilfred Gooch, nöö de bi ta wooko a di bëikantoo a di foto London, di dë a Ingisiköndë.

U BI TA DU DI PELEIKIWOOKO A LIBANON

Di mi bi möön njönku, nöö wantu Kotoigi nöö bi dë a Libanon. Ma u bi ta peleiki seei, ta konda soni u Bëibel da sëmbë. U bi ta du di soni dë, hii fa so keiki fesima bi ta du ku u. Ma fëëkëtë so u dee soni dee bi miti u.

Wan daka, mi ku wan sisa u mi de kai Sana, bi dë ta peleiki a wan hei wosu ka sëmbë bi ta juu kamba. Di u dë ta fan te wan pisi, hën wan paiti waka ko dou. A musu u dë ta wan sëmbë hën bi piki ën faa ko dë. Di paiti bi bigi kosi mi sisa. Hati fëën bi boonu seei, hën a tötö Sana go ku baka a di sikada. Di soni dë bi mbei so kamian fëën sinkii bi ko baau. Wan sëmbë bi bëli siköutu, hën dee siköutu ko, hën de seeka soni sö taa Sana bi sa feni di data heepi di a bi abi fanöudu. De bi tja di paiti go a siköutu pösu, hën de ko si taa a bi abi wan goni. Di hedima u dee siköutu bi hakisi ën taa: „Ambë da i seei? I da wan sëmbë di ta lei wotowan soni u Gadu, naa wan sëmbë di ta lei wotowan u de du hogi?”

Wan woto soni di mi ta mëni bumbuu jeti, hën da di di kemeente fuu bi juu wan besi di bi tja u go a wan longi kamian, fuu bi sa paaja di bunu buka. Soni bi ta waka bunu, u tefa di paiti u di kamian ko jei taa u bi ta peleiki, hën a kai sëmbë ko a wan u de bi sa du ku u. De bi ta mbei toobi ku u, ta vinde sitonu da u, hën mi tata ko kisi makei. Mi ta mëni jeti fa hii hën fesi bi ta kule buuu. Hën ku mi mama bi toona go a di besi, hën u tuu bi toona go ku de, u di u bi ta booko u hedi ku mi tata. Ma nöiti mi o fëëkëtë andi mi mama bi taki, di a bi ta feki di buuu puu a mi tata fesi. A bi taki taa: „Jehovah o, gaantangi mi begi i fii da de paadon baa. De an saandi de ta du.”

Wan woto pasi jeti, u bi go luku dee famii fuu a di foto ka u bi ta dë fosu. Ala u bi go miti wan keiki fesima, a mi avo pisi. Di keiki fesima bi sabi taa mi mama ku mi tata bi dë Jehovah Kotoigi. Hën a kai mi tja go a wan së, hii fa sikisi jaa nöö mi bi abi. Hën a hakisi mi taa: „Faandi mbei i ja dopu jeti?” Hën mi piki ën taa mi bi dë wan mii jeti, nöö u mi bi sa dopu, nöö mi bi musu ko sabi möön soni u Bëibel, söseei mi bi musu ko abi wan taanga biibi. U di an bi lobi di soni di mi bi piki ën, mbei a bi go piki mi avo taa ma fan bunu ku ën.

Ma wantu pasi nöö dee lö soni dë bi pasa ku u. Dee sëmbë u Libanon lo’ sëmbë, nöö de lo’ u tei wotowan ku wai a de wosu. Di soni aki bi mbei taa u bi feni pasi konda soni u Bëibel da sömëni sëmbë, nöö u bi abi sömëni sëmbë di u bi ta lei soni u Bëibel tu.

U BI BUTA TAA U BI O FOLOISI GO A WAN WOTO KÖNDË

Di mi bi nango a siköö jeti, hën wan njönku baaa u di köndë Venezuela bi ko a Libanon, ko luku di köndë. A bi ta ko a komakandi a di kemeente fuu, nöö sö hën ku di sisa u mi de kai Wafa bigi lei sabi deseei. Bakaten de bi ko tööu, hën de go libi a Venezuela. A dee biifi dee Wafa bi ta manda da u, a bi ta da u tata taanga faa foloisi ku hii dee sëmbë u di wosudendu fuu ko a Venezuela. A bi ta du di soni dë, u di a bi ta hangi u gaanfa seei. Te u kaba fëën, u bi haikëën hën u buta taa woo foloisi go a Venezuela!

U bi dou a Venezuela a di jaa 1953, hën u go ta dë a Caracas, zuntu ku di wosu ka di Pelesidënti bi ta dë. U di mi bi dë wan piki womi mii jeti, mbei mi bi ta kë si seei te di Pelesidënti bi ta lëi pasa ku di waiti wagi fëën. Ma a bi taanga da mi mama ku mi tata u de ko guwenti di köndë, di töngö di sëmbë bi ta fan a di köndë, di fasi fa dee sëmbë bi ta libi, dee soni di de bi ta njan, ku di fasi fa di wei bi dë a di köndë. Fuu taki ën, bigi seei de bi bigi ko ta guwenti di köndë, hën wan tjali soni ko pasa.

Kumutu a töötösë maun go a letisë maun: Mi tata. Mi mama. Mi, a di jaa 1953, di mi ku dee sëmbë u mi foloisi go a Venezuela.

WAN TJALI SONI MITI U

Mi tata bi bigi ta suwaki. Di soni aki bi toobi u seei. Biga mi tata bi dë wan sëmbë di bi taanga, söseei di bi dë gösöntu. Wa ta mëni seei taa a bi suwaki wan daka. Bakaten de bi ko si taa a bi abi kankël, hën de opalasi ën. Wan wiki baka di dë, hën a ko lasi libi.

A ta taanga u konda unfa di soni dë bi hebi da u tjika. Teni-a-dii jaa nöö mi bi abi. Wa bi ta dë ku di mëni taa mi tata bi o lasi libi. Nöö u bi ta si kuma nöiti möön u bi o sa dë waiwai. Wan pisiten, a bi ta taanga da mi mama faa biibi taa hën manu bi lasi libi tuutuu. Ma u bi ko si taa u bi musu libi go dou, nöö Jehovah bi heepi u fuu hoi go dou. Di mi bi abi 16 jaa, hën mi bi ko kaba di siköö ka mi bi nango. Nöö mi bi kë heepi dee sëmbë u mi gaanfa seei.

Mi sisa Sana ku hën manu Rubén, bi heepi mi seei u go a fesi a di biibi

A di seei ten dë, mi sisa Sana bi ko tööu ku wan baaa de kai Rubén Araujo. Di baaa aki bi go a di Giliati-siköö, hën di a feni di diploma fëën, hën de toona mandëën ko a Venezuela baka. De bi foloisi go a New York. Dee sëmbë u mi bi kë taa mi bi musu go a hei siköö, nöö sö mi bi ko foloisi go ta dë ku mi gaan sisa ku hën manu, u mi bi sa go a siköö ala. Mi sisa ku hën manu bi heepi mi u mi go a fesi a di biibi seei, di mi bi ta dë ku de. Boiti di dë, sömëni baaa ku sisa di bi abi wan taanga biibi, bi dë a di Sipanjölutöngö kemeente ka u bi nango, di bi dë a di foto Brooklyn. Mi bi wai seei u ko sabi tu u de. Wan u de de bi ta kai Baaa Milton Henschel, nöö di wotowan de bi ta kai Baaa Frederick Franz. Dee tu baaa aki tuu bi ta wooko a di Bëtëli u Brooklyn.

Di mi bi ta dopu a di jaa 1957

Di di fosu jaa di mi bi bigi go a di hei siköö bi ta kaba, hën mi bi bigi ta pakisei ee andi mi bi o du ku mi libi tuutuu. Mi bi lesi woto a di Wachttoren, di bi ta taki soni u baaa ku sisa di bi buta taa de bi o du möön soni da Jehovah, nöö mi bi kai pakisei a dee woto dë. Mi bi si fa dee baaa ku dee sisa u di kemeente ka mi bi dë, dee bi ta du di pioniliwooko, ku dee bi ta wooko a Bëtëli, bi dë waiwai tjika. Nöö mi bi kë dë kuma de. Ma ma bi dopu jeti. An bi tei longi, hën mi bi ko fusutan taa mi bi musu buta mi libi a Jehovah maun. Di soni dë mi bi du. Hën baka di dë, hën mi dopu a 30 u gaanliba u di jaa 1957.

WANTU FANÖUDU SONI DI MI BI DU

Baka di mi dopu, hën mi bi bigi pakisei u du di pioniliwooko. Mi bi kë du di pioniliwooko tuutuu. Ma mi bi ta si taa di soni dë bi o taanga. A bi o taanga da mi u mi nango a siköö, ta du di pioniliwooko. Mi ku mi mama ku dee woto baaa ku sisa u mi bi ta sikifi sömëni biifi da useei, di mi bi piki de taa mi bi o disa di siköö nöö mi toona ko a Venezuela, ko ta du di pioniliwooko.

Mi bi toona go a Caracas a höndima-liba u di jaa 1957. Ma mi bi ko si taa di libi bi ta taanga da dee sëmbë u mi. De bi abi wan woto sëmbë fanöudu di bi sa ta wooko, ta feni möni. Unfa mi bi sa heepi de? Mi bi ko feni wan wooko a banku, ma mi bi kë du di pioniliwooko gaanfa seei. Wë biga u di soni dë mbei mi bi toona foloisi ko a Venezuela. Mi bi dë kabakaba u du de tuu. Sömëni jaa longi mi bi ta wooko a banku, söseei mi bi ta du di pioniliwooko. Mi bi abi hia soni u du, ma tökuseei mi bi ta dë waiwai!

Wan woto soni di bi möön mbei mi ta dë waiwai, hën da di mi bi miti wan sisa de kai Sylvia, hën mi ku ën tööu. A bi dë wan waiti sisa fu Alumanköndë, di bi lobi Jehovah seei. Hën ku hën mama ku hën tata bi foloisi ko ta dë a Venezuela. U bi ko pai tu mii. Wan womi mii di u bi kai Michel (nasö Mike), ku wan mujëë mii di u bi kai Samira. Boiti di dë, mi bi bigi ta luku mi mama. A bi ko ta libi makandi ku u. Hii fa mi bi abi u disa di pioniliwooko u mi bi sa sölugu dee sëmbë u mi, tökuseei mi bi ta mbei hii möiti u mi ta du di peleikiwooko ka mi sa du ën dou. Mi ku Sylvia bi ta du di heepi pioniliwooko solanga u bi sa du ën, te u bi dë a fakansi.

WAN WOTO FANÖUDU SONI DI MI BI DU

Dee mii fuu bi nango a siköö jeti, a di pisiten di di soni di mi taki a bigi u di woto bi ta pasa. Mi sa taki taa ma bi ta makei soni, nöö dee woto sëmbë dee bi ta wooko a banku bi ta lesipeki mi. Ma tökuseei mi bi kë u sëmbë ta si mi taa mi da wan dinima u Jehovah. Sensi di daka dë, hën mi bi ta pakisei nango ta ko u luku andi mi bi sa du, u sëmbë bi sa ta si mi a di lö fasi dë. Fëën mbei mi ku mi mujëë bi sindo, hën u taki u dee möni soni fuu. Ee mi bi disa di wooko di mi bi ta wooko a banku, nöö de bi o da mi wan gaan möni, u di ma bi o ta wooko a de ala möön. U di wa bi abi paima u paka, mbei u bi ko si taa ee u bi tooka soni a u libi, nöö u bi o abi möni tjika fuu sa sölugu useei wan hii pisiten.

Di soni dë an bi dë wan kösökösö soni u du. Ma di lobi mujëë u mi ku mi mama, bi heepi mi. Mi bi o ta du di pioniliwooko baka. Mi bi wai te na soni! Mi bi dë kabakaba u mi du di pioniliwooko. Ma an bi tei longi, hën u ko jei wan soni di wa bi dë ku ën mëni.

WAN BUNU BUKA!

Di u dii mii fuu de kai Gabriel, di wa bi dë ku ën mëni

Wan daka, hën di wosu data fuu piki u taa Sylvia bi dë ku bëë. Di soni dë bi bigi da mi ku ën tuu! A bi mbei u dë ku gaan piizii. Ma mi bi ta pakisei di buta di mi bi buta taa mi bi o du di pioniliwooko. Mi bi ta hakisi miseei ee mi bi o sa du ën jeti. An bi tei longi, hën u bi seeka soni ta wakiti di njunjun sëmbë di bi o ko a di wosudendu. Ma mi bi ta hakisi miseei jeti ee mi bi o sa du di pioniliwooko.

Di u sindo taki u dee soni dee u bi kë du te u kaba, hën u buta taa a bi o bunu u mi du di pioniliwooko tökuseei. U bi pai wan womi mii a piki-deewei-liba u di jaa 1985, hën u kai ën Gabriel. Ma tökuseei mi bi disa di wooko di mi bi ta wooko a di banku, hën mi bigi du di pioniliwooko baka, a höndima-liba u di jaa 1985. Bakaten mi bi ko dë wan u dee baaa u di Bëikantoo Komite. Ma di bëikantoo an bi dë a Caracas. Fëën mbei tu nasö dii daka a di wiki dendu, mi bi musu ta lëi söwan 80 kilomëti.

U BI FOLOISI GO A WAN WOTO KAMIAN

Di bëikantoo bi dë a di foto di de ta kai La Victoria. Fëën mbei u dee sëmbë u di wosudendu bi buta taa u bi o foloisi go a La Victoria, fuu bi sa dë möön zuntu ku di bëikantoo. Wan gaan soni seei u bi o du dë. Mi ta wai ku dee sëmbë u mi seei, nöö mi ta tei dee soni di de ta du u bigi. Di fasi fa de bi du soni bi heepi mi gaanfa seei. Di sisa u mi de kai Baha bi dë kabakaba u ta luku u mama. Mike bi tööu kaa, ma Samira ku Gabriel bi ta dë ku u jeti. Hën da di ko di de bi o ko ku u a La Victoria, bi o mbei taa de bi o abi u go disa dee mati u de di de bi abi a Caracas. Boiti di dë, Sylvia di lobi mujëë u mi bi abi u ko guwenti wan piki foto, ka soni an bi dë di wan fasi kumafa a bi dë a Caracas, di dë di mama foto u di köndë. Söseei hii u tuu bi musu ko guwenti u libi a wan möön piki wosu. Awa, te a hia soni seei u bi musu tooka, u di u bi o foloisi kumutu a Caracas go ta dë a La Victoria.

Ma soni bi ko tooka baka. Gabriel bi ko tööu, nöö Samira bi go ta dë nëën seei wosu. Baka di dë, hën de kai mi ku Sylvia fuu ko ta dë a Bëtëli a di jaa 2007. Nöö a Bëtëli u dë u te tide jeti. Mike, di fosu womi mii fuu dë wan gaanwomi, söseei hën ku hën mujëë Monica ta du di pioniliwooko makandi. Gabriel seei dë wan gaanwomi tu, nöö hën ku hën mujëë Ambra ta dini Jehovah makandi a Italiaköndë. Samira ta du di pioniliwooko, söseei a ta heepi a Bëtëli.

Kumutu a töötösë maun go a letisë maun: Mi ku mi mujëë Sylvia, a di bëikantoo u Venezuela. Di möön gaan womi mii fuu de kai Mike, ku hën mujëë Monica. Samira, di mujëë mii fuu. Di womi mii fuu de kai Gabriel ku hën mujëë Ambra

MI BI O TOONA DU SONI A DI SEEI FASI

Sömëni pasi seei mi bi musu tooka soni a mi libi. Ma an ta hati mi taa mi bi du soni a di lö fasi dë. Ee mi bi musu toona du soni a baka futu, nöö mi bi o toona du soni a di seei fasi. Mi ta tei ën u bigi seei taa mi bi sa du sömëni soni da Jehovah. Mi bi ko si unfa a dë fanöudu tjika fuu ta mbei möiti fuu ku Jehovah sa dë gaan mati go dou. Aluwasi ee wan piki soni u musu du nasö wan gaan soni, a sa da u di kötöhati di „bigi pasa hii sëmbë fusutan” (Fil. 4:6, 7). Mi ku Sylvia ta wai taa u ta wooko da Jehovah a Bëtëli. Nöö u ta si taa Jehovah bi mbei soni waka bunu da u a dee soni dee u bi buta taa u bi o du, u di hii juu u bi ta luku andi a kë ufö u du wan soni.